1
Pojęcie podatku art. 6 o.p. 2 2
Pojęcie podatku cechy stałe Cecha stała podatku ustawowa regulacja podatku tylko ustawa, zgodnie z art. 84 i 217 Konstytucji RP, jest aktem prawnym, którym może być wprowadzony obowiązek płacenia podatków świadczenie pieniężne realizacja zobowiązań podatkowych następuje poprzez przeniesienie własności znaków pieniężnych świadczenie przymusowe realizacja zabezpieczona jest możliwością zastosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w stosownych ustawach świadczenie bezzwrotne zapłacony podatek nie jest podatnikowi zwracany świadczenie nieodpłatne świadczenie, którego uiszczenie nie uprawnia podatnika do jakichkolwiek żądań kierowanych do państwa lub samorządu świadczenie na rzecz podmiotów publicznoprawnych przywilej pobierania podatków przynależy do Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego ( w chwili obecnej tylko gmin) 3 3
Podatek opłata - dopłata 4 4
Podatek, a składka ubezpieczeniowa PODATEK SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA 5 5
Konstrukcja wewnętrzna podatku cechy zmienne podatku 6 6
Podmiot podatku podmiot bierny podmiot czynny 7 7
Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W.P. UwB 2014r. 8 8
9 9
Przedmiot podatku Np. dokonanie dostawy towaru opodatkowanej VAT; uzyskanie dochodu (przychodu) 10 10
Przedmiot podatku Podatkowy stan faktyczny 1 Przedmiot podatku STAN FAKTYCZNY (np. osiągnięcie dochodu) Podatkowy stan faktyczny 2 Przedmiot podatku STAN PRAWNY (np. nabycie własności nieruchomości) 11 11
Podstawa opodatkowania ilościowo lub wartościowo ujęty przedmiot opodatkowania Podstawa opodatkowania, a podstawa obliczenia podatku 12 12
Stawki podatku kryteria klasyfikacji 13 13
Ulgi - zwolnienia - wyłączenie 14 14
Zwolnienie, a wyłączenie zakres opodatkowania wyłączenie zwolnienie 15 15
Tryb i warunki płatności ustawowo określone reguły obowiązujące podatnika przy płaceniu podatku, dotyczące terminu jego uiszczenia, sposobu i formy zapłaty oraz miejsca jego uiszczenia 16 16
Funkcje podatków 17 17
Klasyfikacje podatków ze względu na: 18 18
System podatkowy całokształt podatków istniejących w danym miejscu i czasie Nie jest systemem podatkowym zespół przepisów wspólnotowych regulujących problematykę podatkową!!! 19 19
Prawo podatkowe 20 20
Prawo podatkowe 21 21
Prawo podatkowe - charakterystyka 22 22
Źródła prawa podatkowego 23 23
Źródła prawa podatkowego - konstytucja 24 24
Źródła prawa podatkowego - konstytucja 25 25
Źródła prawa podatkowego - ustawy Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W.P. UwB 2014r. 26 26
Źródła prawa podatkowego normy prawa międzynarodowego 27 27
Źródła prawa podatkowego - rozporządzenia 28 28
prawa podatkowego akty prawa miejscowego Największe znaczenie dla lokalnego prawa podatkowego obok ustaw mają uchwały rad gmin, które regulują niektóre elementy konstrukcyjne podatku np. stawki. Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają uchwały sejmiku województwa (przenoszenie gmin do innych okręgów podatkowych na potrzeby podatku rolnego) 29 29 MIEJSCOWE PRAWO PODATKOWE Źródła
Nie stanowią źródeł prawa podatkowego: orzecznictwo sądowe, w tym Trybunału Sprawiedliwości UE; ogólne i indywidualne interpretacje prawa podatkowego; pisma, okólniki i wyjaśnienia Ministra Finansów; 30 30
Zasady podatkowe - postulaty doktryny skierowane do twórców systemu podatkowego, określające, jak powinien on być zbudowany, aby optymalnie realizował swoje zadania - Za A. Gomułowiczem można wyróżnić: zasady techniki podatkowej; ekonomiczne zasady opodatkowania; zasady przerzucalności opodatkowania; zasady etyki opodatkowania 31 31
zasady, które wynikają z określonych przepisów prawa, czy to bezpośrednio, czy też poprzez ich sformułowanie w drodze wykładni 32 32
