Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie."

Transkrypt

1

2 Plan wykładu 1 Czym jest filozofia Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady 3 Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi 4

3 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Znaczenie nazwy filozofia Historyjka Pitagorasa: filozof nie uczestniczy w zawodach sportowych, nie dobija podczas nich żadnych targów, tylko obserwuje, starając się poznać istotę tego, co się wokół niego dzieje. Etymologiczne wyjaśnienie nazwy filozofia : Miłość mądrości - każdy rodzaj wiedzy teoretycznej określano mianem filozofii

4 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Trudności z określeniem przedmiotu filozofii Trudności ze zdefiniowaniem zakresu badań filozoficznych (tak jak i wielu innych dyscyplin naukowych) wynikają ze: zmienności dominującej problematyki na przestrzeni wielu wieków

5 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Trudności z określeniem przedmiotu filozofii Trudności ze zdefiniowaniem zakresu badań filozoficznych (tak jak i wielu innych dyscyplin naukowych) wynikają ze: zmienności dominującej problematyki na przestrzeni wielu wieków szerokiego zakresu podejmowanej problematyki w poszczególnych dyscyplinach filozoficznych

6 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Trudności z określeniem przedmiotu filozofii Trudności ze zdefiniowaniem zakresu badań filozoficznych (tak jak i wielu innych dyscyplin naukowych) wynikają ze: zmienności dominującej problematyki na przestrzeni wielu wieków szerokiego zakresu podejmowanej problematyki w poszczególnych dyscyplinach filozoficznych zmienności zakresu przedmiotu badań filozoficznych (na przykład w związku z wyodrębnianiem się nauk szczegółowych z filozofii)

7 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Cechy szczególne wiedzy filozoficznej Wiedza bezinteresowna - czysto teoretyczna. Wiedza zdobyta dzięki rozumowaniu a nie doświadczeniu empirycznemu. Wiedza obejmująca całość rzeczywistości, badająca naturę bądź istotę rzeczy

8 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Wiedza czysto teoretyczna Dlaczego poznanie teoretyczne ma większą wartość niż wiedza praktyczna? naturalna wyższość ducha nad ciałem (a wiedza teoretyczna jest najwyższym celem życia duchowego)

9 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Wiedza czysto teoretyczna Dlaczego poznanie teoretyczne ma większą wartość niż wiedza praktyczna? naturalna wyższość ducha nad ciałem (a wiedza teoretyczna jest najwyższym celem życia duchowego) życie czynne, praktyczne jest pozbawione swego rodzaju świętości : wiedza teoretyczna ma wymiar boski

10 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Wiedza czysto teoretyczna Dlaczego poznanie teoretyczne ma większą wartość niż wiedza praktyczna? naturalna wyższość ducha nad ciałem (a wiedza teoretyczna jest najwyższym celem życia duchowego) życie czynne, praktyczne jest pozbawione swego rodzaju świętości : wiedza teoretyczna ma wymiar boski wiedza praktyczna musi być oparta na wiedzy teoretycznej

11 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Metoda badań Dlaczego doświadczenie empiryczne nie może być podstawą prawdziwej wiedzy? czymś innym jest to, co widzimy, a to jakie rzeczy są naprawdę

12 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Metoda badań Dlaczego doświadczenie empiryczne nie może być podstawą prawdziwej wiedzy? czymś innym jest to, co widzimy, a to jakie rzeczy są naprawdę na podstawie doświadczenia empirycznego nie możemy określić jaka jest istota rzeczy, cel ich istnienia, praprzyczyna itp.

13 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Metoda badań Dlaczego doświadczenie empiryczne nie może być podstawą prawdziwej wiedzy? czymś innym jest to, co widzimy, a to jakie rzeczy są naprawdę na podstawie doświadczenia empirycznego nie możemy określić jaka jest istota rzeczy, cel ich istnienia, praprzyczyna itp. doświadczenie może co najwyżej być podstawą wiedzy na temat rzeczy materialnych, zmiennych

14 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Metoda badań Dlaczego doświadczenie empiryczne nie może być podstawą prawdziwej wiedzy? czymś innym jest to, co widzimy, a to jakie rzeczy są naprawdę na podstawie doświadczenia empirycznego nie możemy określić jaka jest istota rzeczy, cel ich istnienia, praprzyczyna itp. doświadczenie może co najwyżej być podstawą wiedzy na temat rzeczy materialnych, zmiennych zmysły są omylne - rozum z zasady nie jest omylny

15 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Metoda badań Deklarowana racjonalności filozofii odróżnia filozofię także od mitycznych i religijnych sposobów wyjaśniania świata, w których dominuje obrazowo metaforyczne przedstawianie przyczyn zjawisk.

16 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Przedmiot filozofii przedmiotem filozofii jest świat jako całość: przyczyna, struktura, ostateczne fundamenty, natura zjawisk, cel itp.

