Rozkład materiału z planem wynikowym

Rozkład materiału z planem wynikowym Temat N r z p p * Tematyka szczegółowa Na tropie źródeł muzyki Zapoznanie uczniów z kryteriami oceniania Funkcje muzyki pierwotnej i starożytnej Głos jako pierwszy instrument Pieśni i tańce rytualne 7 Instrumenty kultur prymitywnych i starożytne Muzyka w zabytkach ikonograficznych i pisanych Nauka gry na flecie Pieśni Seikilosa Środki dydaktyczne Źródła muzyki Prehistoria Bogowie i muzyka starożytności Nasze śródziemnomorskie korzenie [P s 5 ]; Pieśń Seikilosa [P s 0]; Hymn delficki ku czci Apolla i przykłady nagrań muzyki rytualnej; Karta pracy nr ; ilustracje: malowidło paleolityczne z jaskini w Lascaux Grupa byków Muzyk grający na aulosie Harfiarz Kobieta grająca na kitarze [P s 7 9] Wymagania podstawowe po zajęciach uczeń: zna nazwy epok najstarszych w dziejach kultury; potrafi wysłuchać utworu; potrafi podać funkcje muzyki pierwotnej i w czasach antycznych; umie wymienić sytuacje w jakich muzyka towarzyszyła ludziom w starożytności Wymagania ponadpodstawowe po zajęciach uczeń: potrafi opowiedzieć o swoich odczuciach po wysłuchaniu utworu; potrafi wymienić teorie na temat powstania muzyki; wie z jakich źródeł czerpiemy wiedzę na temat muzyki najstarszych epok; potrafi wymienić nazwy starożytnych instrumentów i rozpoznać je na ilustracji; zna mitologiczne przykłady związane z muzyką; potrafi zagrać na flecie melodię Pieśni Seikilosa AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Wznieśmy głosy ku niebu Cechy romanizmu i gotyku Chorał gregoriański Cechy i funkcja chorału Inne formy muzyczne Polifonia wielogłosowość Misterium średniowieczne AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik 7 Tysiąclecie które uwiło nam gniazdo Najpierw był śpiew Królestwo chorału A poza chorałem? Śpiewający teatr [P s 9]; Anonim Media Vita chorał gregoriański; przykład wczesnej polifonii np Ecce advenit; ilustracje: miniatura śpiewających mnichów [P s 5] Katedra Notre Dame w Paryżu [P s 7] fotografie współczesnych misteriów (bożonarodzeniowe jasełka przedstawienia pasyjne np w Kalwarii Zebrzydowskiej Górce Klasztornej) wie jak długo trwało średniowiecze; zna termin: chorał gregoriański melizmaty polifonia misterium; potrafi wyjaśnić nazwę i podać cechy chorału gregoriańskiego; potrafi odróżnić śpiew wielogłosowy od jednogłosowego; potrafi omówić funkcje muzyki kościelnej w średniowieczu umie wymienić cechy sztuki romańskiej i gotyckiej; umie wymienić funkcje misterium średniowiecznego; wie w jaki sposób budowano wczesne utwory polifoniczne

Krzyż miecz i uwielbienie kobiety ideał cnót rycerskich Początki kultury świeckiej Tematyka średniowiecznych pieśni świeckich Nauka gry na bębenku lub flecie Prowansalskiej pieśni miłosnej AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik Turniej na zamku Rybałt wesołek [P s 0 ]; Prowansalska pieśń miłosna (Kalenda maya) [P s 0] Sumer is icumen in [P s 8]; ilustracje: miniatura przedstawiająca Walthera von der Vogelweide [P s 0] Wesołek artysta uniwersalny [P ]; instrumenty perkusyjne flety zna nazwy średniowiecznyc h rycerzy śpiewaków; wie jaką tematykę poruszano w pieśniach świeckich; umie zagrać na bębenku rytm Prowansalskiej pieśni miłosnej potrafi wyjaśnić znaczenie kultury rycerskiej dla rozwoju muzyki świeckiej; umie scharakteryzować ówczesnych wykonawców; potrafi zagrać na flecie melodię Prowansalskiej pieśni miłosnej

O ciesz się matko Początki państwa Polsko w sławne potomstwo polskiego płodna! Polska doby średniowiecza Pierwsze hymny polskie Gaude Mater Polonia i Bogurodzica 7 Inne zabytki kultury muzycznej Breve regnum Nauka śpiewu Bogurodzicy AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik Pierwszy hymn królewski: Gaude Mater Polonia Bogurodzica królowa pieśni polskiej [P s 5 0]; Wincenty z Kielczy Gaude Mater Polonia [P s ] Anonim Bogurodzica [P s 8]; Breve regnum; ilustracje: miniatura S Samostrzelnika Święty Stanisław [P s 5] Matka Boska z Dzieciątkiem [P s 0] zna tytuły najważniejszych średniowiecznyc h zabytków polskiej kultury muzycznej; wie jak zachować się podczas słuchania lub wykonywania pieśni Gaude Mater Polonia; wie przed jaką bitwą polscy rycerze śpiewali Bogurodzicę; potrafi zaśpiewać w grupie fragment pieśni Bogurodzica zna treść i okoliczności powstania pieśni Gaude Mater Polonia; zna znaczenie Bogurodzicy dla Polaków oraz jej funkcję w literaturze; potrafi podać imiona najważniejszych polskich patronów średniowiecznych; umie zaśpiewać fragment pieśni Bogurodzica solo

