Wpływ sektora przedsiębiorstwa na jego wyniki ekonomiczne Influence of branch of an enterprise on its economic health M. Matyaszczyk, K. Miszczak, R. Trafiałek Wroclaw University of Economics Streszczenie: Niniejsza praca opisuje kondycje finansową przedsiębiorstw, które należą do sektorów: non profit, finansowego oraz niebędącego organizacją non profit i finansową, prowadzące działalność w latach 2009-2011. Analiza przedsiębiorstw została opracowana na podstawie pracy A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability autorstwa J. Zieltowa. Dzięki wskaźnikom finansowym możliwa jest ocena wypłacalności i płynności finansowej przedsiębiorstwa oraz zapewnienie bieżącej stabilności finansowej organizacji. Słowa kluczowe: wskaźniki finansowe, analiza, wyniki ekonomiczne Abstract: This work describes the financial condition of companies that belong to the non-profit, financial and non-profit organization and finance, operating in the years 2009-2011. Analysis of the enterprises has been developed on the basis of work "and Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability" by J. Zieltowa. Thanks to financial indicators, it is possible to assess solvency and liquidity of the company and to provide current financial stability of the organization.
Key words: financial condition, financial stability, economic performance JEL Classification: A10 Rencenzent 1: Kamil Mikołajczyk Link do recenzji: http://figshare.com/articles/reflections_on_influence_of_branch_of_an_enterprise_on_its_ec onomic_health_written_by_m_matyaszczyk_k_miszczak_r_trafia_ek/884610 Rencenzent 2: Aleksandra Skawińska Link do recenzji: http://figshare.com/articles/reflections_on_influence_of_branch_of_an_enterprise_on_its_econom ic_health_written_by_m_matyaszczyk_k_miszczak_r_trafia_ek/884611
1. Wstęp Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa jest podstawową miarą działalności jednostki gospodarczej. Analiza bilansu, rachunku zysków i strat oraz przepływów pieniężnych umożliwia badanie zmian poszczególnych pozycji, jak również ocenę różnych dziedzin jej funkcjonowania. Dzięki wskaźnikom można zidentyfikować mocne i słabe strony działalności przedsiębiorstwa. 1 Dogłębna analiza wielkości wskaźników informuje o występowaniu zjawisk, które mogą być źródłem informacji o zagrożeniach i szansach w działalności firmy. W związku z tym ważną i użyteczną metodą przeanalizowania zdrowia finansowego przedsiębiorstwa są wskaźniki J. Zieltowa - A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability. Do analizy finansowej zostały wybrane przedsiębiorstwa z różnych obszarów działalności. Spółka akcyjna będąca przedsiębiorstwem finansowym zajmuje się głównie sprzedażą produktów oraz usług bankowych. Instytucją non-profit jest organizacja zajmująca się działalnością związaną z ochroną ludzkiego zdrowia. nie będące organizacją non-profit ani finansową, zajmuje się usługami telekomunikacyjnymi, działalnością radiową i telewizyjną. Niniejsza praca ma za zadanie porównać trzy instytucje z odmiennych branż wykorzystując w wskaźnik PHI J. Zietlowa. Wszystkie wykorzystane obliczenia zostały dokonane ze sprawozdań finansowych analizowanych przedsiębiorstw. Wskaźnik Zietlowa pozwala na dokonanie wielowymiarowej oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, jak również wskazanie obszarów działalności wymagających udoskonalenia. Indeks składa się z czterech kategorii wskaźników: ogólnej, natychmiastowej, krótkoterminowej, średnioterminowej. Na wymienione cztery kategorie składa się piętnaście wskaźników, determinujących wynik każdej 1 Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa PGE Grażyna Karmowska, Anita Małecka s.109-111
