Wstęp 9. I. Stawiając pytania 11

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp 9 I. Stawiając pytania Czym jest filozofia? Pojęcie filozofii Filozofia a światopogląd Filozofia a ideologia Specyfika tekstu filozoficznego Znaczenie filozofii w kulturze Stosunek filozofii do religii Stosunek filozofii do nauki Stosunek filozofii do sztuki Dyscypliny filozoficzne Podstawowe problemy i pojęcia filozofii Ontologia (metafizyka) Epistemologia Koncepcje prawdy Aksjologia Etyka Estetyka Antropologia Filozofia społeczna i polityczna Filozofia i czas Narodziny filozofii Przejście od kultury mitu do kultury logosu Filozofia starożytnej Grecji Filozofia średniowiecza Filozofia nowożytna Filozofia w XIX wieku Filozofia współczesna 69 Tabele 70 Filozofia starożytna i hellenistyczna 70 Filozofia średniowieczna 70 Filozofia nowożytna 71 Filozofia w XIX wieku 71 Filozofia współczesna 72 II. Szukając odpowiedzi Sokrates pierwszy filozof-etyk Przedmiot i zadanie filozofii Sokratesa Etyka sokratejska Metoda dialektyczna Głos wewnętrzny daimonion Znaczenie filozofii Sokratesa 78 3

2 2. Idealizm Platona jako system filozoficzny System filozoficzny Platona Teoria idei Powstanie świata Platońska teoria poznania Etyka i nauka o miłości Państwo idealne Istota i znaczenie platonizmu Arystoteles i początki analitycznego myślenia Arystoteles i ówczesna nauka Fizyka Metafizyka Koncepcja Pierwszego Nieporuszonego Poruszyciela Etyka Polityka Znaczenie filozofii Arystotelesa Filozofia hellenistyczna i poszukiwanie szczęścia Stoicy Epikurejczycy Sceptycy Znaczenie filozofii hellenistycznej Święty Augustyn przedstawiciel patrystyki Teoria poznania Filozofia teocentryczna Etyka augustiańska: Kochaj i rób, co chcesz Historiozofia: Civitas Dei, Civitas terrena Znaczenie myśli świętego Augustyna Święty Anzelm i ontologiczny dowód na istnienie Boga Relacja między wiarą a rozumem Ontologiczny dowód na istnienie Boga Krytyka dowodu ontologicznego Istota i znaczenie filozofii świętego Anzelma Święty Tomasz z Akwinu filozof scholastyczny Rozum i wiara Metafizyka Właściwości Boga i świata Przymioty Boga Stosunek Boga do świata Drogi rozumowego poznania Boga Znaczenie myśli świętego Tomasza Kartezjusz: Myślę, więc jestem Nowa metoda Dowód na istnienie Boga i świata materialnego Dualizm duszy i ciała Substancja myśląca Wpływ Kartezjusza na oświeceniową myśl filozoficzną Filozofia człowieka Blaise a Pascala Racjonalizm i sceptycyzm Człowiek 135 4

3 9.3. Bóg Dwie nieskończoności Wpływ i znaczenie myśli Pascala Baruch Spinoza Bóg czyli natura Świat jako jedność Budowanie wiedzy o świecie Człowiek jedność paralelna Etyka naturalistyczna Reguły natury Znaczenie myśli Spinozy Filozofia Johna Locke a Empiryzm John a Locke a Ludzki umysł to naczynie na idee Krytyka idei substancji Traktat o tolerancji Znaczenie myśli Locke a Immaterializm Georga Berkeleya Skrajny sensualizm Immaterializm Spirytualizm Wpływ i znaczenie filozofii Berkeleya Empiryzm Davida Hume a Doświadczenie jako źródło wiedzy Krytyka związku przyczynowo-skutkowego Uczucie i rozum w postępowaniu etycznym Znaczenie filozofii Hume a Filozofia polityczna Woltera Wolter wolnomyśliciel Gdyby Bóg nie istniał, trzeba by go wynaleźć Rozum i natura jako ostateczne instancje Znaczenie myśli Woltera Teoria umowy społecznej Jana Jakuba Rousseau Emil przejście od dzieciństwa do dorosłości Dobry dzikus Umowa społeczna Powrót do natury Znaczenie myśli Rousseau Racjonalizm monistyczno-metafizyczny Gottfrieda Wilhelma Leibniza Monadologia Teodycea Etyka Logika Znaczenie myśli Leibniza Filozofia krytyczna Immanuela Kanta Krytyka czystego rozumu czyli co mogę wiedzieć? Krytyka praktycznego rozumu co powinienem czynić? Krytyka władzy sądzenia czego mogę się spodziewać? Znaczenie myśli Kanta 185 5

