OCENA EFEKTYWNOŚCI PROJEKTU FARMY WIATROWEJ PRZY POMOCY MODELU DWUMIANOWEGO. dr Tomasz Łukaszewski mgr Wojciech Głoćko

Transkrypt

1 OCENA EFEKTYWNOŚCI PROJEKTU FARMY WIATROWEJ PRZY POMOCY MODELU DWUMIANOWEGO dr Tomasz Łukaszewski mgr Wojciech Głoćko

2 Agenda Projekt budowy farmy wiatrowej w Polsce Ocena efektywności projektu metodą NPV Ocena efektywności projektu modelem dwumianowym Wnioski

3 Development farm wiatrowych w Polsce Proces inwestycyjny Harmonogram prac Ryzyko w projekcie Nakłady inwestycyjne Przychody w projekcie

4 Charakterystyka procesu inwestycyjnego Etapy procesu inwestycyjnego farmy wiatrowej: Prace przygotowawcze i projektowe Prace budowlano-wykonawcze Eksploatacja

5 Projekt farmy wiatrowej Etap prac projektowych: Przygotowanie formalno-prawne inwestycji. Przeprowadzenie procedury administracyjnej. Pomiary wiatru. Przeprowadzenie procedury środowiskowej. Przyłączenie do sieci.

6 Harmonogram prac projektowych

7 Klasyfikacja ryzyka w projektach farm wiatrowych Ryzyko w projekcie Ryzyko lokalizacji Negatywny wynik raportu lokalizacyjnego Niechętny stosunek władz lub mieszkańców Wytyczenie przebiegu tras kablowych Trudności z przyłączeniem farmy do sieci Ryzyko finansowe Niedostateczna wietrzność Negatywny wynik oceny opłacalności Wysoki koszt przyłączenia do sieci Problem z uzyskaniem finansowania Ryzyko prawne i administracyjne Problem z prawem własności gruntów Nie uzyskanie warunków przyłączenia Protesty społeczne Nie uzyskanie pozwolenia na budowę Problem z zawarciem umowy przyłączeniowej

8 Kluczowe czynniki ryzyka Negatywna decyzja środowiskowa. Niedostateczne wynik pomiaru wiatru. Odmowa wydania warunków przyłączenia przez operatora. Nieuzyskanie lub unieważnienie pozwolenia na budowę.

9 Harmonogram prac w projekcie

10 Nakłady inwestycyjne w projekcie Nakłady na etap I I 1 Nakłady na etap II I 2 Nakłady na etap III I 3 Nakłady na etap IV I 4 Pomiary wiatru Przygotowanie i Uzyskanie pozwolenia na budowę Zapewnienie finansowania złożenie wniosku o farmy wiatrowej projektu Uchwalanie studium zagospodarowania i planu przyłączenie farmy wiatrowej do sieci Przygotowanie miejscowego infrastruktury drogowej, Pomiary wiatru i roboty ziemne i Monitoring ptaków i nietoperzy opracowanie ich fundamentowe Opracowanie raportu o wpływie wyników Przyłączenie farmy farmy na środowisko Przygotowanie oceny opłacalności wiatrowej do sieci projektu Zakup i instalacja turbin wiatrowych

11 Przepływy pieniężne etapu operacyjnego Cena sprzedaży energii (C ( E ) Cena świadectw pochodzenia (C ( C ) Świadectwa są przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. Za pomocą indeksu IRDN Zależyod wysokości ustalonej przez URE opłaty zastępczej Świadectwa są przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. Za pomocą indeksu PMOZE_A P = W C E + W C C K o Wielkość produkcji energii (W) ( Koszty operacyjne (K O ) Zależy od prędkości wiatru, oraz ilości, mocy i charakterystyki turbin. Do obszaru Polski waha się w przedziale MWhz 1 MW Obejmuje wydatki związane z jej utrzymaniem i obsługąoraz amortyzację

12 Agenda Projekt budowy farmy wiatrowej w Polsce Ocena efektywności projektu metodą NPV Ocena efektywności projektu modelem dwumianowym Wnioski

13 Zagadnienia oceny metodą NPV Charakterystyka projektu Założenia modelu finansowego Oszacowanie nakładów inwestycyjnych Kalkulacja przepływów pieniężnych etapu operacyjnego Ocena efektywności projektu Ocena ryzyka projektu Ocena efektywności projektu z uwzględnieniem ryzyka

14 Charakterystyka projektu Inwestor rozważa budowę farmy wiatrowej o mocy 20 MW Prace inwestycyjne będą trwały 4 lata od 2009 r. Łączne nakłady inwestycyjne wyniosą 134 mln zł Produkcja i sprzedaż energii rozpocznie się w 2013 r. będzie realizowana przez 20 lat i przyniesie 157 mln zł. Z projektem wiąże się ryzyko specyficzne (deweloperskie) oraz rynkowe (cena energii).

