Załącznik do Zarządzenia Nr 0050.Z.34.2017 z dnia 6 lutego 2017r. DIAGNOZA PROBLEMÓW I POTRZEB EDUKACYJNYCH W GMINIE MIASTO NOWY TARG W ZAKRESIE WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO I. Opis obszaru problemowego 1. Grupami docelowymi planowanymi do objęcia wsparciem są: a) Przedszkole Nr 4 w Nowym Targu b) dzieci niepełnosprawne chodzące do Przedszkola Nr 4 w Nowym Targu c) dzieci w wieku przedszkolnym ze stwierdzonymi różnego typu deficytami, posiadające opinie Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej (PPP) lub zdiagnozowane w ramach badań własnych w Przedszkolu Nr 4 w Nowym Targu oraz ich rodzice/opiekunowie d) nauczyciele pracujący z dziećmi przedszkolnymi, w tym niepełnosprawnymi lub ze stwierdzonymi deficytami w Przedszkolu Nr 4 w Nowym Targu 2. Aktualna sytuacja grupy docelowej oraz problem, którego rozwiązaniu ma posłużyć wsparcie: a) w okresie przeprowadzonej diagnozy dzieci z niepełnosprawnościami chodzą do grup ogólnorozwojowych, w których brakuje specjalistycznych pomocy i wyposażenia dostosowanych do możliwości i potrzeb tych dzieci, brak dostosowania budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo, organizacji przestrzeni wspierającej rozwój psychoruchowy i poznawczy. Problemy: 1. Brak możliwości organizacyjnych i technicznych do dostosowania istniejących miejsc do potrzeb dzieci niepełnosprawnych 2. Brak specjalistycznych pomocy i wyposażenia pod potrzeby dzieci z niepełnosprawnościami. b) w okresie przeprowadzonej diagnozy liczba dzieci niepełnosprawnych objętych edukacją przedszkolną wynosi 7 tj.: 2 dzieci z rozpoznanym autyzmem wczesnodziecięcym, 1 dziecko z obniżonym i nieharmonijnym rozwojem funkcji poznawczych oraz kompetencji społeczno-emocjonalnych 1 dziecko z afazją motoryczną i stanem po wrodzonej niedrożnością dwunastnicy oraz zaburzeniami motoryki dużej i małej, 1 dziecko z dystrofią wewnątrzmaciczną, dysmorfią i opóźnieniem rozwoju psychicznego, 1 dziecko z obustronnym niedosłuchem mieszanym, 1 dziecko z afazją motoryczną. Z diagnozy wynika że w ofercie zajęć adresowanych do tej grupy dzieci, brakuje specjalistycznych zajęć lub metod pracy w zakresie: integracji sensorycznej, hipoterapii, terapii ręki, psychomotorycznym. Rozszerzenie oferty zajęć o nowe lub wprowadzenie nowych elementów (metod zajęć) umożliwi uzyskanie lepszych efektów w wyrównywaniu deficytów wynikających z niepełnosprawności. Problem: Niedostateczne wsparcie dzieci niepełnosprawnych w zakresie zajęć specjalistycznych - integracji sensorycznej, hipoterapii, terapii ręki, psychomotorycznych, porozumiewania się osób nie mówiących,
neurologopedii z elementami tyflologopedii, makatonu, integracji odruchów pierwotnych, sensoplastyki. c) w okresie przeprowadzonej diagnozy łączna liczba dzieci w wieku przedszkolnym w w/w placówce wynosi: 200 dzieci. Aby edukacja przedszkolna należycie spełniała swoją rolę, niezbędna jest obecność odpowiednich regulacji prawnych, które będą usprawniały i ujednolicały pracę placówek odpowiedzialnych za ten typ wychowania. Na obecny kształt systemu edukacji istotny wpływ miała zmiana ustawy regulująca obowiązek szkolny. Na mocy podjętej decyzji 6latki pozostały jednak w przedszkolu, a od września 2017 roku obowiązywać ich będzie zmieniona podstawa programowa. Tak ważne jest więc kształcenie kompetencji kluczowych oraz właściwych postaw/ umiejętności już w wieku przedszkolnym takich jak kreatywność, innowacyjność oraz praca zespołowa. W obszarze przedszkola funkcjonują szkoły podstawowe, których uczniowie w roku szkolnym 2015/2016 uzyskali wyniki ze sprawdzianu po 6 klasie z matematyki na poziomie poniżej średniej wojewódzkiej, tj.58 %. Kompetencje matematyczne zaliczane są do kompetencji