17 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Przedmiot filozofii przedmiotem filozofii jest świat jako całość: przyczyna, struktura, ostateczne fundamenty, natura zjawisk, cel itp. pytania szczegółowe pojawiają się w kontekście pytań natury ogólnej

18 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Przedmiot filozofii przedmiotem filozofii jest świat jako całość: przyczyna, struktura, ostateczne fundamenty, natura zjawisk, cel itp. pytania szczegółowe pojawiają się w kontekście pytań natury ogólnej gdy w jakiejś dziedzinie zaczynają dominować kwestie szczegółowe, oznacza to zazwyczaj emancypację nowej nauki szczegółowej

19 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Przykłady innych definicji August Comte - program filozofii pozytywnej: zadaniem filozofii jest uporządkowanie dziedziny nauk szczegółowych. Filozofia ma być dyscypliną wyjaśniającą związki między poszczególnymi kategoriami zjawisk badanymi w naukach i nie zajmuje się już badaniem istoty rzeczy, przyczyn celowych itp.

20 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Przykłady innych definicji Ludwig Wittgenstein: Filozofia jest walką z opętaniem naszego umysłu przez środki naszego języka (L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, frg. 109)

21 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Przykłady innych definicji Bertrand Russell: (...) filozofia jest próbą rozstrzygania ostatecznych pytań, tyle że nie w sposób niedbały i dogmatyczny, tak jak to czynimy w życiu codziennym, a nawet w naukach przyrodniczych, lecz krytycznie, po rozważeniu wszystkiego, co pytania takie gmatwa, i po uprzytomnieniu sobie wszelkich niejasności i całego zamętu, jakie leżą u podstaw naszych zwykłych idei.

22 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii Która definicja obowiązuje? Przedmiot badań filozoficznych definiują implicite przykłady problemów uznawanych za filozoficzne, z którymi będziemy zapoznawać się w trakcie zajęć.

23 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady 1 Historia każdej naukowej dyscypliny szczegółowej sięga filozofii.

24 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady 1 Historia każdej naukowej dyscypliny szczegółowej sięga filozofii. 2 Wiele dokonań naukowych ma bezpośrednie źródło w problemach natury filozoficznej Przykład: idea rachunku infinityzemalnego Leibniza powstała w wyniku rozstrzygnięć natury ontologicznej

25 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Fizyka a filozofia Fizyka przed zwrotem nowożytnym - paradygmat fizyki Arystotelesowskiej (filozofii przyrody)

26 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Fizyka a filozofia Fizyka przed zwrotem nowożytnym - paradygmat fizyki Arystotelesowskiej (filozofii przyrody) Galileusz i fizyka nowożytna: wypracowanie własnej metody

27 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Językoznawstwo a filozofia Metody badań językoznawczych przed wydaniem Kursu językoznawstwa ogólnego Ferdinanda de Saussure a. Prymat językoznawstwa genetycznego.

28 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Językoznawstwo a filozofia Metody badań językoznawczych przed wydaniem Kursu językoznawstwa ogólnego Ferdinanda de Saussure a. Prymat językoznawstwa genetycznego. Specyficzny aparat pojęciowy i metoda badań zaproponowana przez de Saussure a.

29 Podział dyscyplin filozoficznych Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi : Metafizyka Ontologia (teoria bytu) Epistemologia (teoria poznania) Logika Etyka Estetyka

30 Przedmiot metafizyki Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Zadanie metafizyki: zbadanie pierwszych i ostatnich przyczyn (sprawczych, formalnych, materialnych i celowych) całego świata (Arystoteles). Relacja między metafizyką i fizyką: fizyka bada przyczyny bliższe a metafizyka ostateczne. Kategorie opisu przyczyn są takie same.

31 Problemy metafizyczne Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Przykłady szczegółowych problemów wchodzących w zakres badań metafizyki (częściowo zbieżne z zakresem badań ontologii i filozofii przyrody, tzn. fizyki): Czy świat jest uporządkowany celowo? Jeśli tak, to co jest ostateczną przyczyną istnienia świata? Jaka jest pierwsza przyczyna sprawcza powstania świata? Czy pierwsza przyczyna istnienia świata ingeruje w porządek zjawisk? Jakie są ostateczne fundamenty wszystkich zjawisk - jakie substancje istnieją w świecie? Jaka jest relacja między duszą i ciałem? Czy można udowodnić istnienie Boga? (filozofia średniowieczna) Czy porządek zjawisk jest z góry określony? Czy działania ludzkie są wolne, czy z góry zdeterminowane? (metafizyka moralności)

32 Krytyka metafizyki Czym jest filozofia Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Powód wyrzucenia problematyki metafizycznej z zakresu badań filozoficznych: Zagadnienia metafizyczne dotyczą rzeczy nadprzyrodzonych, z zasady niedostępnych poznaniu ludzkiemu. Tezy metafizyczne są nieweryfikowalne - metafizyka jest synonimem badań niby-naukowych. Problemy metafizyczne są wynikiem niewłaściwego sposobu formułowania pytań (Carnap).

33 Przedmiot ontologii Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Ontologia etymologicznie oznacza naukę o bycie. Ogólnie rzecz biorąc ontologia jest nauką o tym, co istnieje i jaka jest struktura rzeczywistości.

34 Problemy ontologiczne - przykłady Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Przykłady klasycznych zagadnień ontologicznych: Czy, a jeśli tak to w jaki sposób, istnieją przedmioty pojęć ogólnych? Czy istnieje świat materialny? Czym jest substancja (ostateczny fundament wszystkich zjawisk)? Jaki jest status ontyczny znaczeń, informacji, programów komputerowych itp.? Jaka jest struktura rzeczywistości? Czym jest przedmiot, cecha przedmiotu, stosunek między przedmiotami?

