FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Foli Pomer. Univ. Tehnol. Stetin. 2013, Agri., Aliment., Pis., Zooteh. 302 (25), 9 16 Piotr CHEŁPIŃSKI 1, Anton YORDANOV 2, Agnieszk DOBROWOLSKA 1, Rfł ROZWARSKI 1, *Ireneusz OCHMIAN 11 JAKOŚĆ OWOCÓW PIĘCIU ODMIAN PERSYMONY (DIOSPYROS KAKI) FRUIT QUALITY OF FIVE PERSIMMON CULTIVARS (DIOSPYROS KAKI) 1 Ktedr Ogrodnitw, Zhodniopomorski Uniwersytet Tehnologizny w Szzeinie 2 Ktedr Sdownitw, Uniwersytet Rolnizy w Plovdiv, Bułgri Astrt. Reserh ws onduted in 2010 2011 t the Fruit Growing Deprtment of the West Pomernin University of Tehnology in Szzein nd t the Reserh Sttion of Agriulturl University in Plovdiv, where, in the spring of 2006, persimmon trees of Shron, Moro, Jiro C24276, Kki Tipo nd Hykume ultivrs were plnted. The pity of the fruits, solule solids, orgni idity, Vitmin C, NO 3 nd NO 2 ontents s well s the fruit oloring were ompred in Szzein fter hrvesting. It ws noted tht Kki Tipo nd Hykume ultivrs were hrterized y the lrgest fruits with n verge mss greter thn 220 g, nd with height nd dimeter 70 mm. The fruits were hrterized y wide rnge of skin olour: from right yellow-ornge to drk ornge. The fruits of the Hykume ultivr were the rightest (L* 63.19) nd ontined the most yellow pigment (* 63.54). Smll ontents of orgni ids (0.37 0.67 g itri id per 100 g of fruit), nitrtes (1.0 4.5 mg 100 g 1 ) nd nitrites (0.15 0.30 mg 100 g 1 ). Fruits were hrterised y lrge differenes in vitmin C ontent from 41mg ( Hykume ) to 98 mg ( Shron ) per 100 g of fruit ut similr vlues for the ontent of extrt (16.6 17.4%). Słow kluzowe: rw owoów, odminy, skłd hemizny, wielkość owoów. Key words: hemil omposition, ultivrs, fruits olour, fruits size. WSTĘP Owoe gtunku Diospyros kki występują pod wielom nzwmi, głównie persymon, zsmi hurm wshodni, henowie wshodni, hińsk śliwk, le w Polse njpowszehniej uŝywn jest nzw kki. Gtunek ten nleŝy do rodziny henkowte (Eenee), rodzju hurm (Diospyros), który reprezentuje pond 400 gtunków drzew i krzewów występująyh n oszrh tropiklnyh i sutropiklnyh w Azji i Amerye Południowej (Yonemori i in. 1998). Persymon pohodzi z Chin i Jponii, w Europie znn jest od XIII wieku. Uprw rozpowszehnił się we Włoszeh, Greji, Hiszpnii, Brzylii, Klifornii, Izrelu orz w południowej zęśi Azji (Morton 1987). * Adres do korespondenji Corresponding uthor: dr inŝ. Ireneusz Ohmin, Ktedr Ogrodnitw, Zhodniopomorski Uniwersytet Tehnologizny w Szzeinie, ul. Juliusz Słowkiego 17, 71-434 Szzein, e-mil: ireneusz.ohmin@zut.edu.pl.
