Praca grupowa Budowanie zespołów Opracowanie: Aneta Stosik
Grupa Pewna liczba osób znajdująca się we wzajemnej zależności, posiadająca następujące cechy: 1. 2. 3. 4. 5. Relatywnie mała liczba uczestników. Bezpośredni kontakt. Wspólne cele. Podział na role, funkcje, pozycje, które mają wpływ na członków grupy. Trwanie w czasie.
Cechy grupy Zwartość Stopień wzajemnych powiązań Stopień motywacji poszczególnych członków grupy
Cechy grupy Skład Różnorodność umiejętności i informacji Różnorodność cech Różnorodność poglądów, uzdolnień, osobowości itp.
Cechy grupy Normy Wzorce dopuszczalnych zachowań, akceptowane przez członków grupy (Eksperyment Ascha)
Cechy grupy Role Stosowanie się do zbioru oczekiwanych układów zachowań
Cechy grupy Pozycja Ocena pod względem prestiżu albo ranga zajmowana w grupie
Cechy grupy Rozmiar Liczba członków w grupie Duże grupy - skuteczność zbierania danych; Małe grupy - skuteczność przetwarzania danych.
Rodzaje grup Grupy formalne Łączenie się członków organizacji w celu osiągnięcia określonych założeń łączy struktura organizacyjna lider wyznaczony z urzędu dobór wg kompetencji Zaspokajają potrzeby organizacji
Rodzaje grup Grupy nieformalne Łączenie się członków organizacji wokół lidera w celu zaspokojenia potrzeb grupy. bez struktury lider wyznaczony przez zespół łączy sympatia Zaspokajają potrzeby członków grupy
Właściwości grupy Niewyczerpana rezerwa idei Podpora twórczego entuzjazmu Wyższa siła psychiczna Istnienie umiarkowanej krytyki
Istota pracy grupowej Praca grupowa Proces tworzenia efektywnych struktur i mechanizmów wykorzystujących zbiorowy potencjał pracowników w celu podniesienia efektywności pracy.
Praca grupowa Praca grupowa opiera się o: Partnerskie relacje interpersonalne Równoprawny udział członków grupy w jej pracach, uwzględniający różne poglądy i pomysły Wypracowanie akceptowanego przez wszystkich, realnego rozwiązania Eksponowanie współdziałania a nie rywalizowania
Korzyści pracy grupowej Innowacyjność i kreatywność Wysoki poziom identyfikacji z firmą Utożsamianie się z celami firmy Lepsze możliwości rozwoju pracowników Kształtowanie wysokiej świadomości, odpowiedzialności i motywacji
Korzyści pracy grupowej Możliwość sprawniejszego rozwiązywania konfliktów Większa wiara w możliwości indywidualne Prestiż i uznanie Zaspokaja potrzebę przynależności Daje siłę do osiągania nawet trudnych zadań
Czynniki sprzyjające produktywności SYNERGIA oefekt organizacyjny oefekt facylitacyjny Grupa generuje specjalny rodzaj energii nazywany synergią (Cattell 1948). Cattell twierdził, że grupa generuje ten rodzaj energii w procesach komunikacji, poprzez sterowanie wzajemnymi interakcjami (feedback dyskusje, negocjacje).
Czynniki sprzyjające produktywności Facylitacja społeczna opisał ją w 1898 Norman Triplett. Stwierdził, że mechaniczne czynności wykonywane są szybciej w obecności innych osób. Nazwał to społeczną facylitacją W 1965 r. Robert Zajons stworzył teorię preferencji zachowań dominujących jako najbardziej prawdopodobnych wszystkie inne są niedominujące Facylitacja Zadania proste wyuczone = reakcja dominująca = ułatwienie Zadania złożone wyuczone = reakcja dominująca = ułatwienie Zadania złożone niewyuczone = reakcja dominująca = zakłócenie Cottrel (1972) uważa, że pobudzenie wywołane obecnością innych to reakcja nabywana w toku doświadczeń, kiedy uczymy się, że otoczenie społeczne może być dla nas źródłem kar i nagród. Różne teorie wyjaśniające ten mechanizm także Bend (1982) wskazują na chęć uzyskania pozytywnego odbioru społecznego (tzw. interpretacja odbioru społecznego
Możliwości pracy grupowej Aktywność wszystkich uczestników Możliwość ujawnienia swojego zdania Możliwość rozwijania i umacniania pozycji w grupie Wyzwalanie kreatywności Możliwość rozwoju pożądanych cech i zachowań Nauka demokracji Nauka zachowań społecznych Integracja
Zasady podejmowania decyzji na drodze ogólnego porozumienia Różnice zdań POWINNY być traktowane jako sposobność do:
Zasady podejmowania decyzji na drodze ogólnego porozumienia NALEŻY słuchać tego, co mają do powiedzenia inni. NALEŻY zachęcać innych, do przedstawiania własnych poglądów. NIE WOLNO godzić się zbyt szybko i łatwo, ani iść na przedwczesny kompromis. Decyzje podejmowane pospiesznie bywają często błędne, a zatem należy je podważać.
