Internetowe modele biznesowe dr Mirosław Moroz
Zagadnienia A. Co to jest model biznesowy B. Tradycyjne modele biznesowe C. Internetowe modele biznesowe
Co to jest model biznesowy Model biznesowy określa podstawowe elementy, na których firma opiera swoją działalność: Przechwytywanie wartości Wybór klientów Sposób osiągnięcia i utrzymania przewagi konkurencyjnej Zakres działania Źródło: opracowanie własne na podstawie A.J. Slywotzky, D. J. Morrison, B. Andelman, Strefa zysku, PWE, Warszawa 2000, s. 28
Przechwytywanie wartości Kluczowe zagadnienie: Jak osiągnąć zysk? Kluczowe pytania: W jaki sposób przechwytuję w postaci zysku część wartości, którą stworzyłem dla klientów? Jaki jest mój model zysku?
Wybór klientów Kluczowe zagadnienie: Jakich klientów chcę obsługiwać? Kluczowe pytania: Na rzecz jakich klientów mogę zwiększać rzeczywistą działalność? Którzy klienci pozwolą mi osiągać zysk? Jakich klientów nie chcę obsługiwać?
Przewaga konkurencyjna Kluczowe zagadnienie: W jaki sposób chronię mój strumień zysków? Kluczowe pytania: Dlaczego wybrani przeze mnie klienci kupują u mnie? Co powoduje, że moja oferta wartości jest wyjątkowa różna od oferty moich konkurentów? Jakie punkty kontroli strategicznej mogą stanowić przeciwwagę wobec siły klientów lub konkurentów?
Zakres działania Kluczowe zagadnienie: Jakie wykonuję czynności? Kluczowe pytania: Jakie wyroby, usługi i rozwiązania chcę sprzedawać? Które czynności lub funkcje chcę wykonywać wewnątrz firmy? Które chcę zlecać podwykonawcom, kupować na zewnątrz lub uzyskiwać w wyniku współpracy z partnerem?
Internetowe modele biznesowe Sprzedawca internetowy Agregator oferty Pojedynczy punkt kontaktu z klientem Pośrednik Wspólna infrastruktura Wirtualna społeczność Moderator łańcucha wartości Dostawca treści opracowanie własne na podstawie N. Kirov, A. Kuśmierz, Modele e-biznesowe, materiały seminarium Innowacje biznesowe i kreacja wartości w XXI wieku, Warszawa, 12-13 listopad 2002, s. 1-25
Sprzedawca internetowy Istota: Dostarczanie produktów bezpośrednio do klienta, omijając tradycyjne kanały dystrybucji. Model właściwy zarówno dla produktów cyfrowych, jak i tradycyjnych.
Sprzedawca internetowy (3) Cele strategiczne: Oferować niższą cenę Omijanie pozostałych graczy w łańcuchu wartości Zwiększanie zasięgu geograficznego Konkurować za pomocą obiektywnych mierników cena i jakości Źródła przychodów lub wartości Przychody ze sprzedaży w nowym kanale Oszczędności związane z niższymi kosztami dystrybucji Reklama
Agregator oferty Istota: Kompleksowe zaspokojenie potrzeb klienta w określonej dziedzinie poprzez zintegrowaną ofertę produktów własnych i obcych Firma dodaje wartość poprzez zebranie pełnego zakresu produktów (wewnętrznych i zewnętrznych), a następnie zaoferowanie kompleksowego produktu.