z kategorii jako średnią ważoną odpowiednich elementów. 2 Na tej podstawie obliczony zostanie health index, z zastosowaniem wzoru: Φ=(0,1 * General Subscore) + ( 0,4* Immediate-term Subscore) + ( 0.3* Short-Term Subscore)+ (0,2 *Medium- Term Subscore) Kategoria ogólna (0-36 miesięcy) 1. Logarytm naturalny wieku (Natural Logarithm of Age) Wskaźnik został obliczony na podstawie danych poszczególnych instytucji, dotyczących okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Tabela 1. Logarytm natralny rozmiaru Non- Profit Wiek Logarytm naturalny wieku 2009 2 0,69 2010 3 1,10 2011 4 1,39 Wiek Logarytm naturalny wieku 2009 19 2,94 2010 20 3,00 2011 21 3,04 Wiek Logarytm naturalny wieku 2009 7 1,95 2010 8 2,08 2011 9 2,20 Źródło: opracowanie własne, na podstawie J. Zietlow (2012, s. 49), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B 2 W przypadku kategorii ogólnej, natychmiastowej i krótkoterminowej zastosowano równe wagi, w kategorii średnioterminowej odpowiednio: 0,00001, -2, +2, -2, -2 dla net sur plus, contribution ratio, self financing ratio, financial debt ratio, fundraising ratio
Wraz z wzrostem wieku wzrasta zapotrzebowanie organizacji na środki finansowe (finansowe zdrowie), w efekcie logarytm naturalny wieku badanych poszczególnych instytucji rośnie proporcjonalnie wraz z upływem lat. Z pośród badanych instytucji, największe zapotrzebowanie na wzrost środków finansowych wykazuje najstarsza z nich instytucja. Wzrost wskaźnika oznacza stabilność i przekłada się również na zwiększoną elastyczność finansową instytucji. 2. Logarytm naturalny rozmiaru (Natural logarithm of Size) Wskaźnik dla omawianych instytucji został przedstawiony w tabeli 2. Tabela 2. Logarytm naturalny rozmiaru Non- Profit Rozmiar Logarytm naturalny rozmiaru 2009 2229019,28 14,62 2010 11000585,35 16,21 2011 9175697,71 16,03 Rozmiar Logarytm naturalny rozmiaru 2009 1361228,00 14,12 2010 1376660,00 14,14 2011 1360792,00 14,12 działalności finansowej Rozmiar Logarytm naturalny rozmiaru 2009 438203,00 12,99 2010 486488,00 13,09 2011 530032,00 13,18 Źródło: opracowanie własne, na podstawie J. Zietlow (2012, s. 49), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Powyższy wskaźnik pozwala ocenić stabilność, jak również elastyczność finansową instytucji. Im wyższa wartość wskaźnika, tym większa stabilność oraz elastyczność badanego podmiotu. Z powyższej tabeli wynika, że największą stabilnością finansową cieszy się, pomimo spadku stabilności odnotowanego w 2011 roku.
3. Wskaźnik niestabilności aktywów (Asset Instability Index) Tabela 3. Wskaźnik niestabilności aktywów Non- Profit Y T Wskaźnik niestabilności aktywów 2009 238,36t + 189,64 0,003 2010 628,26t - 330,22 183,80 2011 787,81t - 596,14 215,76 Y T Wskaźnik niestabilności aktywów 2009 1592t - 2095,07 1267,95 2010 1633t - 2218,9 1193,49 2011 1514t - 1822 1293,27 Y T Wskaźnik niestabilności aktywów 2009 56717t + 628054 39393,01 2010 58819t + 622449 36657,75 2011 67532t + 596312 44571,27 Źródło: opracowanie własne, na podstawie J. Zietlow (2012, s. 49), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Z powyższych oszacowań linii trendów w roku 2011 wynika, że wszystkie badane instytucje cechował wzrost aktywów: W przypadku Przedsiębiorstwa wyniósł on 787,81 tys. zł rocznie, podczas gdy odnotowała wzrost aktywów średnio o 1514 tys. zł rocznie. Najwyższy wzrost aktywów cechuje Profit i nie prowadzące, w wysokości 67532 tys. zł rocznie. Należy jednocześnie zauważyć, że wartości indeksu niestabilności aktywów wskazują na duże rozproszenie w przypadku dwóch z trzech instytucji. Najwyższa wartość rozproszenia wokół trendu cechuje Profit nie prowadzące. Duża nieprzewidywalność aktywów wpływa na złożoność i trudność podejmowania decyzji finansowych przez zarząd firmy.
