RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ SZKOŁY WYMAGANIE 2. PROCESY EDUKACYJNE SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ Gimnazjum im. Dzieci Zamojszczyzny w Bodaczowie MAJ 2016 1
SPIS TREŚCI: I Cele i zakres ewaluacji wewnętrznej 1. Cele ewaluacji wewnętrznej. 2. Zakres diagnozowania: a) obszar b) wymaganie 3. Pytania kluczowe. 4. Kryteria ewaluacji. II Informacje dotyczące organizacji ewaluacji. 1. Wskazanie źródeł informacji o jakości pracy w obszarach objętych ewaluacją. 2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji. 3. Terminy przeprowadzania czynności ewaluacyjnych. III Prezentacja wyników ewaluacji. 1. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli. 2. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród uczniów. 3. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród rodziców. 4. Podsumowanie wywiadu z dyrektorem szkoły. IV Ostateczne rezultaty ewaluacji wewnętrznej i wnioski do dalszej pracy. 1. Sformułowanie odpowiedzi na pytania kluczowe. 2. Wnioski z badań w postaci mocnych i słabych stron. 3. Rekomendacje, które należy uwzględnić w planowaniu działań oraz dalszych kierunków rozwoju szkoły. 4. Formy/ sposoby upowszechniania raportu. V Załączniki ( wykaz zgromadzonych dokumentów, które zawierają informacje i wyniki badań wykorzystanych przy sporządzaniu raportu) I CELE I ZAKRES EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Cele ewaluacji wewnętrznej Zebranie informacji na temat działań szkoły służących: Określeniu, czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane, 2
monitorowane i doskonalone z uwzględnieniem zaleceń podstawy programowej, potrzeb uczniów i możliwości szkoły. 1. Zakres diagnozowania. Wymaganie 2.Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 2. Pytania kluczowe: 1. W jaki sposób planuje się procesy edukacyjne przebiegające w szkole? 2. Jakie metody pracy stosują nauczyciele ( na tle potrzeb ucznia, grupy, oddziału)? 3. W jakim stopniu uczniowie rozumieją istotę uczenia się i jej wpływu na ich przyszłość? 4. Czy uczenie się jest dla uczniów atrakcyjne, wartościowe, użyteczne? 5. Jakie rozwiązania służące rozwojowi uczniów wykorzystywane w szkole można określić nowatorskimi? 6. W jaki sposób uczniowie poznają stawiane przed nimi cele uczenia się i oczekiwania? 7. W jakiej formie i z jaką częstotliwością uczniom dostarczana jest informacja o ich postępie w rozwoju? 8. W jaki sposób uczniowie i rodzice wykorzystują informację dotyczącą oceniania uczniów? 9. Jakiego rodzaju działania są podejmowane w szkole w celu monitorowania osiągnięć uczniów? 10. Jakie można wskazać w szkole metody pracy angażujące uczniów i zwiększające ich aktywność w procesach edukacyjnych? 11. Jakie są stosowane w szkole formy współpracy nauczycieli w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych? 3. Kryteria ewaluacji: adekwatność powszechność skuteczność spójność różnorodność aktywna postawa 3
II INFORMACJE DOTYCZĄCE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 1. Wskazanie źródeł informacji o jakości pracy w obszarach objętych ewaluacją: Dyrektor szkoły; Pedagog szkolny Wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej; Uczniowie Rodzice 2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji: Ankieta wszyscy nauczyciele, rodzice, uczniowie Wywiady - dyrektor szkoły, Analizy dokumentów 3. Terminy przeprowadzenia czynności ewaluacyjnych: Określenie przedmiotu ewaluacji, kryteriów, pytań kluczowych, wskazania metod i próby badawczej- do 04.11.2015r.; Rozpracowanie metod badawczych- 04.11.-02.12.2015r.; Przebieg ewaluacji, zbieranie informacji- 02.01.-31.03.2016r.; Analiza zebranych informacji- 01.04.20.04.2016r.; Wyciąganie wniosków w postaci mocnych i słabych stron- 21.04.-02.05.2016r.; Określenie, ustalenie rekomendacji- 03.05.-10.06.2016r.; Pisanie raportu- do 20.05.2016r. III PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI 4
