2. Pszenica ozima Pszenica ozima jest rośliną o największym areale uprawy w naszym kraju, ze względu na duży potencjał plonowania oraz wszechstronne wykorzystanie ziarna. Powierzchnia uprawy pszenicy wynosi 1,8-2,0 mln ha. Forma ozima pszenicy jest podstawowym zbożem chlebowym, gdyż dzięki większej wydajności mąki jest preferowana w skupie na cele młynarsko-piekarskie. Duża część wyprodukowanego ziarna przeznaczona jest także na paszę oraz na inne cele konsumpcyjne (ciastka, makarony, itp.). W krajowym rejestrze odmian znajduje się obecnie 77 odmian pszenicy ozimej. Ponad połowę (40) stanowią odmiany zaliczane do grupy technologicznej jakościowej (A), 26 - do chlebowej (B), 2 - na ciastka (K) oraz 9 - do pszenicy pozostałej (grupa C). W 2011 roku zarejestrowano 7 nowych odmian. Spośród nich tylko Arkadia pochodzi z krajowej hodowli. Należy zwrócić uwagę, iż zwiększa się udział odmian jakościowych i chlebowych, maleje natomiast znaczenie odmian pastewnych. Wynika to ze znacznego postępu w plenności, jaki wnoszą najnowsze odmiany jakościowe i chlebowe (źródło: Lista Opisowa Odmian COBORU). W województwie łódzkim w sezonie 2009-2011 badano 36 odmian pszenicy ozimej, w tym 1 odmianę pszenicy twardej (Triticum durum). Analizie poddano 19 odmian jakościowych, 12 odmian chlebowych, 1 odmianę na ciastka, 3 odmiany paszowe i pszenicę twardą ozimą. Badania prowadzone były w ZDOO Lućmierz, ZDOO Masłowice i HR Strzelce, przy uprawie na dwóch, znacznie zróżnicowanych poziomach agrotechniki według metodyki COBORU. Nawożenie azotem przy podstawowym poziomie agrotechniki (a1) w Lućmierzu kształtowało się na poziomie 90 kg/ha, w pozostałych punktach stosowano 100-134 kg azotu w przeliczeniu na hektar. Nawożenie fosforowe wahało się od 19 kg/ha w Lućmierzu do 60 kg/ha w Masłowicach, potasowe do 90 kg/ha. Wysoki poziom agrotechniki (a2) różni się od podstawowego (a1) zwiększonym nawożeniem azotowym o 40 kg/ha, stosowaniem fungicydów oraz ochroną przed wyleganiem (tabela 2). W ocenie zdrowotności uwzględniono tylko choroby najczęściej występujące: mączniak, rdza brunatna, septorioza liści i brunatna plamistość liści. Odmienne warunki siedliskowe i pogodowe różnicowały wyniki uzyskane w w/w punktach doświadczalnych. Najwyższe plony uzyskano w Strzelcach, gdzie pszenica na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) plonowała na poziomie 97,0 dt/ha, w pozostałych jednostkach możliwości plonotwórcze odmian wyniosły odpowiednio: w Masłowicach 69,2 dt/ha, w Lućmierzu 54,7 dt/ha. Na terenie województwa łódzkiego w doświadczeniach PDOiR średni plon pszenicy ozimej, który jest zarazem wartością wzorcową wyniósł 7,4 t/ha. Wyraźnie powyżej wzorca plonowały odmiany: Bamberka, Skagen, Operetka, Look, Smaragd, Belenus i Henrik. Intensyfikacja uprawy (a2) pozwala ocenić reakcję odmian na nawożenie i ochronę fungicydową. Pozytywny wpływ wyższego nawożenia azotowego oraz ochrona przed patogenami, zastosowanie retardantów przyczyniły się do wzrostu plonotwórczego pszenicy ozimej średnio o 1,8 t/ha. Najbardziej wdzięcznymi za taką uprawę były odmiany: Kredo, Garantus, Fidelius, Bagou i Henrik. Stopień porażenia przez choroby był zróżnicowany (tabela 6). Należy podkreślić, że odmiany: Zyta, Tonacja, Naridana i Nutka cechowały się najmniejszą odpornością na mączniaka, natomiast: Kepler, Fidelius, Belenus, Bagou i Henrik wykazały dużą odporność na tę chorobę. Największą