Podwskaźnik ogólny (General subscore) Powyższe wskaźniki, mierzące elastyczność finansową przedsiębiorstwa, umożliwiają (z wykorzystaniem odpowiednich mnożników) oszacowanie wartości Podwskaźnika ogólnego. Wysokie wartości (górna granica wskaźnika wynosi 10) cechują przedsiębiorstwa dojrzałe o dużej skali działalności. Tabela 4. Podwskaźnik ogólny Non- Profit Podwskaźnik ogólny 2009 5,69 8,35 7,11 2010 6,73 8,42 7,29 2011 7,03 8,48 7,54 Źródło: J. Zielow, s. 49 W trakcie trzech lat Podwskaźnik ogólny Przedsiębiorstwa wzrósł o 23%. Adekwatnie, dla Instytucji finansowej odnotowano wzrost wskaźnika o 1,5%, oraz wzrost dla Przedsiębiorstwa nie będącego i nie prowadzącego w wysokości 6%. Jak widać, odnotowało znaczny skok jakości kondycji finansowej, podczas gdy pozostałe dwie instytucje cechują się znacznie mniejszym wzrostem. Kategoria najbliższej perspektywy (0-3 miesięcy) 4. Współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej (Cash Reserve Sufficiency Ratio) Wartości wskaźnika zaliczany do grupy wskaźników płynności opisuje Tabela 5.
Tabela 5. Współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej Współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej 2009 0,98 1,60 2,17 2010 1,70 1,28 2,12 2011 1,14 1,53 2,72 Źródło: opracowanie własne, na podstawie J. Zietlow (2012, s. 20, 50), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B, Współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej wskazuje na zdolność przedsiębiorstwa do pokrycia gotówkowego wydatków. Im wyższa wartość wskaźnika, tym wyższe pokrycie. Jak widać, najwyższą zdolność do pokrywania wydatków gotówką posiada nie będące nie prowadzące. 5. Zmodyfikowany wskaźnik gotówki (Modified Cash Ratio) Wskaźnik można obliczyć poprzez zestawienie środków pieniężnych netto, należących do krótkoterminowych aktywów finansowych 3, z łączną wartością aktywów. Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówki Zmodyfikowany wskaźnik gotówki 2009 0,76 0,01 0,17 2010 0,62 0,02 0,17 2011 0,14 0,03 0,18 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zieltow (2012, s. 50), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B, 3 P. Rybicki 2009, str. 23
Wzrost wskaźnika należy interpretować jako wzrastającą wypłacalność finansową. Z powyższej tabeli wynika, że jedynie odnotowało stratę wypłacalności. i Profit nie prowadzące nieznacznie poprawiły swoją wypłacalność finansową. 6. Docelowa płynność Lambda (Target Liquidity Lambda) Płynność reprezentuje zdolność do regulowania zobowiązań krótkoterminowych w sposób terminowy. Tabela 7 przedstawia wartość wskaźnika docelowej płynności Lambda dla badanych podmiotów: Tabela 7. Wskaźnik docelowej płynności Lambda Docelowa płynność Lambda 2009 35,06 2,38 8,97 2010 4,15 4,27 11,38 2011 2,78 6,84 14,37 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 20, 50), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Po przeanalizowaniu powyższych wartości można dojść do wniosku, że największą płynność posiada Profit nie prowadzące. Warto również zauważyć, że jako jedyne odnotowało spadek płynności w przeciągu 3 lat. 7. Skorygowany wskaźnik płynności (Current Liquidity Index) 4 4 Skorygowany wskaźnik płynności prezentacja, W: prezentacji multimedialnej - Strategie finansowe przedsiębiorstwa, autor G. Michalski http://michalskig.files.wordpress.com/2009/02/wszystkiewykladywsziaopolesfplato2009v2009ii19.pdf