ANALIZA ANKIETY DLA NAUCZYCIELI Ankietą zostało objętych 12 nauczycieli co stanowi 75% ogółu. Ankieta składała się z 34 pytań. Analizując wyniki ankiety można stwierdzić, że wszyscy nauczyciele podczas planowania procesów edukacyjnych uwzględniają potrzeby edukacyjne uczniów, podejmują różne działania, aby atmosfera sprzyjała uczeniu się, stosują nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. nauczyciele zwracają uwagę na to, aby uczniowie nauczyli się wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin, starają się kształtować postawę uczenia się od siebie nawzajem. Stwierdzili też, że uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Nauczyciele są też przekonani, że uczniowie są sprawiedliwie oceniani. Nauczyciele informują uczniów o celach uczenia się i wyjaśniają uczniom swoje oczekiwania dotyczące procesu uczenia się, rozmawiają też z uczniami jak mają planować swój rozwój. Informują uczniów o zasadach oceniania i zależy im na tym, żeby ocenianie pomagało uczniom uczyć się i planować swój rozwój. Przykładają wagę do tego, aby uczniowie nabywali umiejętność uczenia się. Nauczyciele wspierają uczniów w trudnych sytuacjach, rozmawiają z uczniami jak mają się lepiej uczyć, starają się motywować uczniów do nauki biorąc pod uwagę ich indywidualne potrzeby i możliwości. Nauczyciele używają różnych metod w zależności od potrzeb uczniów czy grupy, a w nauczaniu przedmiotu starają się pokazać uczniom powiązania z rożnymi dziedzinami wiedzy, ponieważ ważne jest dla nich kształtowanie wśród uczniów odpowiedzialności za siebie i swój rozwój. Podczas planowania procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu najczęściej uwzględniają możliwości uczniów (100%) potrzeby uczniów oraz czas potrzebny do realizacji poszczególnych treści (po 91,7% odpowiedzi). Połowa ankietowanych bierze pod uwagę liczebność klas, a jedna czwarta organizację roku szkolnego. Nauczyciele stosują różnorodne metody sprzyjające uczeniu się. Do najczęściej wymienianych zalicza się praca w parach lub grupach (75%) oraz metoda projektu (50%) oraz burza mózgów, ekspresja muzyczna, ćwiczenia praktyczne, samodzielne rozwiązywanie problemów, metoda dramy, karty pracy, mapa mentalna, metoda śniegowej kuli, dyskusja, dostosowanie metod do możliwości ucznia, aktywizacja, indywidualizacja, metody samodzielnych doświadczeń, nowoczesne metody 5
informacyjne, uczenie się od siebie uczniów, korzystanie ze środków multimedialnych, eksperymenty. Nauczyciele stwierdzili, iż ich uczniowie mają szanse na ich zajęciach pracować w parach lub grupach co miesiąc (66,6%), kilka razy w roku (25%) na każdej lekcji (8,3%). Do doboru metod pracy z uczniami największy wpływ według nauczycieli mają cele zajęć (100%), treści zajęć (91,7%), możliwości i potrzeby uczniów (58,3%), inicjatywy uczniów (41,7%), miejsce realizacji zajęć oraz dostęp do pomocy dydaktycznych (33,3%) oraz liczba uczniów (25%). Nauczyciele stosują różne sposoby motywowania swoich uczniów. Wśród wymienianych sposobów nauczyciele wymienili ocenianie aktywności uczniów(41,7%), chętni uczniowie wykonują doświadczenia, zachęcam uczniów do współtworzenia lekcji, zwracam uwagę na potrzeby uczniów, wykorzystuję różnorodne środki dydaktyczne np. płyty CD, instrumenty perkusyjne, fotografie, ilustracje, otrzymują plusy, otrzymują oceny (16,6%), dodatkowa praca domowa dla chętnych(25%), polecam wartościową lekturę do czytania, biorę pod uwagę zainteresowania uczniów, zachęcam do samodzielnego krytycznego i twórczego myślenia, stosuję pomoce audiowizualne, pozytywne wzmocnienie(16,6%), szybkie tempo pracy, niedopowiedzenia test-powtórka, zdania podsumowujące(16,6%), stosuję system oceniania, wskazuję mocne i słabe strony pracy ucznia, indywidualizacja pracy z uczniem(16,6%), dodatkowa pomoc, zachęcanie do podejmowania działań na miarę możliwości, karty pracy. 83,3% ankietowanych nauczycieli stwierdziło, iż w ciągu ostatniego roku wprowadziło nowatorskie rozwiązania w swojej pracy. Dotyczyły one pracy z platformą edukacyjną e-podręczniki, korzystanie na lekcji z e-booków, wprowadzenie elementów oceniania kształtującego(16,6%), innowacje w zakresie programowania, stosowanie e-lekcji na portalu scholaris.pl, kalambury jako podsumowanie lekcji, gry edukacyjne na podstawie szkolnych lektur, rozwiązania odnośnie metod pracy, komunikacji z uczniami, wykorzystanie środków dydaktycznych, wykorzystanie Metod Pedagogiki Zabawy, wykorzystywanie materiałów dydaktycznych przygotowanych przez uczniów, stosowanie e-podręcznika, uczenie się w parach i zespołach, doświadczenie uczniowskie, innowacja programowo-metodyczna pt. Z tradycją za pan brat, z kulturą pod rękę z historią w przyszłość. 6
