Dlaczego i gdzie dzieci uciekają rodzicom? Etiologia współczesnych zaburzeń i uzależnień (ujęcie socjopedagogiczne) Nic nie dzieje się bez przyczyny prof. ndzw. dr hab. Mariusz Jędrzejko
Masowo otwieramy nowe puszki Pandory. 1. Mówimy dzieciom stańcie się jak najszybciej dorosłe 2. Pozwalamy im na wszystko 3. Piją, oglądają, jedzą to co my + coraz więcej chemii 4. Zmieniliśmy ich rytm życia śpią coraz krócej 5. Dajemy im coraz więcej praw zapominając o obowiązkach
Jeśli chcesz być konserwatywnym tatą/mamą i konserwatywnym nauczycielem 1. Wyznaczaj swoim dzieciom granice i określaj normy 2. Wymagaj aby pracowały w domu 3. Od uczniów wymagaj by się uczyli i wstawali kiedy wchodzę do sali 4. Nie toleruj ściągania mów: ściągasz nie zdasz 5. Asystentkom i asystentom mów do pracy przychodzi się w sukience, żakiecie i garniturze jeansy zostawcie na weekend 6. Dzieciom, studentom, pracownikom mów nieustannie - jesteście super
Jest nas coraz więcej i Teza: potencjał profilaktyczny powinien sprzyjać ograniczaniu zaburzeń 1989-2010 - pedagogów 6 razy więcej - psychologów 9 razy więcej To dlaczego jest coraz więcej problemów?
Cecha ponowoczesności: jest lepiej i jest gorzej Było 1989 2,5 mln osób Jest z wyższym wykształceniem 2011 7,5 mln z wyższym wykształceniem
Kto to jest dziecko? Szkoła podstawowa TAK? NIE? Gimnazjum TAK? NIE? Szkoła ponadgimnazjalna TAK? NIE? Randka z ryzykiem Czy ktoś, kto ma 1-20 lat jest dorosły? Nowości wydawnicze 2013
Kluczowe problemy prezentowane w wykładzie: Co jest przyczyną nasilania się zjawiska zaburzeń zachowania, zachowań ryzykownych i uzależnień? Dlaczego coraz więcej młodych ludzi ryzykuje? Czy odrzucanie aksjologii w wychowaniu i podejścia antropologicznego w ocenie dewiacji ma wpływ na rozwój pokolenia ryzyka? Randka z ryzykiem Nowości wydawnicze 2013 Hipotezy: 1. Płynna nowoczesność ponowoczesność wprowadza do relacji międzyludzkich te same mechanizmy jakie utrwaliła w wymianie handlowej (rynku): zmienność, relatywizm, indywidualizm, konsumeryzm. 2. Jesteśmy świadkami wdrażania strategii rewolucji obyczajowej. 3. Uczyniliśmy z dzieci dorosłych.
Człowiek i wielkie procesy
Kluczowe procesy i zjawiska Rewolucja technologiczna media cyfrowe Wyższy standard ekonomiczny Zmiana modeli pracy Zwielokrotnienie czynników zewnętrznych Odejście od modeli aksjologicznych na rzecz modeli liberalnych rewolucja obyczajowa Siatki negatywnych obrazów Odwrót od sfery duchowej w kierunku wielopostaciowej cielesności WYNIK: wielopostaciowa zmiana społeczna inny człowiek : 1. Cyfrowi Tubylcy 2. Młodzi Dorośli 3. Ludzie Wolni
Świat i Polska 4xB rosnące dysproporcje Stan optymalny KB BMC KB Stan faktyczny 2xB SMC 2xB
Teza klasyczna: wykształcone społeczeństwa bardziej dbają o zdrowie (osobiste i społeczne). Wykształcone społeczeństwa są bezpieczniejsze. Czy uznajecie Państwo poniższą tezę za prawdziwą: Wykształcenie powinno sprzyjać ograniczeniu, zaburzeń, dewiacji oraz zachowań ryzykownych
Eksperymenty lat 70. i 80. XX wieku Ad papierosy Wiek 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Eksperymenty w XXI wieku Ad papierosy Ad papierosy Wiek 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Przyczyny przyspieszenia adolescencyjnego 1. Chemia w żywności + ogromne ilości cukrów (200-700% RDA) 2. Silne pobudzanie OUN przez multimedia (2,5-7h) 3. Dojrzewanie w świecie pełnym erotyki i agresji (24%) 4. Nowa organizacja doby