podstawowych (wg katalogu wskazanego w załączniku do zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie). Diagnoza wykazała również powiększającą się liczbę dzieci z wadami postawy. Wskazane jest korygowanie ich już w wieku przedszkolnym, co umożliwiłyby zajęcia stymulujące rozwój psychoruchowy np. gimnastyka korekcyjna. Liczba dzieci ze stwierdzonymi deficytami objętych zajęciami wyrównującymi w zakresie wad postawy to 2dz./200. Problem: Niedostateczne wsparcie dzieci w zakresie kompetencji matematycznych, pracy zespołowej, wad postawy. d) W okresie przeprowadzonej diagnozy liczba nauczycieli, którzy posiadają dodatkowe kwalifikacje umożliwiające im prowadzenie zajęć dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych wynosi - 8 os./17 nauczycieli (terapia pedagogiczna, logopedia, oligofrenopedagogika, terapia psychologiczna, gimnastyka rehabilitacyjna). Diagnoza wykazała, iż brakuje u niektórych nauczycieli kwalifikacji do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, brakuje także dodatkowych kompetencji umożliwiających rozszerzenie oferty zajęć dodatkowych o nowe metody. Najlepsza realizacja oferty edukacyjnej i specjalistycznej będzie możliwa dzięki uzyskanemu wsparciu, jednakże wszyscy nauczyciele są zgodni i wyrażają chęć kontynuacji podjętych działań po zakończeniu projektu. Dobra współpraca z rodzicami pomaga w osiągnięciu dobrych wyników pracy z dziećmi, diagnoza wykazała iż współpraca ta jest dobra jednak nieczęsto podejmowana. Problemy: 1. Brak kwalifikacji u części nauczycieli z zakresu: oligofrenopedagogiki, terapii pedagogicznej, integracji sensorycznej, porozumiewania się osób nie mówiących, neurologopedii z elementami tyflologopedii, korekcji wad postawy. 2. Niewystarczające kompetencje do poszerzenia oferty o zajęcia z: planu Daltońskiego, terapi ręki, psychomotoryczne, Makatonu, integracji odruchów pierwotnych, sensoplastyki, pracy z dzieckiem przy użyciu maty edukacyjnej, nowoczesne technologie informacyjno - komunikacyjne. 3. Brak umiejętności nauczycieli w zakresie częstej współpracy z rodzicami, w tym szczególnie z rodzicami dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. 3. Cele i zakres diagnozy zapotrzebowania na wsparcie: Celem diagnozy było:
a) zdiagnozowanie potrzeb przedszkola w zakresie dostosowania istniejących miejsc do potrzeb dzieci niepełnosprawnych; b) zdiagnozowanie potrzeb dzieci niepełnosprawnych prowadzących do wyrównania deficytu wynikającego z niepełnosprawności; c) zdiagnozowanie potrzeb dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (z deficytami) prowadzących do wyrównania szans edukacyjnych; d) zdiagnozowanie potrzeb nauczycieli w zakresie poziomu umiejętności i kompetencji zawodowych potrzebnych do pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych; e) planowanie likwidacji problemów wynikających z tejże diagnozy. 4. Zakres diagnozy: a) potrzeby placówki w zakresie organizacyjno - technicznym związanym z uczęszczaniem dzieci z niepełnosprawnościami do grup ogólnodostępnych b) potrzeby dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych wynikające z niepełnosprawności, stwierdzonych różnego typu deficytów, możliwości rozwojowych, funkcjonowania w grupie przedszkolnej c) potrzeby nauczycieli w zakresie posiadanych kwalifikacji i kompetencji oraz ich braków, które uniemożliwiają organizację zajęć specjalistycznych i dodatkowych, adekwatnych do potrzeb wszystkich dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych II. Opis procedury diagnozy 1. Badania w zakresie zapotrzebowania na wsparcie zostały przeprowadzone z wykorzystaniem źródeł i metod: a) wywiad z dyrektorem przedszkola na którym zostały omówione aktualne działania w zakresie pracy z dziećmi