odpornością na rdzę brunatną wykazały się odmiany: Askalon, Kredo, Bagou, Henrik. Dorodność ziarna określa masa 1000 ziaren (MTZ), która uważana jest za jeden z głównych elementów struktury plonu. Odmiany cechujące się dorodnym ziarnem to: Tonacja, Akteur, Ludwig, Forkida i Operetka. Mankamentem wielu odmian jest niewystarczająca mrozoodporność. Przyjmuje się, że w naszych warunkach stosunkowo niewielkie ryzyko wymarzania wykazują odmiany o minimum średniej mrozoodporności (ocena 4,5 i 5), tą cechę przedstawia tabela 5. Mając na uwadze wyniki uzyskane z doświadczeń porejestrowych z ostatnich lat Łódzki Wojewódzki Zespół PDOiR w 2012 roku podjął decyzję o utworzeniu dla pszenicy ozimej Listy Zalecanych Odmian do uprawy na terenie województwa łódzkiego. Odmiany te potwierdziły swoją wysoką wartość w ostatnim sezonie wegetacyjnym. Lista ta powinna pomóc rolnikom w wyborze odpowiedniej odmiany do siewu. Lista Zalecanych odmian do uprawy (LZO): 1. ASKALON 6. MEWA 11. OSTKA STRZELECKA 2. BAMBERKA 7. MULAN 12. SKAGEN 3. BELENUS 8. MUSZELKA 13. TONACJA 4. JENGA 9. NATULA 14. WYDMA 5. LOOK 10. NUTKA 15. ZYTA 8
Tabela 1 Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2011 Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LZO Kod kraju pochodze nia 9 Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 3 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Zyta 1999 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 2 Tonacja 2001 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 3 Smuga 2004 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 4 Boomer 2006 PL RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 5 Ludwig 2006 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 6 Naridana 2006 PL Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce 7 Akteur 2007 PL DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec 8 Figura 2007 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan 9 Askalon 2009 2012 PL Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Węgrowiec 10 Baletka 2009 PL RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 11 Bamberka 2009 2011 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 12 Kranich 2009 PL Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław 13 Natula 2009 2012 PL Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o. ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków 14 Skagen 2009 2012 PL Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Węgrowiec 15 Bockris 2010 PL Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Węgrowiec 16 Kepler 2010 PL LCES Europeenne Spółka Europejska oddz. w Polsce, ul. Botaniczna 10, 60-586 Poznań 17 Kredo 2010 PL Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Węgrowiec 18 Operetka 2010 PL LCES Europeenne Spółka Europejska oddz. w Polsce, ul. Botaniczna 10, 60-586 Poznań 19 Torrild 2010 PL Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Węgrowiec odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa 1998 2006 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan 21 Nutka 2001 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 22 Garantus 2007 PL RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 23 Muszelka 2008 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