5 5 Sztuka renesansu pochwałą życia i piękna Cechy sztuki renesansu Idee epoki Najwybitniejsi twórcy Średniowieczny ascetyzm a radość życia i piękno renesansu porównanie Zasługi kompozytorów niderlandzkich i GP da Palestriny Nauka kanonu Wiwat szkoła Odrodzenie zapomnianego piękna Niderlandy i Włochy prym wiodą [P s 7]; przykład chorału gregoriańskiego M Gomółka Szczęśliwy który ludzi upadłych ratuje; GP da Palestrina Kyrie z Missa Papae Marcelli; M Praetorius Wiwat szkoła [P s ]; ilustracje: S Botticelli Wiosna [P s ] Palestrina wręczający papieżowi Marcelemu II swoją nową mszę [P s ] potrafi odróżnić utwór pochodzący ze średniowiecza od utworu renesansowego; wie w których krajach najbujniej rozwijała się muzyka wielogłosowa; zna terminy: polifonia motet technika imitacji msza; rozumie budowę kanonu zna ramy czasowe epoki; umie wskazać charakterystyczne różnice w sztuce obu epok; zna nazwiska najwybitniejszych artystów renesansu; potrafi wyjaśnić znaczenie twórczości kompozytorów niderlandzkich i włoskich dla rozwoju muzyki; umie zaśpiewać w kanonie z nauczycielem lub innym uczniem; umie rozpoznać imitację w słuchanym utworze AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Muzyczne rozrywki renesansu Madrygał Orlando di Lasso Tańce renesansowe Nauka kroku podstawowego pawany Nauka gry Tańca polskiego 5 Niderlandy i Włochy prym wiodą [P s 5]; Orlando di Lasso Matona mia cara Anonim Jeszcze Marcinie inne madrygały; Tabulatura Jana z Lublina Taniec polski [P s ]; ilustracje: O di Lasso dyrygujący orkiestrą dworską [P s 7] Bal na dworze Valois Śpiewanie madrygałów [P s 5] zna termin: madrygał; zna budowę tańca renesansowego; potrafi wykonać krok pawany wie jaką tematykę poruszano w madrygałach; umie zagrać na dzwonkach Taniec polski AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 7 Złoty wiek kultury polskiej Życie muzyczne w XVIwiecznym Krakowie Mikołaj Gomółka i pierwszy polski psałterz Wacław z Szamotuł Instrumenty epoki odrodzenia Lutnictwo Tabulatura Jana z Lublina Nauka śpiewu Już sie zmierzka Za górami za lasami Nauka gry na fletach Nieście chwałę mocarze i Polska też na przedzie Nasz pierwszy kompozytor narodowy Na polską nutę O żołnierzach miłości i swawolach [P s 8 P s 7 (ostatni akapit)]; M Gomółka Szczęśliwy który ludzi upadłych ratuje Wacław z Szamotuł Modlitwa gdy dziatki spać idą ( Już sie zmierzka ) [P s 9]; Anonim Jeszcze Marcinie J Polak Volta; Nieście chwałę mocarze [P s ]; Za górami za lasami [P s ]; Karta pracy nr ; ilustracje: Herb Polski z czasów panowania Stefana Batorego [P s 0] Strona tytułowa Psałterza M Gomółki [P s ] Scena biesiadna [P s ] Viola i skrzypce Grobliczów [P s 8]; flety instrumenty perkusyjne zna termin: mecenas sztuki; potrafi wymienić władców Polski panujących w epoce renesansu; rozumie określenie: złoty wiek; zna nazwiska polskich kompozytorów doby renesansu; śpiewa w grupie Już sie zmierzka; zna nazwy instrumentów popularnych w epoce; potrafi rozpoznać brzmienie lutni i wskazać podobieństwo do brzmienia współczesnego zna termin: tabulatura; zna tytuł najsłynniejszej polskiej tabulatury; zna nazwiska najwybitniejszych polskich poetów i muzyków; umie wyjaśnić dlaczego M Gomółka został nazwany pierwszym narodowym kompozytorem polskim; zna nazwiska wybitnych lutników; potrafi zagrać na dzwonkach/flecie Nieście chwałę mocarze AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

instrumentu (gitara klasyczna); potrafi porównać psalm Szczęśliwy który ludzi upadłych ratuje z pieśnią Modlitwa gdy dziatki spać idą 8 Przepyszna sztuka baroku Cechy stylu barokowego w muzyce plastyce i architekturze Renesans a barok porównanie Działalność Cameraty florenckiej Opery C Monteverdiego H Purcella i JF Haendla Opera w Polsce Ozdobna sztuka przepychu Jej Wysokość Opera [P s 8 5]; C Monteverdi Aria Orfeusza z opery Orfeusz JF Haendel Largo z opery Xerxes H Purcell Dydona i Eneasz (fragmenty); Karta pracy nr ; ilustracje: Barokowy anioł [P s 8] Barokowe organy w Leżajsku Pałac w Wilanowie Scena z opery [P s 5 5] zna terminy: concerto grosso basso continuo; wie jaką formą jest opera i w jakim kraju powstały pierwsze dzieła operowe; umie wymienić elementy składowe opery; zna ramy czasowe muzycznego baroku; umie wymienić cechy sztuki baroku; potrafi określić aparat wykonawczy w słuchanym utworze; zna nazwiska twórców barokowych oper (C Monteverdi H Purcell JF Haendel) potrafi wyjaśnić znaczenie Cameraty florenckiej dla rozwoju muzyki AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

zna tytuły pierwszych oper; zna nazwisko C Monteverdiego; wie kto sprowadził operę do Polski 5 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