4 18. Idealizm obiektywny Georga Wilhelma Friedricha Hegla Idealizm obiektywny Rola samoświadomości i alienacji Sztuka, religia i filozofia Państwo urzeczywistnienie wolności Znaczenie systemu filozoficznego Hegla Pesymistyczna filozofia Artura Schopenhauera Woluntarystyczna teoria poznania Irracjonalizm metafizyczny Etyka Znaczenie myśli Schopenhauera Utylitaryzm Johna Stuarta Milla Empiryczne doznanie świata Na ścieżce indukcji Utylitaryzm, czyli etyka jako sztuka Znaczenie myśli Milla Filozofia egzystencji Sørena Kierkegaarda Filozofia egzystencji Stadia rozwoju egzystencjalnego Typy religijności Krytyka cywilizacji Wypływ i znaczenie filozofii Kierkegaarda Materializm historyczny Karola Marksa Dialektyka Marksa jako narzędzie poznania i analizy rzeczywistości Materializm dialektyczny Człowieka konkretnego uwikłanie w dzieje Teoria klas społecznych Alienacja pracy i autoalienacja Znaczenie filozofii Marksa Filozofia życia Fryderyka Nietzschego Charakter twórczości Nietzschego Krytyka moralności Śmierć Boga Moralność panów i niewolników Nadczłowiek i wola mocy Idea wiecznego powrotu Filozofia Nietzschego znaczenie i kontrowersje Fenomenologia Edmunda Husserla Filozofia jako nauka ścisła Przedmiot fenomenologii Redukcja fenomenologiczna Intencjonalność świadomości Ja transcendentalne Znaczenie metody Husserla 233 III. W obronie stanowiska Kwestia języka nauki w filozofii analitycznej Inspiracje neopozytywistyczne 237 6

5 1.2. Granice języka jako granice świata Filozofia jako gramatyka Filozofia nauki Od pozytywizmu logicznego do logicznego empiryzmu Falsyfikacjonizm Karla Poppera Paradygmat naukowy Fenomenologia Szkoła fenomenologiczna Poglądy Edyty Stein Roman Ingarden polski fenomenolog Hermeneutyka Hermeneutyka jako filozofia Koło hermeneutyczne Rozumienie i odpowiedzialność Problem człowieka w hermeneutyce Egzystencjalizm Podstawowe pytania Istnienie ludzkie Personalizm Człowiek w ujęciu personalistów Kondycja człowieka Filozofia dialogu Filozofia jako dialog Osoby dialogu Spotkanie z Innym Bóg Józef Tischner i jego filozofia dialogu Współczesna filozofia polityczna i społeczna 289 IV. Narzędzia i metody Myśl i język Znaki Język Nazwy Podział nazw Definicje Podział logiczny Błędy definicji Elementy logiki formalnej Rachunek zdań Sylogizm i rodzaje rozumowań Metoda matrycowa (zerojedynkowa) Retoryka Cele oratora Przygotowanie mowy Erystyka i chwyty erystyczne Dyskusja filozoficzna 318 7

6 Słowniczek 321 Bibliografia 335 Indeks osobowy 339 Indeks rzeczowy 341 Objaśnienia piktogramów definicja pytania i polecenia tekst źródłowy 8