I N F O R M A C J A dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania produktów z mleka koziego i owczego w kierunku ujawnienia zafałszowań mlekiem krowim i tłuszczami roślinnymi (bez marki własnej sieci handlowych) Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 3(1)/11/GS, w II kwartale 2011 r. przeprowadził kontrole w 6 placówkach zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego prowadzących m.in. sprzedaż produktów z mleka koziego i owczego. Celem tych kontroli była ocena jakości handlowej produktów z mleka koziego i owczego pod kątem przestrzegania przepisów i deklaracji producentów zamieszczonych w oznakowaniu tych produktów, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wykrywanie zafałszowań mlekiem krowim i tłuszczami roślinnymi oraz sprawdzenie prawidłowości oznakowania wymaganego prawem żywnościowym. W trakcie prowadzonego rozeznania jak i działań kontrolnych nie stwierdzono w sprzedaży produktów z mleka koziego i owczego pochodzących z produkcji ekologicznej, wpisanych na listę produktów tradycyjnych bądź też objętych systemem CHOG, CHNP. Łącznej ocenie poddano 17 partii przetworów z mleka koziego i owczego wartości 879 zł. Badaniem objęto: prod ukty z mleka koziego - 15 partii wartości 749 zł, w tym: 2 partie mleka wartości 50 zł, partię sera topionego wartości 35 zł. prod ukty z mleka owczego 2 partie serów twarogowych wartości 130 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 3 placówkach (50% objętych kontrolą). W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 3 partie przetworów z mleka koziego i owczego wartości 186 zł (17,6 % partii badanych ogółem), w tym: partię produktu z mleka koziego wartości 56 zł (ser twarogowy); 1. JAKOŚĆ 1
W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami, obowiązujących przepisów oraz deklaracjami podanymi na opakowaniach, zbadano laboratoryjnie 6 partii produktów z mleka koziego i owczego wartości 324 zł, w tym: 5 partii produktów z mleka koziego wartości 244 zł: partię mleka wartości 24 zł, partię sera dojrzewającego wartości 48 zł, 3 partie serów twarogowych wartości 172 zł; partię sera owczego twarogowego wartości 80 zł. Żaden z pobranych do analizy przetworów z mleka koziego i owczego nie był kwestionowany w zakresie przeprowadzonych badań. 2. RZECZYWISTA ILOŚĆ PRODUKTU ORAZ PRZESTRZEGANIE USTAWY O TOWARACH PACZKOWANYCH Niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej na opakowaniach nie stwierdzono. Badaniem objęto 16 opakowań pochodzących z 6 partii produktów z mleka koziego i owczego wartości 324 zł, w tym: 5 partii produktów z mleka koziego wartości 244 zł 14 opakowań: partię mleka wartości 24 zł 2 opakowania, partię sera dojrzewającego wartości 48 zł 3 opakowania, 3 partie serów twarogowych wartości 172 zł 9 opakowań; partię sera owczego twarogowego wartości 80 zł 2 opakowania. 3. OZNACZENIA Prawidłowość oznakowania zbadano dla 17 partii przetworów z mleka koziego i owczego wartości 879 zł, w tym dla: 5 partii produktów z mleka koziego wartości 749 zł: 2 partii mleka wartości 50 zł, 2
partii sera topionego wartości 35 zł; partii produktów z mleka owczego wartości 130 zł (sery twarogowe). Zakwestionowano ogółem 3 partie produktów z mleka koziego i owczego wartości 186 zł (17,6 % partii badanych), w tym: partię produktu z mleka koziego wartości 56 zł (ser twarogowy); Powyższe produkty kwestionowano z uwagi na: n iewyraźne i mało czytelne oznaczenia dotyczące m.in. wykazu składników, warunków przechowywania, danych wprowadzającego do obrotu handlowego 2 partie wartości 136 zł, p odanie dwóch różnych wykazów składników 1 partia wartości 50 zł Dla sera wyprodukowanego w Bułgarii, producent na opakowaniu jednostkowym w składzie wykazał obecność m.in. mleka owczego pasteryzowanego oraz cow s milk max. 10% (tłum. mleko krowie max. 10%), zaś podmiot wprowadzający do obrotu na terenie Polski w składzie podał jedynie owcze mleko pasteryzowane, a nie wykazał