10 P. Chełpiński i in. Persymon jest duŝym drzewem dorstjąym do 18 m. Owo, ksztłtem przypominjąy pomidory, jest Ŝółto-zerwoną, stoŝkowtą lu spłszzoną jgodą. Po spodniej stronie owo posid ztery listki kielihowe (Morton 1987). MiąŜsz jest mło romtyzny, le gdy osiągnie dojrzłość konsumpyjną jest słodki, ukry w tym okresie są n poziomie od 12 do 22,9%, są to głównie fruktoz, glukoz i shroz. Owoe, ogte w iłko, kroteny orz witminy z grupy B, spoŝywne są n surowo lu w posti przetworów (Geissler i Vughn 1997, Khn i in. 2007). Owoe zwierją równieŝ duŝo związków fenolowyh i hrkteryzują się podonie jk wyiąg z liśi duŝą ktywnośią ntyoksydyjną (Chen i in. 2007, Hn i in. 2002). Chroni to orgnizm ludzki przed wolnymi rodnikmi (Giordni i in. 2011). W Bułgrii persymon uprwin jest od niedwn (Borisov 2011), głównie n wyrzeŝu Morz Czrnego (Mngrov 2005, Yordnov 2011). Odminy hurmy dzieli się n dwie grupy: o owoh z duŝą i młą zwrtośią tniny, np.: Fuyu, Jiro C24276, Gosho i Surug, w któryh nie występują nsion. Odminmi z grnikmi są Hirtnenshi, Hhiy, Aizumishirzu, Yotsumizo i Yokono (Morton 1987). Owoe dzieli się tkŝe n miękkie, któryh nie moŝn przehowywć Kki Clssi i o twrdym miąŝszu Kki Persimon (Tous i Ferguson 1996). W przeprowdzonyh dnih określono jkość owoów pięiu odmin kki uprwinyh w Bułgrii; ih msę i wielkość, skłd hemizny orz rwę powierzhni owou i miąŝszu. MATERIAŁ I METODY Bdni przeprowdzono w lth 2010 i 2011, w Prowni Sdownitw Zhodniopomorskiego Uniwersytetu Tehnologiznego w Szzeinie orz Stji Bdwzej Uniwersytetu Rolnizego w Plovdiv, gdzie wiosną 2006 roku złoŝono doświdzenie metodą loków losowyh w gleie ynmonowo-runtnej o odzynie 7,1, którą utrzymywno w ugorze mehniznym. Rozn sum tempertur ktywnyh (>10ºC) wynosił 3900ºC. Rozn sum opdów wynosił średnio 515 mm, nie zezpiezło to wymgń wodnyh drzew, wię w zsie sezonu wegetyjnego oroznie nwdnino je z pomoą linii kroplująej. Wszystkie odminy uszlhetnione zostły n siewe hurmy kukskiej (Diospyros lotus). Drzew posdzono w rozstwie 5 x 4 m, korony prowdzono w formie prwie nturlnej. Chrkterystyk dnyh odmin: Hykume: odmin o smznyh, duŝyh, okrągłyh owoh. Prtenokrpizne (ez zpyleni) dojrzłe owoe mją kolor pomrńzowy, zpylone rązowy. Odmin rdzo dorze zrst się z podkłdką. Drzew rosną średnio silnie i wydją tylko kwity Ŝeńskie, z któryh powstje duŝ ilość owoów prtenokrpiznyh. Odmin pohodzi z Jponii i hrkteryzuje się duŝą odpornośią n mróz. Jiro C24276: deserowe owoe średniej wielkośi, spłszzone. Dojrzłe ndją się do ezpośredniej konsumpji. Drzewo rośnie średnio silnie i występują n nim jedynie kwity Ŝeńskie. Odmin pohodzi z Jponii, jest mło odporn n mróz i średnio dorze zrst się z podkłdką. Kki Tipo: odmin deserow o duŝyh, okrągłyh owoh. W fzie dojrzłośi konsumpyjnej owoe prtenokrpizne są pomrńzowe, zpylone rązowe. Dojrzłe owoe są smzne, jednk w fzie dojrzłośi ziorzej mją posmk tninowy. Wzrost
Jkość owoów pięiu odmin... 11 drzew średnio silny do silnego. Odmin hrkteryzuje się duŝą odpornośią n mróz orz rdzo dorze zrst się z podkłdką. Pohodzenie Kki Tipo nie jest dokłdnie znne, głównie uprwin jest we Włoszeh. Moro: odmin deserow o owoh okrągłyh średniej wielkośi, Prwidłowo zpylone owoe mją kolor skórki iemnorązowy. Odmin rdzo dorze zrst się z podkłdką. Jko jedyn z omwinyh wydje kwity Ŝeńskie i męskie, z tego powodu zęsto sdzon jest jko zpylz. Drzew są umirkownie duŝe i dość odporne n mróz. Shron: spłszzone, deserowe owoe średniej wielkośi, o pomrńzowym kolorze skórki i smzne, gdy są dojrzłe i prwidłowo zpylone. Odmin niewidomego pohodzeni dorze zrst się z podkłdką, drzew rosną średnio silnie. Owoe yły zierne n pozątku pździernik w Stji Bdwzej Uniwersytetu Rolnizego w Plovdiv w fzie dojrzłośi ziorzej. Po 30 owoów, zezpiezonyh przed uszkodzenimi mehniznymi, przetrnsportowno do Szzein, gdzie wykonno wszystkie pomiry. W doświdzeniu porównno wielkość orz rwę owoów i ih skłd hemizny. Zmierzono średnię orz wysokość wszystkih owoów niedestrukyjnym prtem FirmTeh2 sprzęŝonym z komputerem orz rwę i połysk skórki owou spetrofotometrem CM-700d (KoniMinolt Jponi). Pomiru dokonno w systemie CIE L***, stosują typ oserwtor 10º orz iluminnt D65. Prmetr L* określ kolor zrny (0) i iły (100); prmetr *: nieieski i Ŝółty od 100 do +100; prmetr *: zielony i zerwony od 100 do +100. Po wykonniu tyh pomirów porno wyinek miąŝszu łąznie ze skórką ze wszystkih owoów i przygotowno po trzy próki dl odminy po około 300 g. Porne wyinki rozdroniono z dodtkiem pektynzy, powstłą pulpę po 30 minuth przefiltrowno w elu uzyskni soku, wykonno pomir skłdu hemiznego i zwrtośi ekstrktu. Kwsowość ogólną oznzono metodą mirezkową w przelizeniu n kws ytrynowy (wg PN-90/A-75101/04). Kwsowość oznzno, mirezkują wodny roztwór wyiągu z owoów 1N NOH do punktu końowego przy ph = 8,1 (Pehmetr Elmetron Polsk). Zwrtość witminy C, NO 2 i NO 3 zostł oznzon w wodnym roztworze z pomoą psków testowyh odzytywnyh w refrktometrze elektroniznym RQfleks10 (Merk USA). Zwrtość ekstrktu ogólnego oznzno z pomoą refrktometru elektroniznego PAL-1 (Atgo Jponi). W elu stwierdzeni istotnośi róŝni przeprowdzono 1-zynnikową nlizę wrinji z pomoą progrmu Sttisti 10. Istotność róŝni zostł oenion z pomoą testu Tukey n poziomie istotnośi α = 0,05. WYNIKI I DYSKUSJA Uzyskne wyniki pozwoliły podzielić dne odminy n trzy grupy: o owoh młyh Shron i Moro ; o owoh średnih Jiro C24276 orz n odminy wielkoowoowe, któryh średni ms przekrozył 220 g Kki Tipo i Hykume (rys. 1). Zoserwowno róŝnie w wielkośi owoów w poszzególnyh lth. W 2010 roku większość odmin mił większe owoe, z drzew odminy Hykume zerno owoe o średniej msie pond 260 g. Njmniejszymi owomi hrkteryzowł się odmin Moro, w 2011 roku średni ms owoów wynosił zledwie 114 g. W dnih innyh utorów, w zleŝnośi od
12 P. Chełpiński i in. odminy, ms owoów wynosił od 169 g (Celik i Erisli 2008) do 250 g (Giordni 2002), ntomist średni od 60 mm (Celik i Erisli 2008), le njzęśiej zwierł się w zkresie 70 80 mm (Morton 1987). Ms 1 owou Weight of 1 fruit [g] 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 'Shron' 'Moro' 'Jiro C24276' 'Kki Tipo' 'Hykume' 80 2010 2011 Średni Men Rok Yer Ojśnienie: średnie oznzone tą smą literą nie róŝnią się istotnie (przy poziomie istotnośi 5%, test Tukey). Explntion: the mens signed the sme letter not differ signifintly (t the 5% level of signifine, Tukey test). Rys. 1. Ms jednego owou dnyh odmin kki w poszzególnyh lth Fig. 1. Weight of one fruit of tested kki ultivrs in different yers Wyniki przedstwione n rysunku 2 pokzły, Ŝe owoe odmin kki przyierły róŝne ksztłty. Kki Tipo, Hykume orz Moro yły odminmi o owoh kulistyh, średni ył zliŝon do wysokośi. 'Shron' 'Moro' 'Jiro C24276' 'Kki Tipo' 'Hykume' 85 80 75 70 [mm] 65 60 55 50 45 2010 2011 Średni Men 2010 2011 Średni Men Wysokość Height Średni Dimeter Ojśnienie: jk n rys. 1. Explntion: s in Fig. 1. Rys. 2. Wysokość i średni owoów dnyh odmin Fig. 2. The height nd dimeter of the fruit tested ultivrs
Jkość owoów pięiu odmin... 13 Owoe Moro yły młe, ih wysokość wynosił niewiele pond 55 mm, średni niełe 60 mm, ntomist wysokość i średni Kki Tipo orz Hykume wynosił pond 70 mm. Owoe pozostłyh odmin yły lekko spłszzone. Równie duŝą średnią hrkteryzowły się owoe Jiro C24276, które, spośród wszystkih dnyh odmin, miły jednk njmniejszą wysokość, średnio 51 mm. Anlizują wyniki z teli 1, stwierdzono duŝą zmienność wyrwieni skórki owoów poszzególnyh odmin: od rwy jsnej Ŝółtopomrńzowej do iemnej pomrńzowej. Skórk owou odminy Hykume mił odień njrdziej jsny spośród odmin (njwyŝszy prmetr L* 63,19) orz zwierł njwięej Ŝółtego rwnik (prmetr *). Owoe odminy Jiro C24276 yły iemniejsze od innyh (njniŝszy prmetr L* 53,77) orz zwierły duŝo rwnik zerwonego (prmetr * 41,41). TkŜe wysokim prmetrem *, określjąym rwnik zerwony, hrkteryzowły się owoe odminy Moro, któryh skórk ył intensywnie pomrńzow. NjniŜszą wrtość prmetru *, n poziomie 24,16, stwierdzono w rwie owoów odminy Shron, któryh skórk ył Ŝółtopomrńzow. Zwrtość Ŝółtego rwnik w skóre określn prmetrem * ył njwiększ u odmin Hykume i Moro. NjniŜszy prmetr *, równy 43,66, stwierdzono n owoh odminy Jiro C24276. Brw skórki owoów zleŝn jest od odminy. Owoe odminy Jiro prmetr * miły n poziomie 36,2, * 47,4, L* 53,2; odminy Kki Tipo prmetr * wynosił 33,6, * 48,5, ntomist L* 53,1 (Veeri i in. 2010) i nieznznie odiegły od tyh uzysknyh w doświdzeniu włsnym. Prmetry L* (19,1 31,8) i * ( 0,9 1,8) i * ( 12,8 26,9) powierzhni iemnyh owoów jgody kmzkiej (Ohmin i in. 2012 ), jk i iemnyh owoów winnyh odmin winorośli (Ohmin i in. 2012 ) znznie róŝniły się od pomirów wykonnyh n owoh kki. Bdne odminy róŝniły się równieŝ połyskiem powierzhni owou. Njrdziej łyszząe yły owoe odminy Shron, ntomist njmniej odminy Hykume. Tel 1. Brw i połysk owoów dnyh odmin kki Tle 1. Colour nd gloss studied kki fruits ultivrs Prmetry CIE CIE prmeters Odmin Cultivr Shron Moro Jiro C24276 Kki Tipo Hykume L* 56,18 58,98 53,77 58,80 63,19 Brw skórki Peel olour * 24,16 42,26 41,41 33,24 34,11 * 50,14 57,02 43,66 44,48 63,54 d Połysk skórki Peel gloss 18,56 d 15,38 11,81 16,09 7,13 Ojśnienie: średnie oznzone w wierszh tą smą literą nie róŝnią się istotnie (n poziomie istotnośi 5%, test Tukey). Explntion: the mens signed in the rows the sme letter not differ signifintly (t the 5% level of signifine, Tukey test).
14 P. Chełpiński i in. Anliz dnyh odmin kki wykzł róŝnie w skłdzie hemiznym owoów (t. 2). Ekstrkt i kwsowość, dokłdniej ih wzjemny stosunek, deydują o wlorh smkowyh owoów, zyli o poŝądnym przez konsument smku słodko-kwśnym. Zwrtość ekstrktu jest dodtnio skorelown z zwrtośią ukru w owoh, ztem im więej ekstrktu, tym mniej odzuwlny jest kwśny smk jgód. W przeprowdzonyh dnih stosunek zwrtośi ekstrktu do kwsów ył njwyŝszy w owoh odminy Kki Tipo i wyniósł 44,9. W owoh orówki wysokiej zy niskiej, które wydją się yć słodkie, stosunek ukrów do kwsów wynosił około 14 (Ohmin i in. 2009), w owoh jgody kmzkiej zledwie 3,5 (Skupień i in. 2007). Wynikło to z młej zwrtośi kwsów orgniznyh. Njmniej kwsów stwierdzono w owoh Kki Tipo, zledwie 0,37 g, njwięej (0,67 g 100 g 1 ) w owoh Shron. Są to niewielkie ilośi w porównniu z owomi innyh gtunków; jgod kmzk od 2,7 do 4,4 g (Ohmin i in. 2012 ), porzezk od 2,82 do 3,54 g 100 g 1 (Ohmin i in. w druku). Ntomist w dojrzłyh owoh wysoki ył poziom ekstrktu. Njwiększą zwrtośią ekstrktu hrkteryzowły się owoe zerne z drzew odmin Shron, Hykume, Jiro C24276 (17,2 17,4%), njmniejszą zwrtość ekstrktu (16,6%) stwierdzono w owoh Kki Tipo. Tel 2. Skłd hemizny owoów dnyh odmin kki Tle 2. Chemil omposition of fruits of tested kki ultivrs Bdn eh Tretments Shron Moro Odmin Cultivr Jiro C24276 Kki Tipo Hykume Ekstrkt Solule solids (%) 17,4 16,9 17,2 16,6 17,4 Kwsowość (g kwsu ytrynowego 100 g 1 ) Titrtle idity (g itri id 100 g 1 ) Ekstrkt: Kwsowość Solule solids: Titrtle idity 00,67 00,53 00,45 00,37 00,50 26,0 31,9 38,2 44,9 34,8 ph soku ph juie 05,30 05,55 05,60 05,48 05,42 Witmin C Vitmin C (mg 100 g 1 ) 98 54 82 86 41 NO 3 (mg 1000 g 1 ) 35 20 10 45 25 NO 2 (mg 100 g 1 ) 00,30 00,15 00,15 0,35 00,25 Ojśnienie: jk w t. 1. Explntion: s in Tle 1. Mł zwrtość kwsów wpłynęł niewątpliwie n dość wysoki odzyn miąŝszu. Wrtość ph soku owoów poszzególnyh odmin kki ył zliŝon. W soku owoów odminy Shron stwierdzono njniŝsze ph równe 5,30. Owomi o njwyŝszym ph w stosunku do pozostłyh yły odminy Jiro C24276 i Mor o (t. 2). Inni utorzy podją, Ŝe odzyn soku owoów kki mieśi się w grnih od 3,7 do 5,7, poziom ekstrktu od 16,5 nwet do 22,9%, w zleŝnośi od dojrzłośi owoów (Khn i in. 2007). Potwierdziły się doniesieni o wysokiej zwrtośi witminy C w owoh kki (Testoni 2002, Jng i in. 2010,). W dnyh odminh zwrtość witminy C ył zróŝniown, w owoh Shron, Jiro C24276 i Kki Tipo yło jej njwięej (odpowiednio 98, 82 i 86 mg 100 1 ). W owoh odmin Hykume i Moro poziom witminy C ył znznie mniejszy i wynosił do 54 mg.
Jkość owoów pięiu odmin... 15 W Polse nie istnieją normy określjąe zwrtość zotnów w owoh (wyjątek stnowią nny). Minister zdrowi w rozporządzeniu (Rozporządzenie Ministr Zdrowi 2003) określił njwyŝsze dopuszzlne zwrtośi zotnów dl grup roślinnyh środków spoŝywzyh. Nie m wśród nih dopuszzlnyh wrtośi dotyząyh owoów, jednk porównują je z włsnymi wynikmi, poziom zotnów w owoh kki spełni rygorystyzne wymgni dl wrzyw, ziemników i nnów przeznzonyh dl niemowląt i młyh dziei (siódm grup produktów do 200 mg NO 3 kg 1 ). Njwiększą zwrtość NO 3, wynosząą 45 mg, stwierdzono w owoh odminy Kki Tipo, ntomist njmniejszą, zledwie 10 mg w kilogrmie owoów odminy Jiro C24276. RównieŜ zotyny występowły w niewielkih ilośih, njwięej (0,35 mg) w owoh odminy Kki Tipo, ntomist njmniejszą ih zwrtość, zledwie 0,15 mg w 100 g, stwierdzono w owoh odmin Moro i Jiro C24276 (t. 2). PODSUMOWANIE Spośród dnyh odmin kki wyodręniono grupę odmin o młyh owoh, do któryh moŝn zlizyć Shron i Moro orz grupę odmin wielkoowoowyh: Kki Tipo i Hykume, któryh średni ms przekrzł 220 g. Owoe odmin kki mją róŝne ksztłty. Kki Tipo, Hykume orz Moro są odminmi o owoh kulistyh średni m zliŝony wymir do wysokośi. Pozostłe owoe są lekko spłszzone. Owoe poszzególnyh odmin hrkteryzują się duŝą zmiennośią wyrwieni skórki: od rwy jsnej Ŝółtopomrńzowej do iemnej pomrńzowej. Owoe odminy Hykume yły njrdziej jsne (L* 63,19) orz zwierły njwięej Ŝółtego rwnik (prmetr *). Owoe odminy Jiro C24276 yły njiemniejsze, prmetr L* przyjął njniŝszą wrtość (53,77) orz zwierły duŝo rwnik zerwonego (* 41,41). NjniŜszą wrtość * n poziomie 24,16 stwierdzono w owoh odminy Shron, któryh skórk ył Ŝółtopomrńzow. W owoh kki stwierdzono młą zwrtość kwsów orgniznyh, w odminie Shron 0,67 g, ntomist w owoh Kki Tipo zledwie 0,37 g. Poziom ekstrktu w dojrzłyh owoh ył wysoki, przekrzł 16,6%. RównieŜ odzyn soku wszystkih odmin ył wysoki i wynosił od 5,3 do 5,6. Potwierdziły się doniesieni o wysokiej zwrtośi witminy C w owoh kki, zwłszz odmin Shron, Jiro C24276 i Kki Tipo. Pondto owoe kki hrkteryzują się niską zwrtośią szkodliwyh zotnów i zotynów. PIŚMIENNICTWO Borisov L. 2011. Persimmon Diospyros Kki. Plnt. Si. 48 (1), 138 141. Celik A., Erisli S. 2008. Persimmon v. Hhiy (Diospyros kki Thun.) fruit: some physil, hemil nd nutritionl properties. Int. J. Food Si. Nutr. 59 (7 8), 599 606. Chen X.N., Fn J.F., Yue X., Wu X.R., Li L.T. 2007. Rdil Svenging Ativity nd Phenoli Compounds in Persimmon (Diospyros kki L. v. Mopn). J. Food Si. 73 (1), 24 28. Geissler C.A., Vughn I.G. 1997. The New Oxford Book of Plnts. Oxford University Press. 219. Giordni E. 2002. Vrietl ssortment of persimmon in the ountries of the Mediterrnen re nd geneti improvement. (Red.) Bellini E. (Red.) Giordni E. First Mediterrnen symposium on persimmon, Zrgoz. CIHEAM-IAMZ. 23 37.