Tabela 1 cd. Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru: 2011 Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LZO Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 3 24 Bystra 2009 PL KWS Lochow Polska sp.z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy 25 Kampana 2009 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan 26 Look 2009 2012 PL Dieckmann Seed Polska sp. z o.o., ul. M. Reja 4, 86-100 Świecie 27 Smaragd 2009 PL Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław 28 Banderola 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 29 Fidelius 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 30 Jantarka 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 31 KWS Ozon 2010 PL KWS Lochow Polska sp.z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy odmiany na ciastka (grupa K) 32 Bagou 2009 PL Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70, 62-100 Węgrowiec odmiany pozostałe (grupa C) 33 Belenus 2009 2012 PL RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice 34 Forkida 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 35 Henrik 2010 PL LCES Europeenne Spółka Europejska oddz. w Polsce, ul. Botaniczna 10, 60-586 Poznań odmiany pszenicy twardej 36 Komnata 2009 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, 63-740 Kobylin 10
Tabela 2 Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2011 Miejscowość Lućmierz Masłowice Strzelce Powiat Zgierski Wieluński Kutnowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby IV III b II a ph gleby w KCl 6,2 7,0 6,3-6,6 Przedplon groch siewny groch siewny rzepak Data siewu (dzień, m-c, rok) 05.10.10 04.10.10 26.09.10 Obsada nasion (szt/m 2 ) 500 450 400 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 05.08.11 28.07.11 09.08.11 Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) 90 100 134 N na poziomie a 2 (kg/ha) 150 140 174 P 2 O 5 (kg/ha) 19 60 45 K 2 O (kg/ha) 87 90 90 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 (l/ha) Ekolist Standard 4,0 l Florovit 1,0 l Florovit 1,0 l Siarczan Magnezu + Plonvit Z + Tytanit 6,0 kg + 1,0 l + 200 ml Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Zaprawa Funaben T Zaprawa Oxafun T 75 Kinto Duo 080 FS Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Huzar Activ 387 OD 1,0 l Cougar 600 SC 1,5 l Mustang 306 SE 0,6 l Legato Plus 600 SC + Maczuga 75 WG 1,25 l + 10 g Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS 0,1 l Pirimor 500 WG 0,25 kg Fungicyd- pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) (tylko na poziomie a 2 ) Acanto 250 SC 0,6 l Tilt Turbo 575 EC 0,8 l Sarfun 500 SC 0,4 l Capalo 337,5 SE 1,0 l Fungicyd drugi zabieg (nazwa, dawka/ha) Fandango 200 EC 1,0 l Prosaro 250 EC 1,0 l Swing Top 183 SC 0,6 +0,4 l Regulator wzrostu (nazwa, dawka/ha) Moddus 250 EC 0,4 l Cerone 480 SL 0,75 l Moddus 250 EC + Antywylegacz płynny 675 SL 0,2 l + 0,8 l 11
Tabela 3 Pszenica ozima. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2011 Lp. Cecha Lućmierz Masłowice Strzelce a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,8 8,7 6,0 3 Martwe rośliny (%) 3,2 4,2 4 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 30.05 01.06 30.05 31.05 27.05 27.05 5 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 10.07 12.07 09.07 10.07 6 Wysokość roślin (cm) 75 66 83 73 88 83 7 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,9 8,9 9,0 9,0 9,0 9,0 9 Porażenie przez mączniaka (skala 9 o ) 8,5 9,0 7,5 8,7 6,7 8,6 10 Porażenie przez rdzę brunatną (skala 9 o ) 8,4 9,0 8,7 8,9 5,3 7,7 11 Porażenie przez septoriozę liści (skala 9 o ) 7,9 8,5 7,2 7,8 9,0 9,0 12 Porażenie przez brunatną plamistość liści (skala 9 o ) 7,8 8,6 8,7 8,9 13 Masa 1000 ziaren (g) 40,0 37,8 45,9 49,8 14 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,2 12,3 15,4 15,5 14,8 14,8 15 Plon ziarna (dt z ha) 54,7 61,2 69,2 72,3 97,0 105,7 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny 12