35 Ontologia - podstawowe pojęcia Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Podstawowe pojęcia ontologii: Byt. Substancja. Rzeczywistość materialna i idealna. Rzecz, przedmiot, cecha, kategoria. Istnienie realne, istnienie pozorne.

36 Przykłady sporów ontologicznych Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Idealizm a materializm: czy świat poznawany zmysłowo ma naturę materialną, czy idealną? Monizm i pluralizm: czy istnieje wiele czy tylko jedna substancja? Realizm i nominalizm: czy istnieją przedmioty pojęć ogólnych?

37 Przedmiot badań epistemologii Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Epistemologia = teoria poznania. Epistemologia bada ludzkie możliwości poznawcze: co możemy poznać, w jakim zakresie i w jakich warunkach.

38 Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Problemy epistemologiczne - przykłady Przykłady klasycznych zagadnień epistemologicznych: Jakie są źródła poznania pewnego? Czy człowiek może osiągnąć wiedzę pewną? Czym jest wiedza? Czym jest prawda? Jakie są granice ludzkich możliwości poznawczych? Co decyduje o ludzkich możliwościach poznawczych?

39 Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Przykłady klasycznych sporów epistemologicznych Aprioryzm i empiryzm: czy istnieje wiedza wrodzona? Sceptycyzm i dogmatyzm: czy możemy dotrzeć do wiedzy pewnej? Relatywizm i uniwersalizm: czy istnieją prawdy powszechnie ważne?

40 Logika Czym jest filozofia Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Przedmiotem badań logiki jest ustalenie ogólnych prawideł poprawnego rozumowania podanie ogólnych kategorii logicznych

41 Etyka Czym jest filozofia Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Dotyczy zagadnień związanych z życiem praktycznym: czym jest dobre działanie, sprawiedliwość itp. Jej zadaniem jest podanie prawideł działania etycznie poprawnego, o ile podanie takich prawideł uznaje za możliwe.

42 Etyka - podstawowe problemy Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Problemy etyki: Czym jest dobro, zło, sprawiedliwość itp.? Jakie są podstawy obowiązujących norm etycznych? Czy istnieją uniwersalne podstawy norm etycznych?

43 Estetyka Czym jest filozofia Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Estetyka zajmuje się problemami związanymi z naturą piękna i sztuki. Klasyczne problemy estetyki: Czym jest dzieło sztuki? Czym jest piękno? Czy istnieją uniwersalne kryteria oceny estetycznej? Jaka jest relacja między autorem dzieła i jego dziełem?

44 Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka Relacje między dyscyplinami filozoficznymi Relacje między poszczególnymi dyscyplinami filozoficznymi Zależnie od tego, która z dyscyplin dominuje w danym okresie historycznym (lub w programie filozoficznym), rozstrzygnięcia tej dyscypliny mogą decydować o rozstrzygnięciach problemów z pozostałych dyscyplin filozoficznych. Na przykład konsekwencje przyjęcia określonego stanowiska w ontologii mogą decydować o przyjęciu określonych stanowisk w epistemologii, logice, etyce i estetyce. Stanowisko idealistyczne w ontologii raczej wyklucza przyjęcie empiryzmu w epistemologii.

45 Każda z dyscyplin filozoficznych może być skoncentrowana na badaniu określonego pola tematycznego: człowieka, nauki, języka, przyrody, matematyki itp. We współczesnej filozofii dominują badania: Filozofii języka Filozofii umysłu Filozofii nauki

Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk

Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk 10 października 2009 Plan wykładu Czym jest filozofia 1 Czym jest filozofia 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Znaczenie

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych

Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych 2 Podział dyscyplin filozoficznych Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych:

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie.

Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie. 2011-10-01 Plan wykładu Program zajęć 1 Program zajęć 2 3 4 5 Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii 6 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Plan wykładu - informacje

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna

Filozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna Filozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka

Bardziej szczegółowo

1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016

1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 1. Dyscypliny filozoficzne Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Pochodzenie nazwy filozofia Wyraz filozofia pochodzi od dwóch greckich słów:

Bardziej szczegółowo

Nazwa. Wstęp do filozofii. Typ przedmiotu. Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany

Nazwa. Wstęp do filozofii. Typ przedmiotu. Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany Nazwa Kierunek Poz. kształcenia Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany Typ Opis Wstęp do filozofii kognitywistyka studia st. stacjonarne Wydział Filozofii i Socjologii, nstytut

Bardziej szczegółowo

Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS

Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS 1 Nazwa Wprowadzenie do filozofii 2 Kod Erasmus --- 3 Język wykładowy Polski 4 Strona WWW 5 Godzinowe ekwiwalenty

Bardziej szczegółowo

INFORMATYKA a FILOZOFIA

INFORMATYKA a FILOZOFIA INFORMATYKA a FILOZOFIA (Pytania i odpowiedzi) Pytanie 1: Czy potrafisz wymienić pięciu filozofów, którzy zajmowali się także matematyką, logiką lub informatyką? Ewentualnie na odwrót: Matematyków, logików

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16

SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16 SPIS TREŚCI P r z e d m o w a... 5 P r z e d m o w a do d r u g i e g o w y d a n i a... 7 P r z e d m o w a do t r z e c i e g o w y d a n i a... 9 P r z e d m o w a do c z w a r t e g o w y d a n i a...

