Temat 2 Nowa Teoria Handlu Model Bernhofena

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Temat 2 Nowa Teoria Handlu Model Bernhofena"

Michał Olejniczak
6 lat temu
Przeglądów:

1 Temat 2 Nowa Teoria Handlu Model Bernhofena dr Leszek Wincenciak WNE UW

2 2/26 Plan wykładu: Analiza Bernhofena Strategiczna polityka handlowa Następne zajęcia

3 Analiza Bernhofena 3/26 Analiza Bernhofena Założenia: Struktura rynku: oligopol produkt homogeniczny konkurencja ilościowa typu Cournota Analiza handlu wewnątrzgałęziowego w przemyśle petrochemicznym między USA i Niemcami Model handlu wewnątrzgałęziowego typu Brandera

4 Analiza Bernhofena 4/26 Założenia (2) Konkurencja ilościowa typu Cournota Uogólniony model handlu wewnątrzgałęziowego Brandera-Krugmana Zmienna zależna indeks Grubela-Lloyda Zmienne niezależne charakterystyki zróżnicowania rynków: Rozmiar rynku (wielkość sprzedaży) SIZEDIF Koszty produkcji COSTDIF Liczba producentów FIRMDIF

5 Analiza Bernhofena 5/26 Założenia (3) Dodatkowo wprowadzono zmienną zerojedynkową (INTERME) obrazującą fakt, czy produkt jest półfabrykatem czy wyrobem gotowym (1 gdy produkt podstawowy lub surowiec, a 0 gdy nie). Domniemanie: wpływ ujemny na IIT (brak handlu intra podstawowymi surowcami) Bernhofen analizował handel USA-Niemcy w obrębie 38 homogenicznych produktów w latach (dane roczne: max 5 obserwacji w grupie) W rzeczywistości: biorąc pod uwagę niekompletność danych liczba obserwacji była zazwyczaj bliska 20

6 Analiza Bernhofena 6/26 Przesłanki teoretyczne Dwa kraje, jedna gałąź produkcyjna z homogenicznym produktem Liczba firm w każdym kraju jest ustalona. W kraju: n h, zagranicą: n f Każda firma podejmuje decyzję o produkcji na rynek wewnętrzny i na eksport traktując rynki jako odseparowane od siebie x i hh (i =1,...,n h) dostawy firmy krajowej na rynek krajowy x j fh (j =1,...,n f ) dostawy firmy zagranicznej na rynek krajowy x i hf (i =1,...,n h) dostawy firmy krajowej na rynek zagraniczny x j ff (j =1,...,n f ) dostawy firmy zagranicznej na rynek zagraniczny

7 Analiza Bernhofena 7/26 Koszty produkcji dla wszystkich firm krajowych są takie same Koszty produkcji dla wszystkich firm zagranicznych są takie same, choć niekonieczne równe kosztom firm krajowych Koszty krańcowe produkcji, c h oraz c f są stałe Indywidualny popyt na produkt D(p), gdzied (p) < 0 jest taki sam w obu krajach Całkowity popyt na produkty gałęzi przemysłowej to s h D(p) oraz s f D(p) s h, s f wielkość rynku każdego kraju

8 Analiza Bernhofena 8/26 Funkcje zysków firm można przedstawić następująco: π h i = x i hh D 1 (z h /s h )+x i hf D 1 (z f /s f ) c h (x i hh + xi hf ) (1) π f j = xj fh D 1 (z h /s h )+x j ff D 1 (z f /s f ) c f (x j fh + xj ff ) (2) gdzie: n h n f z h = x i hh + n h n x j fh oraz z f f = x i hf + i=1 j=1 i=1 j=1 x j ff

9 Analiza Bernhofena 9/26 Firmy konkurują ze sobą wielkością dostaw według modelu Cournota wybierają wielkość sprzedaży maksymalizującą zysk, biorąc dostawy konkurentów za dane. Różniczkując funkcje zysku względem tych zmiennych celu uzyskujemy warunki pierwszego rzędu: p(z h /s h )+(x i hh /s h)p (z h /s h ) c h =0 (3) p(z h /s f )+(x i hf /s f)p (z f /s f ) c h =0 (4) p(z h /s h )+(x j fh /s h)p (z h /s h ) c f =0 (5) p(z f /s f )+(x j ff /s f)p (z f /s f ) c f =0 (6) gdzie: p = D 1.