Autorzy zasad podatkowych Główne założenia zasady podatkowe Adam Smith II poł. XVIII w. -równość, pewność, dogodność, taniość opodatkowania; -proporcjonalne opodatkowanie dochodu Adolf Wagner II poł. XIX w. -oddziaływanie państwa na procesy gospodarcze za pomocą systemu podatkowego; - wyróżniał cztery grupy zasad: społeczne, fiskalne, gospodarcze, techniczne -Progresywne opodatkowanie dochodu -autor wyodrębniał zasady skarbowe i ekonomiczne; - zasada sprawiedliwości podatkowej Roman Rybarski I poł. XX w. współczesna doktryna prawa podatkowego m.in. -zasada ekonomiczności opodatkowania; -zasada in dubio pro tributario; zasada nieretroaktywności 33 33
34
Ogólne prawo podatkowe sensu largo Ogólne prawo podatkowe sensu stricto normy prawne zawarte w aktach odnoszących się do wszystkich bądź większości podatków materia zobowiązań podatkowych oraz postępowania podatkowego także np. prawo karne skarbowe, egzekucja administracyjna Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa 35 35
Ordynacja podatkowa zakres unormowania 36 36
Zakres przedmiotowy Ordynacji podatkowej (kryterium podziału wewnętrznego): Dział I. Przepisy ogólne Dział II. Organy podatkowe i ich właściwość Dział IIa. Porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych Dział III. Zobowiązania podatkowe Dział IV. Postępowanie podatkowe Dział V. Czynności sprawdzające Dział VI. Kontrola podatkowa Dział VII. Tajemnica skarbowa Dział VIIa. Wymiana informacji podatkowych z innymi państwami Dział VIII. Przepisy karne Dział VIIIa. Zaświadczenia Dział IX. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe 37 37
Zakres przedmiotowy Ordynacji podatkowej Przepisów Ordynacji nie stosuje się do świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunków cywilnoprawnych oraz do opłat za usługi do których stosuje się przepisy o cenach. 38 38
Obowiązek podatkowy legalna definicja w art. 4 o.p. obowiązkiem podatkowym jest : wynikająca z ustaw podatkowych; nieskonkretyzowana powinność; przymusowego; świadczenia pieniężnego; w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. 39 39
40 40
Zobowiązanie podatkowe wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego 41 41
Pojęcia obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego Obowiązek podatkowy zawsze poprzedza powstanie zobowiązania podatkowego. Nie może powstać zobowiązanie podatkowe, o ile na danym podmiocie nie ciążył uprzednio obowiązek podatkowy!!! 42 42
Przykład 1. podatki dochodowe tzw. otwarty stan faktyczny Przykład 2. podatek od towarów i usług tzw. zamknięty stan faktyczny Przykład 3. np. przedawnienie prawa do wydania decyzji ustalającej 43 43
Strony stosunku prawnopodatkowego PODMIOT PODATKU STRONA CZYNNA - podmiot uprawniony do otrzymania świadczenia STRONA BIERNA - podmiot zobowiązany do zapłaty podatku 44 44
Źródło: R. Dowgier, Podmiot podatku (w:) Prawo podatkowe w pytaniach i odpowiedziach, L. Etel (red.), Warszawa 2004, s. 22. 45 45
Płatnik 46 46
Bierna strona stosunku prawnopodatkowego 47 47
48 48
49 49
. Czynna strona stosunku prawnopodatkowego Organ podatkowy organy państwowe podmiot reprezentujący związek publicznoprawny, w którego zakresie kompetencji leży wykonywanie czynności związanych z wymierzaniem i pobieraniem podatków organy samorządowe 50 50
51 51
52 52
Właściwość organów podatkowych 53 53
Powstawanie zobowiązań podatkowych samoobliczenie podatku 54 54
Decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego 55 55
Decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego 56 56
Decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego 57 57
58 58
