Analiza empiryczna struktury handlu międzynarodowego 1
Uwagi ogólne Celem zajęć jest przedstawienie dwóch zagadnień: analizy służącej określaniu specyfiki struktury przewag komparatywnych danego kraju, analizy służącej określaniu udziału handlu wewnątrzgałęziowego w wymianie międzynarodowej danego kraju. W czasie zajęć przedstawiamy kilka przykładów z obu obszarów. W pracy domowej analizę tę należy rozwinąć (np. porównanie dla różnych par krajów czy porównanie w czasie). W czasie zajęć omówimy oba zagadnienia na przykładzie Polski. W pracy domowej należy przeprowadzić analizę dla innego kraju oraz skomentować wyniki w świetle poznanych teorii. 2
Przewaga komparatywna w praktyce: indeks Balassy 3 Szukamy grup produktowych, które zajmują szczególnie ważne miejsce w eksporcie danego kraju Aby ustalić, czy np. Polska posiada szczególnie silną pozycję w eksporcie samochodów, porównujemy udział eksportu samochodów w eksporcie Polski z udziałem eksportu tej grupy produktowej w innej, referencyjnej grupie krajów (np. UE-27). Indeks Balassy (BI) dla j-tej grupy produktowej w kraju A, w odniesieniu do referencyjnej grupy krajów REF: gdzie s j oznacza udział danej grupy produktowej w eksporcie. Interpretacja tego indeksu jest niezwykle prosta. Wartości większe od 1 wskazują na grupy produktów, w których dany kraj posiada ujawnioną przewagę komparatywną względem referencyjnej grupy krajów Jakich danych potrzebujemy?
Przewaga komparatywna w praktyce: indeks CRCA Inne podejście, opiera się na policzeniu indeksu ujawnionej przewagi komparatywnej: 4 gdzie X i reprezentuje wielkość eksportu w danej grupie produktowej, a M i importu w tej grupie produktowej. Gdy RCA i przyjmuje wartości większe od jedności, oznacza to, że kraj ma przewagę komparatywną w danej grupie produktowej. Indeks RCA nie jest jednak porównywalny w czasie w sytuacji, gdy zmienia się saldo handlowe. Stosuje się wtedy skorygowaną miarę ujawnionej przewagi komparatywnej, CRCA: Wartości CRCA większe od zera wskazują na grupy produktowe, w których dany kraj posiada ujawnioną przewagę komparatywną. Jakich danych potrzebujemy?
Handel wewnątrzgałeziowy 5 Pierniczki toruńskie Autobusy Solaris Ciasteczka korzenne Autobusy Volvo
Pomiar handlu wewnątrzgałeziowego Pierniczki toruńskie Handel wewnątrzgałęziowy: Ta część wymiany w obrębie danej gałęzi, gdzie strumienie eksportu i importu pokrywają się W przykładzie wynosi on 0,75 mln Ogólnie jest on równy (E + I) - E I, gdzie E to wartość eksportu w obrębie danej gałęzi, zaś I to wartość importu Aby móc dokonywać porównań miedzy gałęziami, otrzymany wynik normalizujemy, to jest dzielimy przez całkowitą wartość handlu w danej gałęzi Wskaźnik Grubela-Lloyda wymiany wewnątrzgałęziowej: GL ( E I) ( E I) E I 1 ( E 6 1 mln 60,75 mln E I I) 1 Ciasteczka korzenne 1 0,75 (1 0,75) 1 0,25 1,75 0,86
Bilateralny indeks G-L GL 1 7 i 1 N i 1 Jeśli w obrębie jakiejś gałęzi, eksport jest równy importowi, wskaźnik GL będzie miał wartość 1 (całość wymiany ma charakter wymiany wewnątrzgałęziowej) Jeśli w obrębie jakiejś gałęzi, będziemy tylko eksportować albo tylko importować jakieś dobro, wskaźnik GL będzie miał wartość 0 (całość wymiany ma charakter wymiany międzygałęziowej) Im szerzej zdefiniujemy gałąź, tym większa wartość wskaźnika GL N E ( E i i I I i i )
Struktura handlu wewnątrzgałęziowego (IIT) Czy to faktycznie są identyczne (bardzo podobne) dobra? Teoria i badania empiryczne: duża część wymiany wewnątrzgałęziowej to dobra wytwarzane w tej samej gałęzi, ale różniące się jakością (zaawansowaniem technologicznym, jakością wykonania etc.) IIT można podzielić na dwa typy: Handel poziomo zróżnicowany (wymiana podobnymi towarami, podobnej jakości i o podobnych cenach) 8 Handel pionowo zróżnicowany (wymiana towarami, różniącymi się jakością i ceną) Różnice zarówno co do przyczyn handlu, jak i skutków
Jak w praktyce rozdzielić oba rodzaje IIT? 9 Najczęściej stosowane kryterium: różnica wartości jednostkowych (jako proxy ceny) Metodologia Fontagne, Freudenberga i Gaulier (2005): dla każdej gałęzi (na możliwie niskim poziomie agregacji) stosowana jest procedura klasyfikacji wg następującego kryterium: Stopień zachodzenia na siebie wartości eksportu i importu Podobieństwo jednostkowej wartości importu i eksportu Czy mniejszy z przepływów stanowi przynajmniej 10% większego z przepływów? Czy jednostkowa wartość importu i eksportu różni się o mniej niż 25%? Tak Nie Brak dostępnej informacji o jednostkowej wartości importu i eksportu Tak IIT poziomo zróżnicowanymi produktami IIT pionowo zróżnicowanymi produktami IIT bez zaklasyfikowany do żadnej z grup Nie Handel w jedną stronę
Jak to obliczyć na podstawie danych?
