Program KOŁA MIŁOŚNIKÓW PRZYRODY działającego przy Szkole Podstawowej nr 8 w Zgierzu opracowany przez nauczycielkę przyrody i opiekunkę koła mgr Jolantę Ignaczak Wstęp Program przeznaczony jest do realizacji na dodatkowych, nieobowiązkowych zajęciach, dla osób zainteresowanych przyrodą i działaniem na rzecz jej ochrony. Opracowany został po diagnozie potrzeb uczniów. Ich propozycje stanowią szkielet programu. Realizacja zadań programowych pozwala na wszechstronny rozwój ucznia, rozwija jego zainteresowania i doskonali umiejętności ponadprzedmiotowe. Nauczyciel jest opiekunem grupy i osobą wspierającą. Dyskretnie kieruje pracą dając uczniom dużą swobodę działania i możliwość twórczej aktywności. Program skierowany jest do grupy uczniów klas V-tych i VI-tych szkoły podstawowej. Zajęcia będą odbywały się przez cały rok szkolny, 2 godziny, co dwa tygodnie. Cele edukacyjne: Wiedza: rozwijanie zainteresowania światem, jego różnorodnością i pięknem znajomość podstawowych pojęć przyrodniczych i posługiwanie się nimi dostrzeganie współzależności człowieka i środowiska Doskonalenie umiejętności: planowania, organizowania i oceniania efektów swojej pracy skutecznego porozumiewania się i współpracy w zespole wykorzystania wiedzy do twórczego rozwiązywania problemów poszukiwania wiedzy z różnych źródeł i dzielenia się nią wykorzystania technologii komputerowej w swojej pracy dokonywania obserwacji przyrodniczych i prowadzenie prostych doświadczeń doskonalenia umiejętności bezpiecznego poruszania się w terenie Kształtowanie postaw: poczucia odpowiedzialności za przyrodę wrażliwości na piękno i potrzeby przyrody ekologicznego stylu życia postawy twórczej i przedsiębiorczej uczniów 1
Metody i formy pracy: Na zajęciach wykorzystywane są atrakcyjne metody pracy, których uczniowie często są pomysłodawcami. Prowadzone są warsztaty tematyczne, zajęcia terenowe, doświadczenia, obserwacje gołym okiem i za pomocą przyrządów (lornetki, lupy, mikroskopy), spotkania z ciekawymi ludźmi, gry i zabawy o tematyce przyrodniczej. Efekty pracy często są prezentowane na forum szkoły w formie: plakatów, inscenizacji, prezentacji. Wiele zadań jest bezpośrednio skierowanych do wszystkich uczniów szkoły, nauczycieli i rodziców. Podczas zajęć uczniowie korzystają z różnych źródeł informacji: książki, czasopisma, przewodniki, filmy o tematyce przyrodniczej, encyklopedie i edukacyjne programy multimedialne i internet. Wykorzystują do pracy komputer znajdujący się w pracowni przyrodniczej, cześć zajęć odbywać się będzie w pracowni komputerowej. Literatura: Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie E.Brudnik, A.Moszczyńska, Beata Owczarska 101 szkolnych doświadczeń przyrodniczych David Burnie Biologia dla każdego dziecka 101 ciekawych doświadczeń Janice VanClave Edukacja środowiskowa w terenie pomysły i pomoce D.Soida, T. Kotynia Pakiet edukacyjny Eko-Logik - interaktywne metody nauczania przyrody Cales Malmberg, Anders Olsson Ścieżka przyrodniczo leśna w uroczysku Lućmierz (przewodnik dydaktyczny) J.K.Kurowski Czasopisma: Przyroda Polska, Aura Wydawnictwa edukacyjne LOP Ewaluacja: ciągła obserwacje aktywności uczestników zajęć ankieta dla uczestników na zakończenie semestru i roku szkolnego sprawozdanie z działalność w I i II semestrze notatki z działalności dotyczące zrealizowanych zadań na stronie internetowej szkoły i w kronice szkolnej 2
PLAN PRACY KOŁA MIŁOŚNIKÓW PRZYRODY Lp. 1. Hasło programowe Organizujem y swoją pracę zadania Opracowanie programu i zasad pracy koła Formy realizacji Diagnoza potrzeb uczniów propozycje działań Ustalenie zasad pracy Cele szczegółowe Uczeń: dokonuje analizy swoich zainteresowań doskonali umiejętność komunikowania się planuje pracę termin IX.04 uwagi 2. Tu jest moje miejsce, tu jest mój dom Prezentacja multimedialna Zgierz moje miasto Zebranie informacji o Zgierzu prezentacji multimedialnej zna historię Zgierza zna ciekawe obiekty architektury Zgierza. wyszukuje informacje w różnych źródłach wiedzy. posługuje się komputerem w celu opracowania informacji i przedstawienia swojego rodzinnego miasta. IV 2004 Ekologiczna wizja przyszłości - Przyczyny i skutki zanieczyszczenia powietrza wody i gleby - dyskusja Praca w grupach Czytanie książek i czasopism ekologicznych potrafi podać przykłady zagrożeń, których autorem jest człowiek rozumie, dlaczego należy chronić powietrze, wodę i glebę zna pozytywne i negatywne zmiany zachodzące w wyniku VI 2005 3