Odpowiedzialność płatnika Odpowiedzialność inkasenta Płatnik odpowiada za podatek: niepobrany od podatnika, podatek pobrany od podatnika w wysokości niższej od należnej, podatek pobrany od podatnika a niewpłacony w terminie Inkasent odpowiada za: pobrane, a niewpłacone w terminie podatki (nie można do odpowiedzialności pociągnąć podmiotu, na który nałożono obowiązek realizacji inkasa, ale obowiązek ten nie został wykonany) Odpowiedzialność płatnika ma charakter osobisty i majątkowy. Odpowiedzialność inkasenta ma charakter osobisty i majątkowy. 59 59
Zabezpieczenie przedwymiarowe i przed terminem płatności zobowiązanie podatkowe jeszcze nie istnieje lub jego wysokość nie jest znana 60 60
Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych 61 61
Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych Do zastosowania zabezpieczenia przedwymiarowego, konieczne jest wydanie przez organ podatkowy decyzji o zabezpieczeniu, w której wskaże on przybliżoną kwotę zobowiązania, jakie powstanie po doręczeniu decyzji wymiarowej lub które zostanie określone w przyszłej decyzji 62 62
63 63
Dobrowolne zabezpieczenie (wniosek o zabezpieczenie) 64 64
65 65
Terminy płatności 66 66
Terminy płatności (art. 47 par. 2 o.p.) Przykład: 13 marca dzień doręczenia decyzji 15 marca ustawowy termin zapłaty podatku Podatnik ma 14 dni na zapłatę podatku licząc od 13 marca; upływ ustawowego terminu pozostaje w tym wypadku bez znaczenia. 67 67
Przedłużanie terminów Odraczanie terminów tryb dot. terminów materialnoprawnych tryb dot. terminów materialnoprawnych przedłużenie terminów następuje w formie generalnej (przesunięcie daty realizacji określonej czynności przez ministra finansów w drodze rozporządzenia) odroczenie następuje w trybie indywidualnej decyzji wydawanej wyłącznie na wniosek złożony przez podatnika, płatnika lub inkasenta. (dotyczy terminów, które jeszcze nie upłynęły) 68 68
Zaległość podatkowa 69 69
Odsetki za zwłokę bez względu na przyczyny powstania zaległości podatkowej, odsetki naliczane są z mocy samej ustawy. 70 70
Odsetki za zwłokę - stawka 71 71
Niższe odsetki za zwłokę (art. 56 par. 1a o.p.) Przypadki - nienaliczania odsetek (art. 54 par. 1) np.: za okres zabezpieczenia; w przypadku zawieszenia postępowania z urzędu; 72 72
73 73
Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych 74 74
Zapłata podatku 75 75
Zasady zaokrągleń (art. 63 o.p.) podstawy opodatkowania kwoty podatków odsetki za zwłokę opłaty prolongacyjne oprocentowanie nadpłat wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W.P. UwB 2014r. Zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że: -końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 gr pomija się, -końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych Wyjątkowo podstawy opodatkowania i kwoty podatku dochodowego z tytułu np. odsetek od pożyczek i lokat bankowych, sa zaokrąglane do pełnych groszy w górę. 76 76
znaki akcyzy (banderole) Pomocnicze sposoby zapłaty papiery wartościowe wymagane rozporządzenie ministra finansów 77 77
Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta dla wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, które ciąży na podatniku, nie ma znaczenia to, czy płatnik lub inkasent pobraną kwotę podatku przekazał na rachunek organu podatkowego 78 78
Potrącenie konieczność zaistnienia dwóch wierzytelności Potrącenie następuje z urzędu lub na wniosek, w drodze postanowienia. wierzytelność ta musi być: -wzajemna - bezsporna - wymagalna 79 79
Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych zgoda właściwego naczelnika urzędu skarbowego/ celnego w formie postanowienia 80 80
81 81
Przedawnienie przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokości zobowiązania podatkowego przedawnienie zobowiązania podatkowego w podatkach, w których zobowiązanie podatkowe powstaje przez doręczenie decyzji ustalającej (np. podatek od nieruchomości w stosunku do os. fiz.) w przypadkach, gdy zobowiązanie podatkowe już powstało i to bez względu na to, czy z mocy prawa, czy poprzez doręczenie decyzji ustalającej 82 82