Np. Indeks CRCA Koncepcja ujawnionej przewagi komparatywnej zakłada poszukiwanie grup produktowych, które zajmują szczególnie ważne miejsce w eksporcie danego kraju.
Obliczanie CRCA
Obliczanie GL
Pomocne operacje w Excelu i Stacie 14 Excel Tabela przestawna Kiedy przydatne? Polecenie: Wyszukaj Pionowo Kiedy przydatne? WYSZUKAJ.PIONOWO(szukana_wartość;tabela_tablica;nr_i ndeksu_kolumny;[przeszukiwany_zakres])
Pomocne operacje w Excelu i Stacie Stata Merdżowanie zbiorów danych: Kiedy przydatne? Stworzenie nowej zmiennej np. gen sitc4d = int (sitc5d/10) Konieczność zapisania dwóch zbiorów w obu występuje ta sama zmienną (identyczna nazwa), po której łączymy zbiory Posortowanie po zmiennej i zapisanie obu W jednym z plików wywołanie polecenie: merge sitc using clas.dta Interpretacja zmiennej _merge Agregowanie danych Kiedy przydatne? Stworzenie nowej zmiennej np. gen sitc4d = int (sitc5d/10) Wywołanie polecenia: collapse (sum) exp_pol exp_ger, by (sitc4d) 15
Zadania empiryczne na dziś Jaka jest struktura przewag komparatywnych Polski ogółem oraz w relacji do Niemiec, głównego partnera handlowego Polski? Jak struktura ta wyglądała 10 lat wcześniej? Jakie cechy gospodarki Polski mogą ją wyjaśnić? Jaki jest udział wymiany wewnątrzgałęziowej w wymianie Polski? Ogółem oraz w relacji z Niemcami? Jak zmieniło się to w relacji do sytuacji sprzed 10 lat? W jakich gałęziach wymiana wewnątrzgałęziowa ma największy udział? Jaki jest udział wymiany pionowo-, a jaki poziomo zróżnicowanej w handlu Polski z Niemcami? 16
Gdzie szukać danych handlowych? Wchodzimy na stronę: http://comtrade.un.org/db/dqquickquery.aspx, która otwiera nam panel do szybkiego wybierania parametrów wyboru danych z bazy COMTRADE ONZ.
Klasyfikacje towarów 18 HS i SITC dwie różne klasyfikacje produktów: SITC - bardziej zorientowana na ekonomiczne funkcje poszczególnych towarów na różnym etapie ich produkcji; HS stosuje bardziej precyzyjny i metodyczny podział poszczególnych kategorii HS do 6 (nawet 8 cyfr) ponad 5000 kategorii SITC do 5 cyfr nieco ponad 3000 kategorii CN klasyfikacja stosowana przez UE, oparta na HS: http://www.stat.gov.pl/klasyfikacje/cn/pdf/nazwy_opis owe_cn2012.xls) Problem modyfikacji klasyfikacji co kilka lat tabele przejść, ale.
Pozyskiwanie danych Step 1. Wybieramy, klasyfikację w której chcemy dostać dane. Dostępność danych (za jakie lata i w jakiej klasyfikacji możemy otrzymać dane o handlu poszczególnych krajów) można sprawdzić tu: http://comtrade.un.org/db/mr/dareportersresults.aspx Wybierzmy: SITC Rev. 4 lub Rev. 3. Step 2. AG2 lub AG3 (ambitnie) Reporter kraj, który nas interesuje. Partners World Years najnowszy rok, zwykle 2012 Trade flows zaznaczamy import i eksport Submit Querry Direct Download
Jakie dane potrzebne? Klasyfikacja: SITC Rev. 3 Do wpisania: Kody produktów: AG5 Reporters: Poland (616) Partners: World (0), Germany (276) Years: 2000, 2010 (ew. osobno) Trade flows: Import, Export Klasyfikacja: SITC Rev. 3 Do wpisania: Kody produktów: AG5 Reporters: Germany (276) Partners: World (0), Years: 2000, 2010 (ew. osobno) Trade flows: Import, Export Pliki wynikowe csv 20
Supplmentary Quantity w COMTRADE 21
Zadania do domu 22 Praca w grupach 2-osobowych Do oddania: plik w Excelu z rachunkami oraz tekst Pierwszy krok: wybór kraju Pytania: Jaka jest struktura przewag komparatywnych tego kraju ogółem oraz w relacji do konkretnego partnera? (uzasadnij dobór partnera) Czy struktura ta jest stabilna, czy zmienia się w czasie? Jakie cechy tej gospodarki mogą ją wyjaśnić? Jaki jest udział wymiany wewnątrzgałęziowej w wymianie tego kraju? Ogółem oraz z dwoma partnerami? Oblicz indeks GL na trzech poziomach agregacji danych? W jakich gałęziach wymiana wewnątrzgałęziowa ma największy udział? Czy udział wymiany wewnątrzgałęziowej zmienia się w czasie? Dla chętnych: jaki jest udział wymiany pionowo-, a jaki poziomo zróżnicowanej?
23 D Z I Ę K U J Ę Z A U W A G Ę.