Nauczyciele przekazują uczniom informację zwrotną uzasadniającą ocenę zawsze (50%) lub prawie zawsze (50%). 33,3% ankietowanych przekazuję ją w formie ustnej, a 66,6% w formie pisemnej. Informacja zwrotna zawiera mocne i słabe strony pracy ucznia. 75% ankietowanych nauczycieli stwierdziło, że na większości zajęć bierze pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć. Niemal od wszystkich nauczycieli rodzic może uzyskać komentarz na temat każdej oceny ucznia, prawie wszyscy nauczyciele monitorują postępy uczniów systematycznie w sposób zorganizowany, monitoring ten dotyczy wszystkich uczniów (75%) lub wybranych klas i wybranych uczniów (8,3%). Wszyscy ankietowani stwierdzili, że współpracowali z innymi nauczycielami w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych. Współpraca ta najczęściej polegała na działaniach zespołu przedmiotowego(83,3%), przygotowaniu i organizacji egzaminów próbnych(16,6%), pracy w zespołach zadaniowych 33,3%)(współorganizowanie uroczystości szkolnych i pozaszkolnych), realizowanie projektów edukacyjnych(16,6%), planowanie i organizacja konkursów(16,6%), korelacja treści na j. polskim, historii i sztuce, wymiana doświadczeń(25%), korzystanie z pomocy innych nauczycieli, rozmowy nieformalne(16,6%), współpraca z wychowawcami(25%), dyskusje na RP, wymiana informacji uzyskiwanych wyników edukacyjnych, wymiana informacji dotyczących zachowania, wspólny front działań w stosunku do uczniów stwarzających problemy, współpraca z pedagogiem szkolnym. Wnioski: 1.Nauczyciele planują procesy edukacyjne i stosują różnorodne metody, co sprzyja rozwojowi uczniów. 2. Wszyscy nauczyciele dążą do rozwijania u uczniów umiejętności uczenia się. 3. Nauczyciele stwarzają atmosferę sprzyjającą uczeniu się oraz. możliwość uczenia się od siebie nawzajem oraz zastosowania wiedzy z innych przedmiotów i z życia codziennego, co wzmacnia proces uczenia się, pozwala uczniom rozwijać zainteresowania. 7
4. Uczniowie zapoznawani są przez nauczycieli z celami lekcji i stawianymi wymaganiami. 5. Nauczyciele sprawiedliwie oceniają uczniów. 6. Nauczyciele wspierają i motywują uczniów do aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz na bieżąco informują ich o wynikach i postępach w nauce, co pomaga uczniom uczyć się i planować ich rozwój. 7. Nauczyciele stwarzają uczniom sytuacje, w których uczą się od siebie nawzajem i czują się odpowiedzialni za własny rozwój. 8. W szkole stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. 9. Nauczyciele współpracują ze sobą w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych. PODSUMOWANIE ANKIETY DLA UCZNIÓW Ankieta ewaluacyjna dla uczniów Gimnazjum w Bodaczowie została przeprowadzona w listopadzie 2015 roku przez wychowawców klas. W badaniu wzięła udział następująca liczba uczniów: klasa I 28 z 30 (93,3 %), kl. II a 18 z 20 (90%), kl. II b 16 z 19 (84,2%), kl. III 18 z 25 (72%). Ogółem, spośród 94 uczniów, poddano ankiecie 80, co stanowi 85,1 %. W zależności od rodzaju pytania uczniowie zaznaczali tylko jedną odpowiedź, kilka z nich bądź proponowali swoje. Na zależność między przyszłością a sposobem wypełniania obowiązków szkolnych wskazało 58 uczniów (77,3 %). Związku zaś między powyższymi sytuacjami nie widzi 16 uczniów (21,3%). Za użyteczne w przyszłości umiejętności nabywane w szkole uważa 67 osób (85,9%), choć zauważyć należy, że 52 uczniów (66,7%) wskazało odpowiedź tak, ale tylko niektóre. 8
Tylko dwójka gimnazjalistów (2,7%) uznało wszystkie zajęcia za atrakcyjne. 25 ankietowanych (33,3%) uważa, że większość zajęć jest atrakcyjnych, 37 (49,3%) za takie uważa tylko niektóre zajęcia, zaś 11 (14,7%) twierdzi, że żadne zajęcia nie są atrakcyjne. Według uczniów, na podniesienie atrakcyjności zajęć, wpływa najczęściej nauczyciel, który potrafi zainteresować tematem lekcji (47 osób, 55,3%), wykorzystywanie tablicy multimedialnej oraz możliwość realizowania własnych zainteresowań (38 osób, 44,7%). Większość uczniów (48 osób, 62,3%) twierdzi, że nauczyciele wyjaśniają, czego trzeba się uczyć i czego, w związku z tym, oczekują. Przeciwnego zdania było 13 uczniów (16,9%). 37 (46,8%) spośród 79 uczniów, którzy odpowiedzieli na to pytanie, uważa, że są oceniani sprawiedliwie. 20 gimnazjalistów (25,3%) twierdzi jednak przeciwnie. Połowa ankietowanych (39 osób, 50%) twierdzi, że w sytuacjach trudnych może liczyć na pomoc nauczycieli. Odmiennego zdania są 23 osoby (29,5%). Zdaniem 63,7% uczniów (49 wskazań) w szkole docenia się sukcesy uczniów. Spośród udzielonych odpowiedzi na pytanie o metody i formy pracy, zwiększające aktywność w procesie edukacyjnym, najwięcej osób (35, 41,2%) wskazało dramę (scenki, kalambury). Popularnością wśród młodzieży cieszą się też: praca w grupach (34, 40%), pokazy i doświadczenia (33, 38,8%), praca z komputerem (31, 36,4%) oraz pogadanki (30, 35,2%). Wnioski: - W dalszym ciągu, na wszystkich przedmiotach poprzez nawiązywanie do konkretnych przykładów, wskazywać uczniom zależność między prawidłowym wykonywaniem obowiązków szkolnych a osiąganymi celami. 9