Tabela 4 Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2011 Poziom a Lp. Odmiana 1 Poziom a 2 Lućmierz Masłowice Strzelce Lućmierz Masłowice Strzelce Wzorzec, dt z ha 54,7 69,2 97,0 61,2 72,3 105,7 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Zyta 91 100 89 96 2 Tonacja 100 90 108 100 95 105 3 Smuga 94 95 95 96 93 96 4 Boomer 100 95 103 104 94 102 5 Ludwig 94 96 95 100 95 97 6 Naridana 92 91 104 98 91 99 7 Akteur 96 90 105 101 88 100 8 Figura 106 103 91 100 101 95 9 Askalon 100 103 103 104 104 102 10 Baletka 97 101 99 97 99 101 11 Bamberka 98 112 111 96 113 107 12 Kranich 101 102 102 100 101 102 13 Natula 98 93 106 95 91 102 14 Skagen 105 107 107 100 107 104 15 Bockris 98 94 101 94 96 104 16 Kepler 108 98 103 108 101 104 17 Kredo 101 112 95 104 111 106 18 Operetka 114 101 108 111 101 102 19 Torrild 106 101 99 104 101 93 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa 92 101 97 97 21 Nutka 97 102 108 100 101 104 22 Garantus 94 100 94 93 100 99 23 Muszelka 109 107 97 107 107 99 13
Tabela 4 cd. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru: 2011 Lp. Odmiana Poziom a 1 Poziom a 2 Lućmierz Masłowice Strzelce Lućmierz Masłowice Strzelce Wzorzec, dt z ha 54,7 69,2 97,0 61,2 72,3 105,7 24 Bystra 97 101 99 103 100 98 25 Kampana 102 102 97 103 103 94 26 Look 103 104 106 99 106 111 27 Smaragd 101 118 107 99 117 105 28 Banderola 103 97 99 100 97 98 29 Fidelius 99 100 88 96 101 95 30 Jantarka 99 102 102 103 101 105 31 KWS Ozon 110 96 105 111 98 103 odmiany na ciastka (grupa K) 32 Bagou 97 101 86 98 100 93 odmiany pozostałe (grupa C) 33 Belenus 109 105 103 109 104 105 34 Forkida 102 98 98 97 97 102 35 Henrik 112 104 109 109 104 104 odmiany pszenicy twardej 36 Komnata 77 78 64 73 79 69 wzorzec wszystkie badane odmiany, w Masłowicach nie badano odmian Mewa i Zyta. 14
Tabela 5. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2011, 2010, 2009, 2009-2011 Lp. Odmiana Mrozoodporność 15 Plon ziarna w % wzorca Poziom a 1 Poziom a 2 Średnia 2011 2010 2009 2011 2010 2009 2009-2011 Wzorzec, dt z ha 73,6 78,1 70,2 74,0 79,7 94,3 82,3 85,4 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Zyta 2,5 100 100 102 101 98 101 104 101 2 Tonacja 5,5 100 85 94 93 101 97 102 100 3 Smuga 5,5 95 97 100 97 95 99 100 98 4 Boomer 3 100 97 98* 100 96 98* 5 Ludwig 4 95 104 104 101 97 106 102 102 6 Naridana 4,5 97 87 92* 96 90 93* 7 Akteur 3,5 98 99 102 100 96 96 99 97 8 Figura 4,5 98 104 102 101 98 102 102 101 9 Askalon 3 102 113 108* 103 109 106* 10 Baletka 3,5 99 93 96* 99 94 96* 11 Bamberka 3,5 108 107 108* 106 105 106* 12 Kranich 2,5 101 108 105* 101 106 104* 13 Natula 4,5 99 112 106* 97 105 101* 14 Skagen 4 106 103 105* 104 104 104* 15 Bockris 3 98 98 99 99 16 Kepler 2,5 102 102 104 104 17 Kredo 2 102 102 107 107 18 Operetka 2,5 107 107 104 104 19 Torrild 3,5 101 101 98 98 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa 6 101 91 112 101 101 103 111 106 21 Nutka 3 103 102 105 104 102 103 101 102 22 Garantus 3 95 103 103 100 98 100 102 100 23 Muszelka 3 103 100 100 101 103 100 103 102 Średnia 2009-2011
