SZKOŁA PODSTAWOWA W MODRZU PROJEKT EDUKACJI FINANSOWEJ DLA NAJMŁODSZYCH (wrzesień 2016 czerwiec 2017) Z przewodnikiem Grosikiem przez świat oszczędzania Opracowanie: Anna Kozłowska Magdalena Sikorska MODRZE 2016
1. WSTĘP Od pięciu lat jesteśmy opiekunami Szkolnej Kasy Oszczędności działającej w naszej szkole. Na bazie dotychczasowych doświadczeń postanowiłyśmy opracować projekt edukacji finansowej, skierowanej do uczniów naszej szkoły, który będzie uzupełnieniem działalności SKO, a także kontynuacją projektów realizowanych w roku szkolnym 2014/2015 pt. Pieniądze nie rosną na drzewach oraz w roku szkolnym 2015/2016 pt. Szkolne wędrówki od Grosika do Złotówki. Ważną rolę w codziennym życiu człowieka odgrywa umiejętność właściwego gospodarowania pieniędzmi. Powinniśmy się jej uczyć od najmłodszych lat. Taką możliwość daje Szkolna Kasa Oszczędności działająca w naszej szkole. Zaoszczędzone pieniądze dają uczniom dużą satysfakcję i motywują do dalszego pozyskiwania pieniędzy. Za uzbierane i wypracowane wspólnie pieniądze uczniowie mogą realizować swoje marzenia: wyjazdy na wycieczki, zielone szkoły, obozy, zakup sprzętu sportowego i inne cele. Początek szkoły podstawowej to okres, w którym dzieci zaczynają otrzymywać od rodziców, dziadków i opiekunów pierwsze kieszonkowe. Te pierwsze doświadczenia w zakresie samodzielnego wyboru i podejmowania decyzji dotyczących wydawania pieniędzy wymagają przygotowania dziecka do racjonalnego i świadomego dysponowania posiadanymi środkami finansowymi. Jest to również ważny moment z punktu widzenia wychowawczego, ponieważ posiadanie pieniędzy (choćby w postaci kieszonkowego) i ich wydawanie powinno: budować zaufanie między dorosłym a dzieckiem, uczyć racjonalnego wydawania pieniędzy i odpowiedzialności oraz ponoszenia konsekwencji podejmowanych decyzji. Ważne jest, aby pomóc dzieciom w kształtowaniu nawyku oszczędzania, budzeniu poczucia wartości pracy, posługiwaniu się pieniądzem oraz przygotowaniu do dokonywania racjonalnych zakupów. Podstawowa wiedza o mechanizmach rynkowych i umiejętność podejmowania decyzji ekonomicznych jest niezbędna w dzisiejszych czasach. Edukacja ekonomiczna powinna zatem zaczynać się jak najwcześniej. Młodszy wiek szkolny to okres, kiedy dziecko zaczyna sprawnie liczyć i rozwiązywać działania matematyczne. Jest to więc najlepszy moment na to, by zacząć wprowadzać go w zawiły świat finansów. 2. OPIS PROJEKTU Tworząc projekt wyszłyśmy naprzeciw potrzebom ucznia, dbając o jego wszechstronny rozwój. Na współczesnej szkole spoczywa obowiązek podejmowania wciąż nowych przedsięwzięć, mogących sprostać aktualnym społecznym oczekiwaniom. Oferta ta jest
uzupełnieniem programu edukacyjnego Szkolnych Kas Oszczędności, a także odpowiedzią na wymagania edukacyjne zawarte w aktualnej podstawie programowej kształcenia ogólnego. Projekt polega na przygotowaniu i przeprowadzeniu warsztatów ekonomicznych dla uczniów klas II III i IV VI, które w formie zabawy mają przekazać dzieciom m.in. podstawowe informacje na temat roli pieniądza, jego wartości, wiedzę na temat oszczędzania, inwestowania i funkcjonowania banków, a także ułatwić przyswojenie podstawowych pojęć ekonomicznych. Podczas zajęć uczniowie mają zdobyć niezbędne wiadomości, sprawności i umiejętności w posługiwaniu się pieniędzmi i ich przeliczaniu oraz doskonalić dotychczasowe umiejętności z zakresu edukacji społeczno przyrodniczej, polonistycznej, matematycznej, muzycznej i ruchowej oraz plastyczno