- Na godzinach wychowawczych przypomnieć uczniom zasady i kryteria oceniania oraz przeprowadzić ankiety dotyczące szczegółowe dotyczące oceniania na poszczególnych przedmiotach. - Tworzyć sytuacje oraz atmosferę, dzięki którym uczeń będzie mógł bez obaw zwierzyć się ze swych problemów. - W procesie edukacyjnym stosować jak najczęściej dramę (scenki, kalambury), pracę w grupach, pokazy i doświadczenia, pracę z komputerem oraz pogadanki. - Doceniać każdy, nawet najdrobniejszy sukces uczniów, w myśl zasady: chwalić publicznie ganić na osobności. PODSUMOWANIE ANKIETY DLA RODZICÓW Ankietę ewaluacyjną w Gimnazjum w Bodaczowie przeprowadzono wśród rodziców uczniów klasy pierwszej, drugich i klasy trzeciej w listopadzie. Wzięło w niej udział 56 rodziców na 98 co stanowi 57% ankietowanych. Dla 57% rodziców szkoła w ogromnym stopniu zaspokaja potrzeby edukacyjne ich dzieci, 50% twierdzi że w niewielkim stopniu, 10% nie wie, natomiast dla 1% nie. Szkoła pomaga rozwijać wszystkie zainteresowania i aspiracje uczniów w 44%,dla 37% tylko niektóre, natomiast 5% nie wie a dla 10% uczniów nie. Według rodziców zdecydowana większość uczniów bo aż 53% chętnie uczestniczy w zajęciach prowadzonych w szkole, 5% nie wie i 7% nie. Wpływ na to mają wartościowe i atrakcyjne lekcje co potwierdza 57% rodziców. Na podniesienie atrakcyjności zajęć wpływają: -nauczyciel, który potrafi zainteresować ucznia tematem lekcji 78% -wykorzystanie tablicy multimedialnej 41% -ciekawe zagadnienia omawiane na lekcji 39% -rożne metody i formy pracy stosowane przez nauczyciela 34% -praca z komputerem 28% 10
-możliwość realizowania własnych zainteresowań 26%. Rodzice uważają że dodatkowym bodźcem dla dzieci są oceny które w ogromnym stopniu bo aż 60% motywuje do dalszej pracy. O wynikach w nauce szkoła we właściwy sposób i z odpowiednią częstotliwością informuje, tak twierdzi 82% ankietowanych. Nauczyciele podejmują liczne działania które mają wpływ na osiągnięcia uczniów, dla rodziców najważniejsze to: -organizują zajęcia dodatkowe 66% -wykorzystują metody aktywne 28% -modyfikują testy i sprawdziany 26% -modyfikują własne plany zajęć 16% -stosują indywidualizację zajęć 12,5%. Zdecydowana większość rodzice bo 35% uważa, że nauczyciele wspierają ucznia w sytuacjach dla niego trudnych, tylko 5% jest przeciwnego zdania. Ponadto rodzice podają następujące okoliczności które sprzyjają procesowi uczenia się: -pozytywna atmosfera na lekcjach -cisza i spokój na lekcjach -wysoki poziom nauczania -indywidualizacja pracy z uczniem -stosowanie metod i form pracy sprzyjających uczeniu się. Wnioski - uczniowie według rodziców zdecydowanie chętnie uczestniczą w zajęciach szkolnych - zajęcia są wartościowe i atrakcyjne -nauczyciele potrafią zainteresować uczniów tematem lekcji - oceny wystawiane przez nauczycieli motywują uczniów do nauki -największy wpływ na osiągnięcia uczniów mają zajęcia dodatkowe - szkoła w sposób właściwy i z odpowiednią częstotliwością przekazuje wyniki w nauce -słaba strona szkoły według rodziców jest zbyt mała możliwość realizowania własnych zainteresowań 11
PODSUMOWANIE WYWIADU Z DYREKTOREM SZKOŁY Arkusz wywiadu z dyrektorem szkoły składał się z 8 pytań, które miały na celu uzyskanie odpowiedzi na pytania kluczowe. Pani dyrektor stwierdziła, że procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Na pytanie W jaki sposób planuje się procesy edukacyjne w szkole? dyrektor szkoły odpowiedziała, że planowaniu procesów edukacyjnych uczestniczą wszyscy nauczyciele. Ich działania mają charakter zorganizowany. Nauczyciele planują pracę w zakresie np. zespołów przedmiotowych, tworzenia harmonogramu imprez i uroczystości, pracy wychowawców klas, dbają o to, aby proces edukacyjnowychowawczy był spójny. Wspólnie określają, jakie zadania będą realizowane i jakie są wskazane dla danej grupy uczniów. Poddają ewaluacji plany pracy, formy i metody pracy. Każdy nauczyciel