Tabela 8. Skorygowany wskaźnik płynności Skorygowany wskaźnik płynności 2009 Organizacja nie posiada 1,80 2,45 2010 płatności z tytułu obligacji w 2,05 2,18 ciągu roku 2011 3,06 1,37 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 51), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B, Skorygowany wskaźnik płynności umożliwia poddanie ocenie ilości środków wypłacalności i płynności, w odniesieniu do stałych, przychodzących płatności finansowych. nie posiada żadnych inwestycji w obligacje krótkoterminowe, ani dzierżaw lub płatności pochodzących z tytułu obligacji w ciągu roku w efekcie nie jest oceniane na tym indeksie. Im wyższa wartość wskaźnika, tym lepsza kondycja. Jak widać, w przypadku instytucji finansowej następuje systematyczny wzrost wartości wskaźnika, podczas gdy Profit, nie prowadzące odnotowuje pogorszenie kondycji finansowej, wyrażanej skorygowanym wskaźnikiem płynności. Podwskaźnik najbliższej perspektywy (Immediate-Term Subscore) Bieżące zarządzanie finansami związane jest z zarządzaniem płynnością finansową przedsiębiorstwa 5. Płynność w zależności od potrzeb organizacji skupia się na nabyciu lub zbyciu środków pieniężnych, ich ekwiwalentów bądź innych bieżących aktywów. Obliczone powyżej wskaźniki umożliwiają, z zastosowaniem odpowiednich mnożników 6, oszacowanie wartości podwskaźnika najbliższej perspektywy, wyrażającego kondycję 5 G. Michalski 2010, s. 174; W. Pluta 2003, s. 39, M. Piotrowska 1997, s. 10 6 Odpowiednie wagi to 1.25, 12.5, 0.85, 0.5
finansową organizacji w odniesieniu do oczekiwanych i nieoczekiwanych wpływów/wypływów pieniężnych, w okresie do trzech miesięcy 7 Tabela 9. Podwskaźnik najbliższej perspektywy Podwskaźnik najbliższej perspektywy 2009 40,53 (10) 5,05 13,68 (10) 2010 13,4 (10) 6,50 15,53 (10) 2011 5,54 9,63 18,54 (10) Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 31, 51). Z powyższych obliczeń możemy zauważyć, że znacznie utraciło kondycję finansową płynności. Początkowo wartość wskaźnika przyjmowała bardzo wysokie wartości, prawdopodobnie ze względu na krótki okres życia, a co za tym idzie względnie wysoki poziom początkowego kapitału. znacznie poprawiła swoją kondycję finansową, zbliżając się do górnej granicy wartości podwskaźnika. Z kolei przedsiębiorstwo nie będące, nie prowadzące umocniło na przestrzeni trzech lat swoją kondycję finansową, którą należy uznać za bardzo dobrą. Kategoria krótkoterminowa (od 3 do 12 miesięcy) 8. Wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej (Operating Cash Flow Ratio) Jest to wskaźnik obrazujący zdolność organizacji do pokrywania krótkoterminowych zobowiązań (kapitałów obcych wymagalnych do 12 miesięcy 8 ), z przepływów działalności operacyjnej. 7 J. Zietlow, s. 19 8 Świderska G., K. 2011, s 61-64
Tabela 10. Wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej 2009 1,67 0,32 1,22 2010 1,62 0,29 1,09 2011 2,37 0,38 0,68 Źródło: opracowanie własne na podstawie Opracowanie własne na podstawie J. Zieltow (2012, s. 52), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B, Z powyższych informacji wynika, że w przedsiębiorstwie wzrosła zdolność do pokrycia zobowiązań krótkoterminowych z przepływów pieniężnych działalności operacyjnej, tak samo jak w przypadku Instytucji finansowej (choć tutaj wzrost jak i sama zdolność do regulowania zobowiązań są na niskim poziomie). Profit nie prowadzące jako jedyne odnotowało pogorszenie zdolności do spłaty zobowiązań. Wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej 9. Wskaźnik aktywów (Asset Ratio) Wskaźnik aktywów mierzy, jaki procent łącznej wartości aktywów stanowią aktywa bieżące (aktywa, które w przeciągu 12 miesięcy mogą uleć konwersji na gotówkę). Tabela 11. Wskaźnik aktywów Wskaźnik aktywów 2009 1,00 0,92 0,22 2010 0,95 0,91 0,21 2011 0,98 0,90 0,23 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 22, 52), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B,