Młodzi ludzie zawsze eksperymentowali Lata 80-90. XX wieku - eksperymenty tytoń alkohol narkotyki 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Tytoń Wiek XXI zwiększonego ryzyka Kumulacja używania substancji tytoń Alkohol Narkotyki alkohol Środki zastępcze dopalacze kumulacja Leki Substancje wzmacniająco - pobudzające 8 10 12 13 14 15 16 17 18 19
Źródła patologii i zachowań destrukcyjnych Zmiana modelu wychowania mniej granic i norm dzieci młodzież dorośli Rodzina, szkoła, kościół, harcerstwo, aktywność społeczna, media
Źródła patologii i zachowań destrukcyjnych Zmiana modelu wychowania mniej granic i norm dzieci młodzież dorośli dzieci dorosłe dzieci - dorośli Rodzina, szkoła, media - idole, środowisko rówieśnicze, Nieobecność rodziców, cyberświat,
Cyberświat Cechy XXI: 1.Ogromna ilość informacji wieloźródłowych, wielopostaciowych 2.Permanentne przeciążenie informacyjne 3.Traktowanie informacji jako wiedzy 4.Zasada powtarzalności = wiarygodności
Kilka faktów: fakt 1 Książka 1 strona: 1600-1800 liter, 2-3 grafiki Strona www: 600-1000 liter, 8-9 grafik, sceny ruchome
Zaburzeniaia jako skutek kompulsywnego korzystania z mediów cyfrowych Cechy XXI wieku: 1.Ogromna ilość informacji wieloźródłowych, wielopostaciowych 2. Permanentne przeciążenie informacyjne 3. Zrównanie informacji z wiedzą 4. Zasada powtarzalności = wiarygodności
Kilka faktów: fakt 2 Środowisko pracy mózgu Oglądam telewizję Przepisując do laptopa Hasło z encyklopedii Powszechnej
Kilka faktów: fakt 2 Oglądam telewizję W trakcie pisania lekcji na laptopie Weryfikując zasoby Sciaga.pl Rozmawiając na Skeypie Odpowiadając na GaduGadu Przy rytmicznych dźwiękach 50 cent Do aromatycznych chipsów Środowisko pracy mózgu
Fakt 3: Rozwój dziecka 6-16 lat (pola zagrożeń - zaburzeń) Socjalizacja przy telewizorze. Udział w życiu dorosłych. Pozyskiwanie dziecka przez kupowanie. Samodzielny komputer-internet. StrzelankI kompasy agresji. Weekendowe bezgraniczne snifowanie. Częste funkcjonowanie w sferach dorosłych. Eksplozja adolescencji Przygotowanie do dorosłości w gimnazjum. Tryby wieczornonocne. Opuszczanie wychowawcze. Brak nawyków pracy. Wiek 6 lat 7 lat 8 lat 9 lat 10 lat 11 lat 12 lat 13 lat 14 lat 15 lat 16 lat Pierwsze gry elektroniczne. Pierwsze samodzielne kontrakty z komputerem i Internetem. Zasypianie po 21.00. Chemia wzmocnienia. Przyspieszona adolescencja Samodzielność w SIECI Zabijanie dla zabawy silne kompasy agresji Cybererotyka Nowe typy chemii wzmocnienia Pierwsze eksperymenty Samodzielność i samorządność, tryb wieczornonocny, krótki sen, poszukiwanie pobudzenia i wzmocnienia, aktywność seksualna, burze neurohormonalne
Fakt 4: Media cyfrowe a fazy rozwojowe dziecka 1. Skracanie snu 2. Fizyczny i emocjonalny udział w życiu dorosłych 3. Nieograniczony dostęp do wszystkiego 4. Samodzielność decyzji życiowych, edukacyjnych, poznawczych, emocjonalnych 5. Izolacja rodzinna
Gdzie tkwią źródła Promocja zachowań ryzykownych Wolność jako kategoria naczelna i bezgraniczna Przyspieszone dorastanie dzieci Wektor przesuniętego czasu Brak zrozumienia potęgi mediów cyfrowych Odchodzenie od wychowania aksjologicznego Błędy wychowawcze (rygoryzm vis wolność) Dychotomiczny rozwój