9 Co słychać przy Kolumnie Zygmunta? Działalność B Pękiela A Jarzębskiego i GG Gorczyckiego Polski styl i kariera poloneza Nauka śpiewu Siedzi sobie zając pod miedzą Akompaniament perkusyjny do piosenki Polski barok Poloneza czas zacząć czyli polskie tańce narodowe [P s 0 5]; Siedzi sobie zając pod miedzą [P s ]; A Jarzębski Tamburetta B Pękiel Audite mortales GG Gorczycki Laetatus Sum; instrumenty perkusyjne zwłaszcza tamburyna; ilustracje: Polonez [P s 5] zna nazwiska polskich twórców epoki baroku; potrafi zaśpiewać w grupie piosenkę Siedzi sobie zając pod miedzą; potrafi wymienić nazwy polskich tańców narodowych zna sytuację Polski czasów baroku; potrafi wymienić dzieła polskich twórców; umie rozpoznać instrumenty w słuchanej Tamburetcie; potrafi zaakompaniować na tamburynie lub zaimprowizować taniec w parze do Tamburetty; umie zaakompaniować na instrumencie perkusyjnym do piosenki według propozycji własnej lub kolegi; rozumie pojęcie: polski styl AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

7 0 Wyrafinowanie i kunszt muzyki instrumentalnej Formy instrumentalne baroku: concerto grosso basso continuo suita Instrumenty epoki Twórczość A Vivaldiego Muzyka instrumentalna [P s 5 5]; A Vivaldi Cztery pory roku Wiosna cz I Allegro [P s 5] cz II i III JS Bach Aria na strunie G z III Suity orkiestrowej D-dur BWV 08 Bourrée z IV Suity D-dur BWV 09; ilustracje: A Vivaldi [P s 5] Barokowe organy w Leżajsku [P s 50]; Dodatkowo: Plansza demonstracyjna Muzyka Instrumenty dęte organy ew komputer i multimedialna wersja tej planszy wie kim był A Vivaldi i zna tytuł jego dzieła (Cztery pory roku); potrafi zanucić temat Wiosny z Czterech pór roku zna budowę suity i koncertu barokowego; potrafi rozpoznać słuchowo instrumenty i sposób w jaki pojawiają się w utworze 5 7 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Melodyjne oracje w kościele Formy wokalnoinstrumentalne baroku: oratorium msza pasja kantata Twórczość JF Haendla Ślązak angielskim kompozytorem narodowym [P s 5 55]; JF Haendel Alleluja z oratorium Mesjasz [P s 55] JS Bach Credo z Mszy h-moll kantata JS Bacha np Nun ist das Heil BWV 50; ilustracja: JF Haendel portret [P s 5] zna terminy: umie wymienić najwybitniejsze dzieła kantata pasja Haendla; oratorium msza; rozumie różnice między oratorium i potrafi operą; zaśpiewać motyw Alleluja z oratorium JF Haendla; zna podstawowe umie określić aparat wykonawczy w słuchanych utworach AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

fakty z życia JF Haendla Spotkanie z geniuszem Życie i twórczość JS Bacha Rola w muzyce europejskiej Wybrane gatunki w twórczości JS Bacha Jan Sebastian Bach geniusz wszech czasów [P s 55 59]; JS Bach Toccata d-moll BWV 55 organy Fuga c-moll [P s 57 lub wersja klawesynowa]; zna podstawowe fakty z życia artysty; potrafi słuchowo odróżnić barwę organów od klawesynu; potrafi wymienić najwybitniejsze dzieła kompozytora; rozumie znaczenie twórczości JS Bacha dla rozwoju muzyki europejskiej; AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Muzyka organowa i klawesynowa Fuga Karta pracy nr i Karta pracy nr 5; ilustracje: JS Bach [P s 5] Kościół i szkoła św Tomasza w Lipsku [P s 59]; dzwonki umie rozpoznać potrafi zaobserwować pojawianie się brzmienie tematu w Fudze c-moll dzwonków w prezentowanych utworach; potrafi zagrać na dzwonkach dźwięki składające się na nazwisko kompozytora AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik 5

Piękno prostoty forma piękna (sztuka XVIII wieku) Klasycyzm przeciwieństwem baroku Homofonia Allegro sonatowe i formy muzyczne o budowie cyklicznej symfonia oraz nazwy pozostałych części Życie i twórczość J Haydna Skład orkiestry symfonicznej Prostota i wdzięk Trzej panowie z Wiednia Papa Haydn [P s 7 7]; JS Bach Fuga c-moll z pierwszego zeszytu Das Wohltemperierte Klavier [P s 57] WA Mozart Serenada G- dur nr Eine kleine Nachtmusik KV 55 J Haydn Andante z Symfonii G-dur Z uderzeniem w kocioł ; ilustracja: J Haydn [P s 7] Dodatkowo: Plansze demonstracyjne Muzyka Orkiestra symfoniczna ew komputer i wersja multimedialna plansz; Tabele muzyczne: Grupy instrumentów Orkiestra symfoniczna Przykład partytury [P s 8 89] rozumie terminy: homofonia allegro sonatowe; zna nazwy form o budowie cyklicznej; potrafi wymienić grupy instrumentów które wchodzą w skład orkiestry symfonicznej; zna podstawowe fakty z życia J Haydna; wie co to jest symfonia i zna jej budowę potrafi odróżnić styl barokowy od klasycystycznego w plastyce architekturze i muzyce; potrafi omówić budowę formy cyklicznej; umie określić aparat wykonawczy i wskazać tematy w słuchanym Eine kleine Nachtmusik; potrafi wymienić najwybitniejsze dzieła Haydna; zna rozmieszczenie instrumentów w orkiestrze symfonicznej AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Ideał wdzięku umiaru i piękna Wolfgang Amadeusz Mozart Życie i twórczość Wolfganga Amadeusza Mozarta Opera XVIII wieku Nauka śpiewu Kanonu słowiczego Oglądanie fragmentów filmu Amadeusz 7 Wolfgang Amadeusz Mozart cudowne dziecko muzyki [P s 7 7]; WA Mozart Kanon słowiczy [P s 7]; Duet Papagena i Papageny z opery Czarodziejski flet Eine kleine Nachtmusik KV 55 Requiem cz Dies irae; telewizor z odtwarzaczem i fragment filmu Amadeusz scena pisania Requiem (USA 98 reż Miloš Forman); ilustracje: WA Mozart koncertujący z ojcem i siostrą Scena z opery Don Giovanni [P s 7 75] zna podstawowe fakty z życia WA Mozarta; umie zaśpiewać kanon wraz z grupą kolegów; potrafi określić rodzaje głosów w Duecie Papagena i Papageny potrafi wymienić najwybitniejsze dzieła Mozarta; umie zaśpiewać w kanonie z nauczycielem lub innym uczniem; potrafi rozpoznać aparat wykonawczy w serenadzie Eine kleine Nachtmusik AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 Ludwik van Beethoven wielki symfonik Życie i twórczość kompozytora Formy muzyczne o budowie cyklicznej symfonia sonata Podstawowe zasady kształtowania materii dźwiękowej: podobieństwo wariant kontrast Oda do radości jako hymn europejski Nauka śpiewu Ody do radości Ludwik van Beethoven wielki symfonik [P s 77 79]; L van Beethoven Finał IX Symfonii Oda do radości [P s 78] Dla Elizy cz I Allegro con brio z V Symfonii c-moll Sonata księżycowa cz I Wariacje na temat pieśni God save the King; ilustracja L van Beethoven [P s 77] potrafi zaśpiewać Odę do radości; zna podstawowe fakty z życia kompozytora; potrafi zauważyć zmiany tematu w słuchanych wariacjach na temat pieśni God save the King umie zaśpiewać pieśń solo a cappella lub z towarzyszeniem akompaniamentu; umie wymienić tytuły najwybitniejszych dzieł L van Beethovena; wie na czym polega forma wariacji i ronda; zna podstawowe formy muzyczne klasycyzmu (sonata symfonia koncert); potrafi wymienić części tych utworów 5 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Klasycyzm i preromantyzm w Polsce drogi do Pierwsze polskie opery Mecenat króla Pieśniarstwo patriotyczne i żołnierskie Nauka pieśni Warszawianka Historia Mazurka 7 Dąbrowskiego Wątki patriotyczne w muzyce 5 Nasz klasycyzm i preromantyzm Złoty okres pieśni polskiej Nasz Mazurek [P s 79 88]; Mazurek Dąbrowskiego tekst oryginalny i współczesna wersja hymnu państwowego [P s 8 8]; K Kurpiński Warszawianka [P s 85] Anonim Polonez Trzeciego Maja Witaj majowa jutrzenko [P s 8 87]; MK Ogiński Polonez a-moll Pożegnanie ojczyzny W Sowiński Hymn do miłości ojczyzny Dodatkowo: CD Polskie pieśni historyczne WSiP; Plansze demonstracyjne Muzyka Polski hymn narodowy oraz wersja multimedialna plansz; ilustracje: Fragment rękopisu Mazurka Dąbrowskiego [P s 8] W Kossak Noc listopadowa Wnętrze Teatru Narodowego Karol Kurpiński [P s 80 8 87] umie samodzielnie zaśpiewać hymn państwowy; zna historię i okoliczności powstania Mazurka Dąbrowskiego; potrafi wymienić pieśni polskie powstałe w XVIII/XIX wieku; umie w grupie zaśpiewać jedną z pieśni; potrafi rozpoznać polskie pieśni po wysłuchaniu fragmentu melodii lub tekstu: Mazurek Dąbrowskiego Boże coś Polskę Warszawianka Hymn do miłości ojczyzny umie wskazać różnice między oficjalnym tekstem hymnu państwowego a pierwowzorem Mazurka Dąbrowskiego; zna nazwiska autorów utworów patriotycznych tego okresu; zna tytuły polskich dzieł operowych (Nędza uszczęśliwiona Krakowiacy i Górale); zna nazwiska polskich kompozytorów oper (Kamieński Stefani); wie co to jest śpiewogra; potrafi określić ewentualne różnice w pojmowaniu patriotyzmu na podstawie tekstu Hymnu do miłości ojczyzny i własnych odczuć; potrafi podać przykłady wybitnych Polaków epoki AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

7 Polskie rytmy na parkiecie Cechy charakterystyczne polskich tańców narodowych Rytmy tańców narodowych w literaturze muzycznej Nauka kroku 5 podstawowego i figur poloneza Karta pracy nr ; Śpiewanie i granie kolędy W żłobie leży 7 Poloneza czas zacząć czyli polskie tańce narodowe [P s 7]; S Moniuszko Mazur z opery Halka MK Ogiński Polonez Pożegnanie ojczyzny W Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz; Anonim W żłobie leży [P s ] Dodatkowo: Plansze demonstracyjne Polonez Krakowiak Mazur Oberek Kujawiak; ilustracje: Mazur [P s 7] Polonez [P s 5] Tabele muzyczne: Tańce [P s 90]; bębenek flety lub dzwonki zna nazwy polskich tańców narodowych; umie rozpoznać rytmy tych tańców; umie wystukać rytm poloneza; potrafi wykonać krok podstawowy poloneza; potrafi zaśpiewać W żłobie leży potrafi wyjaśnić różnicę między tańcem ludowym a narodowym; zna przykłady utworów opartych na rytmach polskich tańców narodowych; umie wykonać figury poloneza w parze; umie zagrać W żłobie leży na dowolnym instrumencie AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