Tabela 5 cd. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2011, 2010, 2009, 2009-2011 Lp. Odmiana Mrozoodporność Plon ziarna w % wzorca Poziom a 1 Poziom a 2 Średnia 2011 2010 2009 2011 2010 2009 2009-2011 Wzorzec, dt z ha 73,6 78,1 70,2 74,0 79,7 94,3 82,3 85,4 24 Bystra 2,5 99 98 98* 100 93 95* 25 Kampana 2,5 100 107 103* 99 102 101* 26 Look 3 104 111 108* 106 105 107* 27 Smaragd 2 109 109 109* 107 105 107* 28 Banderola 2,5 100 100 98 98 29 Fidelius 4,5 94 94 97 97 30 Jantarka 4,5 101 101 103 103 31 KWS Ozon 3,5 103 103 103 104 odmiany na ciastka (grupa K) 32 Bagou 1,5 93 105 99* 96 106 102* odmiany pozostałe (grupa C) 33 Belenus 3 105 113 109* 105 112 110* 34 Forkida 4,5 99 99 99 99 35 Henrik 2,5 108 108 105 106 odmiany pszenicy twardej 36 Komnata 2,5 71 54 61* 73 73 68* Liczba doświadczeń 3 3 3 9 3 3 3 9 Wzorzec: w roku 2011 wszystkie badane odmiany, w 2010 roku Zyta, Tonacja, Smuga, Boomer, Ludwig, Naridana, Akteur, Figura, Askalon, Baletka, Bamberka, Kranich, Natula, Skagen, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka, Bystra, Kampana, Look, Smaragd, Bagou, Belenus, Komnata, w 2009 roku Zyta, Tonacja, Smuga, Ludwig, Akteur, Figura, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka. Liczba doświadczeń dla okresu 2009 2011 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza, * - średnia z dwóch lat. Średnia 2009-2011 16
Tabela 6. Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lp. Odmiana Liczba lat badań Brunatna plamistość liści Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści (DTR) 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 Wzorzec, (skala 9 o ) 7,6 7,6 7,5 7,3 8,0 7,2 8,2 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Zyta 3-1,8-1,6-1,2-0,9 0,2 0,0-0,2 2 Tonacja 3-1,4-1,1-1,0-0,9 0,1 0,4 0,0 3 Smuga 3-0,6-0,3-0,8-0,6-0,4-0,5 0,8 4 Boomer 2-0,9-1,0* -0,6-0,3* 0,1 0,3* 0,8 5 Ludwig 3 0,3 0,3 0,0-0,2-0,2-0,5 0,5 6 Naridana 2-1,2-1,0* -0,1-0,3* -0,2-1,0* -0,5 7 Akteur 3-0,6-0,2 0,4 0,3 0,3 0,2 0,8 8 Figura 3-0,2 0,0-0,8-1,2 0,1 0,1-0,5 9 Askalon 2 0,1 0,2* 0,9 0,9* 0,1 0,5* -0,2 10 Baletka 2-0,6-0,2* 0,2 0,3* -0,4-0,8* -0,2 11 Bamberka 2 0,4 0,6* -0,1 0,0* 0,3 0,5* 0,0 12 Kranich 2 0,4 0,6* 0,5 1,0* 0,5 0,7* -0,2 13 Natula 2 0,4 0,5* 0,4 0,0* 0,0 0,1* 0,8 14 Skagen 2 0,3 0,5* -0,1-0,2* 0,1 0,5* 0,3 15 Bockris 1 0,3 0,0 0,0 0,5 16 Kepler 1 0,7 0,7 0,0 0,3 17 Kredo 1 0,9 1,2 0,6 0,8 18 Operetka 1 0,4 0,5 0,3-0,2 19 Torrild 1 0,4 0,2 0,3 0,5 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa 3-0,3-0,6-1,2-0,6 0,2-0,2-1,7 21 Nutka 3-0,7-0,4-1,5-1,5 0,0-0,1-0,5 22 Garantus 3-0,6 0,0-0,3-0,1-0,2-0,4 0,8 23 Muszelka 3 0,6 0,5 0,4 0,6 0,0-0,2-1,0 17
Tabela 6 cd. Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca). Lp. Odmiana Liczba lat badań Brunatna plamistość liści Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści (DTR) 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 200-2011 2011 2009-2011 Wzorzec, (skala 9 o ) 7,6 7,6 7,5 7,3 8,0 7,2 8,2 24 Bystra 2 0,1 0,1* 0,4 0,4* -0,2-0,1* 0,3 25 Kampana 2 0,6 0,6* -1,1-1,1* 0,1 0,2* -0,2 26 Look 2-0,4-0,6* 0,2 0,2* 0,0 0,1* -0,5 27 Smaragd 2-0,2-0,1* 0,0 0,4* -0,2 0,1* 0,3 28 Banderola 1 0,1 0,7 0,3-1,2 29 Fidelius 1 0,6 0,5 0,0 0,5 30 Jantarka 1 0,3 0,5-0,2 0,8 31 KWS Ozon 1 0,3 0,7-0,2-1,2 odmiany na ciastka (grupa K) 32 Bagou 2 0,6 0,6* 0,9 1,0* -0,4-0,9* -0,5 odmiany pozostałe (grupa C) 33 Belenus 