Jęczmień jary. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 Jęczmień jary Uwagi ogólne Dzięki systemowi badań PDO możliwa jest ocena wartości gospodarczej odmian zarejestrowanych. W roku Krajowy rejestr liczył 64 odmiany (33 browarnych i 31 typu pastewnego). W roku na liście odmian zalecanych do uprawy w regionie warmińsko-mazurskim (LOZ) znalazło się 8 odmian (1 browarna i 7 pastewnych). Na LOZ w roku wpisano odmiany Olympic, KWS Atrika, Oberek i Soldo, a wycofano odmiany Skald, Suweren i Victoriana. Aktualnie tworzą ją: Olympic, KWS Olof, Iron, Natasia, Ella, KWS Atrika, Oberek i Soldo. Doświadczenia były założone w trzech miejscowościach: we Wrócikowie, Rychlikach i Ruskiej Wsi. Badania prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych, przy zastosowaniu uprawy typowej dla użytkowania jęczmienia pastewnego. Z badań wynika, że w przypadku jęczmienia jarego przyrost plonu na wyższym poziomie agrotechniki zależy w dużej mierze od warunków pogodowych panujących w okresie wegetacji oraz wyboru odpowiedniej odmiany. Preparatów do wykonywanych zabiegów ochronnych w omawianym gatunku podobnie jak w przypadku wcześniej omawianych dokonywali prowadzący doświadczenia. Preparaty musiały być zarejestrowane w kraju i zalecane dla danego gatunku przez IOR. Na obu poziomach agrotechnicznych w uzasadnionych przypadkach zwalczano również szkodniki. Wyniki doświadczeń Średni plon jęczmienia jarego w roku był na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym. W minionym sezonie wegetacyjnym najwyższe plonowanie odnotowano we Wrócikowie. Przy zastosowaniu agrotechniki intensywnej (a 2 ) zebrano średnio we Wrócikowie 99,9 dt/ha, w Rychlikach 97,3 dt/ha, a w Ruskiej Wsi 73,3 dt/ha. Przy mniejszych nakładach (a 1 ) uzyskano odpowiednio 97,9 dt/ha, 100,2 dt/ha oraz 66,0 dt/ha. Średnio dla odmian najwyższy przyrost plonu na poziomie a 2 uzyskano w Ruskiej Wsi 7,3 dt/ha, we Wrócikowie 2,0 dt/ha, natomiast w Rychlikach przyrost plonu na poziomie intensywnym w stosunku do podstawowego był ujemny i wyniósł -2,9 dt/ha(tabela 3). Wśród odmian pastewnych dobre i stabilne wyniki po trzech latach badań osiągnęły Natasia i Soldo. W ostatnim roku plonowaniem powyżej wzorca na poziomie a 1 i a 2 wyróżniły się również odmiany pastewne Natasia i Soldo oraz odmiany browarne Olimpic i badana drugi rok Salome (tabela 5). W roku jęczmień jary w niewielkim stopniu porażony został przez choroby grzybowe. Większe porażenie przez mączniaka wystąpiło w odmianach Iron, Natasia, Podarek i Oberek, pozostałe odmiany wykazały się wyższą odpornością. Plamistość siatkowa najbardziej poraziła odmiany Hajduczek i KWS Atrika. W nieznacznym stopniu wystąpiła rynchosporioza na odmianach Salome, KWS Olof, Hajduczek, Soldo i Podarek. Pełny zestaw wyników obserwacji przeprowadzonych na poziomie podstawowym (bez ochrony fungicydowej) zaprezentowano w tabeli 6. W minionym sezonie nie zanotowano wylegania w fazie dojrzałości mlecznej, natomiast wyleganie jęczmienia jarego przed zbiorem, zarówno na poziomie podstawowym jak i intensywnym, wystąpiło tylko w miejscowości Rychliki. W niewielkim stopniu wyległy: Olympic, SU Lolek, KWS Fabienne, Hajduczek oraz Radek. Wartość masy tysiąca ziaren (MTZ) była niższa od ubiegłorocznej i wyniosła średnio w województwie 51,9 g na poziomie a 1 i 52,1 g na a 2. Najgrubszym ziarnem na obu poziomach cechowały się Hajduczek, Oberek i Soldo, ponadto na poziomie a 2 wyróżniła się również odmiana Natasia. Najdrobniejszym ziarnem na poziomie podstawowym charakteryzowały się KWS Dante, KWS Fabienne i Rubaszek, a na poziomie intensywnym KWS Olof, Rubaszek oraz Radek (tabela7).