8 Osobista wypowiedź Idee romantyzmu artysty fortepian w służbie Testament Beethovena romantyków Wolny artysta Formy wypowiedzi artystycznej: pieśń poemat symfoniczny koncert solowy Budowa fortepianu Możliwości wyrazowe instrumentu Literatura fortepianowa Wirtuozi W poszukiwaniu wolności i tożsamości Muzyka programowa [P s 9 9 9 97]; F Chopin Preludium e-moll op 8 nr Mazurek E-dur op nr S Moniuszko Prząśniczka F Schubert Kwintet fortepianowy A-dur Pstrąg F Liszt Walc Mefisto nr F Chopin Koncert fortepianowy f-moll cz II Larghetto i cz III Allegro vivace; P Ducas Uczeń czarnoksiężnika M Musorgski Noc na Łysej Górze; ilustracje: F Liszt karykatura H Berlioz [P s 9 97] F Chopin [P s 0] potrafi umieścić romantyzm na osi czasu; rozumie pojęcia: wolny artysta wirtuoz; umie wymienić charakterystyczn e dla epoki formy muzyczne: pieśń poemat symfoniczny koncert solowy; wie jak zbudowany jest fortepian i do jakiej grupy instrumentów należy; potrafi określić rolę fortepianu w słuchanych utworach (instrument solowy w zespole kameralnym akompaniujący); potrafi podać przykładowe utwory i nazwiska kompozytorów muzyki programowej zna główne cechy romantyzmu; potrafi wymienić wybitnych przedstawicieli romantyzmu np poetów pisarzy malarzy; zna nazwiska wirtuozów fortepianu; zna tytuły utworów z dawniejszych epok wyrażających treści pozamuzyczne; potrafi opowiedzieć treść wybranego utworu programowego AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

9 Fryderyk Chopin polski romantyk Sylwetka i twórczość najwybitniejszej postaci kultury polskiej Znaczenie twórczości F Chopina dla kultury polskiej Emigracja XIX wieku Konkursy i festiwale chopinowskie 7 5 Polska wielka trójka Fryderyk Chopin [P s 0 0]; Preludium e-moll op 8 nr Mazurek E-dur op nr Życzenie Polonez g-moll Walc Des-dur op nr Etiuda c- moll op 0 nr Polonez A-dur op 0 nr Sonata b-moll op 5 cz III Marsz żałobny fragmenty cz I Allegro Koncertu fortepianowego b-moll op P Czajkowskiego cz I Allegro molto moderato z Koncertu fortepianowego a-moll op E Griega cz II Larghetto i cz III Allegro vivace Koncertu fortepianowego f-moll op F Chopina; ilustracje: F Chopin [P s 0] Polonez Chopina [P s 0] inne ilustracje przedstawiające osoby i miejsca związane z Chopinem zna podstawowe fakty z życia kompozytora; wie na jakim grał instrumencie; potrafi wymienić jakie tworzył utwory i na jaki instrument potrafi rozpoznać utwory F Chopina pośród innych przykładów; ma wiadomości dotyczące konkursów i festiwali chopinowskich; potrafi wyjaśnić znaczenie twórczości F Chopina dla rozwoju kultury polskiej; umie odszukać informacje dotyczące konkursów i festiwali chopinowskich AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

0 Związki poezji z muzyką Pieśń romantyczna i jej pieśń romantyczna rodzaje Twórczość Franciszka Schuberta Nauka śpiewu Pieśni żeglarzy Poemat symfoniczny związki muzyki z literaturą i malarstwem Treści pozamuzyczne w utworach z epok wcześniejszych Romantyczni ulubieńcy [P s 97 99]; F Schubert Ave Maria op 5 nr Król elfów F Chopin Życzenie S Moniuszko Prząśniczka; F Schubert Pieśń żeglarzy [P s 98]; H Berlioz Symfonia fantastyczna B Smetana Wełtawa F Liszt Mazepa P Ducas Uczeń czarnoksiężnika R Strauss Dyl Sowizdrzał M Musorgski Noc na Łysej Górze; ilustracje: F Schubert koncertujący w jednym z domów mieszczańskich Wiednia [P s 97]; F Chopin S Moniuszko [P s 0 07] umie wymienić rodzaje pieśni: zwrotkowa ballada; zna podstawowe fakty z życia F Schuberta; potrafi zaśpiewać Pieśń żeglarzy w grupie; zna treść pieśni Król elfów wie jaka tematyka interesowała romantyków; potrafi wymienić najwybitniejszych artystów tej epoki i podać przykłady ich dzieł; zna nazwiska twórców i tytuły ich utworów oparte na ludowych baśniach i legendach; umie zaśpiewać Pieśń żeglarzy solo AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik 5