zaangażowany jest w: planowanie pracy na poziomie klasy i szkoły, w pracę nad WSO, Koncepcją pracy szkoły, WDN, ewaluacją wewnętrzną, planowanie pracy przy organizowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, planowanie pracy zespołów przedmiotowych, planowanie realizacji projektów edukacyjnych, planowanie diagnoz, analizę osiągnięć uczniów i planowanie potrzebnych zmian w procesie edukacyjnym, ustalenie wniosków oraz rekomendacji a także ustalenie sposobu ich realizacji na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, planowanie różnych przedsięwzięć: imprezy i uroczystości szkolne i pozaszkolne, konkursy szkolne i międzyszkolne, rajdy i wycieczki szkolne, akcje charytatywne, Na pytanie Jakie metody pracy stosują nauczyciele ( na tle potrzeb ucznia, grupy, oddziału? Dyrektor szkoły odpowiedziała, że nauczyciele najczęściej stosują następujące metody: praca w parach, grupach, drama, dyskusja, praca z tekstem, pogadanka, metoda projektu, pokazy oraz ćwiczenia praktyczne. Na pytanie Czy stwarzacie Państwo uczniom możliwość wpływania na organizację i przebieg procesu nauczania? pani dyrektor odpowiedziała, że uczniowie uczestniczą w organizowaniu i przebiegu procesu uczenia poprzez wybór zajęć 12
pozalekcyjnych, w których chcą uczestniczyć, propozycję tematów zajęć pozalekcyjnych ( zagadnienia sprawiające trudności), uczestnictwo w projektach edukacyjnych ( wybór tematu, sposób prezentacji i prezentacja projektu), organizują i prowadzą ćwiczenia w ramach zajęć wychowania fizycznego. Na pytanie Co robi się w szkole, aby wspierać uczniów w trudnych sytuacjach? pani dyrektor wymieniła szereg działań oraz sytuacji, w których te działania są podejmowane wspieranie uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi : - nauczyciele dostosowują metody i formy nauczania oraz zasady oceniania do zaleceń zawartych w opiniach uczniów z poradni PP, - stosowane metody nauczania są odpowiednie do potrzeb i możliwości uczniów, - ułatwianie uczniom włączania się w proces nauczania poprzez stosowanie interaktywnych środków nauczania, - stosowana jest indywidualizacji nauczania, - organizowane są zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze - doceniane są nawet niewielkie postępy uczniów. wspieranie uczniów słabych: - dostosowanie wymagań do możliwości ucznia, - ułatwianie uczniom włączania się w proces nauczania poprzez stosowanie interaktywnych środków nauczania, - indywidualizacja pracy na lekcjach, - objęcie ucznia opieką pedagoga szkolnego, - kierowanie na zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, - rozmowa z rodzicem w celu badania w poradni psychologiczno-pedagogicznej, wspieranie uczniów w trudnej sytuacji materialnej: - Dofinansowanie obiadów, wycieczek. - Zwolnienie z opłat na ubezpieczenie, Radę Rodziców. - Pozyskiwanie sponsorów i organizowanie pomocy materialnej (ubrania, produkty żywnościowe) Na pytanie Jakie rozwiązania służące rozwojowi uczniów wykorzystywane w szkole można określić nowatorskimi? pani dyrektor wymieniła wiele nowatorskich 13
rozwiązań, wprowadzonych przez nauczycieli, służących rozwojowi uczniów takich jak: - stosowanie aktywnych metod nauczania nauczanie kreatywne; - wykorzystanie e podręczników podczas zajęć oraz opracowania pracy domowej; - wykorzystanie edukacyjnych programów komputerowych na większości przedmiotów; - wprowadzona innowacja pedagogiczna programowo- metodyczną Z tradycją za pan brat, z kulturą pod rękę, z historią w przyszłość ; innowacja zakłada poznanie historii i kultury regionu z wykorzystaniem ciekawych metod np. wywiadu z mieszkańcami, wycieczki, tworzenia wystawy historycznej. - wprowadzona innowacja pedagogiczna metodyczną Młody fizyk ; innowacja zakłada szerokie wykorzystanie edukacyjnych programów komputerowych (Plansz interaktywne, EduRom) oraz doświadczeń indywidualnych i grupowych na zajęciach fizyki, - na zajęciach matematyki wprowadzenie programu GimPlus, który umożliwia pracę na odległość z wykorzystaniem platformy internetowej, zadawanie prac przez Internet, sprawdzanie, wyjaśnianie, wskazywanie sposobu poprawy, uzupełniania, informowanie rodziców, - na zajęciach języka polskiego Technologie informacyjno- komunikacyjne w nauczaniu języka polskiego ; zmiana polega na wykorzystaniu na zajęciach TIK, - zajęcia j. polskiego Internetowy Teatr TVP dla szkół, - na zajęciach chemii wykorzystanie doświadczeń indywidualnych i grupowych, praca uczniów w małym laboratorium chemicznym. Na pytanie W jaki sposób uczniowie i rodzice wykorzystują informację dotyczącą oceniania? pani dyrektor odpowiedziała, iż informacja dotycząca oceniania pozwala wskazać wiadomości i umiejętności, które uczeń dobrze opanował i te, z którymi uczniowie mają trudności, nad którymi należy pracować. Uczniowie otrzymują informację, jak pracować, by lepiej opanować wiedzę i otrzymać lepsze oceny. Na pytanie Jakiego rodzaju działania są podejmowane w szkole w celu monitorowania osiągnięć uczniów? dyrektor szkoły odpowiedziała, że po rozpoczęciu każdego roku szkolnego wychowawcy klas pierwszych oraz nauczyciele uczący w tych klasach dokonują diagnozy na wejściu. 14
Celem diagnozy jest: a) sprawne poznanie mocnych i słabych stron nowych uczniów, b) planowanie pracy dostosowane do sytuacji, c) określenie punktu wyjścia do systematycznej obserwacji zachodzących zmian, gromadzenia i analizowania informacji o warunkach i wynikach kształcenia. Dzięki informacji z diagnozy, można przede wszystkim rozpoznać poziom osiągnięć uczniów, poziom umiejętności uczniów przyjętych do szkoły. Pomaga to zaplanować zajęcia edukacyjne dostosowane do potrzeb młodzieży, zarówno w zakresie nadrabiania zaległości, jak i wspomaganiu rozwoju uzdolnień uczniów. W ciągu całego etapu edukacji nauczyciele systematycznie monitorują osiągnięcia uczniów przez analizę ocen bieżących; odpowiedzi ustne, aktywność, prace pisemne, kartkówki, badania wyników. Analizowane są wyniki udziału uczniów w konkursach. Organizowane są próbne egzaminy, nauczyciele analizują wyniki egzaminów gimnazjalnych, opracowywane są wyniki i rekomendacje do dalszej pracy. Na pytanie Jakie są stosowane w szkole formy współpracy nauczycieli w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych? dyrektor szkoły odpowiedziała, że działania nauczycieli mają zorganizowany charakter, są wcześniej zaplanowane. Nauczyciele współpracują w ramach zespołów międzyprzedmiotowych, zespołu wychowawców, zespołów zadaniowych, zespołu ds. pomocy psychologicznopedagogicznej, zespół ds. ewaluacji wewnętrznej. W pracę zespołu jest systematycznie zaangażowana cała Rada Pedagogiczna. Na forum rady przedstawiane są wyniki naszych obserwacji, analizowane wyniki w nauce i frekwencji. W wyniku analiz określa się potrzeby uczniów. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy na poziomie szkoły, klasy, ucznia. Nauczyciele chętnie współpracują ze sobą w zakresie procesów edukacyjnych i wspierają się. Współpraca sprzyja wyciąganiu wniosków oraz planowaniu dalszej pracy. Jako najczęstsze przykłady współpracy pani dyrektor wymieniła: Współpracę przy organizowaniu pomocy psychologiczno- pedagogicznej. 15
W zespołach nauczyciele analizują opinie PPP. Wspólnie ustalają grupy uczniów ze wskazaniem do pomocy psychologiczno - pedagogicznej, zając wyrównawczych i rozwijających zainteresowania. Współpracę w zespołach przedmiotowych; - Nauczyciele w zespołach międzyprzedmiotowych prowadzą diagnozy i analizę osiągnięć uczniów i planują potrzebne zmiany w procesie edukacyjnym; - Nauczyciele wspólnie planują sposób realizacji wniosków na różnych przedmiotach; - Nauczyciele analizują wyniki testów diagnozujących, wspólnie ustalają wnioski oraz rekomendacje, ustalają sposób ich realizacji na lekcjach; Nauczyciele korelują treści przedmiotowe, organizując różne przedsięwzięcia: - imprezy i uroczystości szkolne i pozaszkolne, - konkursy szkolne i międzyszkolne, - rajdy i wycieczki szkolne, - lekcje otwarte, pokazy, - akcje charytatywne, współpracę z fundacjami WYNIKI ANALIZY DOKUMENTACJI SZKOLNEJ Źródłem do przeprowadzenia analizy dokumentacji szkolnej były: Dziennik pedagoga szkoły Dzienniki zajęć pozalekcyjnych Dzienniki lekcyjne Opinie PPP Informacje zebrane podczas rozmów z uczniami, rodzicami, wychowawcami Analiza dokumentów dotyczyła głównie sposobów planowania procesów edukacyjnych, sprawdzenia czy są dokumenty potwierdzające monitorowanie jakości i efektywności procesu uczenia się uczniów i co z nich wynika oraz jakie zapisy w szkolnym systemie oceniania wskazują, że ocenianie informuje o postępach w nauce; czy liczba godzin zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie 16