technicznej. Warsztaty będą prowadzone tak, by sposób przekazywania podstaw wiedzy z zakresu gospodarowania finansami oraz kształtowania umiejętności, nawyków i postaw uczniów był dostosowany do naturalnej w tym wieku aktywności uczniów, a zatem jego realizacja oparta jest nie tylko o przekaz słowny, ale także o zastosowanie metod i technik integracyjnych opartych na: zabawach, grach dydaktycznych, samodzielnym dochodzeniu do wiedzy, doświadczaniu i działaniu, spontanicznej, swobodnej aktywności dziecka, twórczym rozwiązywaniu problemów i rywalizacji. W ramach projektu najmłodsi będą uczyć się ekonomii również dzięki przygotowywaniu tematycznych prac konkursowych, a także przez uczestnictwo w akcjach zarobkowych i charytatywnych. Wyjściem do rozmów z dziećmi o materialnej stronie życia mogą być, w zależności od wieku, klasyczne bajki, takie jak O rybaku i złotej rybce, Baśń o złotej kaczce czy Baśń o kwiecie paproci, poprzez które możemy im pokazać problemy związane z posiadaniem rzeczy materialnych: że gromadzenie rzeczy nierzadko prowadzi do chciwości i nieumiarkowania, jest często powodem zmartwień, troski, oczekiwań, a także często oddala od ludzi. Wspólna lektura i rozmowa to okazja do wyjaśnienia, że rzeczy materialne są dobre - służą zaspokojeniu potrzeb naszych i cudzych (dzięki nim możemy pomagać potrzebującym), ale też kaprysów i zachcianek (co może prowadzić do materializmu i konsumpcjonizmu). Wyższym poziomem jest ukazanie dzieciom, że prawdziwym skarbem są dobra niematerialne: szczęścia nie daje gromadzenie rzeczy materialnych, lecz relacje z innymi (miłość, życzliwość, przyjaźń). Rzeczy są środkiem do celu (prawdziwego szczęścia), a nie samym celem, dlatego trzeba dbać o zachowanie prostoty, skromności, pielęgnowanie wrażliwości na potrzeby innych, odróżnianie potrzeb od zachcianek. 3. CELE PROJEKTU
Cel główny: Rozbudzanie wśród uczniów potrzeby oszczędzania i właściwego gospodarowania posiadanymi funduszami własnymi. Przygotowanie do aktywnego i świadomego uczestnictwa w życiu gospodarczym. Kształtowanie i rozwijanie kompetencji kluczowych ze szczególnym uwzględnieniem postawy przedsiębiorczości. Cele szczegółowe: Kształtowanie nawyku celowego wydatkowania zaoszczędzonych pieniędzy. Ukazywanie korzyści płynących z oszczędzania. Rozwinięcie samodzielności w podejmowaniu decyzji finansowych, Wdrażanie uczniów do świadomego oszczędzania, systematyczności i wytrwałości w gromadzeniu wkładów oraz celowego ich wykorzystania, Popularyzowanie wiedzy ekonomicznej. Wyzwalanie przedsiębiorczości u uczniów. Inicjowanie, podejmowanie działań przynoszących korzyści materialne oraz prowadzenie działalności społecznej przeprowadzanie akcji charytatywnych i ekologicznych, organizowanie konkursów dotyczących oszczędzania oraz branie udziału w konkursach organizowanych przez Bank PKO SA, Kształtowanie postawy świadomego konsumenta. Popularyzacja wiedzy o działalności banków. Rozbudzanie pomysłowości i przedsiębiorczości w pozyskiwaniu źródeł dochodu. Przyzwyczajanie do korzystania z usług bankowych. Wzbogacanie słownictwa ucznia o pojęcia związane z ekonomią i bankowością. Rozwijanie sprawności rachunkowej w zakresie obliczeń pieniężnych, rozwiązywanie zadań tekstowych związanych z kupowaniem, resztą, przeliczaniem walut Rozwijanie poczucia przynależności do grupy i odpowiedzialności za podejmowane wspólnie działania. Doskonalenie umiejętności redagowania tekstów. Rozwijanie wrażliwości estetycznej.
Kształtowanie zachowań prospołecznych i umiejętności współpracy w grupie zadaniowej. Wdrażanie do przyjmowania pochwał i krytyki ze strony innych osób. Rozwijanie samodzielności i wytrwałości w procesie odkrywania i rozwiązywania problemów. 4. ADRESACI Uczniowie klas II-VI Szkoły Podstawowej w Modrzu 5. SPOSÓB, CZAS I MIEJSCE REALIZACJI Projekt ma charakter zajęć edukacyjno wychowawczych, które zostaną prowadzone w formie warsztatowej. Będzie realizowany w roku szkolnym 2016/2017 w klasach II VI podczas obowiązkowych i/lub dodatkowych zajęć edukacyjnych w wymiarze 1-2 godzin dydaktycznych raz w miesiącu w okresie od września do czerwca. Obejmuje całoroczną pracę uczniów pod hasłem: Z przewodnikiem Grosikiem przez świat oszczędzania. Podczas kolejnych miesięcy pracy uczniowie odbywają rozmowy i podróże z przewodnikiem Grosikiem, w czasie których zdobywają określone w danym miesiącu umiejętności. TERMIN TEMAT MIESIĄCA UCZEŃ: IMPREZY TOWARZYSZĄCE ZADANIA DODATKOWE wrzesień Przewodnik Grosik opowiada: Coś niecoś o pieniądzach pozna znaczenie pojęć: moneta, banknot, nominał, bilon, awers, rewers, mennica, emisja; pozna monety i banknoty, pozna pojęcia grosz i złoty, nauczy się liczyć pieniądze, będzie nabywał umiejętność współpracy w grupie. Rozpoczęcie konkursu Mistrz oszczędzania. Grosik zapozna się ze sposobami oszczędzania
październik przewodnikiem oszczędzania. pieniędzy, zapozna się ze sposobami zarabiania pieniędzy na drobne wydatki; będzie umiał rozsądnie gospodarować pieniędzmi, odkryje sposoby na oszczędzanie, zauważy jakie korzyści płyną z oszczędzania, pozna wartość i potrzebę pracy, będzie doskonalić umiejętność liczenia pieniędzy. pozna wartość nabywczą pieniędzy, będzie doskonalił umiejętność współpracy w grupie. Rozpoczęcie konkursu plastycznego: plakat pt. Oszczędzam w SKO bo marzę o Obchody Światowego Dnia Oszczędzania listopad Przewodnik Grosik prowadzi wywiady bankowe. pozna znaczenie pojęć: bank, konto, debet, karta kredytowa, inwestor, bankowiec, lokata, bankomat, kredyt, saldo, obligacja, pozna sposoby przechowywania pieniędzy dawniej i dziś; pozna możliwość oszczędzania w różnych sytuacjach dnia codziennego; dowie się, że oszczędzanie to nie tylko gromadzenie pieniędzy; pozna różne sposoby lokowania pieniędzy; będzie doskonalił umiejętność liczenia pieniędzy; będzie rozwijał umiejętność współpracy w grupie. Wizyta w banku lub spotkanie z pracownikiem banku, przeprowadzenie wywiadu. Rozstrzygnięcie konkursu plastycznego Oszczędzam w SKO bo marzę o Gromadzenie ulotek i druków reklamowych różnych banków. Udział w Dekadzie Matematycznej Udział w akcji charytatywnej Góra Grosza
Grudzień Przewodnik Grosik na zakupach. pozna zasady udanych zakupów; porozmawia o wpływie reklamy na dokonywane zakupy; dowie się o potrzebie racjonalnego wydawania pieniędzy; pozna pojęcia: reklama, marka, oferta, jakość, data ważności, produkt, konsument; będzie doskonalił umiejętność liczenia pieniędzy rozwiązując różnorodne zadania; zastosuje zdobytą wiedzę w praktyce podczas symulacji zakupów, określi sposoby bezpiecznego przechowywania pieniędzy podczas świątecznych zakupów; będzie rozwijał umiejętność współpracy w grupie. Rozpoczęcie konkursu pt. Makieta SKO landii dla uczniów klas II-III Rozpoczęcie konkursu literackiego pt. Gdybym był/była milionerem/ milionerką to bym dla uczniów klas IV-VI Udział w WOŚP Styczeń/luty Przewodnik Grosik z wizytą u rodziców będzie rozmawiał z rodzicami na temat zalet oszczędzania; wspólnie z rodzicami dokona analizy swego oszczędzania w życiu codziennym; dowie się o przyczynach powodujących straty finansowe; zaplanuje zapobiegające niepotrzebnym wydatkom; działania Podsumowanie pracy SKO za I półrocze. Rozstrzygnięcie konkursu grudniowego. Przedstawienie sprawozdania z działalności SKO za I półrocze roku szkolnego 2016/2017. Marzec/kwiecień Grosikowe wędrówki naszego będzie wiedział po co i w jakim celu należy tworzyć różne loga, Rozpoczęcie konkursu LOGO SKO Lub