Bardziej szczegółowo

Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI

Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Wykład 1. Wprowadzenie. Filozofia, metodologia, informatyka Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się

Bardziej szczegółowo

Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa

Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2011-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Różnice w metodzie uprawiania nauki Krytyka platońskiej teorii idei Podział

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa

Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Podział nauk Arystoteles podzielił wszystkie dyscypliny wiedzy na trzy grupy:

Bardziej szczegółowo

Filozofia przyrody - Filozofia Eleatów i Demokryta

Filozofia przyrody - Filozofia Eleatów i Demokryta 5 lutego 2012 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 4 Materializm Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA

EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 2010 2 Zadanie 1. (0 2) problemów i tez z zakresu ontologii, epistemologii,

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei

Filozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei Filozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Metafora jaskini 2 Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna

Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna 2009-09-04 Plan wykładu 1 Jońska filozofia przyrody - wprowadzenie 2 3 Jońska filozofia przyrody - problematyka Centralna problematyka filozofii

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład V - Filozofia Eleatów.

Filozofia, ISE, Wykład V - Filozofia Eleatów. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii

Bardziej szczegółowo

Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI

Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się Ogół rozmyślań, nie zawsze naukowych, nad naturą człowieka,

Bardziej szczegółowo

P L SJ A I W WAM K 2014

P L SJ A I W WAM K 2014 P L SJ E W WAM A I K 2014 Spis treści 1. O filozofii w ogóle......................... 13 1.1. O filozofii najogólniej...................... 14 1.2. Filozofia czy historia poglądów................ 16 1.3.

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Historia, Wykład VIII - Wprowadzenie do filozofii nowożytnej

Filozofia, Historia, Wykład VIII - Wprowadzenie do filozofii nowożytnej Filozofia, Historia, Wykład VIII - Wprowadzenie do filozofii nowożytnej 2010-10-01 Plan wykładu Epistemologia centralną dyscypliną filozoficzną W filozofii starożytnej i średniowiecznej dominującą rolę

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU:

SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU: Autorka: Małgorzata Kacprzykowska SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU: Wprowadzenie do filozofii Temat (4): Dlaczego zadajemy pytania? Cele lekcji: poznanie istoty pytań filozoficznych, stawianie pytań filozoficznych,

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna.

Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. Filozofia, ISE, Wykład X - Filozofia średniowieczna. 2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia średniowieczna a starożytna 2 3 Ogólna charakterystyka filozofii średniowiecznej Ogólna charakterystyka filozofii

Bardziej szczegółowo

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda

GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda GWSP Filozofia z aksjologią dr Mieczysław Juda GIGI Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm Hume a Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA

ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA RACJONALIZM XVII WIEKU [COPLESTON] A. KARTEZJUSZ: 1. metoda matematyczna i) cel metody ii) 4 reguły iii) na czym polega matematyczność metody 2. wątpienie metodyczne i) cel wątpienia

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA

EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z filozofii poziom rozszerzony Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów B. Opis wymagań

Bardziej szczegółowo

ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ

ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2011 Recenzował prof. dr hab. TADEUSZ BUKSIŃSKI Opracowanie redakcyjne

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE

ZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE ZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE Koło Wiedeńskie Karl Popper Thomas Kuhn FILOZOFIA A NAUKA ZAŁOŻENIA W TEORIACH NAUKOWYCH ZAŁOŻENIA ONTOLOGICZNE Jaki jest charakter rzeczywistości językowej? ZAŁOŻENIA EPISTEMOLOGICZNE

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA

EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0

Bardziej szczegółowo

KIERUNEK: FILOZOFIA. Jeżeli wykłady odbywają się równolegle z obowiązkowymi ćwiczeniami, to punkty ECTS umieszczone są tylko przy nazwie wykładu.

KIERUNEK: FILOZOFIA. Jeżeli wykłady odbywają się równolegle z obowiązkowymi ćwiczeniami, to punkty ECTS umieszczone są tylko przy nazwie wykładu. KIERUNEK: FILOZOFIA Plan studiów drugiego stopnia Cykl rozpoczynający się w roku akademickim 2018/2019 Zbo zaliczenie bez oceny Z zaliczenie z oceną E egzamin Jeżeli wykłady odbywają się równolegle z obowiązkowymi

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant

Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant 2011-10-01 Plan wykładu 1 Immanuel Kant - uwagi biograficzne 2 3 4 5 6 7 Immanuel Kant (1724-1804) Rysunek: Immanuel Kant - niemiecki filozof, całe życie

Bardziej szczegółowo

Filozofia, ISE, Wykład VII - Platońska teoria idei cz. 2.

Filozofia, ISE, Wykład VII - Platońska teoria idei cz. 2. Filozofia, ISE, Wykład VII - Platońska teoria idei cz. 2. Artur Machlarz 2011-10-01 Plan wykładu 1 Czym według Platona jest wiedza prawdziwa i jak ją osiągnąć? 2 3 Protagoras - człowiek jest miarą wszechrzeczy...

Bardziej szczegółowo

Sylabus. Kod przedmiotu:

Sylabus. Kod przedmiotu: Sylabus Nazwa Przedmiotu: TEORIA POZNANIA Kod przedmiotu: Typ przedmiotu: obowiązkowy Poziom przedmiotu: zaawansowany rok studiów, semestr: rok I i II, semestr i (rok akad. 009/010, 010/011) Liczba punktów

Bardziej szczegółowo

Dlaczego matematyka jest wszędzie?

Dlaczego matematyka jest wszędzie? Festiwal Nauki. Wydział MiNI PW. 27 września 2014 Dlaczego matematyka jest wszędzie? Dlaczego świat jest matematyczny? Autor: Paweł Stacewicz (PW) Czy matematyka jest WSZĘDZIE? w życiu praktycznym nie

Bardziej szczegółowo

Filozofia - opis przedmiotu

Filozofia - opis przedmiotu Filozofia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Filozofia Kod przedmiotu 08.1-WA-GrafP-FIL-W-S14_pNadGenVGNQV Wydział Kierunek Wydział Artystyczny Grafika Profil ogólnoakademicki Rodzaj

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 204/205 FORMUŁA DO 204 ( STARA MATURA ) FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MFI-R MAJ 205 Uwaga: Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Historia, Wykład IX - Filozofia Kartezjusza

Filozofia, Historia, Wykład IX - Filozofia Kartezjusza Filozofia, Historia, Wykład IX - Filozofia Kartezjusza 2010-10-01 Plan wykładu 1 Krytyka nauk w Rozprawie o metodzie 2 Zasady metody Kryteria prawdziwości 3 Rola argumentów sceptycznych Argumenty sceptyczne

Bardziej szczegółowo

Problemy filozofii - opis przedmiotu

Problemy filozofii - opis przedmiotu Problemy filozofii - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Problemy filozofii Kod przedmiotu 08.1-WH-FP-PF-S16 Wydział Kierunek Wydział Humanistyczny Filozofia Profil ogólnoakademicki Rodzaj

Bardziej szczegółowo

INTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)

INTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych

Bardziej szczegółowo

FILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie

FILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie FILOZOFOWIE UMYSŁU Angielskie oświecenie JOHN LOCKE (1632-1704) NOWY ARYSTOTELES Locke w 1690 roku wydaje swoje podstawowe dzieło filozoficzne: En essay concerning the human understanding (Rozważania dotyczące

Bardziej szczegółowo

Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów

Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 49/2015 Senatu UKSW z dnia 23 kwietnia 2015 r. Filozofia I stopień Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA

EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z filozofii poziom podstawowy Zadanie 1. (0 3) Obszar standardów A. Zenon z Kition

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia historiozoficzne we współczesnej filozofii.

Zagadnienia historiozoficzne we współczesnej filozofii. Zagadnienia historiozoficzne we współczesnej filozofii. historiozofia DZIEJÓW FILOZOFIA nauka filozoficzna o ostatecznych czynnikach sprawczych, istocie i sensie ludzkich dziejów jako całości, zw. także

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem: Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień

Bardziej szczegółowo

FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY

FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 015/016 FORMUŁA OD 015 ( NOWA MATURA ) FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MFI-R1 MAJ 016 Uwaga: akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA

EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Zadanie 1. (0 4) Obszar standardów Opis wymagań Znajomość i rozumienie

Bardziej szczegółowo

Przedmiot, źródła i drogi poznania

Przedmiot, źródła i drogi poznania Wieloznaczność pojęcia poznanie Czynność (uświadomiona) Rezultat czynności Pozostałe czynności, mające na celu uzyskanie informacji 1.Relacja poznawcza. Przedmiot Podmiot Akty poznawcze 1.1 Przedmiot poznania:

Bardziej szczegółowo

Spór o poznawalność świata

Spór o poznawalność świata ROMAN ROŻDŻEŃSKI FILOZOFIA A RZECZYWISTOŚĆ Spór o poznawalność świata Wydawnictwo WAM Kraków 2012 Spis treści Przedmowa 11 Rozdział I Myślenie filozoficzne w cieniu zwątpienia 15 1. Wprowadzenie 15 2.

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT FILOZOFII. W wykład E egzamin PK przedmioty podstawowe K przedmioty kierunkowe S seminarium K konwersatorium C ćwiczenia

INSTYTUT FILOZOFII. W wykład E egzamin PK przedmioty podstawowe K przedmioty kierunkowe S seminarium K konwersatorium C ćwiczenia INSTYTUT FILOZOFII FILOZOFIA (Studia Drugiego Stopnia Stacjonarne Nauczycielskie*) SZCZEGÓŁOWY PLAN STUDIÓW 2014/2015 Forma zajęć: Sposób zaliczenia: Kategoria zajęć: W wykład E egzamin PK przedmioty podstawowe

Bardziej szczegółowo

Andrzej L. Zachariasz. ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii

Andrzej L. Zachariasz. ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii Andrzej L. Zachariasz ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2004 Opiniowali Prof. zw. dr hab. KAROL BAL Prof. dr hab.