na poszczególne dni tygodnia, czy ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy. Z przeprowadzonej analizy dokumentacji i innych źródeł informacji wynika, że: plany pracy są ustalane corocznie ( są korelowane z koncepcją pracy szkoły), ustalany jest harmonogram pracy, kalendarz na dany rok szkolny, który zawiera wszystkie ważne terminy w tym: posiedzenia i tematyka rad pedagogicznych, szkoleniowych, imprezy i uroczystości szkolne; rozpatrywane są wnioski do pracy na dany rok szkolny, omawiany jest plan wychowawczy i profilaktyki po wcześniejszej ich ewaluacji; na podstawie istniejących dokumentów szkolnych, we współpracy z rodzicami, nauczyciele wychowawcy przygotowują swoje plany pracy; nauczyciele w oparciu o podstawę programową opracowują rozkłady materiałów nauczania na poszczególnych poziomach edukacyjnych; w planowaniu procesów edukacyjnych uwzględniają potrzeby i możliwości uczniów; w szkole prowadzi się monitoring procesów edukacyjnych, bada się ilościowo i jakościowo realizację podstawy programowej; mierzy się osiągnięcia uczniów, współpracuje z rodzicami, rozmawia z uczniami i innymi nauczycielami; prowadzona jest analiza wyników półrocznych i rocznych, wyników testów próbnych; monitoring odbywa się także na spotkaniach zespołów przedmiotowych oraz na radzie pedagogicznej; w szkole bada się osiągnięcia uczniów ( sprawdziany, testy, pytania i odpowiedzi, dłuższe wypowiedzi ustne i pisemne); wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane poprzez wprowadzenie dodatkowych zajęć dla uczniów zdolnych w celu przygotowania ich do udziału w konkursach przedmiotowych, organizację zajęć przygotowujących uczniów do egzaminu gimnazjalnego oraz prowadzenie zajęć wyrównawczych dla uczniów mających z różnych względów trudności w nauce; na początku roku szkolnego uczniowie i rodzice zostają zapoznani z przedmiotowymi systemami oceniania, nauczyciele oceniają uczniów systematycznie, stosują różnorodne formy oceniania, wykorzystując przy tym pełną skalę ocen; 17
na podstawie analizy dokumentacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej stwierdza się, że nauczyciele zapoznają się z zaleceniami PPP, każdy nauczyciel uwzględniając zalecenia PPP dostosowuje wymagania edukacyjne do możliwości uczniów; IV OSTATECZNE REZULTATY EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ I WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY 1. Sformułowanie odpowiedzi na pytania kluczowe. W szkole planuje się procesy edukacyjne służące rozwojowi ucznia. Działania nauczycieli mają zorganizowany charakter, nauczyciele planują pracę wspólnie i w różnym zakresie, dbając o to, by proces edukacyjno- wychowawczy był spójny. Nauczyciele stosują różnorodne metody pracy dostosowane do potrzeb uczniów, grupy, klasy. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój i przyszłość. Dla zdecydowanej większości uczniów uczenie się jest użyteczne w przyszłości. W szkole stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (np. wprowadzono innowacje pedagogiczno- metodyczne na zajęciach historii i fizyki, stosuje się komputerowe programy edukacyjne, e- podręczniki, TIK na zajęciach języka polskiego itp.) uczniowie znają stawiane przed sobą cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Uczniowie na bieżąco są informowani o postępach w nauce, ocenianie pomaga uczniom uczyć się i planować własny rozwój Informacja dotycząca oceniania pozwala wskazać wiadomości i umiejętności, które uczeń dobrze opanował i te, z którymi uczniowie mają trudności, nad którymi należy pracować. Uczniowie otrzymują informację, jak pracować, by lepiej opanować wiedzę i otrzymać lepsze oceny. 18
Na początku roku szkolnego wychowawcy klas pierwszych oraz nauczyciele uczący w tych klasach dokonują diagnozy na wejściu. Dzięki informacji z diagnozy, można przede wszystkim rozpoznać poziom osiągnięć uczniów, poziom umiejętności uczniów przyjętych do szkoły. Pomaga to zaplanować zajęcia edukacyjne dostosowane do potrzeb młodzieży, zarówno w zakresie nadrabiania zaległości, jak i wspomaganiu rozwoju uzdolnień uczniów; nauczyciele systematycznie monitorują osiągnięcia uczniów przez analizę ocen bieżących; odpowiedzi ustne, aktywność, prace pisemne, kartkówki, badania wyników. Analizowane są wyniki udziału uczniów w konkursach. Organizowane są próbne egzaminy, nauczyciele analizują wyniki egzaminów gimnazjalnych, opracowywane są wyniki i rekomendacje do dalszej pracy. uczniowie uczestniczą w organizowaniu i przebiegu procesu uczenia poprzez wybór zajęć pozalekcyjnych, w