10 Analiza Bernhofena 10/26 Rozwiązaniem tego układu równań jest wektor (x i hh,xi hf,xj fh,xj ff ). Przy odpowiednim warunku co do funkcji popytu (p + zp < 0) krzywe reakcji firm są ujemnie nachylone, co zapewnia osiągnięcie stanu stabilnej równowagi Nasha-Cournota. Ponieważ firmy w obu krajach mają takie same koszty, możemy rozpatrywać równowagę w kategoriach firm reprezentatywnych. Zasadnicze pytanie analizy: w jaki sposób zróżnicowanie charakterystyk rynków przekłada się na powstające strumienie handlu wewnątrzgałęziowego?

11 Analiza Bernhofena 11/26 Oznaczając całkowity eksport z kraju do zagranicy przez X hf,zaś całkowity eksport zagranicy do kraju przez X fh, możemy zapisać, że: X hf = n h x hf X fh = n f x fh Wstawiając to do formuły na indeks Grubela-Lloyda otrzymujemy: ρ =1 n hx hf n f x fh n h x hf + n f x fh (7)

12 Analiza Bernhofena 12/26 Wartość tego indeksu jak widać zmienia się wraz ze zmianą liczby firm oraz optymalnych dostaw. Rozpatrzmy przypadek referencyjny, gdy oba kraje są identyczne: Stwierdzenie 1: Jeśli rynek krajowy i zagraniczny jest taki sam, w odniesieniu do rozmiarów (s h = s f ), koncentracji (n h = n f )orazkosztów produkcji (c h = c f ), to wówczas obserwujemy 100% handel wewnątrzgałęziowy, czyli ρ =1.

13 Analiza Bernhofena 13/26 Stwierdzenie 2: Jeśli rynek krajowy i zagraniczny jest taki sam, w odniesieniu do rozmiarów (s h = s f )orazkosztówprodukcji(c h = c f ), to wówczas rozmiary handlu wewnątrzgałęziowego zmniejszają się wraz ze wzrostem zróżnicowania stopnia koncentracji. ρ =1 n h n f n h + n f Im mniejsza koncentracja firm na rynku krajowym względem zagranicy, tym większa liczba firm krajowych będzie penetrować rynek zagraniczny, a zatem tym większa różnica między całkowitym eksportem a importem.

14 Analiza Bernhofena 14/26 Stwierdzenie 3: Jeśli rynek krajowy i zagraniczny jest taki sam, w odniesieniu do rozmiarów (s h = s f ) oraz koncentracji firm (n h = n f ), to wówczas rozmiary handlu wewnątrzgałęziowego zmniejszają się wraz ze wzrostem zróżnicowania kosztów produkcji. Intuicja: W konkurencji ilościowej Cournota, zyski każdej z firm oraz udziały w rynku są malejącą funkcją własnych kosztów produkcji i rosnącą funkcją kosztów zagranicznych konkurentów. Ponieważ handel wewnątrzgałęziowy powstaje tu w wyniku tego, że firmy mają motywacje do przechwytywania rent konkurentów, to jego rozmiary są największe gdy koszty są identyczne. Jeśli koszty są zróżnicowane, to kraj posiadający mniejsze koszty będzie w danej gałęzi eksporterem netto, gdyż udziały w rynku firm krajowych będą większe niż firm zagranicznych.

15 Analiza Bernhofena 15/26 Stwierdzenie 4: Jeśli rynek krajowy i zagraniczny jest taki sam, w odniesieniu do rozmiarów koncentracji firm (n h = n f )orazkosztów(c h = c f ), to wówczas rozmiary handlu wewnątrzgałęziowego zmniejszają się wraz ze wzrostem zróżnicowania rozmiarów rynków. Intuicja: Im bardziej podobne rozmiary rynku tym większy zakres wzajemnej penetracji rynków przez firmy krajowe i zagraniczne.