Źródła współczesnych zaburzeń Abyście nie byli Bogami Cecha: silne rozbudzenie podniet: wzrok, słuch, dotyk, zapach + interwał Wynik 1: podekscytowanie: - nieustanne napięcie - nieustanna presja - nieustanna zmiana Wynik 2: antykultura podniety
Źródła zaburzeń i uzależnień 1. Przebieg socjalizacji i wychowania zmniejszenie oddziaływania rodziców silne wpływy medialne, w tym ofensywna megareklama tempo i stresogenność życia
Dlaczego zatem przegrywamy? 1. Fikcja znaczącej części profilaktyki i wsparcia (przykład - OPS 8.00-16.00; pedagog szkolny 8.00-15.00) 2. Zanik wychowania moralnego masowy atak na fundamenty aksjologiczne Polaków
Dlaczego zatem przegrywamy? 1. Fikcja znaczącej części profilaktyki i wsparcia (przykład - OPS 8.00-16.00; pedagog szkolny 8.00-15.00) 2. Zanik wychowania moralnego masowy atak na fundamenty aksjologiczne Polaków 3. Masowe kłamstwa i falsyfikacje w postawach elit + dehumanizacja pracy
Dlaczego zatem przegrywamy? 1. Fikcja znaczącej części profilaktyki i wsparcia (przykład - OPS 8.00-16.00; pedagog szkolny 8.00-15.00) 2. Zanik wychowania moralnego masowy atak na fundamenty aksjologiczne Polaków 3. Masowe kłamstwa i falsyfikacje w postawach elit + dehumanizacja pracy 4. Płynna nowoczesność wszystko jest zmienne i relatywne ( drobnica a nie kluczowe normy)
Dychotomizm płynnej nowoczesności Szersza wiedza Więcej zaburzeń i uzależnień Lepsza edukacja Powszechna opieka zdrowotna Wielostopniowa profilaktyka Masowe podważanie norm hiperinflacja wartości Niski wiek ofiar i sprawców Nieefektywność wpływów aksjonarmatywnych
Wynik - zderzenie kodów My: nie wszystko musisz spróbować Oni: to nie ja, marihuana przyszła na mojego psa Ramonę
Wynik - zderzenie kodów My: nie wszystko musisz spróbować Oni: mój pies zamawia marihuanę My: żyje się raz, wybieraj to co najlepsze Oni: bierz życie, żyje się tylko raz
Wynik - zderzenie kodów My: nie wszystko musisz spróbować Oni: mój pies zamawia marihuanę My: żyje się raz, wybieraj to co najlepsze Oni: bierz życie, żyje się tylko raz My: Żyj zgodnie z normami Oni: zapal jointa przed Sejmem
Konkluzja pedagogiczna: 1. Nadaliśmy dzieciom tak rozliczne prawa, że zaczynają się w tym gubić, nie rozumieją ścisłej zależności zdrowe życie długie życie; prawaobowiązki 2. Dzieci chcą być szybko dorosłymi we wszystkich sferach
Konkluzje końcowe 1. Defragmentaryzacja rodziny i zaburzenia rodzinne - zanik funkcji wychowawczych i norm moralnych 2. Brak czasu na odczytanie sensu życia przeciążenie informacyjno-organizacyjne (mechanizm ponowoczesności) 3. Zanik moralności w sferze publicznej zanik pytań moralnych 4. Nowa organizacja doby - udział w sferach niezrozumiałych emocjonalnie i rozumowo 5. Silne pobudzenie nowymi technologiami i produktami żywnościowymi 6. Dojrzewanie w przekazie agresji, presji i stresu 7. Promocja zła + powtarzane falsyfikacje
Czego potrzebują dzieci? 1. Miłości 2. Organizacji życia konstytucyjnej roli rodziny 3. Zachęty do myślenia, zderzania poglądów 4. Tłumaczenia i wyjaśniania 5. Obalania mitów 6. Czasu swoich rodziców 7. Wiedzy, że żyje się tylko raz
Mariusz Jędrzejko kontakt: mariusz@cps.edu.pl tel. 602-100-020