Bardziej szczegółowo

Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu) Przewodnik Do egzaminu z Filozofii Człowieka Kierunek Filozofia semestr III opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu) Katedra Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Warszawa 2004 Treści

Bardziej szczegółowo

Ogólna orientacja w historii kultury europejskiej.

Ogólna orientacja w historii kultury europejskiej. AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ INSTRUMENTALNY Moduł/Przedmiot: Filozofia zagadnienia i kierunki Kod modułu: - Koordynator modułu: prof. Włodzimierz Kaczocha Punkty ECTS: 3

Bardziej szczegółowo

Wstęp do prawoznawstwa. Zagadnienie organizacyjne Zagadnienia ogólne

Wstęp do prawoznawstwa. Zagadnienie organizacyjne Zagadnienia ogólne Wstęp do prawoznawstwa Zagadnienie organizacyjne Zagadnienia ogólne 1 Zagadnienia organizacyjne Adrian Zając adrian.zajac@uwr.edu.pl Katedra Teorii i Filozofii Prawa Konsultacje: na www Plan zajęć Literatura

Bardziej szczegółowo

DIETRICH VON HILDEBRAND CZYM JEST FILOZOFIA? Tłumaczenie. Paweł Mazanka Janusz Sidorek. Wydawnictwo WAM

DIETRICH VON HILDEBRAND CZYM JEST FILOZOFIA? Tłumaczenie. Paweł Mazanka Janusz Sidorek. Wydawnictwo WAM DIETRICH VON HILDEBRAND CZYM JEST FILOZOFIA? Tłumaczenie Paweł Mazanka Janusz Sidorek Wydawnictwo WAM Kraków 2012 Spis treści OD TŁUMACZY 9 Kim był Dietrich von Hildebrand? 9 Nawrócenie 12 Stosunek do

Bardziej szczegółowo

Sylabus LICZBA GODZIN. Treści merytoryczne przedmiotu

Sylabus LICZBA GODZIN. Treści merytoryczne przedmiotu Sylabus Nazwa Przedmiotu: Teoria bytu (ontologia) Typ przedmiotu: obligatoryjny Poziom przedmiotu: zaawansowany rok studiów, semestr: I rok, semestr II; II rok, semestr I (studia filozoficzne I stopnia)

Bardziej szczegółowo

Przewodnik. do egzaminów doktorskich z filozofii w Instytucie Chemii Fizycznej

Przewodnik. do egzaminów doktorskich z filozofii w Instytucie Chemii Fizycznej Przewodnik do egzaminów doktorskich z filozofii w Instytucie Chemii Fizycznej Instytut Filozofii Wydział Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego WARSZAWA 2005 ZAKRES EGZAMINU

Bardziej szczegółowo

FILOZOFIA. Studia stacjonarne

FILOZOFIA. Studia stacjonarne FILOZOFIA Studia stacjonarne I stopnia Studia filozoficzne I stopnia na kierunku filozofia prowadzone są w ramach dwóch specjalności: Filozofia teoretyczna Kognitywistyka Studia na każdej specjalności

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Wybrane zagadnienia z teorii i metodologii filozofii przyrody... 17

Spis treści. Wstęp Wybrane zagadnienia z teorii i metodologii filozofii przyrody... 17 Wstęp... 13 1. Wybrane zagadnienia z teorii i metodologii filozofii przyrody... 17 1.1. Przedmiot, cele i zadania filozofii przyrody... 17 1.2. Współczesne koncepcje filozofii przyrody... 19 1.3. Filozofia

Bardziej szczegółowo

Współczesne koncepcje filozofii i etyki wykład 4: Świat odczarowany. filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f.

Współczesne koncepcje filozofii i etyki wykład 4: Świat odczarowany. filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f. filozofia nowożytna: filozofia współczesna: racjonalizm woluntaryzm idealizm materializm uniwersalizm indywidualizm f. spekulatywna f. pozytywna filozofia nowożytna: filozofia współczesna: racjonalizm

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Filozofia 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Philosophy 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Społecznych, Instytut Filozofii

Bardziej szczegółowo

Johann Gottlieb Fichte

Johann Gottlieb Fichte Johann Gottlieb Fichte 1762-1814 Fichte i kant Kant odniósł tylko częściowy sukces szukając transcendentalnej jedności naszego poznania, ponieważ był pod zbytnim wpływem empiryzmu. Treść nie jest nam po

Bardziej szczegółowo

O sztuce stawania na głowie, czyli przygotowania do egzaminu z historii filozofii

O sztuce stawania na głowie, czyli przygotowania do egzaminu z historii filozofii O sztuce stawania na głowie, czyli przygotowania do egzaminu z historii filozofii II semestr: Racjonalizm-Kartezjusz Pascal Leibniz Spinoza Locke_Hume Kant Hegel_Marks_Mill Kierkegaard Nietzsche Fenomenologia

Bardziej szczegółowo

Filozofia, Germanistyka, Wykład VIII - Kartezjusz

Filozofia, Germanistyka, Wykład VIII - Kartezjusz 2013-10-01 Plan wykładu 1 Krytyka nauk w Rozprawie o metodzie 2 Idea uniwersalnej metody Prawidła metody 3 4 5 6 Krytyka Kartezjusza Podstawą wiedzy jest doświadczenie Krytyka nauk Kartezjusz - krytyka