3. Poznajemy najbliższą okolicę wyruszamy w teren Piesza wycieczka do lasu Wycieczka rowerowa ścieżką edukacyjną po lesie Grotniki Filmy o tematyce ekologicznej Opracowanie przez uczniów trasy wycieczki Wyprawa z kompasem i mapą. Zasady zachowania się na łonie natury Paleta jesiennych barw piękno przyrody jesienią wyprawy na podstawie broszury: Ścieżka dydaktyczno- leśna w uroczysku Lućmierz Prowadzenie obserwacji w terenie - zwiastuny wiosny Przypomnienie zasad bezpieczeństwa podczas jazdy na rowerze ingerencji człowieka dostrzega sutki działalności człowieka w najbliższym otoczeniu wykonuje szkic terenu i opracowuje trasę wycieczki porusza się w terenie z pomocą szkicu terenu i kompasu bezpiecznie i poprawnie zachowuje się na łonie natury. dostrzega piękno otaczającej przyrody dostrzega walory przyrodnicze i rekreacyjne najbliższego otoczenia dostrzega skutki nieprzemyślanej działalności człowieka zna rośliny zwiastujące przyjście wiosny. zna walory aktywnych form spędzania czasu wolnego i propaguje je. IX.04 V.05 4
Wycieczka po okolicy szkoły Oznaczanie pospolitych gatunków drzew i krzewów w najbliższej okolicy Wykonanie zielnika zna gatunki drzew i krzewów występujących w okolicy wykonuje zielnik IX.04 Wycieczka do Lasu Łagiewnickiego Zajęcia w Ośrodku Ekologicznym w Łagiewnikach zna formy ochrony przyrody występujące w najbliższej okolicy rozumie konieczność ochrony przyrody VI.05 4. Akwarium mały ekosystem Generalne porządki w akwarium Bieżąca opieka Gazetka organizmy w naszym akwarium niezbędnych przyborów Generalne porządki Karmienie ryb, czyszczenie Poszukiwanie informacji w różnych źródłach (czasopisma, książki, internet) Obserwacje organizmów gazetki Mieszkańcy naszego akwarium organizuje warsztat pracy wyrabia w sobie poczucie odpowiedzialności za zwierzę zna gatunki ryb i roślin występujących w szkolnym akwarium. korzysta z różnych źródeł informacji dokonuje prostych obserwacji wykonuje rysunki na podstawie bezpośrednich obserwacji. wykorzystuje komputer do opracowania informacji IX.04 VI.05 Na bieżąc o IX.04 5
Pozyskanie pieniędzy na utrzymanie akwarium - giełda roślin i rybek akwariowych materiału na sprzedaż plakatów informacyjnych Zorganizowanie minigiełdy akwarystycznej Zakup pokarmu dla ryb za zarobione pieniądze potrafi zaplanować i przeprowadzić akcję w celu zbiórki funduszy. IX 04 5. Praktyczne działania na rzecz ochrony środowiska Całoroczna zbiórka makulatury i baterii Szkolny konkurs ZŁOTA PUSZKA 2004-2005 Akcja skierowana do społeczności lokalnej POSPRZATAJ SWÓJ DOM Plakaty informacyjne o zbiórce surowców wtórnych na terenie szkoły Opracowywanie danych z kolejnych etapów konkursu Opracowanie plakatów dotyczących zbiórki surowców wtórnych w naszej szkole Rozwieszenie plakatów w otoczeniu szkoły Przeprowadzenie akcji dyżury uczniowskie w celu odbierania zna rolę i zasady tworzenie plakatu wykorzystuje komputer do wykonania plakatów informacyjnych. dostrzega skutki nieprzemyślanej działalności człowieka w najbliższym otoczeniu. zna korzyści wynikające z racjonalnego i oszczędnego gospodarowania zasobami przyrody. propaguje postawy ekologiczne w najbliższym otoczeniu. Na bieżąc o cały rok XII 2004 i III 2005 6
