ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA RACJONALIZM XVII WIEKU [COPLESTON] A. KARTEZJUSZ: 1. metoda matematyczna i) cel metody ii) 4 reguły iii) na czym polega matematyczność metody 2. wątpienie metodyczne i) cel wątpienia [jego metodyczność] ii) 3 argumenty sceptyczne i obszary wiedzy, jakich dotyczą 3. systemowa rola Cogito 4. koncepcja idei i) reprezentacjonizm ii) podział idei iii) natywizm *5. dowody istnienia Boga [przede wszystkim III Medytacja] *6. wyjaśnienie błędu w poznaniu 7. dowód istnienia świata *8. koncepcja substancji i) definicja substancji ii) atrybuty iii) modyfikacje 9. dualizm duszy i ciała i) definicja dualizmu Kartezjusza ii) argumentacja Kartezjusza za dualizmem iii) konsekwencje dualizmu B. PASCAL: *1. zakres metody geometrycznej *2. koncepcja serca 3. zakład Pascala
C. SPINOZA: 1. koncepcja substancji 2. główne tezy (monizm, panteizm, determinizm, naturalizm, paralelizm) 3. relacja umysłu do ciała 4. conatus essendi 5. teoria emocji i) definicja emocji ii) emocje podstawowe (pożądanie, radość, smutek) iii) emocje pasywne i aktywne iv) emocje a moralność (cnota) 6. koncepcja wolności *7. intelektualna miłość Boga *8. stopnie poznania E. LEIBNIZ 1. logika: i) prawdy rozumowe i prawdy faktyczne ii) koncepcja prawdy [zawieranie się orzecznika w podmiocie] 2. koncepcja substancji [monady] i) definicja substancji [pojęcie zupełne] ii) monizm spirytualistyczny iii) percepcje i apercepcje; dążność iv) brak okien i harmonia wprzód ustanowiona iv) ciała przestrzeń czas 3. główne zasady (racji dostatecznej, tożsamości rzeczy nierozróżnialnych, ciągłości) 4. koncepcja światów możliwych i) czym są i jak istnieją światy możliwe *ii) teodycea [problem zła] *5. zagadnienie wolności i) kompatybilizm ii) 3 warunki wolności [poznanie adekwatne, spontaniczność, przygodność] iii) wolność Boga w stwarzaniu świata
EMPIRYZM XVII I XVIII WIEKU [COPLESTON] A. LOCKE 1. epistemologia: a) empiryzm [dwa źródła idei] b) krytyka natywizmu c) idee proste i złożone 2. metafizyka a) cechy pierwotne i wtórne b) krytyka pojęcia substancji *3. filozofia polityczna a) stan natury i uprawnienia naturalne b) umowa społeczna c) rząd obywatelski i jego rozwiązanie *B. BERKELEY 1. znaczenie słowa istnieć dla rzeczy zmysłowych 2. istnienie Boga i porządek przyrody C. HUME 1. zagadnienia epistemologiczne i) impresje i idee ii) wiedza o stosunkach między ideami [matematyka] i wiedza o faktach 2. krytyka koncepcji filozoficznych i) krytyka pojęcia przyczynowości ii) krytyka pojęcia substancji *2. etyka a) analiza działania i) definicja woli i koncepcja wolności iii) rola rozumu i uczuć w motywowaniu działania b) podstawa rozróżnień moralnych i) gilotyna Hume a ii) zmysł moralny
KANT (XVIII WIEK) [COPLESTON] A. KRYTYKA CZYSTEGO ROZUMU 1. główne pytanie transcendentalne [Copleston, Kant (2)] a) znaczenie nazwy transcendentalny b) 3 części pytania transcendentalnego c) czemu to pytanie wygląda inaczej w przypadku metafizyki, a inaczej w przypadku matematyki i przyrodoznawstwa 2. główne terminy w myśli Kanta [Kant (2)] a) przewrót kopernikański [jaki to rodzaj idealizmu?] b) zmysłowość intelekt rozum c) dwa pnie poznania d) rzeczy same w sobie i rzeczy dla nas [zjawiska] 3. zagadnienie wiedzy [Kant (2)] a) podział sądów [analityczne syntetyczne] b) zagadnienie sądów syntetycznych a priori 4. estetyka transcendentalna [Kant (3)] a) której części pytania transcendentalnego dotyczy b) struktura zmysłowości: materia i forma zjawisk c) czas i przestrzeń jako formy zmysłowości d) czym się różnią formy od kategorii (pojęć) 5. analityka transcendentalna [Kant (3)] a) której części pytania transcendentalnego dotyczy b) czym jest czyste przyrodoznawstwo c) kategorie czyste pojęcia intelektu i) powiązanie kategorii z tablicą sądów ii) cztery grupy kategorii [umieć wymienić te grupy oraz podać kilka przykładów kategorii] 6. metafizyka [Kant (4)] a) idee czystego rozumu teoretycznego i) jak powstają i jaka jest ich funkcja ii) czym idee różnią się od kategorii b) skąd się bierze metafizyka
c) błędy metafizyki i) paralogizmy psychologii ii) antynomie kosmologii: matematyczne i dynamiczne iii) niemożliwość dowodów istnienia Boga B. KRYTYKA PRAKTYCZNEGO ROZUMU [KANT (5)] 1. znaczenia terminów a) rozum teoretyczny a rozum praktyczny b) zasady praktyczne c) maksymy a prawa d) imperatyw hipotetyczny a imperatyw kategoryczny e) materia i forma prawa 2. imperatyw kategoryczny jako zasada formalna a) czemu imperatyw kategoryczny nie może być zasadą materialną b) sformułowania imperatywu kategorycznego 3. heteronomia i autonomia a) zagadnienie wolności woli i jej determinacji b) rola uczuć w etyce Kanta c) rola skutków w etyce Kanta 4. państwo celów a) wola święta jako idea praktyczna b) państwo celów podobieństwo do państwa przyrody 5. postulaty praktycznego rozumu a) wolność nieśmiertelność Bóg b) postulaty a idee rozumu teoretycznego
PODSTAWOWE ZAGADNIENIA PRZEKROJOWE A. ZAGADNIENIE WIEDZY (KARTEZJUSZ, LOCKE, HUME, KANT) 1. źródła wiedzy 2. rodzaje wiedzy 3. zakres i pochodzenie wiedzy koniecznej B. ZAGADNIENIE RELACJI UMYSŁU DO CIAŁA 1. dualizm i) interakcjonizm ii) okazjonalizm 2. monizm i) paralelizm ii) spirytualizm