dr Stanisław Gasik sgasik@sybena.pl www.sybena.pl Zarządzanie projektami Konwersatorium Pojęcia podstawowe 1 www.sybena.pl/dokumenty/uv-zp-konwersatorium1-sga-v1.0.pdf 2 Kilka słów o wykładowcy dr Stanisław Gasik Magisterium: matematyka (informatyka, Uniwersytet Warszawski) Doktorat: ekonomia (zarządzanie projektami, Uniwersytet Warszawski) Długie lata jako informatyk, analityk, szkoleniowiec, doradca ds. inżynierii oprogramowania, kierownik zespołów. 12 lat jako kierowania, konsultacji, szkoleń, wykładów, wdrażania rozwiązań organizacyjnych i softwareowych, audytów projektów i organizacji projektowych. Specjalności naukowe: zarządzanie projektami, zarządzanie portfelami, zarządzanie wiedzą o projektach, relacje klient-wykonawca projektów, projektowa dojrzałość organizacji Członek zespołów tworzących w Project Management Institute (PMI, www.pmi.org) główne światowe standardy projektowego podejścia do zarządzania (zarządzanie projektami, zarządzanie programami, projektowa organizacja przedsiębiorstw). Nagrody: system SYBENA (SOFTARG Katowice 1992), wdrożenie narzędzi wspomagających zarządzanie projektami Primavera (Londyn, 2006) Nagroda Project Management Institute Poland Chapter (Warszawa, 2010) Asesor PM Excellence Award International Project Management Association (www.ipma.ch) Wykładowca na globalnych kongresach zarządzania projektami PMI i IPMA. Zarządzanie ami Uczelnia Vistula 1
3 Literatura Dwie najważniejsze publikacje w zakresie zarządzania projektami: PMI. A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide) 4th Edition, Project Management Institute (PMI), Newtown Square, USA, 2008. Wydanie polskie Management Training & Developement Center, Warszawa, 2009, www.mtdc.pl TSO. Prince 2 TM Skuteczne zarządzanie projektami, TSO, Norwich, UK, 2009. Wydanie polskie dostępne w Centrum Rozwiązań Menadżerskich, www.crm.com.pl Standardy zarządzania projektami dostępne w Sieci: Capability Maturity Model Integration (CMMI ); http://www.sei.cmu.edu/library/abstracts/reports/10tr033.cfm A Guidebook of Project & Program Management for Enterprise Innovation; http://www.pmaj.or.jp/eng/index.htm Polskie Wytyczne Kompetencji IPMA (National Competence Baseline NCB); http://www.spmp.org.pl/certyfikacjaipma/wytyczne-ipma-ncb Publikacje książkowe Robert K. Wysocki, Ruud McGary. Efektywne zarządzanie projektami, wyd. III, Helion, Gliwice, 2005 Michał Trocki, Bartosz Grucza, Krzysztof Ogonek. Zarządzanie projektami. PWE. Warszawa, 2003. Nancy Mingus. Zarządzanie projektami. Helion. Gliwice. 2002. J. Davidson Frame. Zarządzanie projektami w organizacjach. MT&DC. Warszawa, 2001. Zdzisław Szyjewski. Zarządzanie projektami informatycznymi. Placet. Warszawa, 2001. Joseph Phillips. Zarządzanie projektami IT. Helion. Gliwice, 2010. Przydatne linki Project Management Institute www.pmi.org ; Oddział polski www.pmi.org.pl International Project Management Association, www.ipma.ch Stowarzyszenie Project Management Polska, www.spmp.org.pl Project Management Wisdom, www.maxwideman.com Wiedza o zarządzaniu projektami www.sybena.pl/wiedza.htm Zarządzanie ami Uczelnia Vistula Sposób prowadzenia konwersatorium Konwersatorium są to zajęcia, w których dominującą rolę odgrywają studenci. Wykładowca określa tematy, wskazuje literaturę i inne materiały. Podstawą zaliczenia jest przygotowanie prezentacji na ustalony temat i przedstawienie jej na zajęciach. Prowadzący zajęcia opracowują temat teoretycznie oraz przygotowują przykład(y) zastosowania teorii. Pozostali uczestnicy zajęć biorą aktywny udział w zajęciach dyskutują przedstawione treści. Wykładowca moderuje dyskusję na zajęciach, w szczególności na bieżąco prosząc o zabranie głosu uczestników. 4 2
Tematyka zajęć (1/2) Data Tytuł Zakres 2011-10-06 Wprowadzenie Najważniejsze pojęcia 2011-10-13 Zarządzanie Co projekty robią? zakresem Wymagania. Produkty. SMART - jakość wymagań. MoSCoW - priorytety wymagań, odbiór produktów projektu. Procesy zarządzania zakresem projektu. Miejsce procesów planowania zakresu w cyklu życia projektu. 2011-10-20 2011-10-27 Zarządzanie czasem Czy projekty zdążą na czas? Zadania. Relacje między zadaniami. Szacowanie trzypunktowe. Harmonogram. Budowa harmonogramu metodą ścieżki krytycznej. Procesy zarządzania czasem w projekcie. Miejsce procesów planowania harmonogramu w cyklu życia projektu. 2011-11-03 Zarządzanie kosztem Ile kosztują projekty? Rodzaje kosztów w projekcie. Skąd wiadomo ile co kosztuje? Sposoby szacowania kosztów w projekcie. Oszacowanie trzypunktowe. Kontrolowanie kosztów - analiza wartości wypracowanej. Procesy zarządzania kosztami w projekcie. Miejsce procesów zarządzania kosztami w cyklu życia projektu. 2011-11-10 Zarządzanie jakościączy projekty robią dobre rzeczy? Zapewnie jakości. Kontrola jakości. Diagramy przyczynowo-skutkowe. Audyt. Weryfikacja. Walidacja. Procesy zarządzania jakością w projekcie. Miejsce procesów zarządzania jakością w cyklu życia projektu. 2011-11-17 Zarządzanie zasobami ludzkimi Kto bierze udział w projektach? Główne role w projekcie. Schemat organizacyjny projektu. Ludzie i prace: macierz RACI. Cykl: formowanie, ścieranie, Normowanie, Działanie, Rozstanie). Kwalifikacje kierownika projektu. Miękkie umiejętności kierownika projektu: przywództwo, motywowanie. Podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów. Procesy zarządzania zasobami ludzkimi w projekcie. Miejsce procesów zarządzania zasobami ludzkimi w cyklu życia projektu. 5 Tematyka zajęć (2/2) Data Tytuł Zakres 2011-11-24 Zarządzanie komunikacją Kto co potrzebuje wiedzieć o projekcie? Interesariusze projektu i ich rodzaje. Raportowanie postępu prac projektu. Prezentacje postępu prac. Repozytorium projektu i sposób jego budowy. Komunikacja ustna i elektroniczna. Wytwarzanie nowej wiedzy w projekcie. Procesy zarządzania komunikacją w projekcie. Miejsce procesów zarządzania komunikacją w cyklu życia projektu. 2011-12-01 Zarządzanie ryzykiem 2011-12-08 Zarządzanie poddostawcami. Zarządzanie integracją. 2011-12-15 Programy, portfele, rodziny projektów Czego trzeba się bać w projektach? Ryzyko a problem. Zagrożenie i szansa. Kategorie ryzyk. Parametry oceny ryzyk. Jakościowa i ilościowa analiza ryzyka. Sposoby reakcji na ryzyko. Procesy zarządzania ryzykiem w projekcie. Miejsce procesów zarządzania ryzykiem w cyklu życia projektu. Kto za nas zrobi projekt (albo jego część)? Typy kontraktów. Kryteria oceny poddostawców. Procesy zarządzania poddostawcami. Miejsce procesów zarządzania poddostawcami w cyklu życia projektu. Karta projektu. Plan projektu. Zarządzanie zmianą i zarządzanie konfiguracją. Cykl życia projektu. Portfel projektów. Wybór projektów do portfela. Monitorowanie portfela. Program. Governance. Zarządzanie korzyściami. Rodziny projektów. Relacje roddzic - potomek. Komercyjne rodziny projektów. Inwestycyjne rodziny projektów. 2012-01-05 Metodyka Prince 2 Jak to robią Anglicy (i inni)? Struktura procesów. Organizacja projektu. Tolerancja i zarządzanie przez wyjątki. Nastawienie na produkty. 6 3
Przykładowe projekty Teorię należy ilustrować przykładami. Proponuję następujące przykładowe projekty: Organizacja imprezy z okazji ukończenia studiów na UV. Budowa autostrady z Warszawy do Białegostoku. Wdrożenie sklepu internetowego z usługami turystycznymi. Napisanie książki o zarządzaniu projektami. Dobrze widziane będzie także stosowanie przykładów z innych projektów, w szczególności takich, w których osoby przygotowujące zajęcia brały udział. 7 Rodzaje prac: wykonywane ad-hoc Przykłady Gaszenie pożaru Usuwanie błędów w produktach Odśnieżanie miasta Główne cechy Nieprzewidywalne bodźce uruchamiające prace Brak możliwości precyzyjnego planowania Organizowanie się w momencie pojawienia się sygnału uruchamiającego prace Konieczne posiadanie rezerw zasobów, czasu, pieniędzy, umiejętności Często związane z sytuacjami awaryjnymi 8 4
Rodzaje prac - działalność ciągła Przykłady Obsługa korespondencji Sprzedaż detaliczna Wydobywanie minerałów Główne cechy Wielokrotne powtarzanie takich samych czynności dających takie same wyniki Brak realnej perspektywy czasowej zakończenia działalności Równomierne obciążenie pracą w jednostkach czasu Wymienność pracowników (zasobów) Planowanie w jednostkach wyznaczonych przez kalendarz 9 Rodzaje prac PROJEKTY! Przykłady Zmiana struktury i procesów przedsiębiorstwa Budowa osiedla mieszkaniowego Wdrożenie produkcji nowego modelu samochodu Budowa piramid egipskich Dostosowanie organizacji do nowych regulacji prawnych Wdrożenie systemu Finansowo-księgowego u klienta Wdrożenie systemu ERP we własnej organizacji Budowa kanału Ren Dunaj Produkcja filmu Znalezienie lekarstwa na określoną chorobę A czy to są projekty? Partnerstwo Wschodnie Gotan Project systemu informatycznego WARSZAWIAK - album wydany nakładem Mystic Production Teatr Warszawa 10 5
Co to jest projekt? Ograniczone w czasie przedsięwzięcie podjęte, żeby wytworzyć unikalny produkt, usługę lub stan docelowy A Guide to the Project Management Body Of Knowledge; PMBOK Guide; Project Management Institute, 2008!!! Inne definicje projektu: www.maxwideman.com/pmglossary/pmg_p09.htm 11 Jakiego rodzaju są cele projektów? Zmiana struktury i procesów przedsiębiorstwa Budowa osiedla mieszkaniowego Wdrożenie produkcji nowego modelu samochodu Budowa piramid egipskich Dostosowanie organizacji do nowych regulacji prawnych Wdrożenie systemu Finansowo-księgowego u klienta Wdrożenie systemu ERP we własnej organizacji Budowa kanału Ren Dunaj Produkcja filmu Znalezienie lekarstwa na określoną chorobę Rodzaj celu Realizacja celu organizacji Realizacja celu organizacji (?) Realizacja celu organizacji (?) Realizacja celu organizacji 12 6
Klasyfikacja rodzajów projektów y zmieniające firmę y inwestycyjne; zmiany y bezpośrednio realizujące cele organizacji y komercyjne, realizowane na zamówienie podmiotów zewnętrznych y operacyjne, realizujące niekomercyjne cele organizacji inwestycyjny Operacyjny / Komercyjny 13 Rodzaje prac w projektach Wytwarzanie produktów Budowanie domu, pisanie programu, lot samolotem na wakacje, projektowanie rakiety, testowanie farmaceutyku, pisanie materiałów szkoleniowych Zarządzanie Tworzenie harmonogramu, tworzenie i kierowanie zespołem, radzenie sobie z ryzykami i problemami, komunikowanie się, raportowanie, rozwiązywanie konfliktów = Zarządzanie + Wytwarzanie Produktu 14 7
Żelazny trójkąt zarządzania projektami Rozrost zakresu zwiększa czas / koszt Zmniejszenie czasu odbija się na budżecie i zakresie Redukcja kosztów nie pozwala zrealizować zakresu Zakres 15 Grupy procesów projektów Procesy monitorowania i kontroli Procesy planowania Inicjatywa projektowa Procesy rozpoczynania Procesy kończenia Zakończenie projektu Procesy realizacji 16 8
Dziękuję! (na dzisiaj) 17 9