15 Przepływy pieniężne w projekcie etap deweloperski etap budowlany etap operacyjny Nakłady inwestycyjne Przepływy operacyjne

16 Założenia do modelu finansowego Moc farmy (MW) 20 MW Produktywność turbiny (MWh) MWh Roczna produkcja (MWh) MWh Cena prądu (na podstawie indeksu IRDN) 194 zł/mwh Cena świadectw pochodzenia (na podstawie indeksu PMOZE_A ) 276 zł/mwh Udział kosztów operacyjnych 20,00% Etap operacyjny farmy 20 lat Stawka amortyzacji 10% Stawka podatkowa 19% Stawka inflacji 2,00% Udział kapitału własnego 20,00% Udział kapitału obcego 80,00% Koszt kapitału własnego 12,00% Oprocentowanie kredytu 7,00% WACC 6,94% Okres kredytowania w latach 10 lat Stopa wolna od ryzyka 4,50%

17 Nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne Etap Nakłady / MW Nakłady etapu t Nakłady zdyskontowane Etap I I zł/mw zł zł Etap II I zł/mw zł 1, zł Etap III I zł/mw zł zł Etap IV I zł/mw zł zł Łącznie zł zł

18 Przepływy pieniężne etapu operacyjnego Lata Cena rynkowa prądu (MWh) 194,00 zł./mwh 197,88 zł./mwh 282,62 zł./mwh 288,27 zł./mwh Certyfikaty pochodzenia (MWh) 276,00 zł./mwh 275,00 zł./mwh.. 275,00 zł./mwh 275,00 zł./mwh Przychody razem zł zł zł zł Koszty operacyjne zł zł zł zł Zysk operacyjny netto (EBITDA) zł zł zł zł Amortyzacja zł zł.. 0 zł 0 zł Zysk operacyjny EBIT zł zł zł zł Podatek zł zł zł zł Zysk netto zł zł zł zł Amortyzacja zł zł.. 0 zł 0 zł Przepływy pieniężne FCF zł zł zł zł Zdyskontowane przepływy pieniężne etapu operacyjnego DCF PV 2009 FCFE zł zł

19 Ocena efektywności projektu metodą NPV Etap Czas t Przepływy pieniężne DCF PV t= 0 Etap Etap 2 1, Etap 3 2, Etap 4 3, Przepływy pieniężne etapu operacyjnego NPV

20 Ocena ryzyka projektu Prawdopodobieństwo sukcesu poszczególnych etapów wynosi: Etap I P 1 = 50% Etap II P 2 = 50 % Etap III P 3 = 80% Etap IV P 4 = 100% Etap Prawdop. Współczynniki etapu P n wag prawdopod. Etap I 50% 100% Etap II 50% 50% Etap III 80% 25% Etap IV 100% 20% Przepływy etapu operacyjnego - 20%

21 Ocena efektywności projektu metodą ENPV Etap Czas Współczyn. wag DCF t= 0 DCF t=0 ważone prawdopod. Etap I 0 100% Etap II 1,5 50% Etap III 2,0 25% Etap IV 3,0 20% Przepływy operacyjne 4 20% ENPV

22 Agenda Projekt budowy farmy wiatrowej w Polsce Ocena efektywności projektu metodą NPV Ocena efektywności projektu modelem dwumianowym Wnioski

23 Wycena farm wiatrowych metodą opcji Identyfikacja opcji w projekcie Określenie aktywa bazowego Szacowanie niepewności Określenie parametrów opcji Kalkulacja wartości opcji

24 Identyfikacja opcji w projekcie Zakup opcji na pierwszy etap za cenę I 1 Zakup opcji na drugi etap za cenę I 2 Zakup opcji na trzeci etap za cenę I 3 Wykonanie opcji (budowa farmy) za cenę I 4 I 4 I 3 I 2 I 1

25 Szacowanie niepewności Wybór sposobu szacowania niepewności Wybór źródła przychodów (indeksu) Określenie horyzontu czasowego zmienności Przeprowadzenie estymacji

26 Zmienność przychodów I II III IV IX V VI VII VIII X XI XII index IRDN I II III IV IX V VI VII VIII X XI XII Indeks PMOZE_A

27 Zmienność wartości indeksów Data IRDN Zmiana , ,84 19,86% ,13-1,94% ,52 8,31% ,12 16,74% ,57-3,34% ,18-34,15% Odchylenie stand. 6,47% Data PMOZE_A Zmiana , ,14-0,46% ,47 0,12% ,38-0,03% ,19-0,48% ,81-0,14% ,1-0,99% Odchylenie stand. 0,87%

28 Zmienność przychodów w projekcie Tydzień PMOZE_A (tyg) IRDN (tyg) Suma CF Zmienność 1 273,40 196,23 469, ,31 209,31 481,61 2,52% 3 272,37 197,43 469,80-2,48% ,86 227,70 504,56-1,93% ,46 190,36 464,82-8,20% Odchylenie standardowe 3,03% σ roczne = 3,03% 52 = 21,84%

29 Długość okresu i czas do wygaśnięcia opcji t = 0,5

30 Wyznaczanie wartości aktywa i opcji w modelu dwumianowym PV u PV u 2 PV 0 t PV d t PV ud PV d 2 RO 21 =Max{(PV u 2 I);0} RO 0 =pxro 11 +qxro 12 RO 11 =pxro 21 +qxro 22 RO 22 =Max{(PV ud I);0} t RO 12 =pxro 22 +qxro 23 t RO 23 =Max{(PV d 2 I);0}

31 Wskaźniki wzrostu ui spadku d u σ t = e = e 0,1544 0,5 = 1,115 d 1 =0,897 =u

32 Prawdopodobieństwa i czynniki zmian p t r e f d 1 = = = u d 0,5 0,045 e 0,897 1,115 0,897 0,5767 p (1 + r ) d (1 + 0,0225) 0,897 1,115 0,897 fp 2 = = = u d p 0,5755 q q1 = 1 p = 0,4233 q2 = 1 p = 0,4245

33 Kalkulacja wartości aktywa bazowego V 0 t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II Stopa wolna od ryzyka r f 4,50% uv 0 = x 1,115 = dv 0 = x 0,897 = Półroczna r f 2,25% Roczna zmienność 21,84% Zmienność półroczna 15,44% Czynnik wzrostu u 1,115 Czynnik spadku d 0,897 Prawdopod. wzrostu p 57,67% Prawdopod. spadku q 42,33%

34 Kalkulacja wartości opcji t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II =Max{(PV u n I);0} = = t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II

35 Kalkulacja wartości opcji Prawdopod. wzrostu p 57,67% Prawdopod. spadku q 42,33% Półroczna r f 2,25% (0,5767x ,4233x )/(1+0,025) = t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II

36 Kalkulacja wartości opcji Prawdopod. wzrostu p 57,67% Prawdopod. spadku q 42,33% Półroczna r f 2,25% =Max{((0,5767x ,4233x )/(1+0,025) );0} = t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II

37 Kalkulacja wartości opcji t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II Wartość opcji t = 0 Etap I Etap II Etap III 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II

38 Uwzględnienie ryzyka specyficznego t t = 0 Etap I Etap II Etap III rok 2009 I 2009 II 2009 I 2010 II 2010 I 2011 II I Prawdop 50% 50% 80% 100%

39 Agenda Projekt budowy farmy wiatrowej w Polsce Ocena efektywności projektu metodą NPV Ocena efektywności projektu modelem dwumianowym Wnioski

40 Wnioski Problem obiektywnej wyceny wartości projektu Problem obiektywnego wyznaczenia zmienności Problem z porównywalnością uzyskanych wyników różnymi metodami Wpływ ryzyka specyficznego na wartość opcji rzeczowej

41 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ dr Tomasz Łukaszewski mgr Wojciech Głoćko