Przedawnienie art. 68 par. 1 O.p. odwołanie 01.06.2008r. powstanie obowiązku podatkowego Czy organ może wydać decyzje w II 31.12.2011r. instancji po upływie upływ terminu terminu? z art. 68 01.01.2009r. początek biegu 3 letniego terminu na wydanie decyzji ustalającej wydanie decyzji w I instancji Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W.P. UwB 2012 r. Tak, ponieważ zobowiązanie podatkowe już powstało, organ może orzec co do zasady reformatoryjnie. 83 83
Przedawnienie art. 70 O.p. PRZEDAWNIENIE (31.12.2013r.) 2008r. powstanie zobowiązania podatkowego; upływ terminu płatności 31.12.2008r. Wydanie decyzji określającej (grudzień 2013r.) 84 84
Zaniechanie poboru 85 85
Zaliczenie nadpłaty lub zwrot podatku 86 86
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych Ulgi podatkowe określone w art. 3 ust. 6 O.p. np. odliczenia mają one uznaniowy charakter; decyzja właściwych organów podatkowych wydawana co do zasady, na wniosek podatnika 87 87
Udzielane na wniosek podatnika Udzielane na wniosek podatnika oraz z urzędu 88 88
89 89
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych dla przedsiębiorców 90 90
Tryby udzielania przedsiębiorcom ulg w spłacie zobowiązań podatkowych 91 91
Przesłanki uznania działania Państwa za pomoc publiczną (art. 107 ust. 1 TFUE) pomoc przyznana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie; która zakłócałaby lub groziła zakłóceniem konkurencji przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów Jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. 92 92
Nadpłata 93 93
Nadpłata 94 94
Moment powstania nadpłaty (art. 73 O.p.) Rozróżnienie to staje się istotne w przypadku nadpłat wynikających ze złożonej przez podatnika deklaracji lub zeznania, o którym mowa w art. 73 2 o.p. W tym wypadku to podatnik, a nie organ podatkowy, określa wysokość nadpłaty. 95 95
Określenie nadpłaty 96 96
Wygaśnięcie prawa do stwierdzenia nadpłaty Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jest to termin prawa materialnego, który nie może być ani przywrócony, ani odroczony. 97 97
98 98
Zasady zwrotu nadpłaty zasada tzw. pośredniego zwrotu nadpłaty nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem w pierwszej kolejności są zaliczane z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w odrębnej decyzji, o której mowa w art. 53a o.p., oraz bieżących zobowiązań podatkowych w razie braku zaległości lub bieżących zobowiązań nadpłaty podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. 99 99
Podpisywanie i korekta deklaracji 100100
101101
Co do zasady rachunki wystawianą są wtedy, gdy przepis szczególny na to wskazuje np. obowiązek wystawiania faktur VAT; paragonów. 102102
Odpowiedzialność solidarna za zobowiązania podatkowe Podatnicy odpowiedzialni solidarnie za zobowiązanie podatkowe zobowiązanie podatkowe powstaje poprzez doręczenie decyzji ustalającej odpowiedzialnymi solidarnie są podatnicy, którym doręczono decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego 103103
Odpowiedzialność solidarna małżonków (art. 92 par. 3 i 4 o.p.) Małżonkowie wspólnie opodatkowani ponoszą odpowiedzialność solidarną za zobowiązania podatkowe Wierzytelność małżonków o zwrot nadpłaty jest solidarna Do wierzytelności o zwrot nadpłaty stosuje się przepisy KC o wierzytelnościach cywilnoprawnych. 104104
Następca prawny w prawie podatkowym 105105
106106
107107
Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich Zamknięty katalog osób trzecich odpowiadających za zobowiązania podatkowe rozwiedzionego małżonka podatnika, członków rodziny podatnika, w tym jego małżonka, który zawarł z podatnikiem umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, nabywcę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej z przekształcenia przedsiębiorstwa osoby fizycznej firmującego, właściciela, samoistnego posiadacza lub użytkownika wieczystego rzeczy lub prawa majątkowego, który pozostaje z użytkownikiem, dzierżawcą, najemcą lub leasingobiorcą danej rzeczy lub prawa majątkowego w związku o charakterze rodzinnym, kapitałowym, majątkowym lub wynikającym ze stosunku pracy, dzierżawcę lub użytkownika nieruchomości, wspólnika spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusza spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej, niebędącego akcjonariuszem, członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej, a także tych spółek w organizacji, członków organu zarządzającego innych osób prawnych niż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna oraz tych spółek w organizacji, osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału innej osoby prawnej, gwaranta lub poręczyciela, który złożył zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego podatnika, odpowiedzialność jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną 108 108
Zasady odpowiedzialności osób trzecich 109109
Rok podatkowy rok kalendarzowy, chyba że ustawa stanowi inaczej 110110
wydawane przez ministra finansów wydawane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz wójtów, burmistrzów (prezydentów) 111111
Interpretacje ogólne interpretacje te nie są kierowane do konkretnych podatników, ale stanowią rozstrzygnięcie abstrakcyjnego problemu, który wystąpił w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego; stanowią one o wykładni przepisów prawa podatkowego, których rozumienie lub stosowanie może sprawiać trudności organom podatkowym i organom kontroli skarbowe (od 2012r. również na wniosek podatnika) Interpretacje indywidualne dotyczą przede wszystkim oceny stanowiska wnioskodawcy i ewentualnego wskazania na jego prawidłowość bądź też wadliwość; interpretacje indywidualne w zakresie podatków stanowiących dochód państwa wydaje Minister Finansów, a w przypadku podatków samorządowych właściwy wójt, burmistrz (prezydent miasta); zasadą jest, iż podmiot, który zastosował się do interpretacji, nie może z tego tytułu ponosić negatywnych skutków prawnych 112112
Zasada nieszkodzenia przy zastosowaniu się do indywidualnych interpretacji podatkowych (cz.1) zastosowanie się do interpretacji indywidualnej w czasie jej obowiązywania nie może szkodzić wnioskodawcy zastosowanie się do interpretacji, mimo jej późniejszego uchylenia nie może wiązać się z wszczęciem w zakresie objętym interpretacją postępowania o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe oraz nie wiąże się z naliczaniem odsetek za zwłokę 113113
Zasada nieszkodzenia (cz. 2) Obowiązek zapłaty podatku po zastosowaniu się do interpretacji podatkowej uchylonej lub nie uwzględnionej przy rozstrzyganiu sprawy Jeżeli skutki prawne zdarzenia (objętego interpretacją) zaistniały po doręczeniu interpretacji indywidualnej zwalnia się wnioskodawcę z obowiązku zapłaty podatku!!! (art. 14m) Jeżeli skutki prawne zdarzenia (objętego interpretacją) zaistniały przed doręczeniem interpretacji indywidualnej nie zwalnia się wnioskodawcy z obowiązku zapłaty podatku!!!(art. 14l) 114114
Porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych Istotą porozumień jest ustalenie odpowiedniego zestawu kryteriów (np. metody, obiektów porównań i odpowiednich poprawek do nich, kluczowych założeń co do przyszłych zdarzeń) dla dokonywania wyceny transferu dla tych transakcji w ustalonym okresie Porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych stanowią umowę między podatnikiem a administracją podatkową. 115115
Porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych podatnik organ podatkowy (minister finansów) zobowiązuje się stosować przyjętą metodę do objętych porozumieniem transakcji gwarantuje, że stosowane przez podatnika ceny transakcyjne nie będą kwestionowane przez organy podatkowe podstawowym celem porozumień jest zapobieganie powstawaniu sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi w zakresie stosowania cen transakcyjnych 116116
Porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych -zawierane pomiędzy podatnikiem a administracją podatkową, której jurysdykcji podatnik podlega. Porozumienie takie wiąże tylko w Polsce. zawierane z udziałem administracji podatkowych dwóch krajów, właściwych dla podmiotów transakcji kontrolowanych i co najmniej dwoma podmiotami powiązanymi zawierane z udziałem krajowej administracji podatkowych oraz więcej niż dwóch administracji podatkowych państw obcych, w sytuacji, gdy transakcja dotyczy więcej niż dwóch podmiotów powiązanych. 117117
Porozumienia w sprawie ustalania cen transakcyjnych dotyczą podmiotów powiązanych W kwestii porozumienia minister właściwy do spraw finansów wydaje decyzję, która co do zasady obowiązuje nie dłużej niż 5 lat. 118118
Ustalenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania art. 23 o.p. 119119
120
Pojęcie postępowania podatkowego działania zmierzające do ujawnienia stanów faktycznych objętych obowiązkiem podatkowym oraz określenia zobowiązania podatkowego Cel postępowania podatkowego realizacja zamierzeń wynikających z przepisów prawa podatkowego materialnego 121121
122122
123123
Zasady postępowania podatkowego 124124
125125
126126
127127
Podmioty postępowania podatkowego 128128
w sprawach dotyczących zwrotu podatku od towarów i usług. jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa. 129129
Stroną w postępowaniu podatkowym osoba określona w art. 133 o.p., która: 130130 jest
Organizacja społeczna w postępowaniu podatkowym może w sprawach innych osób: występować z żądaniem wszczęcia postępowania występować z żądaniem dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny (wymagana jest zgoda strony) Organ podatkowy rozpoznając żądanie organizacji wydaje postanowienie, na które przysługuje zażalenie (art. 133a o.p.). 131131
Pełnomocnik w postępowaniu podatkowym (art. 136 137 o.p.) 132132
Pełnomocnik w postępowaniu podatkowym 133133
Kurator w postępowaniu podatkowym (art. 138 o.p.) Organ podatkowy Osoba niezdolna do czynności prawnych/ nieobecna Wniosek o wyznaczenie kuratora (jeżeli nie został wyznaczony) sąd 134134
Przedstawiciel w postępowaniu podatkowym Organ podatkowy Osoba nieobecna wyznaczenie PRZEDSTAWICIEL (konieczność podjęcia czynności niecierpiących zwłoki) Jeżeli wyrazi zgodę działa do czasu wyznaczenia kuratora dla osoby nieobecnej przez sąd. 135135
Załatwianie spraw w postępowaniu podatkowym - terminy 136136
Naruszenie terminów załatwienia sprawy również z przyczyn niezależnych od organu 137137
Doręczenia pism osobom fizycznym 138138
Doręczenia pism osobom prawnym 139139
140140
Wezwania jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy. 141141
Wezwania 142142
Protokoły i adnotacje 143143
Przywrócenie terminu Wniosek składa się w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia. wniosek o przywrócenie terminu: - Konieczność uprawdopodobnienia, że uchybienie powstało bez winy wnioskodawcy stronie przysługuje zażalenie postanowienie właściwego organu o: przywróceni u terminu odmowie przywrócenia terminu 144144
Udostępnianie akt OGRANICZENIE!!! Przepisów dot. powyższych uprawnień nie stosuje się do znajdujących się w aktach sprawy dokumentów, które organ podatkowy wyłączy z akt sprawy ze względu na interes publiczny. 145145
Metryka sprawy - W aktach sprawy zakłada się metrykę sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej. - W treści metryki sprawy wskazuje się wszystkie osoby, które uczestniczyły w podejmowaniu czynności w postępowaniu podatkowym oraz określa się wszystkie podejmowane przez te osoby czynności wraz z odpowiednim odesłaniem do dokumentów zachowanych w formie pisemnej lub elektronicznej określających te czynności. - Metryka sprawy, wraz z dokumentami do których odsyła, stanowi obowiązową część akt sprawy i jest na bieżąco aktualizowana. 146