obecności mleka krowiego w przedmiotowym produkcie. Nie stwierdzono w sprzedaży wyrobów niepochodzących z rolnictwa ekologicznego oraz nieobjętych systemem ChOG i ChNP, dla których w oznakowaniu producenci stosowaliby określenia typu: w stylu, rodzaju, przy użyciu metody imitacja itp. bio i eko itp., mogące sugerować konsumentowi, iż produkty te taką ochroną są objęte. W związku z ustaleniami kontroli skierowano wystąpienia pokontrolne do podmiotów gospodarczych, które wprowadziły do obrotu na terenie kraju niewłaściwie oznakowane produkty z mleka koziego i owczego z wnioskami o dostosowanie oznaczeń do obowiązujących przepisów. W odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne przedsiębiorcy poinformowali, iż dokonają korekty etykiet w zakresie poprawy jakości i wielkości czcionki. Tutejszy Inspektorat oczekuje na odpowiedź jednego producenta. Wobec 1 przedsiębiorcy zostało wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego przetworów z mleka koziego i owczego nieodpowiadających jakości handlowej. 4. PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI 3
Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości towarów sprawdzano we wszystkich placówkach. Zbadano łącznie 17 partii produktów z mleka koziego i owczego wartości 879 zł. Kontrolą objęto: 5 partii produktów z mleka koziego wartości 749 zł: 2 partie mleka wartości 50 zł, partię sera topionego wartości 35 zł; Nie stwierdzono w sprzedaży wyrobów z mleka koziego i owczego po upływie terminów przydatności do spożycia lub dat minimalnej trwałości. 4.1. W A R U N K I P R Z E C H O W Y W A N I A We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania produktów z mleka koziego i owczego z uwzględnieniem deklaracji producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie stwierdzając nieprawidłowości. 5. SPR AWDZENIE LEGALNOŚCI PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI W placówkach objętych kontrolą działalność gospodarcza prowadzona była zgodnie z wpisem do rejestru. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy prowadzili książki kontroli. Wszy stkie kontrolowane placówki znajdowały się pod nadzorem organów sanitarnych, a zatrudniony personel posiadał aktualne orzeczenia lekarskie dopuszczające do pracy w obrocie artykułami żywnościowymi. Ponadto: Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 2 placówkach nie stwierdzając nieprawidłowości. W placówkach tych stwierdzono natomiast nieprawidłowości w oznaczaniu towarów cenami. Polegały one na: nieuwidocznieniu wywieszek cenowych oraz niepodaniu cen jednostkowych - 1 placówka, niezgodności ceny uwidocznionej na wywieszce z ceną zakodowaną w kasach 1 placówka, gdzie przy mleku kozim w proszku uwidoczniono cenę 12,73 zł, a cena tego towaru odczytana przy pomocy czytnika wynosiła 12,89 zł). 4
W 1 placówce (17 %) stwierdzono niewłaściwe przechowywanie artykułów spożywczych (innych niż produkty z mleka koziego i owczego), bowiem wyłożone do sprzedaży pieczywo (12 partii wartości 500 zł) nie zostało zabezpieczone przed zanieczyszczeniami. W związku z ustaleniami kontroli: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 2 przypadkach nałożono mandaty karne na łączną kwotę 400 zł w związku z popełnieniem wykroczeń z art. 111 2 KW, art. 137 1 KW oraz art. 136 2 KW; w 2 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości poprzez uwidocznienie wywieszek cenowych, uzupełnienie brakujących cen jednostkowych oraz usunięcie zaniedbań sanitarnych; w 1 przypadku w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego przetworów z mleka koziego i owczego nieodpowiadających jakości handlowej, wobec przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno - spożywczych (Dz. U. z 2005r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.). Ponadto skierowano: 3 wystąpienia pokontrolne do podmiotów gospodarczych, które wprowadziły do obrotu na terenie kraju niewłaściwie oznakowane produkty z mleka koziego i owczego. 5