niepełnosprawnymi oraz dziećmi z różnego typu deficytami; b) wywiady indywidualne z nauczycielami - w oparciu o analizę posiadanych kwalifikacji, przeprowadzono indywidualne rozmowy dotyczące posiadanych umiejętności i kompetencji oraz potrzeb w zakresie ich doskonalenia; c) wywiad z Naczelnikiem Wydziału Oświaty w Nowym Targu uzyskanie informacji o szkołach podstawowych, których uczniowie w roku szkolnym 2015/2016 uzyskali wyniki ze sprawdzianu po 6 klasie z matematyki na poziomie poniżej średniej wojewódzkiej, tj.58 % w obszarze placówki; d) analiza raportów z ewaluacji wewnętrznej placówki - nauczyciel jako respondent (balon, czasza, kosz, balast, walizka), rodzic jako respondent (termometr, gadająca, ściana); e) badania przesiewowe dzieci w szczególności 3 i 4 letnich z wykorzystaniem testów diagnostycznych w zakresie: zaburzeń w rozwoju mowy (testy logopedyczne), specyficznych trudności w uczeniu się (testy terapeutyczne), zaburzeń intelektualno - społeczno - emocjonalnych (testy korekcyjnokompensacyjne), wad postawy (komputerowe badanie wad postawy); f) analiza wyników gotowości szkolnej dzieci z lat 2013/2014, 2014/2015, 2015/2016; g) obserwacja placówki - dokonano oglądu przedszkola w zakresie wskazanych potrzeb (weryfikacja możliwości lokalowych, sprzętowych, braków w oprzyrządowaniu i pomocach); h) analiza dokumentacji zastanej - dokonano analizy dokumentacji pracy przedszkola w zakresie ilości i rodzajów organizowanych zajęć specjalistycznych
- wyrównujących szanse edukacyjne dzieci ze stwierdzonymi różnego typu deficytami (wykazy dzieci objętych pomocą psychologicznopedagogiczną z lat 2013/2014, 2014/2015, 2015/2016, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego i/lub opinie o wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka); i) PPP w Nowym Targu informacja o ilości i rodzaju wydanych dokumentów przez PPP w okresie 01.01.2011 11.01.2017 dla dzieci urodzonych w latach 2011 2014, zamieszkałych na terenie miasta Nowy Targ. 2. Zastosowane narzędzia badawcze: a) nauczyciel jako respondent (balon, czasza, kosz, balast, walizka); b) rodzic jako respondent (termometr, gadająca, ściana); c) testy diagnostyczne dla dzieci w zakresie opóźnionego rozwoju mowy, specyficznych trudności w uczeniu się, zaburzeń intelektualno-społecznoemocjonalnych; d) wyniki badań wad postawy; e) Arkusz wyników informacji o gotowości szkolnej; f) analiza dokumentacji zastanej. III Wyniki diagnozy potrzeb 1. W zakresie dostosowania istniejących miejsc do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami (wywiad z dyrektorem przedszkola, obserwacja - ogląd placówki), niezbędne jest: a) modyfikacja przestrzeni budynku wspierająca rozwój psychoruchowy i poznawczy dziecka niepełnosprawnego; b) zakup odpowiedniego wyposażenia oraz sprzętu; c) zakup odpowiednich, specjalistycznych pomocy dydaktycznych. 2. W zakresie oferty zajęć specjalistycznych umożliwiającej dzieciom niepełnosprawnym udział w wychowaniu przedszkolnym poprzez wyrównanie deficytu wynikającego z niepełnosprawności, (analiza dokumentacji zastanej), konieczne jest: wprowadzenie dodatkowych zajęć specjalistycznych w zakresie: a) oligofrenopedagogiki, terapii pedagogicznej, hipoterapia, dogoterapia, integracji sensorycznej, porozumiewania się osób nie mówiących, neurologopedii z elementami tyflologopedii, korekcji wad postawy; b) wprowadzenie nowych metod pracy: planu Daltońskiego, terapii ręki, Makatonu, integracji odruchów pierwotnych, sensoplastyki, pracy z dzieckiem przy użyciu maty edukacyjnej; c) zakup pomocy dydaktycznych lub materiałów umożliwiających wprowadzenie dodatkowych zajęć specjalistycznych lub nowych metod pracy. 