Ś W I A TEORIA I PRAKTYKA Z PERSPEKTYW RACJONALNYCH WYBORÓW EKONOMICZNYCH. Eugeniusz M. Pluciński

Transkrypt

1 Ś W I A E U R O P A P O L S K A TEORIA I PRAKTYKA Z PERSPEKTYW RACJONALNYCH WYBORÓW EKONOMICZNYCH Eugeniusz M. Pluciński BYDGOSZCZ - KRAKÓW 2008

2 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚCI WPROWADZENIE DO EKONOMII GOSPODARKI OTWARTEJ Ekonomia a racjonalne wybory Definicja ekonomii i jej interpretacja Podstawowe problemy wyboru ekonomicznego Krzywa transformacji jako krzywa granicznych możliwości produkcyjnych Racjonalne wybory w gospodarce otwartej (ujęcie modelowe) Międzynarodowy podział pracy a alokacja czynników wytwórczych Teoria kosztów komparatywnych a krzywa granicznych możliwości produkcyjnych Pieniężne ujęcie zasady kosztów komparatywnych Wskaźnik ujawnionych przewag komparatywnych (RCA) a kosztowe i pozakosztowe składniki cen światowych Handel między- i wewnątrzgałęziowy w świetle teorii międzynarodowego podziału pracy a krzywa granicznych możliwości produkcyjnych Metodologia pomiaru handlu wewnątrzgałęziowego (IIT) Efekty dobrobytowe gospodarki otwartej w modelu równowagi ogólnej Zmiany w produkcji i konsumpcji w warunkach wolnego handlu Model równowagi ogólnej w warunkach protekcji celnej 72

3 E. Pluciński, Świat-Europa-Polska. Teoria i praktyka Protekcjonizm gospodarczy a (nie) racjonalne wybory ekonomiczne Przyczyny protekcjonizmu gospodarczego Istota, instrumenty i skutki polityki handlowej Mikro- i makroekonomiczne aspekty cła w imporcie i subsydiów w eksporcie Instrumenty protekcjonizmu uwarunkowanego Rola GATT i WTO w liberalizacji rynków i handlu międzynarodowego Unia Europejska a protekcjonizm w imporcie Protekcjonizm uwarunkowany w UE." Podsumowanie 100 CZĘSCII GLOBALIZACJA REGIONALNA I ŚWIATOWA A RACJONALNE WYBORY EKONOMICZNE Międzynarodowa integracja gospodarcza (Unia Europejska) Strefa wolnego handlu Unia celna Statyczne i dynamiczne efekty unii celnej Unia celna a deformacja racjonalnych wyborów w skali gospodarki światowej Unia celna w modelu równowagi ogólnej Wspólna zewnętrzna polityka handlowa Unii Europejskiej: aspekty formalnoprawne Skutki dla Polski (wybrane zagadnienia) Wspólny rynek (JRW) Istota i dynamiczne efekty wspólnego rynku Analiza modelowa przepływu czynników wytwórczych na wspólnym rynku Wspólny rynek pracy i kapitału w modelu równowagi ogólnej Przepływ kapitału i transfer technologii Wspólny rynek wszystkich czynników wytwórczych i efekty dobrobytowe Istota oraz mikro- i makroekonomiczne efekty wspólnego rynku UE (JRW) 177

4 Spis treści JRW a piąte (i szóste) poszerzenie UE Polityka strukturalna UE a konkurencyjność państw, regionów oraz MŚP Strategia lizbońska: cele, założenia i ich realizacja Polska w JRW UE: implementacja prawa europejskiego i Strategii Lizbońskiej Unia gospodarcza i walutowa Korzyści i koszty unii walutowej - ujęcie modelowe Istota optymalnego obszaru walutowego Teoria optymalnych obszarów walutowych - ujęcie współczesne Retrospekcja funkcjonowania Unii Gospodarczej i Walutowej UE(UGW) 242^ Istota kryteriów zbieżności fiskalno-monetarnej UGW Pakt Stabilności i Wzrostu Nowe kraje UE a członkostwo w UGW - aspekty formalne Perspektywy i oczekiwane skutki członkostwa Polski w UGW Procesy globalizacyjne w świecie a racjonalne wybory ekonomiczne Gospodarka globalna a międzynarodowa integracja gospodarcza Podstawowe obszary procesów globalizacji światowej Globalizacja towarowych rynków zbytu Globalizacja produkcji Globalizacja rynku pracy Globalizacja w sferze finansów Procesy globalizacji w ocenie ekonomistów Podsumowanie 332 CZĘSCIU RACJONALNE WYBORY Z PERSPEKTYWY CZŁONKOSTWA POLSKI W UE - IDENTYFIKACJA I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM EKONOMICZNYM (WYBRANE ASPEKTY) Identyfikacja ryzyka w gospodarce otwartej na poziomie integracji gospodarczej UE Ryzyko kosztu utraconych możliwości w ramach JRW UE 349

5 E. Pluciński, Świat-Europa-Polska. Teoria i praktyka Komplementarność vs. substytucyjność gospodarcza a wewnątrzgałęziowy podział pracy Substytucyjność gospodarcza a kryteria konwergencji z Maastricht Ryzyko zawężania obszaru racjonalnych wyborów w skali świata Sposoby ograniczania ryzyka kosztu utraconych możliwości w gospodarce otwartej Zarządzanie ryzykiem kosztu utraconych możliwości Polski w UE Strategia high-tech a restrukturyzacja gospodarcza typu Schumpeterowskiego Wewnętrzne i zewnętrzne determinanty innowacyjności Polityki strukturalna UE a Polska Zarządzanie ryzykiem ograniczania racjonalnych wyborów gospodarki globalnej Podsumowanie 397 Aneks I. Kalendarium integracji europejskiej 403 Aneks II. Kalendarium polskiej drogi do członkostwa i udziału w UE 415 Aneks III. Wskaźniki RCA i IIT w handlu Polski z UE 423 Aneks IV. Statystyka regionalna i globalna (wybrane aspekty) 443 Literatura 457