2 Tabela 1. Jęczmień jary. Odmiany badane. Rok zbioru: Kod kraju pochodzenia Rok wpisania do Krajowego rejestru * Rok wpisania do LZO Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) 1. Olympic w FR 2013 RAGT Semences Polska sp. z o.o., ul. Sadowa 10A; PL Łysomice 2. KWS Dante DE 2014 KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL Prusy 3. Salome DE 2014 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 4. SU Lolek DE 2014 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 5. KWS Fabienne DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL Prusy 6. KWS Olof DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL Prusy 7. Iron w DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan 8. Natasia DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan 9. Ella PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan 10. Hajduczek PL 2013 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 11. KWS Atrika DE 2013 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5; PL Prusy 12. Oberek PL 2013 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 13. Soldo w DE 2013 Saaten-Union Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 14. Podarek PL 2014 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 15. Rubaszek PL 2014 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146; PL Kobylin 16. Radek w PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce * - według,,listy odmian roślin rolniczych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce

3 Tabela 2. Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość SDOO Wrócikowo pow. Olsztyn ZDOO Rychliki pow. Elbląg ZDOO Ruska Wieś pow. Ełk Kompleks rolniczej przydatności gleby pszenny dobry pszenny dobry pszenny dobry Klasa bonitacji gleby III b III b IV b ph gleby w KCl 7,1 5,8 6,3 Przedplon bobik groch siewny groch siewny Data siewu Obsada nasion (szt./m 2 ) Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a1 (kg/ha) N na poziomie a2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a 2 Agravita Complete ( 2 kg); Agravita Aktiv 70 (0,5 kg) FoliQ Micromix ( 1 l); Wuxal Top N ( 5 l) I zabieg: Siarczan magnezu, MikrovitMn, Mikrovit Molibden (10 kg+ 1 l+ 1 l); II zabieg: Siarczan magnezu, Tytanit, MikrovitMn, Optysil ( 10 kg+ 0,2 l+ 1 l+ 0,5 l) Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Funaben Plus 02 WS Funaben Plus 02 WS Funaben Plus 02 WS Herbicyd Mustang Forte 195 SE ( 0,8 l) Helm Tribi 75 WG (15g); Axial 50 EC (0,9 l) Sekator 125 OD (0,15 l); Axial 50 EC EC (0,8 l) Insektycyd Fury 100 EW (0,1 l) Fury 100 EW (0,1 l) _ tylko na poziomie a 2 Fungicyd - pierwszy zabieg Fungicyd - drugi zabieg Regulator wzrostu Safir 125 SC ( 1 l) Falcon 460 EC (0,6 l) Menara 410 EC ( 0,5 l) Artea 330 EC ( 0,5 l) Tilt Turbo 575 EC (0,8 l) Artea 330 EC ( 0,5 l) Moddus 250 EC (0,4 l) Cerone 480 SL (0,7 l) Moddus 250 EC (0,4 l)

4 Tabela 3. Jęczmień jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Wyszczególnienie Wrócikowo Rychliki Ruska Wieś a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1. Termin kłoszenia (data) Termin dojrzałości woskowej (data) Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 ) Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 ) ,4 8,3 6. Porażenie przez choroby (skala 9 ): -mączniak prawdziwy 7,0 8,6 8,3 8, rdza jęczmienia 9 9 8, plamistość siatkowa 7,0 8,2 7,2 8,3 6,1 7,7 -czarna plamistość rynchosporioza 9 9 8,8 9 8,1 8,7 7. Masa 1000 ziaren (przy wilgotności 14%) (g) 57,8 57,0 50,2 51,7 49,4 49,9 8. Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,0 11,9 14,2 15,0 12,01 12,5 9. Plon ziarna (przy wilgotności 14%) (dt/ha) 97,9 99,9 100,2 97,3 66,0 73,3 Wyniki średnie ze wszystkich badanych odmian a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki Skala 9 : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

5 Tabela 4. Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: przy wilgotności ziarna 14% Poziom a 1 Poziom a 2 Wrócikowo Rychliki Ruska Wieś Wrócikowo Rychliki Ruska Wieś Wzorzec (dt/ha) 97,9 102,2 67,2 100,0 98,8 72,8 1. Olympic w KWS Dante Salome SU Lolek KWS Fabienne KWS Olof Iron w Natasia Ella Hajduczek KWS Atrika Oberek Soldo w Podarek Rubaszek Radek w w - odmiany wchodzące w skład wzorca w roku Tabela 5. Jęczmień jary. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru:, 2014, 2013 przy wilgotności ziarna 14% Liczba lat badań Wartość browarna (skala 9 ) a 1 a Wzorzec (dt/ha) 89,1 85,0 69,8 87,1 81,3 90,5 92,1 86,6 91,3 89,7 1. Olympic w 3 6, KWS Dante 2 6, Salome 2 5, SU Lolek 2 6, KWS Fabienne 1 7, KWS Olof Iron w Natasia Ella Hajduczek KWS Atrika Oberek Soldo w Podarek Rubaszek Radek w Liczba doświadczeń w - odmiany wchodzące w skład wzorca w roku 2014-