3. W zakresie rozszerzenia oferty przedszkola o dodatkowe zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne dzieci w zakresie stwierdzonych deficytów (badania przesiewowe dzieci, wywiad z dyrektorem przedszkola, analiza dokumentacji zastanej), stwierdzono potrzeby podniesienie umiejętności i kompetencji zawodowych: a) udzielenie wsparcia dzieci w zakresie kompetencji matematycznych, pracy zespołowej i wad postawy; b) zakup pomocy dydaktycznych lub materiałów umożliwiających wprowadzenie dodatkowych zajęć specjalistycznych lub nowych metod pracy. 4. W zakresie doskonalenia umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, w tym z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych (indywidualne rozmowy z nauczycielami, w oparciu o ankiety)stwierdzono, iż niezbędne jest:
a) podniesienie kwalifikacji u części nauczycieli z z zakresu: oligofrenopedagogiki, terapii pedagogicznej, integracji sensorycznej, porozumiewania się osób nie mówiących, neurologopedii z elementami tyflologopedii, korekcji wad postawy. b) podniesienie kompetencji do poszerzenia oferty o zajęcia z: planu Daltońskiego, terapii ręki, psychomotoryczne, Makatonu, integracji odruchów pierwotnych, sensoplastyki, pracy z dzieckiem przy użyciu maty edukacyjnej. IV Wnioski 1. Przedszkole obejmują wsparciem wszystkie chętne dzieci niepełnosprawne. Brakuje jednak możliwości organizacyjno - technicznych wspierających rozwój psychoruchowy i poznawczy dziecka niepełnosprawnego Sala Wspierania Rozwoju oraz doposażenia w sprzęt i pomoce umożliwiające dobre funkcjonowanie dzieci w grupie. Realizacja projektu umożliwi wprowadzenie zmian organizacyjno - technicznych, nie tylko w okresie projektu ale także w latach kolejnych. 2. Przedszkole organizuje zajęcia wyrównujące deficyty dzieci wynikające z niepełnosprawności, jednakże jest to ograniczony katalog do zajęć logopedycznych, terapeutycznych i korekcyjno-kompensacyjnych i psychologicznych. Brakuje zajęć specjalistycznych adekwatnych do stwierdzonych niepełnosprawności, które umożliwią uzyskanie lepszych efektów np. integracji sensorycznej, hipoterapii, terapii ręki, psychomotorycznych, porozumiewania się osób nie mówiących, neurologopedii z elementami tyflologopedii, makatonu, integracji odruchów pierwotnych, sensoplastyki. Brakuje także kompetencji do wprowadzania nowych metod pracy. Brakuje także specjalistycznych pomocy i materiałów do wprowadzenia nowej oferty zajęć. Realizacja projektu umożliwi wprowadzenia na stałe do oferty przedszkoli nowych zajęć specjalistycznych i nowych metod pracy, w kolejnych latach szkolnych. 3. Przedszkole organizuje zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne dla dzieci ze stwierdzonymi deficytami. W obszarze przedszkola funkcjonują szkoły podstawowe, których uczniowie w roku szkolnym 2015/2016 uzyskali wyniki ze sprawdzianu po 6 klasie z matematyki na poziomie poniżej średniej wojewódzkiej tj.58%. Brakuje także specjalistycznych pomocy i materiałów do prowadzenia zajęć rozszerzających ofertę zajęć dodatkowych. Realizacja projektu umożliwiłaby wsparcie dzieci w zakresie kompetencji,matematycznych, pracy zespołowej czy wad postawy. Objęcie wszystkich dzieci ze stwierdzonymi deficytami pozwoli na wyrównanie ich szans edukacyjnych i ułatwi ich start w edukacji szkolnej prowadząc do lepszych efektów i osiągnięć. 4. Nauczyciele posiadają dodatkowe kwalifikacje i kompetencje zawodowe. Jednakże nie posiadają wszystkich potrzebnych kwalifikacji kompetencji do prowadzenia różnego typu zajęć. Brakuje także umiejętności częstej a przez to efektywniejszej współpracy z rodzicami. Realizacja projektu umożliwiłaby z jednej strony nabycie przez nauczycieli nowych kwalifikacji i kompetencji, które będą wykorzystywane do pracy z kolejnymi rocznikami dzieci.