przynoszonych surowców wtórnych 6. Budzimy świadomość konieczności ochrony przyrody Inscenizacja poruszająca problematykę konieczności oszczędzania surowców naturalnych i gospodarowania odpadami Konkurs wiedzy poruszający powyższą problematykę Opracowanie przez uczniów scenariusza inscenizacji przez uczniów scenografii i kostiumów Prezentacja inscenizacji na forum szkoły pytań konkursowych Zorganizowanie drobnych nagród Przeprowadzenie konkursu wśród uczniów naszej szkoły zna skutki nieprzemyślanej działalności człowieka zna korzyści wynikające z racjonalnego i oszczędnego gospodarowania zasobami przyrody. propaguje postawy ekologiczne wśród rówieśników korzysta z źródeł informacji poprawnie formułuje pytania. zna zasady pisania scenariuszy inscenizacji. planuje działania i organizuje warsztat pracy współpracuje w grupie czuje odpowiedzialność za fragment całości XI XII 2004 XI- XII 2004 Czym zajmuje się LOP? gazetki i referatu na temat zadań LOP zna zadania LOP propaguje postawy ochroniarskie wśród rówieśników II 2005 7
7. Zwierzę mój przyjaciel Współpraca ze zgierskim schroniskiem dla zwierząt Zbiórki darów i funduszy na rzecz schroniska Wyjście do schroniska Konkurs buda dla Asa Sonda Wywiad środowiskowy Szerzenie idei wolontariatu jest wrażliwy na los zwierząt potrafi zorganizować zbiórkę darów wie na czym polega wolontariat jest świadom znaczenia pracy w wolontariacie Cały rok Wyjśc ia X 04 V 05 Akcja : Ptaki zimą Systematyczne dokarmianie ptaków smakołyków dla ptaków z naszego karmnika zna ptaki zimujące w Polsce wykonuje proste karmniki dla ptaków rozumie znaczenie ptaków w przyrodzie jest wrażliwy na losy dzikich zwierząt czuje odpowiedzialność za przyrodę XII 2004 8. Rośliny bez nich nie byłoby życia na Ziemi Pielęgnacja zieleni wokół szkoły Jaka choinka na święta żywa czy sztuczna? Grabienie liści i porządkowanie rabat Dyskusja Plakat promujący żywe choinki rozumie znaczenie roślin dla istnienia życia na ziemi dba o najbliższe otoczenie prowadzi dyskusję - przedstawia argumenty w sposób asertywny wie, że żywe choinki są bardziej przyjazna dla XI 04 III 05 XII 04 8
środowiska zna minusy wykorzystywania sztucznych choinek Rośliny w naszej pracowni Przesadzanie roślin Zabiegi pielęgnacyjne roślin rozmnaża rośliny doniczkowe przesadza rośliny doniczkowe prowadzi zabiegi pielęgnacyjne roślin doniczkowych korzysta z informacji dotyczących pielęgnacji roślin doniczkowych V.05 IV.05 Las i jego rola Udział w warsztatach zna pospolite gatunki drzew i krzewów zna rodzaje zbiorowisk leśnych w Polsce wie jakie znaczenie mają lasy dla istnienia życia na Ziemi zna surowce pozyskiwane z lasu V 05 Akcja - Posadźmy drzewo Zdobycie funduszy na zakup drzewka Posadzenie drzewka na terenie przyszkolnym i opieka nad nim sadzi i pielęgnuje drzewko IV 05 9
9. Nie wszystko widać gołym okiem Akcja plakatowa stop wypalaniu traw Obserwacje mikroskopowe i rozwieszenie plakatów Przypomnienie budowy i zasad obsługi mikroskopu Prowadzenie obserwacji mikroskopowych Wykonywanie preparatów mikroskopowych mokrych zna zagrożenia wynikające z wypalania traw zna budowę mikroskopu posługuje się mikroskopem wykonuje preparaty mikroskopowe mokre prowadzi obserwacje mikroskopowe III 05 II 05 10. To nie magia to zjawiska Prowadzenie prostych doświadczeń przyrodniczych i przeprowadzenie doświadczeń Zaprezentowanie doświadczeń przed uczniami klas III poszukuje wyjaśnień zjawisk przyrodniczych wykonuje proste doświadczenia wyciąga wnioski prezentuje doświadczenie i objaśnia je II- III 05 11. Sprawdźmy się Udział w konkursach o tematyce przyrodniczej i udział w powiatowym konkursie ekologicznym i udział w konkursie Zgierz moje miasto wykorzystuje swoją wiedzę i umiejętności zna zasady rywalizacji fair - play zna sposoby rozładowywania stresu wg..ha ronogr amu konku rsów 10
EWALUACJA ZAJĘĆ KOŁA MIŁOŚNIKÓW PRZYRODY 1. Na zajęciach panuje atmosfera (określ, jaka). 2. Oceń metody pracy na zajęciach zaznacz dowolną liczbę określeń, które są zgodne z twoimi odczuciami Metody pracy: są ciekawe pozwalają poszerzyć wiedzę rozwijają zainteresowania doskonalą umiejętności planowania i organizowania pracy 3. Które z realizowanych zadań uważasz za udane? 4. Które z zadań najbardziej zmobilizowało Cię do działania? 5. CO NALEŻY POPRAWIĆ? 11