prawie całą swoją działalność opiera na aktywach obrotowych, przy czym odnotowano 2% spadek udziału aktywów obrotowych w wartości aktywów ogółem w przeciągu 3 lat. W przypadku instytucji finansowej proporcje są podobne, aczkolwiek nie aż tak radykalne (90% wartości aktywów stanowią aktywa obrotowe, a dokładniej należności kapitałowe). W przypadku przedsiębiorstwa nie będącego, nie prowadzącego proporcja jest odwrócona aktywa obrotowe w przeciągu 3 lat stanowiły średnio 22% wartości aktywów ogółem. Aktywa stanowią potencjał przyczyniający się bezpośrednio (lub pośrednio) do przepływów pieniężnych, co definiuje przyszłe korzyści ekonomiczne organizacji 9. W zależności od struktury aktywów, majątek firmy różni się stopniem płynności, ryzyka jakim jest obarczone wykorzystanie tego majątku, jak również formą uczestnictwa w realizacji założeń gospodarczych. 10. Administracyjny współczynnik wydatków (Administrative Expense Ratio) Tabela 12. Administracyjny współczynnik wydatków Administracyjny współczynnik wydatków 2009 0,07 0,80 0,07 2010 0,06 0,92 0,08 2011 0,30 0,80 0,04 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 52), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Powyższy wskaźnik elastyczności finansowej reprezentuje możliwość przedsiębiorstwa do obniżania wydatków administracyjnych. Zmniejszanie wydatków umożliwia wzrost zdolności finansowej organizacji, podczas gdy drastyczny wzrost wydatków (nie idący w parze z wzrostem dochodów) może przyczynić się do kryzysu gotówkowego. cechuje się bardzo wysokim udziałem wydatków administracyjnych w wydatkach ogółem, 9 B. Pomykalska, M. Wyprych, 2000, s. 182
najniższy udział wydatków administracyjnych odnotowało Profit nie prowadzące. Jedynie w przypadku Przedsiębiorstwa Non- Profit wydatki administracyjne znacznie wzrosły w przeciągu ostatnich trzech lat. Podwskaźnik krótkoterminowy (Short-Term Subscore) Powyższe wskaźniki, zaliczane do kategorii krótkoterminowej (od 3 do 12 miesięcy), mogą być wykorzystywane do podejmowania decyzji uwzględniających dalszą perspektywę czasową, ze względu na ujęcie perspektywy wykraczającej poza zdolność do zaspokajania najbliższych i pilnych potrzeb finansowych 10. Na bazie powyższych oszacowany został Podwskaźnik krótkoterminowy, z wykorzystaniem odpowiednich wag 11. Tabela 13. Podwskaźnik krótkoterminowy Podwskaźnik krótkoterminowy 2009 0,90 0,67 0,50 2010 0,87 0,70 0,46 2011 1,20 0,69 0,31 Źródło: opracowani własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 52). Jak można zauważyć, kondycja i żywotność organizacji może się różnić w zależności od przyjętego horyzontu czasu. W przypadku Przedsiębiorstwa nie będącego, nie prowadzącego kondycja uległa pogorszeniu w badanym okresie o 38%. W przypadku Instytucji finansowej, kondycja firmy nie uległa zasadniczej zmianie, średnio utrzymując się średnio na poziomie 0,68. Jedynie Non- Profit odnotowało wzrost żywotności organizacji, odnotowując 33% wzrost. 10 J. Zietlow, s. 8 11 0.33, 0.33, 0.33 dla każdego z trzech wskaźników