6 Tabela 6. Jęczmień jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru, Liczba lat badań Mączniak Plamistość siatkowa Rdza jęczmienia Rynchosporioza Wzorzec (skala 9º) 7,3 7,3 6,7 6,9 8,8 8,4 8,4 8,2 1. Olympic w 3 1,2 1,4-0,5 0,1-0,8-0,5 0,3 0,1 2. KWS Dante 2 1,2-0,0-0,2-0,3-3. Salome 2 1,2-0,0-0,2 - -0,2-4. SU Lolek 2 1,2 - -0,3-0,2-0,1-5. KWS Fabienne 1 1,4-0,5 - -0,3-0,1-6. KWS Olof 3-0,1 0,8 0,2 0,3-0,3-0,3-0,2-0,1 7. Iron w 3-3,6-2,4-0,3-0,3 0,2 0,5 0,1 0,1 8. Natasia 3-2,3-0,6-0,3-0,6 0,2-0,3 0,3 0,1 9. Ella 3 1,7 1,5 0,4 0,6-0,8-0,5 0,1-0,1 10. Hajduczek 3 1,2 1,2-2,1-1,3-0,3-0,4-0,2 0,0 11. KWS Atrika 3 0,9 1,2-1,6-0,8 0,2 0,5 0,1-0,5 12. Oberek 3-0,8-0,2 0,0-0,1 0,2 0,2 0,1-0,2 13. Soldo w 3 1,4 1,3 0,7 0,5 0,2 0,1-0,4-0,2 14. Podarek 2-1,6-0,2-0,2 - -0,3-15. Rubaszek 2 1,7 - -0,1-0,2-0,3-16. Radek w 1 0,9-0,0-0,2-0,1 - Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą w - odmiany wchodzące w skład wzorca w roku

7 nie wystąpiło nie wystąpiło nie wystąpiło nie wystąpiło Tabela 7. Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, Liczba lat badań w fazie doj. mlecznej 2014 Wyleganie (skala 9º) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec (skala 9º) 9 8,4 8,4 7, ,9 53,0 1. Olympic w 3 0,2-0,4 0, ,9-1,9 2. KWS Dante 2 0,6 0, ,3-3. Salome 2 0,6 0, ,7-4. SU Lolek 2 0,6-0, ,3-5. KWS Fabienne , ,0-6. KWS Olof 3 0,6 0,1 0, ,9-0,1 7. Iron w 3 0,6 0,1 0, ,8-1,7 8. Natasia 3 0,5 0,1-0, ,5 2,3 9. Ella 3 0,4 0,1 0, ,0 3,0 10. Hajduczek 3 0,5-0,4 0, ,2 3,9 11. KWS Atrika 3 0,5 0,1 0, ,3 4,7 12. Oberek 3 0,4 0,1 0, ,8 3,2 13. Soldo w 3 0,5 0,1 0, ,2 5,9 14. Podarek 2 0,3 0, ,3-15. Rubaszek 2 0,6 0, ,6-16. Radek w , ,6 - Liczba doświadczeń Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec (skala 9º) 9 8,4 8,6 7, ,1 53,5 1. Olympic w 3 0,2-0,6 0, ,2-1,6 2. KWS Dante 2 0,6 0, ,4-3. Salome 2-0,6 0, ,7-4. SU Lolek 2 0,4-0, ,3-5. KWS Fabienne , ,7-6. KWS Olof 3 0,4-0,6-0, ,1-1,1 7. Iron w 3 0,4-0,1 0, ,5-1,0 8. Natasia 3 0,1-0,6-0, ,0 3,6 9. Ella 3-0,2-0,1 0, ,0 2,1 10. Hajduczek 3 0,6-0,6 0, ,8 3,6 11. KWS Atrika 3-0,1-0,1-0, ,8 3,4 12. Oberek 3 0,4-0,1 0, ,7 4,6 13. Soldo w 3 0,1-0,1 0, ,9 5,1 14. Podarek 2 0,4-0, ,7-15. Rubaszek 2 0,6-0, ,3-16. Radek w , ,7 - Liczba doświadczeń w - odmiany wchodzące w skład wzorca w roku ; Wyleganie: wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą