WRAŻLIWOŚĆ CF na CZYNNIKI, KTÓRE JE TWORZĄ CASH FLOW WPŁYWY WYDATKI SPRZEDAŻ CENA ILOŚĆ STRUKTURA JK-WZ-UW KOREKTY w tym NALEŻNOŚCI KOSZTY KOREKTY w tym ZOBOWIĄZ. 2
Tabela. Rachunek przepływów pieniężnych dla różnych poziomów sprzedaży Wyszczególnienie CF przy sprzedaży CF przy sprzedaży Zmiana CF wynikająca wzrostu sprzedaży o Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne Marża brutto Koszty stałe Zysk brutto Podatek dochodowy 6 4 3 2 66 44 3 4 28 6 4 4 8 Zysk netto () Amortyzacja 8 5 2 5 32 CF I 3 62 32 Zmiana należności Zmiana zapasów Zmiana zobowiązań bieżących -5-3 -24 * -3-9 CF II 2 35 23 (-) Inwestycje 6 6 CF III 52 75 23 Stopień wrażliwości przepływów pieniężnych (SWPPs) = 23 / 52 =,442 lub 44,2% *) zmiana stanu należności dla sprzedaży ustalono wg rachunku: -5 - (9 *,) = -24 JK-WZ-UW 3
Ustalenie stopnia WRAŻLIWOŚCI PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH NA ZMIANĘ WIELKOŚCI SPRZEDAŻY, uwzględniające czynniki (sprzedaż, koszty zmienne, należności, podatki) może być przeprowadzone przy użyciu poniższego wzoru : gdzie: SWPPs stopień wrażliwości przepływów pieniężnych na zmianę wielkości sprzedaży o %, T stopa podatku dochodowego, N kwota należności na koniec okresu, CF wielkość nadwyżki pieniężnej, S wartość sprzedaży, V całkowite koszty zmienne. SWPP = s (S - V) * - CF T) - N JK-WZ-UW 4
PRZYKŁAD. Informacje: - przychody ze sprzedaży tys. zł, - koszty zmienne sprzedanych wyrobów 6 tys. zł, - koszty stałe 3 tys. zł, - stopa podatku dochodowego 2%, -amortyzacja 5 tys. zł, -stan należności na początek okresu: 75 tys. zł, na koniec okresu 9 tys. zł, -wzrost zapasów 3 tys. zł, -wzrost zobowiązań bieżących - tys. zł, -wydatki inwestycyjne 6 tys. zł. - 6) * -,2) - 9 SWPP s = = 52 4,42 Z przedstawionego wyliczenia wynika, że wzrost (spadek) wielkości sprzedaży o % powoduje wzrost (spadek) przepływów pieniężnych o 4,42%. JK-WZ-UW 5
Tabela. Rachunek przepływów pieniężnych dla różnych poziomów sprzedaży Wyszczególnienie CF przy sprzedaży CF przy sprzedaży Zmiana CF wynikająca wzrostu sprzedaży o Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne Marża brutto Koszty stałe Zysk brutto Podatek dochodowy 6 4 3 2 66 44 3 4 28 6 4 4 8 Zysk netto () Amortyzacja 8 5 2 5 32 CF I 3 62 32 Zmiana należności Zmiana zapasów Zmiana zobowiązań bieżących -5-3 -24-2,8 * 6 ** -9-7,8 6 CF II 2 33,2 2,2 (-) Inwestycje 6 6 CF III 52 73,2 2,2 Stopień wrażliwości przepływów pieniężnych (SWPPs) = 2,2 / 52 =,48 lub 4,8% *) zmiana stanu zapasów dla sprzedaży ustalono wg rachunku: -3 - (78 *,) = -2,8 **)zmiana stanu zobowiązań bieżących dla sprzedaży ustalono wg rachunku: (6 *,) = 6, JK-WZ-UW 6
Uwzględniając skutki finansowe w zapasach i zobowiązaniach stopień wrażliwości przepływów pieniężnych na zamianę wielkości sprzedaży można ustalić następująco SWPP s = (S - V) * - T) - CF N - Z Zb gdzie: Z wielkość utrzymywanych zapasów na koniec okresu, Zb wielkość zobowiązań bieżących ( z tytułu dostaw) na koniec okresu, pozostałe oznaczenia jak wyżej. W tym przypadku stopień wrażliwości przepływów pieniężnych na zmianę wielkości sprzedaży dodatkowo określają wielkość zapasów oraz wielkość zobowiązań handlowych. JK-WZ-UW 7
PRZYKŁAD. Dane jak w poprzednim przykładzie oraz dodatkowe informacje: - wielkość zapasów na początek okresu - 65 tys. zł, na koniec okresu - 78 tys. zł, -wielkość zobowiązań bieżących na początek okresu 5 tys. zł, na koniec okresu 6 tys. zł. - 6) * -,2) - 9-78 6 SWPP s = = 4,8 52 Wzrost (spadek) wielkości sprzedaży o % powoduje wzrost (spadek) przepływów pieniężnych o 4,8%. JK-WZ-UW 8
ANALIZA WYKONALNOŚCI INWESTYCJI
ANALIZA WYKONALNOŚCI INWESTYCJI Feasibility Study. ANALIZA TECHNICZNO-ORGANIZACYJNA * Program sprzedaży * Zdolność wytwórcza * Czynniki (technologia, materiały, ludzie) * Nakłady Pośrednie 2. ANALIZA EKONOMICZNA * Koszty bezpośrednie i pośrednie * Nakłady inwestycyjne 3. ANALIZA FINANSOWA * Nakłady przedprodukcyjne, Nakłady inwestycyjne, ZKO * Źródła finansowania (w tym koszty kapitału oraz struktura i harmonogram) * Projekcje: Rachunek zysków, Bilans, Przepływy pieniężne 4. OCENA FINANSOWA PROJEKTU INWESTYCYJNEGO (w tym NPV)
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE PROJEKTU INWESTYCYJNEGO ANALIZA WRAŻLIWOŚCI
Cash flow Zmniejszenie przyszłych strumieni pieniężnych dyskontowanie, aby można je było wyrazić w wymiarze wartości okresu. 2 3 4 5 Kolejne lata (okresy) prognozy CF CF CF 2 CF 3 CF 4 CF 5
PV wartość bieżąca dzisiejsza (Present Value) FV wartość przyszła jutrzejsza (Future Value) r stopa oprocentowania stopa kapitalizacji KAPITALIZACJA, czyli szukanie przyszłej wartości Np. okres r % PV = FV =? x,) = = FV okres 2 okres PV = FV =? x,) = x,) = 2 x,) x,) = x,) 2 = 2 KAPITALIZACJA Wzór ogólny FV = PV x i Jak znaleźć PV, czyli DYSKONTOWANIE PV = FV i FV = i
= = 5 n 5 4 3 2 CF CF CF CF CF CF 5 4 3 2 = = = = 5 n i i i NPV NPV NPV NPV CF * CF CF CF
NPV IRR r stopa dyskonta Margines bezpieczeństwa Stopa procentowa 5
RYZYKO W PROJEKCJACH CF IRR a stopa dyskonta Analiza scenariuszy Analiza wrażliwości Probabilistyczny rozkład strumieni pieniężnych Stopnie dźwigni: operacyjnej, finansowej i łącznej
