Metody pracy z dziećmi Metody pracy z dziećmi stosowane w Publicznym Przedszkolu Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi w Kozienicach. Pedagogika zabawy Stwarza możliwości dzieciom do działania w atmosferze akceptacji i zaufania. Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie prowadzącemu różnorodnych pomysłów, które umożliwią świadomą i kreatywną pracę z grupą. Głównymi celami pedagogiki zabawy są: harmonijny i wszechstronny rozwój dziecka, pomoc w odkrywaniu najlepszych cech dziecka. Głównym atrybutem wykorzystywanym w pracy opisywaną metodą jest duża, kolorowa chusta, która przyciąga uwagę dzieci, ożywia je i daje im wiele radości, uśmiechu. Pomaga dzieciom zapomnieć o strachu i poznać lepiej innych uczestników zabawy. Jest ona wspaniałym środkiem do rozbudzenia dziecięcej wyobraźni, kiedy staje się balonem, wiatrem, łodzią, siecią rybacką oraz tym wszystkim, o czym tylko można pomarzyć. Możliwości jej zastosowania są nieograniczone, dlatego staje się ona dowodem na to, że im prostsze formy i pomoce, tym lepsza zabawa. Metoda z zakresu edukacji matematycznej E. Gruszczyk Kolczyńskiej. Celem tej metody jest wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci. Zaplanowane działania służą wprowadzeniu nowych treści lub uporządkowaniu i ukierunkowaniu nagromadzonych doświadczeń dzieci. Głównym sposobem uczenia się matematyki jest rozwiązywanie zadań. Nie wszystkie dzieci radzą sobie z tą umiejętnością. Często napotykają trudności, zniechęcają się do wykonywania kolejnych działań, aby uniknąć przykrości. Należy dostosować więc treści kształcenia do możliwości intelektualnych dzieci. Ta metoda ma właśnie wspomagać rozwój umiejętności matematycznych dzieci i uczyć je radzenia sobie z emocjami. W edukacji matematycznej ważne jest też, aby mieć świadomość tego, w jaki sposób uczą się dzieci w wieku przedszkolnym. Edukacja matematyczna metodą E. Gruszczyk Kolczyńskiej sprzyja stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci a także dobrze przygotowuje je do nauki matematyki w szkole. Metoda sprzyja rozwojowi inteligencji operacyjnej dzieci, uodparnia je na sytuacje trudne i rozwija umiejętności matematyczne. Techniki parateatralne (Drama, Techniki zmiany ról, Pantomima, Teatrzyk kukiełkowy, pacynkowy, zabawy paluszkowe.) Aktywność twórcza dziecka jest jego naturalną potrzebą biologiczną którą można wykorzystać tworząc odpowiednie sytuacje edukacyjne. Teatr ma ogromne walory kształcące, wychowawcze oraz terapeutyczne. Uczy poczucia współodpowiedzialności, samodyscypliny, koncentracji uwagi, radzenia sobie z sytuacją stresową, ćwiczy pamięć oraz daje satysfakcję z wykonanej pracy. Jest odpowiedni dla dzieci uzdolnionych, gdyż umożliwia rozwijanie ich predyspozycji, jak też dla dzieci mających różne trudności, powoduje wzrost wiary we własne możliwości. 1