Kategoria średnioterminowa (od 12 do 36 miesięcy) 11. Zmiana aktywów netto (Net Surplus) Aktywa to zasoby majątkowe, pozostające do dyspozycji jednostki gospodarczej prowadzącej działalność 12. Wskaźnik ten pokazuje, w jaki sposób aktywa netto przedsiębiorstw ulegają zmianom w czasie. Tabela 14. Zmiana aktywów netto. Zmiana aktywów netto 2009 591320 1013182,00 464528,00 2010 1020553 933316,00 565482,00 2011 1724677 940892,00 654483,00 Źródło: opracowanie własne, na podstawie J. Zieltow (2012, s. 52), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Interpretacja stworzona przez J. Zietlowa zakłada, że organizacji najlepiej służy stała, rosnąca zmiana aktywów. W powyższej tabeli możemy zauważyć, że odnotowało znaczący wzrost zmiany aktywów, i chociaż zmiana nie jest stała, przyrosty wykazują się stałą tendencją wzrostową z około 20% odchyleniem standardowym. W przypadku Przedsiębiorstwa nie będącego nie prowadzącego działalności finansowej zmiana jest znacznie bardziej przewidywalna, różnice w tempie przyrostów r/r kwalifikują się w granicach błędu statystycznego (mniej niż 10% odchylenia). Instytucji finansowej nie udało się ani utrzymać tempa wzrostu, ani nawet wygenerować rosnącej zmiany aktywów. 12. Wskaźnik wniesionego wkładu (Contribution Ratio) 12 E. Nowak 2005, s. 72
Powyższy wskaźnik porównuje przychód i wsparcie dochodu, do łącznej wartości dochodu połączonego z przychodem i wsparciem. Tabela 15. Wskaźnik wniesionego wkładu Wskaźnik wniesionego wkładu 2009 0,32 0,17 0,86 2010 0,35 0,15 0,83 2011 0,33 0,11 0,82 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 52), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Zgodnie z teorią Zietlowa, mniej przewidywalne strumienie środków na pokrycie kosztów działalności zauważalne są w organizacjach z większym odsetkiem dochodu i wsparcia pochodzącego z dotacji. Oznacza to, że lepszą kondycję finansową wykazują organizacje o niższej wartości wskaźnika wniesionego wkładu. Odnosząc to do powyższych informacji tabelarycznych widzimy, że największa stabilność środków wyróżnia Instytucje finansową, podczas gdy Profit nie prowadzące jest mocno zależne od dochodu i wsparcia. 13. Współczynnik samonia (Self-Financing Ratio) Tabela 16. Współczynnik samonia Współczynnik samonia 2009 16,15 1,12 1,74 2010 13,34 1,08 1,71 2011 12,93 2,29 1,51 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 53), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B,
Wartość wskaźnika powyżej 1 oznacza zapas finansowy, który może być potencjalnie wykorzystany dla pracującego kapitału obrotowego. Jak widać, najlepsze wyniki współczynnika samonia odnosi, aczkolwiek jedynie Finansowa w badanym okresie wykazała tendencję wzrostową wskaźnika. 14. Wskaźnik zadłużenia finansowego (Financial Debt Ratio) Wskaźnik ten reprezentuje zawartość zobowiązań finansowych, stanowiących obowiązanie jednostki do wydania lub wymiany aktywów finansowych/instrumentu finansowego na niekorzystnych warunkach z innym podmiotem gospodarczym 13. Im niższa wartość wskaźnika, tym mniejsze zadłużenie organizacji. Tabela 17. Wskaźnik zadłużenia finansowego Wskaźnik zadłużenia finansowego 2009 0 0,25 0,55 2010 0 0,25 0,46 2011 0 0,21 0,45 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zieltow (2012, s. 53), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B W powyższych informacji widać, że w ogóle nie korzysta z zadłużenia finansowego (brak zobowiązań finansowych). zadłuża się w okolicach 25%, podczas gdy przedsiębiorstwo nie będące nie prowadzące w okolicach 45-50%. Jednocześnie obie organizacje odnotowały spadek wskaźnika zadłużenia finansowego. 15. Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy (Fundraising Cost Ratio) 13 UoR Art. 3. Ust. 1 pkt 27