16 P. Chełpiński i in. Giordni E., Doumett S., Nin S., Del Bu M. 2011. Seleted primry nd seondry metolites in fresh persimmon (Diospyros kki Thun.). Food Res. Inter. 44, 1752 1767. Hn J., Kng S., Choue R., Kim H., Leem K., Chung S., Kim C., Chung J. 2002. Free rdil svenging effet of Diospyros kki, Lminri jponi nd Undri pinntifid. Fitoterpi. 73, 710 712. Jng I., Jo E., Be M.S., Lee H., Jeon G., Prk E., Yuk H., Ahn G., Lee S. 2010. Antioxidnt nd ntigenotoxi tivities of different prts of persimmon (Diospyros kki v. Fuyu) fruit. J. Med. Plnts Res. 4 (2), 155 160. Khn D., Khn R.A., Bii S., Ali S., Khlil A. I. 2007. Storge stility of persimmon fruits (Diospuros kki) stored in different pkging mterils. J. Agri. & Biol. Si. 2/2, 20 23. Mngrov M. 2005. Influene of temperture regime on the eginning of lossoming persimmon (Diospyros kki) vrieties grown in the onditions of the southern Blk se region. Plnt. Si. 42 (5), 439 442. Morton J. 1987. Jpnese persimmon [w: Fruits of Wrm Climtes]. Red. Juli F. Morton, Mimi, FL. 411 416. Ohmin I., Oszmiński J., Skupień K. 2009. Chemil omposition, phenolis, nd firmness of smll lk fruits. J. Appl. Bot. Food Qul. 83, 64 69. Ohmin I., Rozwrski R., Smolik M., Kozos K., Ostrowsk K. 2012. Comprison of the fruit qulity of severl ultivrs of lue honeysukle. Hortiulture Nitr 2012. Interntionl reviewed proeedings of sientifi ppers. 4-th Interntionl Sientifi Hortiulture Conferene (Red.) Mgdlén Vlšíková Nitr: Slovk University of Agriulture in Nitr, 182 187. Ohmin I., Chełpiński P., Rozwrski R., Dorowolsk A., Angelov L., Stle B. 2012. The fruit qulity of three vine ultivrs nd hnge in pulp olor during the proess of mertion. Hortiulture Nitr 2012. Interntionl reviewed proeedings of sientifi ppers.4-th Interntionl Sientifi Hortiulture Conferene. (Red.) Mgdlén Vlšíková Nitr: Slovk University of Agriulture in Nitr, 232 239. Ohmin I., Skupień K., Grjkowski J., Smolik M., Ostrowsk K. 2012. Chemil Composition nd Physil Chrteristis of Fruits of Two Cultivrs of Blue Honeysukle (Lonier erule L.) in Reltion to their Degree of Mturity nd Hrvest Dte. Not. Bot. Horti. Agroo. 40 (1),155 162 PN-90/A-75101/04. Przetwory owoowe i wrzywne. Przygotownie próek i metody dń fizykohemiznyh. Oznznie kwsowośi ogólnej. Rozporządzenie Ministr Zdrowi z dni 13 styzni 2003 r. w sprwie mksymlnyh poziomów zniezyszzeń hemiznyh i iologiznyh, które mogą znjdowć się w Ŝywnośi, skłdnikh Ŝywnośi, dozwolonyh sustnjh dodtkowyh, sustnjh pomgjąyh w przetwrzniu lo n powierzhni Ŝywnośi, DzU 2003, nr 37, poz. 326 z późn. zm. Skupień K., Oszmiński J., Ohmin I., Grjkowski J. 2007. Chrteriztion of seleted physio- -hemil fetures of lue honeysukle fruit ultivr Zielon. Pol. J. Ntur. Si. 4, 101 107. Testoni A. 2002. Post-hrvest nd proessing of persimmon fruit. (Red.) Bellini E. (Red.) Giordni E. First Mediterrnen symposium on persimmon, Zrgoz. CIHEAM-IAMZ, 53 70. Tous J., Ferguson L. 1996. Mediterrnen fruits [w: Progress in new rops]. Red. J. Jnik. ASHS Press, Arlington, VA. 416 430. Veeri R., Jurhr J., Mikuli-Petkovsek M., Stmpr F., Shmitzer V. 2010. Comprtive study of primry nd seondry metolites in 11 ultivrs of persimmon fruit (Diospyros kki L.) Food Chem. 119, 477 483. Yonemori K., Knzki S., Prfitt D.E., Utsunomiy N., Suhdrndhu S., Sugiur A. 1998. Phylogeneti reltionship of Diospyros kki (persimmon) to Diospyros spp. (Eenee) of Thilnd nd four temperte zone Diospyros spp. from n nlysis of RFLP vrition in mplified pdna. NRC Knd. Genome. 41, 173 182. Yordnov A. 2011. Chemil omposition of persimmon fruits Diospyros kki L. t ommeril hrvest nd physiologil ripening stge. Plnt. Si. 48 (1), 134 137.