WRAŻLIWOŚĆ NPV i IRR na CZYNNIKI, KTÓRE JE TWORZĄ NPV i IRR CASH FLOW Stopa dyskonta WPŁYWY WYDATKI STOPA BEZ RYZYKA PREMIA ZA RYZYKO INFLACJA SPRZEDAŻ CENA ILOŚĆ STRUKTURA KOREKTY w tym NALEŻNOŚCI KOSZTY KOREKTY w tym ZOBOWIĄZ. 7
9. Planowane Przepływy Pieniężne Rok 2 3 4 5 Całość WPŁYWY. Finansowanie nakładów 667 54 2 6 2 225 2. Przychody ze sprzedaży 2 2 3 2 53 2 657 2 657 2 44 Razem WPŁYWY: 3 667 2 84 2 542 2 663 2 657 4 369 WYDATKI. Całkowite aktywa 667 489 4 25 3 2 225 2. Koszty operacyjne 765 998 2 3 2 2 2 2 35 3. Obsługa zadłużenia a) Odsetki - Kredyt I %) 25 2 5 5 75 - Kredyt II (8,5%) 6 2 9 6 3 47 b) Raty kredytów - Kredyt I 5 5 5 5 5 25 - Kredyt II 36 36 36 36 38 82 4. Podatek dochodowy (2%) 7 2 33 46 45 53 5. Dywidendy (4% od Kap.Zakł.) 45 66 66 66 243 Razem WYDATKI: 3 576 2 662 2 38 2 44 2 42 3 48 PRZEPŁYWY GOTÓWKI 92 78 62 223 236 889 SKUMUL. PRZEPŁYWY GOTÓWKI 92 27 43 654 89 JK WZ UW 8
Prognoza Przepływów Pieniężnych (finansowanie z 3-ch źródeł) Rok 2 3 4 5 Wart.rezydual. CAŁOŚĆ WPŁYWY. Przychody ze sprzedaży 2 2 3 2 53 2 657 2 657 2 44 2. Wartość rezydualna (liczona jako cash flow roku ostatniego dzielone przez,% - stopę dyskonta) 2 73 2 73 Razem WPŁYWY: 2 2 3 2 53 2 657 2 657 2 73 4 875 WYDATKI. Nakłady inwestycyjne inwestora 798 763 43 29 8 4 655 a) Środki trwałe i przedprod.nakł.kapitałowe 798 43 b) Przyrost kapitału obrotowego 333 43 29 8 4 2. Koszty operacyjne 765 998 2 3 2 2 2 2 35 3. Odsetki I %) 25 2 5 5 75 4. Odsetki II (8,5%) 6 2 9 6 3 46 5. Podatek dochodowy (2%) 7 2 33 46 46 54 6. Rata kredytu I 5 5 5 5 5 25 7. Rata kredytu II 36 36 36 36 38 82 Razem WYDATKI: 798 2 672 2 7 2 32 2 367 2 357 2 667 PRZEPŁYWY GOTÓWKI -798-672 29 228 29 3 2 73,% Stopa dyskonta (średnioważony koszt kapitału) r = 3 3 Współczynnik dyskontujący = / i,,99,86,732,6587,5935,5935 NPV = Zdyskontowane przepływy gotówki -798-65 5 67 9 78 62 858 858, zł IRR = -798-672 29 228 29 3 3 24% 9
Prognoza Przepływów Pieniężnych (finansowanie z 3-ch źródeł) Rok 2 3 4 5 Wart.rezydual. CAŁOŚĆ WPŁYWY. Przychody ze sprzedaży o 3% niższe 94 2 23 2 454 2 577 2 577 78 2. Wartość rezydualna (liczona jako cash flow roku ostatniego dzielone przez,% - stopę dyskonta) 2 5 2 5 Razem WPŁYWY: 94 2 23 2 454 2 577 2 577 2 5 3 93 WYDATKI. Nakłady inwestycyjne inwestora 798 763 43 29 8 4 655 a) Środki trwałe i przedprod.nakł.kapitałowe 798 43 b) Przyrost kapitału obrotowego 333 43 29 8 4 2. Koszty operacyjne 765 998 2 3 2 2 2 2 35 3. Odsetki I %) 25 2 5 5 75 4. Odsetki II (8,5%) 6 2 9 6 3 46 5. Podatek dochodowy (2%) 5 8 3 3 83 6. Rata kredytu I 5 5 5 5 5 25 7. Rata kredytu II 36 36 36 36 38 82 Razem WYDATKI: 798 2 66 2 59 2 287 2 35 2 34 2 596 PRZEPŁYWY GOTÓWKI -798-72 72 67 226 237 2 5,% Stopa dyskonta (średnioważony koszt kapitału) r = 2 388 Współczynnik dyskontujący = / i,,99,86,732,6587,5935,5935 NPV = Zdyskontowane przepływy gotówki -798-648 58 22 49 4 277 3 3,22 zł IRR = -798-72 72 67 226 2 388 6% 2