2 0,8 0,7* -2,6-2,5* 0,3 0,6* -0,7 34 Forkida 1-0,1 0,0-0,2 0,0 35 Henrik 1 0,6 0,9 0,1 0,0 odmiany pszenicy twardej 36 Komnata 2 0,3 0,3* -0,1 0,4* -0,4-0,3* 0,3 Liczba doświadczeń 3 9 3 9 3 9 2 2 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Brunatna plamistość liści (DTR) określona tylko w dwóch punktach w roku 2011. Wzorzec: w roku 2011 wszystkie badane odmiany, w 2010 roku - Zyta, Tonacja, Smuga, Boomer, Ludwig, Naridana, Akteur, Figura, Askalon, Baletka, Bamberka, Kranich, Natula, Skagen, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka, Bystra, Kampana, Look, Smaragd, Bagou, Belenus, Komnata, w 2009 roku Zyta, Tonacja, Smuga, Ludwig, Akteur, Figura, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka. Liczba doświadczeń dla okresu 2009-2011 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza. * - średnia z dwóch lat. 18
Tabela 7. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011, 2009-2011 Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) dojrzałości mlecznej badań Wzorzec, (skala 9 o ) 19 Masa 1000 ziaren (g) 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 Poziom agrotechniki a 1 9,0 9,0 9,0 8,1 82 90 42,9 43,2 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Zyta 3 0,0 0,0 0,0-0,2 16 15 2,8 2,7 2 Tonacja 3 0,0 0,0 0,0 0,2 6 5 4,6 2,9 3 Smuga 3 0,0 0,0 0,0-0,6 11 9 3,7 0,9 4 Boomer 2 0,0 0,0* 0,0 0,3* -5-8* -3,5-1,5* 5 Ludwig 3 0,0 0,0 0,0-0,4 20 16 4,0 3,8 6 Naridana 2 0,0 0,0* 0,0 0,0* -4-5* -1,4-1,7* 7 Akteur 3 0,0 0,0 0,0-0,2 7 6 4,8 0,7 8 Figura 3 0,0 0,0-0,5-1,4 13 10-0,1 0,5 9 Askalon 2 0,0 0,0* 0,0 0,4* -5-5* -2,4-2,3* 10 Baletka 2 0,0 0,0* -0,1-0,4* -2-3* -5,8-4,4* 11 Bamberka 2 0,0 0,0* 0,0 0,0* 1 1* 1,1 3,1* 12 Kranich 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -6-6* -5,4-3,8* 13 Natula 2 0,0 0,0* -0,1-0,1* 9 10* 4,3 2,7* 14 Skagen 2 0,0 0,0* 0,0 0,0* 0 0* -2,2-0,8* 15 Bockris 1 0,0 0,0 7 3,6 16 Kepler 1 0,0 0,0-11 1,4 17 Kredo 1 0,0 0,0-8 -2,8 18 Operetka 1 0,0 0,0 3 3,9 19 Torrild 1 0,0 0,0-4 -3,6 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa 3 0,0 0,0-0,2-1,3 6 6-0,7 1,8 21 Nutka 3 0,0 0,0 0,0 0,5 11 8 2,3 2,4 22 Garantus 3 0,0 0,0 0,0 0,7-7 -6-4,9-6,0 23 Muszelka 3 0,0 0,0 0,0 0,5-13 -3-3,3-2,3
Tabela 7 cd. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011, 2009 2011. Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) dojrzałości mlecznej badań Wzorzec, (skala 9 o ) Masa 1000 ziaren (g) 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 Poziom agrotechniki a 1 9,0 9,0 9,0 8,1 82 90 42,9 43,2 24 Bystra 2 0,0 0,0* 0,0 0,3* -11-11* -3,7-1,5* 25 Kampana 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -17-17* -5,6-4,5* 26 Look 2 0,0 0,0* 0,0 0,4* 5 3* 1,6 2,2* 27 Smaragd 2 0,0 0,0* 0,0 0,3* -1-3* -3,1-1,0* 28 Banderola 1 0,0 0,0-4 1,1 29 Fidelius 1 0,0 0,0 6-3,6 30 Jantarka 1 0,0 0,0-1 0,8 31 KWS Ozon 1 0,0 0,0-8 3,8 odmiany na ciastka (grupa K) 32 Bagou 2 0,0 0,0* 0,0 0,1* -10-14* -6,7-6,1* odmiany pozostałe (grupa C) 33 Belenus 2 0,0 0,0* 0,0-0,2* -4-4* -2,8-3,9* 34 Forkida 1 0,0 0,0 9 4,7 35 Henrik 1 0,0 0,0 4 0,3 odmiany pszenicy twardej 36 Komnata 2 0,3 0,2* -0,6-0,2* -4-7* 10,9 8,6* Liczba doświadczeń 3 9 3 9 3 9 3 9 Wzorzec: w roku 2011 wszystkie badane odmian, w 2010 roku - Zyta, Tonacja, Smuga, Boomer, Ludwig, Naridana, Akteur, Figura, Askalon, Baletka, Bamberka, Kranich, Natula, Skagen, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka, Bystra, Kampana, Look, Smaragd, Bagou, Belenus, Komnata, w 2009 roku Zyta, Tonacja, Smuga, Ludwig, Akteur, Figura, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka. MTZ określona tylko w dwóch punktach w roku 2011 Liczba doświadczeń dla okresu 2009-2011 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza. * - średnia z dwóch lat. 20