przewodnika będzie doskonalił umiejętność przeliczania pieniędzy; będzie doskonalił umiejętność rozwiązywania łamigłówek, tworzenia krzyżówek i plakatów tematycznych; będzie rozwijał umiejętność współpracy w grupie. Kalendarz SKO Udział w Jarmarku Wielkanocnym organizowanym przez UMiG Stęszew Rozstrzygnięcie konkursu LOGO SKO maj Przewodnik Grosik z wizytą u Złotówki pozna wieloznaczność pojęć: bogactwo, skarby, marzenia, osiągnięcia, finanse, saldo, oprocentowanie; przekona się o dużej wartości posiadanej wiedzy i umiejętnościach; określi wartość nabywczą otrzymanych lub zaoszczędzonych pieniędzy; utrwali zdobytą wiedzę dotyczącą rozważnego dokonywania zakupów; podsumuje wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie podróży z Grosikiem. Rozpoczęcie konkursu pt. Mój pomysł na pierwszy biznes Rozstrzygnięcie majowego konkursu czerwiec Czas wielki na wakacje z przewodnikiem Grosikiem. utrwali poznane pojęcia: gotówka, zakupy, waluta; pozna euro walutę krajów należących do Unii Europejskiej; udoskonali umiejętność racjonalnego gospodarowania pieniędzmi oraz poszerzy swoją wiedzę na temat ich bezpiecznego przechowywania; Podsumowanie pracy i sporządzenie sprawozdania z działalności SKO w roku szkolnym 2016/2017. Podsumowanie i rozstrzygnięcie konkursu Mistrz oszczędzania Wręczenie nagród i dyplomów dla najlepiej oszczędzających uczniów Mistrz oszczędzania"
będzie aktywnie uczestniczył w zabawach z rówieśnikami; będzie doskonalił umiejętność liczenia pieniędzy rozwiązując różnorodne zadania; podsumuje wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie podróży z przewodnikiem Grosikiem. Rozliczenie działalności SKO i podsumowanie wyników na Radzie Pedagogicznej. 6. FORMY PRACY praca zespołowa (z całą klasą) praca w grupach, w parach praca indywidualna Każda z w/w form może być jednolita (wszyscy uczniowie otrzymują takie samo zadanie) lub zróżnicowana ( uczniowie otrzymują różne zadania składające się na całość). 7. OCZEKIWANE REZULTATY Uczeń: rozumie pojęcie pieniądz potrafi wytłumaczyć znaczenie związków frazeologicznych ze słowem pieniądz oraz przysłów związanych z oszczędzaniem posiada wiedzę o tym, czym jest pieniądz i jaką posiada wartość potrafi posługiwać się pieniędzmi rozumie transakcję kupna i sprzedaży (cena towaru, pojęcie reszty, rola sprzedawcy w realizacji zakupu towaru) posiada dziecięcą wiedzę dotyczą funkcjonowania banku. przejawia skłonności do oszczędzania i kontrolowania swoich wydatków rozumie wpływ reklamy na zachowania konsumenckie zna podstawowe pojęcia bankowe ekonomiczne
rozwiązuje proste zadania tekstowe związane z przeliczaniem pieniędzy, obliczaniem wartości zakupów i reszty, oraz zadania złożone na porównywanie różnicowe i ilorazowe. 8. SPOSOBY EWALUACJI Diagnoza osiągnięć dzieci będzie odbywać się na bieżąco na podstawie kart obserwacji oraz analizy wytworów pracy dzieci, prezentacji wiedzy i umiejętności dotyczących edukacji ekonomicznej, podczas konkursów i programów artystycznych, wystawek prac dzieci, obserwacji ich zachowania, aktywności podczas zajęć, umiejętności pracy w zespole oraz na podstawie informacji zwrotnej od rodziców w postaci zainteresowania realizowaną tematyką. Wyniki ewaluacji będą opracowane w formie sprawozdania na zakończenie roku szkolnego 2016/2017 w celu weryfikacji projektu oraz w celu przedstawienia go na forum Rady Pedagogicznej i zapoznania z nim rodziców uczniów. Modrze, 19.09.2016 /-/ Anna Kozłowska /-/ Magdalena Sikorska Zatwierdzam do realizacji: /-/ Anna Łykowska