Synteza sztuki wielkie przedstawienia Opera romantyczna Najwybitniejsi twórcy i ich dzieła Twórczość Ryszarda Wagnera J Strauss król walca Cechy charakterystyczne operetki i musicalu Różnice i podobieństwa między musicalem operetką i operą 7 Szkoły narodowe [P s 9 od drugiego akapitu do końca s 95] Romantyczni ulubieńcy Narodziny operetki [P s 97 0] Nowość na scenie [P s 7 9]; G Verdi La donna è mobile z opery Rigoletto [P s 00] Marsz triumfalny z opery Aida N Rimski-Korsakow Lot trzmiela z opery Baśń o carze Sałtanie J Offenbach Życie paryskie F Lehar Wesoła wdówka I Kálmán Księżniczka czardasza J Strauss Zemsta nietoperza oraz wybrane walce np Nad pięknym modrym Dunajem; Oglądanie nagrań wideo lub wysłuchanie fragmentów wybranych przedstawień; Karta pracy nr 7; Dodatkowo: Plansze demonstracyjne; Muzyka Opera komputer i wersja multimedialna plansz; ilustracje: M Musorgski [P s 9]; G Verdi [P s 99] La Goulue plakat [P s 0] zna nazwiska najwybitniejszyc h kompozytorów oper; wie jakie elementy składają się na przedstawienie operowe; zna terminy: uwertura aria libretto belcanto wie gdzie znajduje się najbliższy gmach opery; zna nazwę charakterystyczn ego tańca związanego z operetką (kankan); zna nazwisko króla walca i jego najbardziej popularne utwory; umie wyjaśnić różnice między operą operetką i musicalem; potrafi podać tytuły najbardziej znanych musicali zna tytuły i libretto wybranych dzieł operowych; rozumie rolę opery jako elementu życia muzycznego i kulturalnego dziewiętnastowiecznej Europy; wie kiedy i gdzie powstały pierwsze operetki i musicale; zna tytuł pierwszej operetki i nazwisko jej autora; umie wymienić tytuły najbardziej znanych operetek i nazwiska ich autorów; zna nazwiska autorów musicali; umie wymienić tytuły przedstawień (musicali) zrealizowanych w Polsce AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Stanisław Moniuszko ojcem opery narodowej i pieśni artystycznej Życie i twórczość S Moniuszki Opery Straszny dwór i Halka Śpiewniki domowe i ich znaczenie dla kultury polskiej Nauka pieśni Prząśniczka 5 Polska wielka trójka Przeboje Stanisława Moniuszki [P s 0 0 ]; Mazur i aria Gdybym rannym słonkiem z opery Halka Mazur z opery Straszny dwór arie z oper: Miecznika Skołuby Stefana (z kurantem) Jontka Stary kapral Trzech Budrysów Pieśń wieczorna; pieśń Prząśniczka [P s 0]; ilustracje: S Moniuszko Tańce zbójnickie Teatr Wielki [P s 07 09] zna podstawowe fakty z życia kompozytora; umie podać tytuły oper narodowych; zna tytuły oper narodowych oraz tytuł zbioru pieśni Moniuszki; wie czym były dla Polaków te pieśni w czasach zaborów; umie zaśpiewać pieśń Prząśniczka w grupie potrafi wyjaśnić zjawisko prądów narodowych w muzyce XIX wieku biorąc pod uwagę sytuację Polski; zna treść Halki i Strasznego dworu; zna autorów librett tych oper; umie rozpoznać z jakiej opery pochodzi wysłuchana aria; potrafi wyjaśnić dlaczego Moniuszkę nazywamy ojcem opery narodowej i pieśni artystycznej; umie zaśpiewać pieśń Prząśniczka solo AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

W poszukiwaniu korzeni narodziny etnografii Dzieło O Kolberga Cechy polskich pieśni ludowych Tematyka pieśni ludowych Artystyczne opracowania muzyki ludowej 5 Mazurki F Chopina Nauka pieśni ludowej Szkoły narodowe: polska rosyjska czeska norweska niemiecka francuska hiszpańska Najwybitniejsi twórcy AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik 5 Magiczny motyw [P s ] Oskar Kolberg ojciec nauki o kulturze ludowej [P s ] Szkoły narodowe [P s 9 9]; piosenki: Ześli się oba nierobotnicy [P s ] Oj chmielu chmielu [P s ] nagrania muzyki pochodzącej z naszego regionu; P Czajkowski Wieruju z Liturgii; F Chopin wybrane Mazurki i Polonezy Rondo à la Krakowiak S Moniuszko Mazur z opery Halka H Wieniawski Kujawiak a- moll oryginalne tańce ludowe w wykonaniu kapel ludowych; Karta pracy nr 8; ilustracje: O Kolberg Nucenie wiosenne [P s ] Oczepiny [P s ] Dodatkowo: Plansze demonstracyjne Muzyka Folklor polski Instrumenty i kapele ludowe oraz komputer i wersja multimedialna plansz; instrumenty perkusyjne wie czym zajmował się O Kolberg; zna tematykę polskich pieśni ludowych; potrafi wymienić rodzaje pieśni ludowych; umie zaśpiewać w grupie piosenkę ludową; umie odróżnić artystyczne opracowanie od muzyki ludowej; umie wyjaśnić pojęcie: szkoła narodowa w muzyce zna terminy: etnografia artystyczne opracowanie muzyki ludowej; umie wymienić charakterystyczne cechy polskich pieśni ludowych; zna najważniejsze szkoły narodowe w muzyce ich przedstawicieli oraz tytuły ich wybranych dzieł; rozumie znaczenie wpływu pierwiastków narodowych na rozwój muzyki europejskiej