Prognoza Przepływów Pieniężnych (finansowanie z 3-ch źródeł) Rok 2 3 4 5 Wart.rezydual. CAŁOŚĆ WPŁYWY. Przychody ze sprzedaży 2 2 3 2 53 2 657 2 657 2 44 2. Wartość rezydualna (liczona jako cash flow roku ostatniego dzielone przez,% - stopę dyskonta) 2 249 2 249 Razem WPŁYWY: 2 2 3 2 53 2 657 2 657 2 249 4 393 WYDATKI. Nakłady inwestycyjne inwestora 798 763 43 29 8 4 655 a) Środki trwałe i przedprod.nakł.kapitałowe 798 43 b) Przyrost kapitału obrotowego 333 43 29 8 4 2. Koszty operacyjne (wyższe o 3%) 88 2 58 2 94 2 267 2 277 64 3. Odsetki I %) 25 2 5 5 75 4. Odsetki II (8,5%) 6 2 9 6 3 46 5. Podatek dochodowy (2%) 6 2 33 32 92 6. Rata kredytu I 5 5 5 5 5 25 7. Rata kredytu II 36 36 36 36 38 82 Razem WYDATKI: 798 2 74 2 29 2 353 2 42 2 4 2 94 PRZEPŁYWY GOTÓWKI -798-74 8 77 237 247 2 249,% Stopa dyskonta (średnioważony koszt kapitału) r = 2 496 Współczynnik dyskontujący = / i,,99,86,732,6587,5935,5935 NPV = Zdyskontowane przepływy gotówki -798-643 66 29 56 47 334 39 39,98 zł IRR = -798-74 8 77 237 2 496 8% 23
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE PROJEKTU INWESTYCYJNEGO METODA SCENARIUSZY 25
DLA OCENY RYZYKA PROJEKTU NALEŻY. Obliczyć wartość oczekiwaną NPV E NPV = n i= P 2. Odchylenie standardowe dla NPV i NPV i σ NPV = n i= P i ( NPV - E ) 3. Współczynnik zmienności wartości oczekiwanej NPV i CV = σ E NPV NPV NPV 2 26
ANALIZA RYZYKA PRAWDOPODO SCENARIUSZ NPV BIEŃSTWO NPV * p "p" Pesymistyczny -2, 2% -4, Realistyczny 6, 5% 3, Optymistyczny 7, 3% 2, WART.OCZEKIWANA NPV 47, σ Ν PV = 337,8 CV =,7 27
Moment początkowy ("") i kolejne lata Rozkład cash flow PRZEPŁYWY GOTÓWKI - 23 Stopa dyskonta (koszt kapitału własnego) r = Współczynnik dyskontujący = / i, Prognoza Przepływów Pieniężnych - rozkłady strumieni w latach 2 3 4 5 Cash flow Cash flow Prawdop. Cash flow Prawdop. Cash flow Prawdop. Cash flow Prawdop. Cash flow Prawdop. -23-5 25,% 2 5,% 3 5,% 35,% 3 55 5,% -553 4,% 22 2,% 32 2,% 37 25,% 36 25,% -6 35,% 24 5,% 333 45,% 389 45,% 3 685 4,% 27 5,% 36 2,% 4 5,% 3 7 5,% 4 5,% 3 75 5,% -556 235 33 383 3 65 2%,8929,7972,78,6355,5674 Wart. oczekiwana NPV = Zdyskontowane przepływy gotówki -23-497 87 235 243 2 7 IRR 24,96% Bez rozkładu prawdopodob. - 23 553 24 333 389 3 685 NPV 2 3 zł IRR 46,4% 28