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z przedmiotu ELEMENTY FILOZOFII

Wymagania edukacyjne z przedmiotu ELEMENTY FILOZOFII Wymagania edukacyjne z przedmiotu ELEMENTY FILOZOFII na poziomie podstawowym dla klasy III B - z planem wynikowym Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły w Ząbkowicach Śląskich Nr Temat OCENA

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2a Uchwała UZdsZJKwUG nr 1/2012 (3)

Załącznik nr 2a Uchwała UZdsZJKwUG nr 1/2012 (3) Opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunku filozofia, studia pierwszego stopnia, stacjonarne i niestacjonarne (macierz efektów obszarowych i kierunkowych wraz z przypisanymi im przedmiotami) Przedmioty

Bardziej szczegółowo

Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk

Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece

Bardziej szczegółowo

Anna Głąb HISTORIA FILOZOFII DZIEJE FILOZOFICZNEGO ZDZIWIENIA

Anna Głąb HISTORIA FILOZOFII DZIEJE FILOZOFICZNEGO ZDZIWIENIA Anna Głąb HISTORIA FILOZOFII DZIEJE FILOZOFICZNEGO ZDZIWIENIA Filozofia? Co to takiego? I potknąłeś się o samego siebie? Kim jestem? Dlaczego istnieję? Co to jest dusza? Czy to możliwe, że moje życie

Bardziej szczegółowo

Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ

Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ Edukacja Kształcenie Wychowywanie SKUTEK SKUTEK Trafianie na prawdę i dobro Trwanie przy prawdzie i dobru Odnosi się do poznawania Odnosi się do postępowania

Bardziej szczegółowo

ESTETYKA FILOZOFICZNA

ESTETYKA FILOZOFICZNA 3 GÜNTHER PÖLTNER ESTETYKA FILOZOFICZNA Tłumaczenie Juliusz Zychowicz Wydawnictwo WAM Kraków 2011 5 SPIS TREŚCI Przedmowa 9 1 Problem określenia przedmiotu estetyki filozoficznej 11 1.1 Potoczne określenie

Bardziej szczegółowo

12. Idealizm subiektywny i idealizm obiektywny. Metafizyczny realizm

12. Idealizm subiektywny i idealizm obiektywny. Metafizyczny realizm 12. Idealizm subiektywny i idealizm obiektywny. Metafizyczny realizm Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Metafizyka a ontologia Jak dotąd

Bardziej szczegółowo

UWAGI O POZNANIU NAUKOWYM

UWAGI O POZNANIU NAUKOWYM WROCŁAW, V - 2012 JERZY LUKIERSKI UWAGI O POZNANIU NAUKOWYM 1. Poznanie naukowe i nienaukowe 2. Granice poznania naukowego i jego trzy filary 1. POZNANIE NAUKOWE I NIENAUKOWE Filozofia w czasach przednowożytnych

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 FILOZOFIA

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 FILOZOFIA EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY FORMUŁA OD 2015 ( NOWA MATURA ) ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MFI-R1 MAJ 2018 Uwaga: akceptowane są wszystkie odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Karta Opisu Przedmiotu

Karta Opisu Przedmiotu Politechnika Opolska Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Specjalność Forma studiów Semestr studiów Karta Opisu Przedmiotu ELEKTRONIKA I

Bardziej szczegółowo

FILOZOFIA BOGA W XX WIEKU

FILOZOFIA BOGA W XX WIEKU TADEUSZ GADACZ FILOZOFIA BOGA W XX WIEKU OD LAVELLE A DO TISCHNERA Wydawnictwo WAM Kraków 2007 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 9 2. MIĘDZY METAFIZYCZNĄ OBECNOŚCIĄ A NIEOBECNOŚCIĄ. LOUIS LAVELLE, RENÉ LE SENNE,

Bardziej szczegółowo

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie. Historia filozofii w zarysie

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie. Historia filozofii w zarysie Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie Historia filozofii w zarysie (skrypt) Autor Dorota Łażewska Copyright by Wydawnictwo WSGE Józefów 2008 Wydawnictwo Wyższej Szkoły

Bardziej szczegółowo

Trochę historii filozofii

Trochę historii filozofii Natura, a jej rozumienie we współczesnej nauce Janusz Mączka Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych Wydział Filozoficzny Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie

Bardziej szczegółowo

Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN

Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN z.szawarski@uw.edu.pl 26.VI.2013 Dwa rodzaje sporów Spór teoretyczny Nauka Filozofia

Bardziej szczegółowo

FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY

FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 016/017 FORMUŁA OD 015 ( NOWA MATURA ) FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MFI-R1 MAJ 017 Uwaga: akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) - opis przedmiotu

Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) - opis przedmiotu Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Wybrane zagadnienia z filozofii i etyki (wybieralny) Kod przedmiotu 06.4-WI-ArchKP-wyb.zag.z filozofii-

Bardziej szczegółowo

Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii

Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest

Bardziej szczegółowo

FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY

FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 3) Obszar standardów

Bardziej szczegółowo

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego, Hotelarstwo i Gastronomia, Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomii,