Wszczęcie postępowania 147147
148148
Odmowa wszczęcia postępowania (art. 165a o.p.) ŻĄDANIE WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA JEŻELI ZOSTAŁO - WNIESIONE PRZEZ OSOBĘ NIEBĘDĄCA STRONĄ LUB -Z JAKICHKOLWIEK INNYCH PRZYCZYN POSTĘPOWANIE NIE MOŻE BYĆ WSZCZĘTE ORGAN PODATKOWY WYDAJE POSTANOWIENIE O ODMOWIE WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA 149149
Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) 150150
Braki formalne podania Jeżeli podanie nie zawiera adresu, organ pozostawia je bez rozpatrzenia. 151151
Brak właściwości organu (art. 170 o.p.) Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. 152152
Dowody 153153
Dowód Regulacje szczegółowe Księgi podatkowe Stanowią dowód, tego co wynika z zawartych w nich zapisów, jeżeli są prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy (szczególna moc dowodowa) Deklaracje złożone przez stronę Np. deklaracja VAT 7 (szczególna moc dowodowa) Dokumenty urzędowe Szczególna moc dowodowa ( art. 194) Zeznania świadków Ordynacja podatkowa określa osoby, które nie mogą być świadkami (art. 195). Opinie biegłych Biegli powoływani są w sprawach wymagających wiadomości specjalnych. Materiały i informacje zebrane w toku oględzin Oględziny organ może przeprowadzić w razie potrzeby. 154154
Postępowanie dowodowe 155155
Rozprawa z urzędu podatkowa (wyłącznie w post. odwoławczym!!!) na wniosek strony Przesłanki przeprowadzenia rozprawy: -wyjaśnienie istotnych okoliczności stanu faktycznego przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin ; -sprecyzowanie prezentowanej postępowania argumentacji przez stronę Organ odwoławczy może odmówić przeprowadzenia rozprawy w drodze postanowienia. prawnej w toku 156156
Zawieszenie postępowania 157157
Podjęcie zawieszonego postępowania Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów załatwienia sprawy. 158158
Umorzenie postępowania (art. 208 o.p.) 159159
Decyzje oraz postanowienia w postępowaniu podatkowym 160160
Elementy decyzji/postanowienia Decyzje Postanowienia Oznaczenie organu podatkowego + + Data wydania + + Oznaczenie strony + + (albo innych osób biorących udział w postępowaniu) Powołanie podstawy prawnej + + Rozstrzygnięcie + + Uzasadnienie faktyczne/prawne + - (chyba, że na postanowienie służy zażalenie/skarga do WSA oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia) Pouczenie o trybie odwoławczym + (jeśli służy odwołanie) + Podpis osoby upoważnionej( z podaniem imienia, nazwiska oraz stanowiska służbowego) + + 161161
Sprostowanie, uzupełnienie, wyjaśnienie decyzji / postanowienia w drodze decyzji w drodze postanowienia 162162
Środki zaskarżenia w postępowaniu podatkowym Wygaszenie decyzji nadzwyczajny tryb usunięcia decyzji ostatecznej z obrotu 163163
164164
Elementy obligatoryjne odwołania. 165165
Autokontrola wydanej decyzji wyda nową decyzję, która uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. 166166
Zwrot sprawy do organu pierwszej instancji Organ drugiej instancji odwołanie Organ pierwszej instancji Zwrot sprawy do organu pierwszej instancji, w przypadku gdy: - zobowiązanie pod. zostało określone /ustalone w wysokości niższej lub kwota zwrotu została określona w wysokości wyższej niż wynikałoby to z przepisów; - określono stratę w wysokości wyższej od poniesionej Organ dokonuje wymiaru uzupełniającego poprzez wydanie nowej decyzji. 167167
Rozstrzygnięcia organu drugiej instancji 168168