Agregator oferty (3) Cele strategiczne: Zawłaszczać podstawowe relacje z klientem Realizować wszystkie potrzeby w danej dziedzinie Integrowanie własnych produktów i wybranych cudzych Źródła przychodów lub wartości Prowizja od partnerów Marże przy produktach własnych Reklama Opłaty za dostęp do bazy danych o klientach
Pojedynczy punkt kontaktu Istota: Wprowadzenie jednego punktu kontaktu z klientem w internecie w przypadku firmy złożonej z wielu jednostek biznesu lub szerokiej gamy grup produktów
Pojedynczy punkt kontaktu (3) Cele strategiczne: Wprowadzić jeden punkt kontaktu dla całej firmy Umożliwić łatwe nawigowanie Źródła przychodów lub wartości Składki członkowskie Oszczędności z tytułu wykorzystywania tej samej infrastruktury Prowizje od klientów za usługi dodane (niekiedy)
Pośrednik Istota: Organizowanie rynku wymiany kojarzenie nabywców i sprzedawców. Możliwość działania na trzech poziomach: pomiędzy firmami (b2b), między firmą a konsumentem (b2c) oraz miedzy pojedynczymi konsumentami
Pośrednik (3) Cele strategiczne: Dostarczyć pojedynczy punkt styczności pomiędzy kupującymi a sprzedającymi Tworzyć rynek poprzez koncentrację informacji Źródła przychodów lub wartości Prowizje od transakcji Stałe opłaty abonamentowe Reklama Prowizje od klientów za usługi dodane (niekiedy) Programy afiliacyjne
Wspólna infrastruktura Istota: Korzystanie przez przedsiębiorstwa z danej branży ze wspólnej infrastruktury teleinformatycznej Taki poziom współpracy wymaga zgody na polu ICT firm z jednej branży, jak również na użytkowe standardy aplikacji, komunikację danych i technologię.
Wspólna infrastruktura (3) Cele strategiczne: Usunąć konkurencję w pewnych obszarach wspólnej infrastruktury Zgromadzić informacje o przemyśle w ramach wspólnego systemu Zredukować koszty poprzez ekonomię skali Stworzyć wysokie bariery dla alternatywnych firm informatycznych Źródła przychodów lub wartości Oszczędności z tytułu wykorzystywania tej samej technologii Składki członkowskie Prowizje od klientów (niekiedy) Sprzedaż danych podsumowujących działalność partnerów i klientów
Wirtualna społeczność Istota: Model opierający się na lojalności internautów, którzy włożyli pewien wysiłek w stworzenie więzi z innymi osobami o podobnych zainteresowaniach. Wirtualna społeczność jest interaktywnym forum wymiany poglądów dla osób zainteresowanych określoną dziedziną, która kreuje własną oryginalną zawartość.
Źródła przychodów lub wartości Reklama pochodząca od firm, chcących uzyskać dostęp do społeczności Składki członkowskie Programy afiliacyjne (opłaty za kliknięcia pobierane od zakupów dokonywanych przez członków na stronach partnerów) Bezpośrednia sprzedaż produktów będących przedmiotem zainteresowania (niekiedy) Sprzedaż użytkownikom zagregowanych lub profilowanych danych Wirtualna społeczność (3) Cele strategiczne: Zbuduj społeczność użytkowników wokół wspólnych zainteresowań Przechwytuj zwiększające się wraz ze wzrostem zyski
Moderator łańcucha wartości Istota: Zbieranie, przetwarzanie i dystrybucja informacji zgromadzonych w świecie wirtualnym i rzeczywistym, w celu moderowania (zarządzania) łańcuchem wartości. Tworzona przez nich wartość polega na podniesieniu skuteczności łańcucha wartości poprzez koordynowanie informacji.
Moderator łańcucha wartości (3) Cele strategiczne: Koordynuj sieć (lub łańcuch) wartości poprzez zbieranie, syntetyzowanie i dystrybuowanie informacji Zajmij centralną pozycję w branży sieci (lub łańcucha) wartości, z najlepszym dostępem do informacji Poprawiaj skuteczność sieci (lub łańcucha) wartości, pracując z innymi uczestnikami Źródła przychodów lub wartości Udział w zyskach całego łańcucha Prowizje od partnerów (po stronie podażowej i popytowej)
Dostawca treści Istota: Oferowanie unikalnych treści interesujących wystarczająco liczne grono internautów generalnie za pośrednictwem trzeciej strony (portalu). Przyczyna występowania modelu: większość klientów nawet jeśli mogłaby za darmo odwiedzać różne strony i zbierać potrzebne informacje, woli informacje zebrane w jednym miejscu, które są dostarczane przez dostawców treści.
Dostawca treści (3) Cele strategiczne: Rozwijaj i dostarczaj treść w zakresie informacji lub produktów cyfrowych poprzez sojuszników Bardzo wysokie kompetencje w danej dziedzinie pozwalające na zdobywanie wymagających konkurentów Źródła przychodów lub wartości Opłaty abonamentowe Reklama