Tabela 8. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011, 2009-2011 Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) dojrzałości mlecznej badań Wzorzec, (skala 9 o ) 21 Masa 1000 ziaren (g) 2011 2009-2011 2011 200-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 Poziom agrotechniki a 2 9,0 9,0 9,0 8,0 74 84 43,8 44,9 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Zyta 3 0,0 0,0 0,0 0,2 14 12 0,3 1,1 2 Tonacja 3 0,0 0,0 0,0 0,6 5 6 3,0 2,6 3 Smuga 3 0,0 0,0 0,0-0,2 8 5 1,4 0,6 4 Boomer 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -5-6* -2,2-1,0* 5 Ludwig 3 0,0 0,0 0,0 0,1 16 13 4,0 3,1 6 Naridana 2 0,0 0,0* 0,0-0,1* -6-6* -1,3-1,9* 7 Akteur 3 0,0 0,0 0,0 0,4 2 3 4,8 0,7 8 Figura 3 0,0 0,0 0,0-0,8 11 7 0,4 1,8 9 Askalon 2 0,0 0,0* 0,0 0,1* -4-3* 1,6-0,7* 10 Baletka 2 0,0 0,0* 0,0-0,1* 3 0* -6,4-4,4* 11 Bamberka 2 0,0 0,0* 0,0 0,1* 2 3* -1,0 2,0* 12 Kranich 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -3-4* -6,5-4,4* 13 Natula 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* 9 6* 3,3 2,5* 14 Skagen 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -1 1* -0,4-0,1* 15 Bockris 1 0,0 0,0 6 4,6 16 Kepler 1 0,0 0,0-7 2,9 17 Kredo 1 0,0 0,0-7 -1,8 18 Operetka 1 0,0 0,0 4 2,7 19 Torrild 1 0,0 0,0-3 -5,0 odmiany chlebowe (grupa B) 20 Mewa 3 0,0 0,0 0,0-1,3 5 2-7,4 0,0 21 Nutka 3 0,0 0,0 0,0 0,8 8 7 3,3 1,7 22 Garantus 3 0,0 0,0 0,0 0,6-9 -7-6,1-6,8 23 Muszelka 3 0,0 0,0 0,0 0,8-10 -13-3,2-1,5
Tabela 8 cd. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011, 2009-2011 Wyleganie (skala 9 o ) Liczba Wysokość roślin w fazie Lp. Odmiana lat przed zbiorem (cm) dojrzałości mlecznej badań Wzorzec, (skala 9 o ) Masa 1000 ziaren (g) 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 2011 2009-2011 Poziom agrotechniki a 2 9,0 9,0 9,0 8,0 74 84 43,8 44,9 24 Bystra 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -9-9* -3,8-1,5* 25 Kampana 2 0,0 0,0* 0,0-0,1* -16-15* -4,3-3,3* 26 Look 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* 4 4* 3,4 2,7* 27 Smaragd 2 0,0 0,0* 0,0-0,1* 1 1* -4,3-1,4* 28 Banderola 1 0,0 0,0-2 2,0 29 Fidelius 1 0,0 0,0 2-4,8 30 Jantarka 1 0,0 0,0 1 3,3 31 KWS Ozon 1 0,0 0,0-6 -0,6 odmiany na ciastka (grupa K) 32 Bagou 2 0,0 0,0* 0,0 0,2* -8-12* -8,2-7,2* odmiany pozostałe (grupa C) 33 Belenus 2 0,0 0,0* 0,0-0,5* -5-4* -3,6-3,6* 34 Forkida 1 0,0 0,0 6 5,2 35 Henrik 1 0,0 0,0 4 4,7 odmiany pszenicy twardej 36 Komnata 2 0,3 0,2* -0,6-0,6* -2-2* 9,6 10,5* Liczba doświadczeń 3 9 3 9 3 9 3 9 Wzorzec: w roku 2011 wszystkie badane odmiany, w 2010 roku - Zyta, Tonacja, Smuga, Boomer, Ludwig, Naridana, Akteur, Figura, Askalon, Baletka, Bamberka, Kranich, Natula, Skagen, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka, Bystra, Kampana, Look, Smaragd, Bagou, Belenus, Komnata, w 2009 roku Zyta, Tonacja, Smuga, Ludwig, Akteur, Figura, Mewa, Nutka, Garantus, Muszelka. MTZ określona tylko w dwóch punktach w roku 2011 Liczba doświadczeń dla okresu 2009-2011 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza. * - średnia z dwóch lat. 22