Wskaźnik ten porównuje koszt pozyskania funduszy z całkowitym wsparciem i dochodem organizacji. Tabela 18. Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy 2009 0 0,02% 5,20% 2010 0 0,03% 6,14% 2011 0 0,03% 5,49% Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 53), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B Darczyńcy są skłonni udzielać wsparcia organizacjom, które są w stanie utrzymać wskaźnik kosztów pozyskania funduszy na niskim poziomie14. W przypadku instytucji finansowej, koszt pozyskania funduszy jest praktycznie niezauważalny, podczas gdy nie będące nie prowadzące utrzymuje wartość wskaźnika na zadowalającym, niskim poziomie. Im wyższa wartość wskaźnika, tym gorsza kondycja organizacji. Podwskaźnik średnioterminowy (Medium-Term Subscore) Obliczenie wszystkich wskaźników z kategorii średnioterminowej umożliwia oszacowanie kondycji finansowej organizacji, w okresie od 12 do 36 miesięcy. W tym celu konieczne jest zastosowanie odpowiednich wag dla każdego ze wskaźników 15. 14 J. Zietlow, s. 34, 56 15 0.00001,-2, 2, -2, -2
Tabela 19. Podwskaźnik średnioterminowy Podwskaźnik średnioterminowy 2009 31,67 (10) 1,37 0,56 2010 25,99 (10) 1,31 0,73 2011 25,37 (10) 3,89 0,38 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 53). Najgorzej wypada ocena Przedsiębiorstwa nie będącego nie prowadzącego. W przeciągu ostatnich 3 lat wskaźnik wachał się między 0,38 a 0,73, a więc na bardzo niskim poziomie. odnotowała znaczny wzrost w przeciągu 3 lat, co oznacza poprawę kondycji finansowej i jest dobrą informacją. wykazuj bardzo dobrą kondycję finansową według Podwskaźnika średnioterminowego, choć warto zauważyć że jego wartość spada. Wskaźnik kondycji finansowej (Financial Health Index) Oszacowanie wartości 15 wskaźników szczegółowych, zebranych ze względu na perspektywę czasu w 4 kategorie, umożliwiając dokonania kompleksowej oceny wieloaspektowego wskaźnika kondycji finansowej. 16 Tabela 20. Wskaźnik kondycji finansowej Wskaźnik kondycji finansowej 2009 6,84 3,33 4,97 2010 6,93 3,91 5,01 2011 5,28 4,89 4,92 Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Zietlow (2012, s. 36-37, 53), Sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw dostępne w Monitorze Spółdzielczym B 16 Przyjęte we wskaźniku wagi dla odpowiednich podkategorii wynoszą odpowiednio: 0.1, 0.4, 0.3, 0.2
Powyższe wyniki informują nas o ocenie kondycji finansowej każdej z organizacji. Każda z organizacji charakteryzuje się innym trendem, wyraźnie traci swoją kondycję finansową, odnotowując 23% spadek wartości wskaźnika w przeciągu 3 lat. Należy jednak zauważyć, że w dalszym ciągu organizacja ta cechuje się najlepszą kondycją finansową. znacznie poprawiła swoją kondycję finansową w badanym okresie, osiągając wzrost na poziomie 47%. Co ciekawe, przedsiębiorstwo nie będące Non- Profit nie prowadzące utrzymuje względnie stały poziom kondycji finansowej, średnio na poziomie 4,97. Odchylenia