Zabawy badawcze, doświadczania, obserwacje przyrodnicze Naturalną metodą poznawczą stosowaną przez dzieci w wieku przedszkolnym jest aktywność badawcza, występuje ona w dwóch postaciach. Pierwsza to samodzielne odkrywanie. Dziecko ma tu pełną swobodę działania, samo wyznacza sobie tempo i czas pracy, ale jednocześnie jest to uczenie się drogą prób i błędów, w którym narażone jest ono na wiele trudności i porażek. Drugi sposób odbywa się pod kierunkiem nauczyciela. Nauczyciel zajmuje tu rolę inicjatora sytuacji, prowokuje do stawiania pytań, udostępnia stosowne metody i pomoce badawcze, ukierunkowuje go podczas badań i eksperymentowania. Metody relaksacyjne, np. trening autogenny Schultza. Dzieci relaksują się słuchając odpowiednio dobranych opowiadań na tle cichej muzyki relaksacyjnej. Relaks dla dzieci ma na celu rozluźnienie mięśni i poprawienie krążenia obwodowego, daje dziecku spokój i odprężenie. Bajkoterapia Wpływa na uwalnianie nieprzyjemnych napięć, może stanowić formę relaksacji, uczy empatii, zachowań prospołecznych, ułatwia nawiązywanie kontaktu nawet z bardzo skrytymi, nieśmiałymi dziećmi, wspiera mocne strony dziecka, zdecydowanie wpływa na eliminację zachowań niepożądanych, wpływa na integrację grupy, rozwija poczucie własnej wartości, dodaje odwagi i wiary we własne możliwości, kiedy inne sposoby zawodzą. Metoda Dobrego Startu Aktywizuje i usprawnia czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno ruchowego. Kształci prawidłową lateralizację, orientację w przestrzeni i w schemacie ciała. Koordynuje więc czynności wzrokowo słuchowo ruchowe oraz usprawnia i harmonizuje wszystkie funkcje psychomotoryczne. Kształci ona zdolność rozumienia i operowania symbolami, ułatwia nawiązanie kontaktów społecznych, szczególnie dzieciom z różnymi dysfunkcjami. Metoda ta ma wielostronne oddziaływanie i dlatego nosi nazwę metody psychomotorycznej. W metodzie dobrego startu stosuje się trzy rodzaje ćwiczeń: ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia ruchowo słuchowe, ćwiczenia ruchowo słuchowo wzrokowe. Przygotowaniem do właściwych ćwiczeń mogą być ćwiczenia o charakterze musztry, mające na celu orientację w schemacie ciała i w przestrzeni, zabawy orientacyjno porządkowe. Mogą zaczynać się i kończyć pląsami ruchowymi kształtującymi motorykę i percepcję słuchową dziecka oraz orientację w schemacie ciała zabawy paluszkowe, tańce, masażyki. Metoda twórczego myślenia J. Osborne.Burza mózgów 2
Metoda ta jest szczególnie polecana podczas rozwiązywania problemów. Wszyscy uczestnicy mają prawo zgłaszać swoje pomysły, pomysły te nie podlegają ocenie. Ważna jest duża ilość pomysłów, nie jest istotne, kto jest autorem pomysłów. Po zakończeniu zgłoszeń można przystąpić do oceny pomysłów pod kątem przydatności w pracy. Programy aktywności, świadomość ciała, kontakt i komunikacja M. Knill i Ch. Knill Przeznaczone dla dzieci o różnym poziomie rozwoju intelektualnego i z różnymi rodzajami niesprawności fizycznej. Celem programu jest rozwijanie świadomości ciała, wzrost dziecięcej aktywności, nawiązywanie dobrego kontaktu z dzieckiem, przełamywanie barier komunikacji. Gry i zabawy Klausa W. Vopela Interesujące, twórcze i pobudzające zabawy w zakresie rąk, nóg i całego ciała. Metoda ruchowej ekspresji twórczej R. Labana U podstaw tej metody leży naturalna ruchliwość i naturalny styl motoryki dziecka, pozwala ona na posługiwanie się różnymi formami ruchu i ekspresji jak: ćwiczenia muzyczno- ruchowe, zabawy, taniec, opowieść ruchowa, inscenizacja, improwizacja ruchowa, groteska, pantomima, sceny dramatyczne itp. W metodzie uwzględnia się łączenie ruchu z muzyką i rytmem i dlatego często przy realizacji zadań wykorzystuje się instrumenty perkusyjne. Metoda C. Orffa Założeniem tej metody jest, iż kulturę fizyczną dziecka należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmicznomuzyczną oraz z kulturą słowa. Dlatego nawiązuje on do tradycyjnych, zanikających we współczesnych czasach form zabaw, ćwiczeń, tańców, muzyki, porzekadeł, legend, baśni, poezji, prozy itp. Głównym celem i zadaniem tej metody jest wyzwolenie u dzieci ekspresji i rozwijanie inwencji twórczej zwłaszcza powiązanie muzyki z ruchem. Metoda Kniessów Jest to metoda, która ma na celu kształtowanie i rozwój fizyczny dziecka poprzez ruch, muzykę, zastosowanie oryginalnych przyborów. Ćwiczenia odbywają się na wszystkich grupach mięśniowych z uwzględnieniem automasażu. Jednocześnie uwrażliwia się małe dziecko na piękno muzyki klasycznej. W metodzie tej główny nacisk kładzie się na ruch. Ważną rolę w metodzie Kniessów spełniają przybory do ćwiczeń ruchowych, przybory do wytwarzania dźwięków. 3
Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne Metoda ta jest metodą niewerbalną, poprawiającą komunikację dziecka z otoczeniem. Głównym założeniem jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń rozwoju. Zadaniem jej jest rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej, świadomości własnego ciała, przestrzeni działania w niej, a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Umożliwia ona zaspakajanie potrzeb bezpieczeństwa, wzrostu i rozwoju, a także potrzeb społecznych i poznawczych. Pozwala na osiągnięcie zamierzonych efektów eliminując strach i obawę. Metoda kinezjologii edukacyjnej Paula Dennisona To praktyczny i dynamiczny system, który posługuje się prostymi ruchami ciała dla zintegrowania funkcji mózgu. Dużą atrakcją tej metody jest jej wyjątkowa łatwość i użyteczność. Specyficzne ruchy gimnastyki mózgu uaktywniają sieci neuronowe w całym mózgu, w obu półkulach równocześnie, pomagają budować podstawy potrzebne do zapewnienia sukcesu w uczeniu się w ciągu całego życia. Kinezjologia Edukacyjna pomaga poprzez ćwiczenia, na poprawę wzroku, pamięci, rozumienia, koordynacji i podstawy. W skład tej metody wchodzą elementy: treningu wzroku, dotyku dla zdrowia, procesów emocjonalnych i specyficznych działań ruchowych. Logorytmika Jest to zestaw ćwiczeń muzyczno ruchowo słuchowych. Wykorzystuje elementy wspólne dla muzyki i mowy: rytm, tempo, dynamikę, melodię, akcent. Dzięki specjalnym ćwiczeniom dzieci w zabawie zwiększają sprawność aparatu mowy, ćwiczą oddychanie, pracują głosem. Logorytmika jest metodą profilaktyczną i pracujemy nią już w grupie 4
trzylatków. Metoda Majchrzak Odimienna metoda nauki czytania. Ma na celu wczesne kształcenie umiejętności czytania z pełnym rozumieniem czytanego tekstu od samego początku. Dzięki wizytówkom dzieci łatwo zdają sobie sprawę ze związku, jaki łączy osobę, brzmienie Jej imienia i jego zapis. Klucz do uczenia Program ten ma na celu pomagać małym dzieciom w rozwijaniu upodobania do słuchania bajek. Poznaje też dziecko ze strukturą opowiadania. W modelowaniu wizualno przestrzennym, które pomaga określić kolejność zdarzeń i relacji między postaciami, dzieci zastępują prawdziwe osoby, przedmioty figurami geometrycznymi. Ćwiczenie to ma szczególną wartość w rozwijaniu myślenia abstrakcyjnego. Wymienione metody lub ich elementy, łączymy ze sobą, tworząc ciekawe, scenariusze zajęć przedszkolnych, aby zaspokojone zostały indywidualne potrzeby dziecka, jego chęć wielozmysłowego poznawania świata. 5