Lokalizacja przystanków autobusowych w rejonie skrzyżowań Michał Pyzik Uczelniana Sesja Studenckich Kół Naukowych Politechniki Krakowskiej Kraków, 26 kwietnia 2013
Przystanek - definicja Według Ustawy Prawo o ruchu drogowym, przystanek jest to miejsce zatrzymania się pojazdów transportu publicznego, oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi. Według Ustawy o transporcie drogowym, przystanek - miejsce przeznaczone do wsiadania lub wysiadania pasażerów na danej linii komunikacyjnej, oznaczone w sposób określony w PORD z informacją o rozkładzie jazdy, z uwzględnieniem godzin odjazdów środków transportowych przewoźnika drogowego uprawnionego do korzystania z tego miejsca.
Różne aspekty związane z lokalizacją przystanków autobusowych prędkość komunikacyjna autobusów odległości międzyprzystankowe czas przejazdu przez skrzyżowanie bezpieczeństwo pasażerów innych uczestników ruchu drogowego wygoda pasażerów odległość przystanku od źródła i celu podróży wygodne przesiadki długość i czas dojścia wysokość peronu względem podłogi w autobusie
Różne aspekty związane z lokalizacją przystanków autobusowych prędkość komunikacyjna autobusów odległości międzyprzystankowe czas przejazdu przez skrzyżowanie Tab. 1. Zalecane odległości międzyprzystankowe [1] Zagospodarowanie obszaru Zalecane odległości międzyprzystankowe [m] Centrum miasta 250 400 Strefa obrzeżna centrum miasta 300 500 Intensywna zabudowa mieszkaniowa 400 600 Ekstensywna zabudowa mieszkaniowa 500-800 Rys. 1. Przykład wpływu lokalizacji przystanków na wielkość strat czasu ponoszonych w obrębie przystanków i skrzyżowań [2] [1] Bauer M., Zasady projektowania przystanków w układach drogowych, Biuletyn Komunikacji Miejskiej, 2010 r. [2] Bauer M., Warunki ruchu autobusów po wspólnych wydzielonych torowiskach tramwajowo-autobusowych, Technika Transportu Szynowego, 2012 r.
Różne aspekty związane z lokalizacją przystanków autobusowych prędkość komunikacyjna autobusów odległości międzyprzystankowe czas przejazdu przez skrzyżowanie bezpieczeństwo pasażerów innych uczestników ruchu drogowego wygoda pasażerów odległość przystanku od źródła i celu podróży wygodne przesiadki długość i czas dojścia wysokość peronu względem podłogi w autobusie
zachodzenie przodu pojazdu na peron podczas podjeżdżania do przystanku (Warszawa) esi.info autor: Marcin Jackowski (Zielone Mazowsze) lithonplus-steinmanufaktur.de krawężnik Kasselski w praktyce fotografia własna krawężnik Kasselski (ang. Kassel Kerb)
Standardowa zatoka autobusowa Rys. 2. Schemat geometrii zatoki autobusowej z minimalnymi wartościami parametrów [3] szerokość nie mniejsza niż 3m skos wyjazdowy (z drogi) - 1:8 odsunięcie peronu o 24m skos wjazdowy (na drogę) - 1:4 długość peronu postojowego zależna od typu przystanku (pojedyncze 20m, podwójne 40m, potrójne 60m) [3] Tracz M., Chodur J., Gaca S., Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych część I: Skrzyżowania zwykłe i skanalizowane, 2001 r.
Zatoki półotwarte rzadko stosowane Rys. 3. Schemat geometrii zatoki autobusowej z otwartym wjazdem [3] brak skosu wyjazdowego brak odsunięcia lepsze warunki do maksymalnie bliskiego podjazdu autobusu wydłużone przejście przez jezdnie dla pieszego konieczne zapewnienie bezpieczeństwa wyspa azylu sygnalizacja świetlna
Uwarunkowania prawne i wytyczne warunki techniczne Dz. U. Nr 43 omówienie lokalizacji przystanków autobusowych tylko ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego Zatokę autobusową, ze względu na bezpieczeństwo ruchu, należy usytuować: 2) za skrzyżowaniem. wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych Część I: Skrzyżowania zwykłe i skanalizowane Przy lokalizacji takiego przystanku na wylocie odległość pomiędzy linią kończącą przystanek a przejściem dla pieszych lub krawędzią poprzecznej drogi (jeśli przejście nie występuje) powinna umożliwiać akumulację pojazdów opuszczających wlot w czasie wymiany pasażerów na przystanku. Część II: Ronda [ ] należy lokalizować przystanki autobusowe w zatokach na wylotach z ronda Wniosek: Brak wzmianki o funkcjonalności.
Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych Kilka przykładów możliwych lokalizacji przystanków w okolicy skrzyżowań. Brak rozwiązania rekomendowanego oraz szczegółowego uzasadnienia wad poszczególnych przypadków. Rys. 4. Lokalizacja przystanków komunikacji zbiorowej w obrębie skrzyżowań pełniących rolę węzłów przesiadkowych [3]
Identyfikacja problemów wynikających z błędnego rozmieszczenia przystanków na podstawie analizy 4 zespołów przystankowych
Skrzyżowanie ulic: Lublańskiej, Bora-Komorowskiego i Młyńskiej w Krakowie
4
Skrzyżowanie ulic: Lublańskiej, Bora- Komorowskiego i Młyńskiej w Krakowie przystanki zlokalizowane na wlotach i wylotach brak konsekwencji, znaczne odsunięcia przystanków od skrzyżowania, brak przystanku w bliskim sąsiedztwie biurowców przy ul. Lublańskiej. SKUTKI: znaczne straty czasu (do 5 minut!) przy przesiadkach, które mogą wymusić bardziej skomplikowany układ linii autobusowych, zniechęcenie pasażerów do przesiadek, dezorientacja pasażerów
Skrzyżowanie ulic: Lublańskiej, Bora- Komorowskiego i Młyńskiej w Krakowie przystanki zlokalizowane na wlotach i wylotach brak konsekwencji, znaczne odsunięcia przystanków od skrzyżowania, brak przystanku w bliskim sąsiedztwie biurowców przy ul. Lublańskiej. SKUTKI: znaczne straty czasu (do 5 minut!) przy przesiadkach, które mogą wymusić bardziej skomplikowany układ linii autobusowych, zniechęcenie pasażerów do przesiadek, dezorientacja pasażerów. z którego przystanku jechać w moim kierunku?
Skrzyżowanie ulic: Sandomierskiej, Źródłowej, al. IX Wieków Kielc i al. Solidarności w Kielcach
stacja benzynowa
Skrzyżowanie ulic: Sandomierskiej, Źródłowej, al. IX Wieków Kielc i al. Solidarności w Kielcach korzystne usytuowanie przystanków na wylotach, znaczne odsunięcia przystanków autobusowych za przejścia pomimo sygnalizacji świetlnej, przesunięcie przystanku autobusowego za wjazd na stacje benzynową, program sygnalizacji świetlnej wymuszający przechodzenie ulic na 2 razy. SKUTKI: znaczne straty czasu przy przesiadkach, które mogą wymusić bardziej skomplikowany układ linii autobusowych, zniechęcenie pasażerów do przesiadek.
Propozycja przebudowy stacja benzynowa
Skrzyżowanie ulic: Nowohuckiej, Powstańców Wielkopolskich, Klimeckiego i Kuklińskiego w Krakowie
Skrzyżowanie ulic: Nowohuckiej Powstańców Wielkopolskich i Klimeckiego Kuklińskiego w Krakowie korzystne usytuowanie przystanków na wylotach, zastosowanie zatok półotwartych, brak odsunięcia przystanków autobusowych od przejść, zastosowanie krótkich pasów autobusowych na skrzyżowaniu minimalizacja opóźnień w miejscu w którym opóźnienia mogą powstawać, oddzielony pas autobusowy do jazdy na wprost od prawoskrętu (już od 150P/h), zastosowanie innej nawierzchni zatoki autobusowej kierowcy innych pojazdów nie ścinają trasy przejazdu.
Skrzyżowanie ulic: Siewnej, Pachońskiego i Mackiewicza w Krakowie
Skrzyżowanie ulic: Siewnej, Pachońskiego i Mackiewicza w Krakowie korzystne usytuowanie przystanków na wylotach, zastosowanie zatok półotwartych, brak odsunięcia przystanków autobusowych od przejść, zastosowanie innej nawierzchni oraz odróżniającego koloru zatoki autobusowej kierowcy innych pojazdów nie ścinają trasy przejazdu.
Zasady o których należy pamiętać na etapie projektowania przystanki umiejscowione na wylotach (poza szczególnymi przypadkami ruchowymi), stosowanie minimalnych odsunięć od przejść z uwzględnieniem BRD, stosowanie krótkich pasów autobusowych w rejonie skrzyżowań z uwzględnieniem natężenia na prawoskręcie, stosowanie programów sygnalizacji świetlnej uwzględniających potrzeby przesiadających się na skrzyżowaniach.
Najczęstsze błędy nadużywanie pełnych zatok autobusowych, przewymiarowanie długości zatok, które prowadzi do nadmiernego odsunięcia peronów od przejść, brak konsekwencji w lokalizacji przystanków autobusowych w rejonie skrzyżowań część na wlotach, część na wylotach, nieuzasadnione obawy przed zagęszczeniem przystanków, możliwość stosowania przystanków na żądanie. Brak literatury oraz wytycznych, które by w sposób szczegółowy omawiały możliwe usytuowanie oraz wszelkie kwestie infrastrukturalne związane z przystankami dla komunikacji miejskiej.
Dziękuje za uwagę Michał Pyzik michal.pyzik@outlook.com +48 604 505 664