Eksperymenty i nowe prądy w muzyce europejskiej Impresja wrażenie System tonalny Dzieła M Ravela i C Debussy ego odpowiedzią na impresjonizm w malarstwie Muzyka uzależniona od przypadku Dwanaście ważnych dźwięków Muzyka elektroniczna i konkretna Idzie nowe Malowanie dźwiękiem i nastrojem Eksperymenty i nowe prądy Muzyka elektroniczna i konkretna [P s 9 ]; M Ravel Boléro [P s ] C Debussy Morze cz III A Schönberg Ocalały z Warszawy; ilustracje: A Berg [P s ] C Debussy [P s ]; reprodukcje obrazów impresjonistów np C Moneta zna terminy: wie który z kompozytorów impresjonizm zapoczątkował odejście od systemu aleatoryzm tonalnego; dodekafonia; wie na czym polega aleatoryzm i wie skąd dodekafonia; pochodzi nazwa zna nazwiska wybitnych twórców impresjonizm; muzyki XX wieku i tytuły ich dzieł potrafi wymienić nowe kierunki w muzyce XX wieku AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 Polskie poszukiwania kompozytorzy XX wieku Sylwetka i twórczość K Szymanowskiego Życie i twórczość kompozytorów: W Lutosławski K Penderecki HM Górecki W Kilar K Komeda Znaczenie ich twórczości dla polskiej kultury 7 Portrety muzyki polskiej Karol Szymanowski Witold Lutosławski Krzysztof Penderecki Henryk Mikołaj Górecki [P s 8]; K Szymanowski Taniec zbójnicki z baletu Harnasie Hej wołki moje z Pieśni kurpiowskich Stabat Mater cz I; W Lutosławski Mała suita cz I Fujarka HM Górecki III Symfonia pieśni żałosnych op Pieśń III K Penderecki Pieśń Cherubinów W Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz K Komeda piosenka z filmu Rosemary s baby; ilustracje: Portret K Szymanowskiego Taniec zbójnicki W Lutosławski K Penderecki HM Górecki [P s 8] portrety przedstawiające W Lutosławskiego K Pendereckiego HM Góreckiego W Kilara K Komedę zna nazwiska wybitnych kompozytorów polskich XX i XXI wieku i ich przykładowe dzieła; zna podstawowe fakty z życia i twórczości K Szymanowskieg o; wie do muzyki jakich regionów nawiązywał w swej twórczości K Szymanowski; zna tytuły utworów poznanych na lekcji i nazwiska ich autorów umie wyjaśnić znaczenie twórczości K Szymanowskiego dla rozwoju kultury polskiej; umie wymienić nazwiska kompozytorów polskich działających w początkach XX i XXI wieku i przykłady ich dzieł; rozumie jakie znaczenie ma twórczość poznanych kompozytorów dla polskiej kultury; wie jak się nazywa i kiedy odbywa się festiwal muzyki współczesnej AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Pieśni w czasach wojennych Z dziejów walki Polaków Wojenko wojenko [P s 8 ]; o odzyskanie Pierwsza kadrowa Czerwone maki na Monte Cassino [P s niepodległości 9 ] Pieśni z okresu I i II Dodatkowo: CD Polskie pieśni historyczne; wojny światowej ilustracja: J Piłsudski [P s 9] Nauka wybranej pieśni Kształtowanie poczucia polskości 5 7 potrafi powiązać zna historię powstania poznanych na pieśni z lekcji pieśni; wydarzeniami potrafi podać nazwiska osób które historycznymi; odegrały ważną rolę w historii Polski; rozumie jaką umie zaśpiewać wybraną pieśń solo rolę odegrały pieśni w czasach walki o wolność i niepodległość Polski; umie zaśpiewać w grupie pieśń Czerwone maki na Monte Cassino AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

7 Muzyka ciała Historia baletu Najwybitniejsi twórcy baletów Najwybitniejsze dzieła Balet klasyczny i współczesny Suita baletowa Szkoły narodowe [P s 95 fragment dotyczący P Czajkowskiego] Klasyk XX wieku [P s 7] Muzyka ciała [P s 9 ]; I Strawiński Święto wiosny A Chaczaturian Taniec z szablami z baletu Gajane nagrania utworów P Czajkowskiego z baletów: Jezioro łabędzie Dziadek do orzechów Śpiąca Królewna; K Szymanowski Taniec zbójnicki z baletu Harnasie nagrania wideo lub audio fragmentów spektakli; ilustracje: Scena z baletu klasycznego Jezioro łabędzie plakat Popołudnie fauna C Debussy ego Naszyjnik gołębicy [P s 9 ] P Czajkowski portret namalowany przez N Kuźniecowa [P s 95]; programy z przedstawień baletowych umie wyjaśnić czym jest balet; zna treść poznanych na lekcji baletów; umie podać tytuł baletu klasycznego i współczesnego orientuje się w historii baletu; umie wymienić tytuły najwybitniejszych dzieł baletowych i nazwiska kompozytorów; zna nazwiska najsłynniejszych tancerzy; potrafi wyjaśnić rolę choreografa w przygotowaniu baletu AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