Zasady podejmowania decyzji na drodze ogólnego porozumienia NIE NALEŻY RYWALIZOWAĆ Z INNYMI NIE WOLNO SIĘ TARGOWAĆ
Udana Grupa Rozumie swoje cele i zadania Elastycznie dostosowuje sposób działania do przyjętych celów Posiada wysoki stopień komunikacji Nie ogranicza niezależności swoich członków Pozwala rozwijać indywidualne pomysły i tworzyć własne opinie
Udana Grupa Z Zapewnia udział w podejmowaniu decyzji wszystkim członkom grupy Właściwie wykorzystuje umiejętności członków zespołu Nie jest zdominowana przez lidera i przywódcę Utrzymuje równowagę między emocjami Zapewnia dzielenie odpowiedzialności przez wszystkich członków
Zalety pracy grupowej Lepsza jakość decyzji Wzajemna pomoc Duża wydajność Decentralizacja uprawnień poprzez partycypację Większa intensywność i motywacja
Czynniki zmniejszające produktywność Myślenie grupowe pojawia się w grupach o silnej wewnętrznej spójności, często tworzącej własne specyficzne normy Irving Janis (1982) Dalekie dążenie do jednomyślności, utrudniające (umożliwiające) realistyczną ocenę niepopularnych albo odmiennych poglądów Dlatego dobrze jest wprowadzić rolę adwokata diabła który wyszukuje słabe punkty W myśleniu grupowym zakłada się, że jeśli ktoś się nie wypowiada, to zgadza się z poglądem większości
Czynniki zmniejszające produktywność Polaryzacja grupowa to szczególny rodzaj myślenia + grupowego, polegający na zajmowaniu stanowiska w dyskusji skrajnie w stronę, ku której członkowie grupy skłaniali się jeszcze przed rozpoczęciem dyskusji. tendencja do podejmowania bardziej ekstremalnych (ryzykownych) decyzji przez osoby działające w grupie (tzw. przesunięcie punktu ryzyka) wg Wallach, Kogan, Bem badania późniejsze (Mosovici i Zavalloniego), pokazywały również podejmowanie decyzji przez grupy w odwrotnym kierunku tj. zwiększonej ostrożności. Jednym z możliwych wyjaśnień tego zjawiska jest rozproszenie odpowiedzialności
Czynniki zmniejszające produktywność Problemy koordynacyjne na przykładzie przeciągania liny, podnoszenia masztu, 2+2=3 Próżniactwo społeczne rozproszenie odpowiedzialności, demotywacja, deindywidualizacja (utrata tożsamości jednostkowej) Czy można uzyskać silne zaangażowanie członków grupy mimo tych mechanizmów? TAK: poprzez większą świadomość, motywację, wagę problemu, wyjaśnienie, współpracę, partycypację w podejmowaniu decyzji, większą spójność grupy przez co lepsze utożsamienie się z grupą
Próżniactwo społeczne "Było sobie czterech ludzi, którzy zwali się Każdy, Ktoś, Ktokolwiek i Nikt. Mieli do wykonania bardzo ważne zadanie i Każdy był pewien, że Ktoś się do tego zabierze. Mógł wprawdzie zrobić to Ktokolwiek, ale nie zrobił tego Nikt, gdyż było to zadanie dla Każdego. Każdy zaś myślał, że wykona je Ktoś, a w dodatku Nikt nie wiedział, ze owego dzieła nie wykonał Ktokolwiek. Na koniec Każdy oskarżał Kogokolwiek, podczas gdy Nikt nie zrobił tego, czego mógł dokonać Każdy." K. Wójtowicz
Wady pracy grupowej Wysiłek czasowy Konieczność planowania Chaos Występowanie dynamicznych procesów wewnątrz grupy Dominacja silniejszych jednostek
Opracowanie: A. Stosik na podstawie: S. Robbins Materiały Szkoleniowe Akademii Prezentacji J.R. Katzenbach D.K. Smith R.M. Belbin C.K. Oyster