od normy mieszczą się w granicach 1-2%. Organizacje te prezentują również względnie wyrównany poziom, w zależności od perspektywy można wyłonić innego faworyta. Przykładowo, jeżeli za kryterium oceny przyjmiemy wartość wskaźnika, najlepiej prezentuje się. Jeżeli jednak jako kryterium oceny przyjmiemy tendencję utrzymywania kondycji finansowej, sytuacja ulega zmianie najlepiej prezentuje się Finansowa, która jako jedyna z badanych organizacji odnotowała wzrost wskaźnika, i to na poziomie prawie 50%. Możemy również za kryterium przyjąć stabilność kondycji finansowej organizacji, gdzie najlepiej prezentuje się Profit nie prowadzące, utrzymujące swój wskaźnik na poziomie 4,97 z odchyleniem w granicach 1-2%. Zakończenie: Wskaźniki zaprezentowane w niniejszej pracy umożliwiając ocenę kondycji finansowej badanych organizacji. Każdy z poszczególnych 15 wskaźników prezentuje konkretne informacje na temat konkretnych obszarów wymagających nadzoru i wzmocnienia. Dokonywanie analizy organizacji pod kątem płynności, elastyczności czy wypłacalności prowadzi do wniosków, że każda z badanych organizacji cechuje się innymi mocnymi stronami, lecz sumarycznie prezentują one podobny poziom kondycji finansowej. Kryterium wartości wskaźnika kondycji finansowej wskazuje, pomimo dużych spadków, że Non- Profit cechuje najlepsza kondycja z pośród badanych organizacji.
Bibliografia Bień W. (2000) Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Warszawa: Wyd. Difin. Finanse firmy, pod red.: J. Kowalczyk, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły Zarządzania, Warszawa 1993, str. 25 Michalski G. (2010) Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw. Warszawa: Wyd. C.H. Beck. Nowak E. (2005) Analiza sprawozdań finansowych. Warszawa: PWE Piotrowska M. (1997) Finanse spółek. Krótkoterminowe decyzje finansowe. Wrocław: Wyd. AE. Pluta W. (2003) Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie. Warszawa: Wyd. PWE. Pomykalska B., Wypych M. (2000) Sprawozdania finansowe jako źródło informacji o przedsiębiorstwie i podstawa podejmowania decyzji. W: M. Wypych (red.) Finanse przedsiębiorstwa z elementami zarządzania i analizy. Łódź: Wyd. ABSOLWENT. Rybicki P. (2009) Sprawozdanie finansowe. Co mówi o firmie? Warszawa: Poltex Świderska G. K. (2011) Jak czytać sprawozdanie finansowe. Warszawa: Difin Zietlow J. (2012) A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability. Dostępne na SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 24 listopada 2013) Materiały dydaktyczne dr Grzegorza Michalskiego, dr Dariusza Porębskiego, Pracowników naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Skorygowany wskaźnik płynności prezentacja, W: prezentacji multimedialnej - Strategie finansowe przedsiębiorstwa, autor G. Michalski http://michalskig.files.wordpress.com/2009/02/wszystkiewykladywsziaopolesfplato2009v200 9ii19.pdf
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 1376 z późn. zm.) Art. 3 ust. 1 pkt 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. jedn. Dz.U. z 2009r., Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) Raport ryzyka branżowego pożądana elastyczność i stabilność (2011) http://www.gf24.pl/2948/raport-ryzyka-branowego-podana-elastyczno-i-stabilno (ostatni dostęp: 30.11.2013r.) Str. 20/20 Sprawozdania finansowe dostępne w Monitorze Spółdzielczym B oraz na stronach internetowych m.in. http://pozytek.gov.pl/