16 Analiza Bernhofena 16/26 Wnioski z estymacji Model wyjaśnia od 39% do 87% zmienności zmiennej zależnej Poprawne oczekiwane znaki i istotność statystyczna Najbardziej znacząca zmienna: SIZEDIF (istotna przy poziomie istotności 0,01) na całej próbie oraz dla poszczególnych lat z wyj r. Zmienne COSTDIF i FIRMDIF istotne na całej próbie (w estymacjach dla poszczególnych lat tylko w 1989 r.) Zmienna INTERME zawsze istotna z ujemnym znakiem Wyniki nie przeczą analizowanej teorii

17 Analiza Bernhofena 17/26 Strategiczna polityka handlowa

18 Strategiczna polityka handlowa 18/26 Czy czasy wolnego handlu to przeszłość? Nowa Teoria Handlu a polityka handlowa Handel jest lepszy niż autarkia Nowe argumenty na rzecz aktywnej polityki handlowej Czy wolny handel jest lepszy niż wysublimowana polityka protekcjonizmu? Kontrowersje

19 Strategiczna polityka handlowa 19/26 Nowe argumenty na rzecz protekcjonizmu Stare przesłanki: Rząd powinien wspierać te sektory, które generują pozytywne efekty zewnętrzne, np. tworzenie wiedzy Nowe przesłanki: Aktywna polityka rządu może wpływać na interakcje między firmami krajowymi i zagranicznymi, wpływając na zmiany pozycji konkurencyjnej jednych kosztem drugich (SPH)

20 Strategiczna polityka handlowa 20/26 Analiza Brandera-Spencer Na czym polega istota interwencyjnej polityki rządowej?

21 Strategiczna polityka handlowa 21/26 Analiza Brandera-Spencer P Airbus N P Boeing N Rysunek 1. Macierz wypłat

22 Strategiczna polityka handlowa 22/26 Analiza Brandera-Spencer P Airbus N P Boeing N Rysunek 2. Macierz wypłat z subwencją dla Airbusa

23 Strategiczna polityka handlowa 23/26 Kontrowersje Problem precyzyjnego oszacowania macierzy wypłat Jeśli dokonano błędnej oceny poszczególnych wypłat w macierzy gry między Boeingiem i Airbusem, to subwencja dla Airbusa może nie spowodować wyparcia Boeinga z rynku Subwencja jest nieefektywna, gdyż nie udało się wyeliminować konkurenta z rynku i dochodzi do marnotrawstwa ograniczonych zasobów Ograniczone zasoby: w równowadze ogólnej wzrost produkcji jednego sektora dokonuje się kosztem innych sektorów (nieefektywna alokacja) Problem retaliacji i wojny handlowej dylemat więźnia Strategiczna polityka handlowa, podobnie jak każda inna polityka handlowa nie jest wolna od nacisków politycznych i manipulacji ze strony silnych grup nacisku (lobby)

24 Strategiczna polityka handlowa 24/26 Efekty zewnętrzne Firmy, które inwestują w nowe technologie, wpływają na rozprzestrzenianie się wiedzy i nie są w stanie zapobiec temu, że inni korzystają z postępu technicznego problem zawłaszczalności dobra publicznego Inwestując w nową technologię firmy tworzą dodatkową korzyść społeczną Efekt zewnętrzny: korzyści lub koszty dotyczą nie tylko tych, którzy generują postęp techniczny Pozytywny efekt zewnętrzny oznacza, że krańcowa korzyść społeczna jest większa niż krańcowa korzyść prywatna z innowacji Oznacza to, że podaż takiego dobra będzie w sytuacji równowagi wolnorynkowej zbyt mała

25 Strategiczna polityka handlowa 25/26 Kontrowersje Trudno jest właściwie ocenić ilościowe znaczenie efektów zewnętrznych jakie jest właściwe subsydium? Efekty zewnętrzne mogą przenosić się między krajami żaden kraj nie będzie miał wtedy motywacji do subsydiowania sektorów, które je generują Subsydia powodują realokację zasobów, uzasadnienie subsydiowania musi być zatem bardzo dobre

26 Następne zajęcia 26/26 Następne zajęcia Przeczytać artykuł: Feldstein M., Horioka C. (1980) Domestic Saving and International Capital Flows, Economic Journal, Vol. 90, str

Podobne dokumenty

J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade

J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade Jan J. Michałek (wersja uproszczona) J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade - jakie