8 Magia jazzu Historia i style jazzu Muzycy jazzowi Big-bandy jazzowe Dzień dzisiejszy jazzu Jazz w Polsce Najwybitniejsi artyści jazzowi Nauka śpiewu lub gry When The Saints Go Marching In 7 Co to jest jazz? [P s 8]; When The Saints Go Marching In [P s ]; pieśni Nobody knows the trouble I ve seen i Joshua fit de battle ob Jericho William Handy St Louis Blues Scott Joplin The Entertainer Glenn Miller Moonlight Serenade lub In The Mood Ella Fitzgerald Flying Home Luis Armstrong Dippermouth Blues wybrane utwory w wykonaniu np Z Namysłowskiego U Dudziak T Stańko A Makowicza M Urbaniaka; ilustracje: Jazz Jamboree 7 [P s 5] A Makowicz i L Możdżer [P s ] Tradycyjny zespół jazzowy [P s 8]; flety lub dzwonki wie z jakiej tradycji muzycznej wyrósł jazz; umie rozpoznać muzykę jazzową; zna nazwy stylów jazzu; potrafi wymienić podstawowe instrumenty zespołu jazzowego; zna nazwiska najwybitniejszyc h polskich artystów jazzowych zna historię jazzu; umie wymienić najwybitniejszych muzyków; potrafi zaśpiewać lub zagrać melodię When The Saints Go Marching In; umie odnaleźć informacje na temat festiwali jazzowych odbywających się w Polsce AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 9 Muzyka na taśmie filmowej Rola muzyki w filmie Filmowe przeboje Najwybitniejsi twórcy muzyki filmowej Nagrody dla muzyki filmowej Nauka melodii Amazing 7 Grace Muzyka w filmie [P s ]; W Kazanecki Walc z filmu Noce i dnie [P s 79] W Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz [P s 79] K Dębski muzyka do filmu Ogniem i mieczem [P s 79]; nagrania wideo filmów nagrodzonych za muzykę; Karta pracy nr 9; melodia Amazing Grace [P s 80] wie jakie funkcje pełni muzyka w filmie; zna nazwiska najwybitniejszyc h polskich twórców muzyki filmowej; umie zaśpiewać piosenkę lub muzykować w grupie zna tytuły kilku filmów nagrodzonych za muzykę; umie podać przykłady filmów z których muzyka stała się np przebojem; potrafi zagrać na dowolnym instrumencie melodię Amazing Grace AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

0 Piosenka jest dobra na wszystko 7 Rola piosenki we współczesnej kulturze Zmiany w stylistyce od piosenki międzywojennej do współczesności Aktualny idol Media reklama recenzja teledysk Nauka pieśni Dni których jeszcze nie znamy Pop music [P s 8 5]; nagrania wideo muzycznych programów TV i festiwali bierze udział w potrafi przedstawić zmiany w piosence dyskusji; polskiej od Śpiewników domowych do wie co to jest współczesności; piosenka; umie określić charakter treść i aparat zna główne wykonawczy w słuchanych utworach nurty piosenki polskiej; rozumie znaczenie pojęć: media teledysk reklama efekty specjalne recenzja AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

5 7 Co tam w duszy gra Trochę historii (poezja poety trubadurów i truwerów madrygały pieśni i ballady w romantyzmie) Artyści śpiewający poezję Nauka pieśni Dni których jeszcze nie znamy AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik Pop music [P s 8 5]; Wyczaruję ci bajkę L Kaszyckiego J Adamskiego w interpretacji Elżbiety Adamiak Dni których jeszcze nie znamy [P s 9 ew nagranie w wykonaniu Marka Grechuty; wybrane utwory Wojciecha Młynarskiego Edith Piaf Bułata Okudżawy Leonarda Cohena; nagrania piosenek z różnych okresów XX wieku; nagrania wideo muzycznych programów TV i festiwali; piosenki: Pożegnanie Liverpoolu [P s 9] Uciekaj moje serce [P s 9] zna termin: poezja śpiewana; zna nazwiska poetów i artystów śpiewających poezję; umie zaśpiewać piosenkę w grupie potrafi zaśpiewać wybraną piosenkę z własną interpretacją; umie wyczuć jakie środki artystyczne wykorzystywane są przez wykonawców w słuchanych utworach; potrafi zaimprowizować melodię do wybranego tekstu

5 7 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

Kierunki w muzyce rozrywkowej Historia i gwiazdy rocka W kręgu rocka Nowy folklor miejski [P s 5 58]; Zespoły rockowe M Friedman J DeKnight Rock Around The Lock [P s 5 Historia muzyki rockowej ew nagranie w wykonaniu Billa Haleya] utwory w Polsce: zgromadzone przez uczniów teledyski nagrane z internetu; kierunki style soliści i Karta pracy nr 0; zespoły ilustracje: E Presley M Jagger Kapela Czerniakowska [P Twórczość Czesława s 5 55 57]; Niemena piosenka Tango pożegnalne [P s ] Kim jest idol? Idole muzyki rozrywkowej Polski idol i jego 7 muzyka Folklor miejski Nauka piosenki Tango pożegnalne wie kiedy i gdzie powstał rock; umie wymienić znane zespoły rockowe; potrafi podać przykładowy skład zespołu rockowego; potrafi wyjaśnić kim jest idol; umie podać najbardziej znane przykłady muzycznego folkloru miejskiego; umie zaśpiewać piosenkę grupie w umie podać tytuł piosenki uważanej za pierwszą piosenkę rockową; potrafi wymienić cechy charakterystyczne muzyki rockowej; zna historię i odmiany rocka; zna kierunki i style w muzyce rockowej; umie wymienić tytuły najbardziej znanych utworów C Niemena; potrafi zaśpiewać piosenkę solo; potrafi uzasadnić dlaczego lubi wybrany gatunek muzyki; umie podać cechy charakterystyczne piosenki miejskiej; wykorzystując programy komputerowe do nagrywania i przetwarzania dźwięku przygotowuje prezentację multimedialną o wybranym idolu 5 AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik

AUTORZY: Dorota Nita-Komorowska Agnieszka Sołtysik