których chcą uczestniczyć, propozycję tematów zajęć pozalekcyjnych ( zagadnienia sprawiające trudności), uczestnictwo w projektach edukacyjnych ( wybór tematu, sposób prezentacji i prezentacja projektu), organizują i prowadzą ćwiczenia w ramach zajęć wychowania fizycznego. Nauczyciele współpracują ze sobą w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych; współpracują w ramach zespołów międzyprzedmiotowych, zespołu wychowawców, zespołów zadaniowych, zespołu ds. pomocy psychologiczno- pedagogicznej, zespół ds. ewaluacji wewnętrznej. W pracę zespołu jest systematycznie zaangażowana cała Rada Pedagogiczna 2. Wnioski z badań w postaci mocnych i słabych stron. MOCNE STRONY Nauczyciele planują procesy edukacyjne i stosują różnorodne metody, co sprzyja rozwojowi uczniów. Wszyscy nauczyciele dążą do rozwijania u uczniów umiejętności uczenia się. Nauczyciele stwarzają atmosferę sprzyjającą uczeniu się oraz. możliwość uczenia się od siebie nawzajem oraz zastosowania wiedzy z innych przedmiotów i z życia codziennego, co wzmacnia proces uczenia się, pozwala uczniom rozwijać zainteresowania. Uczniowie zapoznawani są przez nauczycieli z celami lekcji i stawianymi wymaganiami. Nauczyciele sprawiedliwie oceniają uczniów. Jednak wg wypowiedzi niektórych uczniów oceny nie zawsze są adekwatne do ich wiadomości. 19
Nauczyciele wspierają i motywują uczniów do aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz na bieżąco informują ich o wynikach i postępach w nauce, co pomaga uczniom uczyć się i planować ich rozwój. Nauczyciele stwarzają uczniom sytuacje, w których uczą się od siebie nawzajem i czują się odpowiedzialni za własny rozwój. W szkole stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Nauczyciele współpracują ze sobą w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych. Uczniowie według rodziców zdecydowanie chętnie uczestniczą w zajęciach szkolnych Zajęcia są wartościowe i atrakcyjne Nauczyciele potrafią zainteresować uczniów tematem lekcji Oceny wystawiane przez nauczycieli motywują uczniów do nauki Największy wpływ na osiągnięcia uczniów mają zajęcia dodatkowe Szkoła w sposób właściwy i z odpowiednią częstotliwością przekazuje wyniki w nauce SŁABE STRONY Według rodziców szkoła nie stwarza możliwości realizowania wszystkich zainteresowań uczniów. 37 (46,8%) spośród 79 uczniów, którzy odpowiedzieli na to pytanie, uważa, że są oceniani sprawiedliwie. 20 gimnazjalistów (25,3%) twierdzi jednak przeciwnie. Za użyteczne w przyszłości umiejętności nabywane w szkole uważa 67 osób (85,9%), choć zauważyć należy, że 52 uczniów (66,7%) wskazało odpowiedź tak, ale tylko niektóre. Uczniowie nie potrafią określić jednoznacznie jaki mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. 3.Rekomendacje, które należy uwzględnić w planowaniu działań oraz dalszych kierunków rozwoju szkoły: 20
- W dalszym ciągu, na wszystkich przedmiotach poprzez nawiązywanie do konkretnych przykładów, wskazywać uczniom zależność między prawidłowym wykonywaniem obowiązków szkolnych a osiąganymi celami. - Na godzinach wychowawczych przypomnieć uczniom zasady i kryteria oceniania oraz przeprowadzić ankiety dotyczące szczegółowe dotyczące oceniania na poszczególnych przedmiotach. - Tworzyć sytuacje oraz atmosferę, dzięki którym uczeń będzie mógł bez obaw zwierzyć się ze swych problemów. - W procesie edukacyjnym stosować jak najczęściej dramę (scenki, kalambury), pracę w grupach, pokazy i doświadczenia, pracę z komputerem oraz pogadanki. - Przeprowadzić pogadanki z uczniami na temat skutecznych form uczenia się oraz higieny pracy umysłowej i czasu wolnego zmęczenie wynikające z tygodniowego rozkładu zajęć może mieć podłoże w braku umiejętności uczenia się oraz z ich ogólnego zmęczenia. - Doceniać każdy, nawet najdrobniejszy sukces uczniów, w myśl zasady: chwalić publicznie ganić na osobności 4. Formy/ sposoby upowszechniania raportu: Nauczycielom: sprawozdanie na zebraniu Rady Pedagogicznej; Ponadto umieszczenie raportu: - na stronie internetowej gimnazjum, V ZAŁĄCZNIKI ( wykaz zgromadzonych dokumentów, które zawierają informacje i wyniki badań wykorzystanych przy sporządzaniu raportu). 1. Projekt ewaluacji. 2. Ankiety dla nauczycieli oraz opracowanie wyników ankiet. 3. Ankiety dla uczniów oraz opracowanie wyników ankiet 4. Ankiety dla rodziców oraz opracowanie wyników ankiet 21
5. Arkusz wywiadu z dyrektorem szkoły. 22