Rozstrzygnięcia organu drugiej instancji Organ drugiej instancji odwołanie odwołanie Organ pierwszej instancji Uchyla w całości decyzję i przekazuję sprawę do ponownego rozpatrzenia, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub znacznej części. Organ II instancji wskazuje okoliczności faktyczne, które należy zbadać przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. 169169
Odwołanie przed SKO W pozostałych przypadkach SKO uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia zaskarżonej decyzji!!! 170170
Ostateczne postanowienia organu odwoławczego(art. 228 o.p.) Postanowienia te są ostateczne. 171171
172172
Zażalenia tryby zaskarżania postanowień 173173
Wykonanie decyzji 174174
Rygor natychmiastowej wykonalności 175175
Wznowienie postępowania 176176
Wznowienie postępowania wybrane przesłanki 177177
Wznowienie postępowania -w wyniku uchylenia mogłaby zostać - orzeka co do istoty sprawy; wydana wyłącznie decyzja - umarza postępowanie w sprawie rozstrzygająca istotę sprawy tak jak decyzja dotychczasowa; - wydanie nowej decyzji jest niemożliwe z uwagi na terminy przedawnienia (art. 68178 i 70178o.p.)
Stwierdzenie nieważności decyzji 179179
Stwierdzenie nieważności 180180
Stwierdzenie nieważności 181181
Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej Decyzja wymiarowa ustalająca/określająca zobowiązanie podatkowe na dany okres, może być zmieniona przez organ podatkowy jeżeli po jej doręczeniu nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych mających wpływ na wysokość zobowiązania a skutki wystąpienia tych okoliczności zostały uregulowane w przepisach prawa podatkowego. ( art. 254 par. 1 o.p.) 182182
Uchylenie decyzji (ar. 255 o.p.) W formie decyzji 183183
Wygaśnięcie decyzji 184184
Kary porządkowe Organ podatkowy może w drodze postanowienia nałożyć na stronę, pełnomocnika strony, świadka lub biegłego karę porządkową w wysokości 2 600 zł w przypadku gdy: nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem 185185
Koszty postępowania zasada koszty ponoszone przez stronę koszty dodatkowe ponoszone przez stronę 186186
Czynności sprawdzające kontrola podatkowa Czynności sprawdzające postępowanie podatkowe 187187
188188
Tryby korekty deklaracji w ramach czynności spr. 189189
Inne działania podejmowane przez organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających organ podatkowy może zażądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłożenia deklaracji lub wezwać do jej złożenia, jeżeli deklaracja nie została złożona mimo takiego obowiązku; organ podatkowy może wezwać do udzielenia w wyznaczonym terminie niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych w niej zawartych; organ podatkowy może w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów w zakresie objętym kontrolą u podatnika w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności 190190
Tajemnica skarbowa zakres przedmiotowy indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów. Tajemnica skarbowa zakres podmiotowy - pracownicy urzędów skarbowych oraz izb skarbowych, - wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast) oraz pracownicy urzędów ich obsługujących, - członkowie samorządowych kolegiów odwoławczych, a także pracownicy biur tych kolegiów, - minister finansów oraz pracownicy Ministerstwa Finansów, - osoby, które na podstawie odrębnych przepisów odbywają staż, praktykę zawodową lub studencką w Ministerstwie Finansów lub w innych organach podatkowych. 191191
192192
Cele kontroli Kontrole podatkowe podejmowane są z urzędu. 193193
194194
Terminy wydawania zaświadczeń: Bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Zaświadczenie o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium RP powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Przykłady zaświadczeń: - o niezaleganiu w podatkach; - o wysokości znanych organowi zobowiązań spadkodawcy; - o wysokości dochodu lub obrotu; 195195