Bardziej szczegółowo

Estetyka - opis przedmiotu

Estetyka - opis przedmiotu Estetyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Estetyka Kod przedmiotu 08.1-WA-AWP-ESKA-W-S14_pNadGen6EBPL Wydział Kierunek Wydział Artystyczny Architektura wnętrz Profil ogólnoakademicki

Bardziej szczegółowo

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN MATURALNY Z FILOZOFII POZIOM ROZSZERZONY

Bardziej szczegółowo

UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA

UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY PRZECIW ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY ATEISTYCZNE 1 1. Argument z istnienia zła. (Argument ten jest jedynym, który ateiści przedstawiają jako

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów)

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów) Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów) studia pierwszego stopnia Rok: I Przedmiot: Filozofia Philosophy Semestr: I Rodzaje zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne Studia

Bardziej szczegółowo

Przewodnik. Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Przewodnik. Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu) Przewodnik Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka Kierunek Filozofia semestr III opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu) Katedra Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Warszawa

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE

PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE Załącznik nr a PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE M1: Wprowadzenie do filozofii (w), M: Moduł głównych subdyscyplin filozoficznych: Etyka ogólna (w, ć), Ontologia (w, ć), Antropologia

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Filozofia 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:

Bardziej szczegółowo

Filozoficzne konteksty mistyki św. Jana od Krzyża. Izabella Andrzejuk

Filozoficzne konteksty mistyki św. Jana od Krzyża. Izabella Andrzejuk Filozoficzne konteksty mistyki św. Jana od Krzyża Izabella Andrzejuk Plan wystąpienia Św. Jan od Krzyża Dziedziny filozoficzne w tekstach św. Jana Filozoficzna erudycja św. Jana Mistyka św. Jana najważniejsze

Bardziej szczegółowo

Jerzy Lukierski NAUKA I RELIGIA CZY MOŻNA POGODZIĆ?

Jerzy Lukierski NAUKA I RELIGIA CZY MOŻNA POGODZIĆ? Jerzy Lukierski NAUKA I RELIGIA CZY MOŻNA POGODZIĆ? Relacja między nauką i religią jest dość złożona. Wyrazem tego jest debata pomiędzy nauką i religią, w której szczególnie w przeszłości było wiele pasji

Bardziej szczegółowo

Problem prawdy w działalności informacyjnej. Zarys problematyki.

Problem prawdy w działalności informacyjnej. Zarys problematyki. Problem prawdy w działalności informacyjnej. Zarys problematyki. Sabina Cisek Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytet Jagielloński Konferencja Bibliotekarz w świecie wartości, Wrocław,

Bardziej szczegółowo

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN MATURALNY Z FILOZOFII POZIOM ROZSZERZONY

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 FILOZOFIA. data zatwierdzenia przez Radę Wydziału. kod programu studiów

PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 FILOZOFIA. data zatwierdzenia przez Radę Wydziału. kod programu studiów PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 data zatwierdzenia przez Radę Wydziału kod programu studiów Wydział Humanistyczny pieczęć i podpis dziekana Studia wyższe na kierunku

Bardziej szczegółowo

Teoria potencjalności (capabilities approach)

Teoria potencjalności (capabilities approach) Teoria potencjalności (capabilities approach) 1987-1993: współpraca z Amartyą Senem w WIDER w Helsinkach Zdolności wewnętrzne własności człowieka, które przy odpowiednim jego funkcjonowaniu w ramach właściwych

Bardziej szczegółowo

PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU

PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU PROJEKT NAUKOWEJ ETYKI ETYKA OSIEMNASTEGO WIEKU ETYKA I METODA NAUKOWA Metoda naukowa uniwersalne narzędzie poznania prawdy. pozwala ustalić prawdę ponad wszelką wątpliwość powoduje bardzo dynamiczny rozwój

Bardziej szczegółowo

Wstęp Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Komentarz Akwinaty do Etyki nikomachejskiej krótka prezentacja Próba

Wstęp Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Komentarz Akwinaty do Etyki nikomachejskiej krótka prezentacja Próba Izabella Andrzejuk Wstęp Komentarze jako metoda wyjaśniania oraz interpretacji w średniowieczu Komentarz Akwinaty do Etyki nikomachejskiej krótka prezentacja Próba analizy fragmentu Komentarza według reguł

Bardziej szczegółowo

Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI

Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI Edukacja Kształcenie Wychowywanie SKUTEK SKUTEK Trafianie na prawdę i dobro Trwanie przy prawdzie i dobru Odnosi się do poznawania Odnosi się do postępowania Osobowy

Bardziej szczegółowo

FILOZOFIA I STOPIEŃ. Dokumentacja związana z programem studiów na kierunku FILOZOFIA prowadzonym na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej

FILOZOFIA I STOPIEŃ. Dokumentacja związana z programem studiów na kierunku FILOZOFIA prowadzonym na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej 1 FILOZOFIA I STOPIEŃ Dokumentacja związana z programem studiów na kierunku FILOZOFIA prowadzonym na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Filozofia WF-FI-N-1

Bardziej szczegółowo

David Hume ( )

David Hume ( ) David Hume (1711-1776) Chciał być Newtonem nauk o człowieku. Uważał, że wszystkie nauki (oprócz matematyki i logiki), również filozofia, powinny kierować się metodą eksperymentalną, opartą na doświadczeniu.

Bardziej szczegółowo