Kreatywność w rozwiązywaniu problemów w projektach Renata Respondek, Barbara Gaworska Eduro s.c.
Problem dwóch sznurków - krzesło - obcęgi - słoik - papier - gwoździe
Problem ujęcie psychologiczne Problem - rozbieżność między aktualnym stanem rzeczy a wyznaczonym bądź narzuconym celem (stanem pożądanym), której nie można usunąć rutynowo Rozwiązywanie problemów aktywność ukierunkowana na zredukowanie rozbieżności pomiędzy stanem aktualnym a pożądanym, polegająca na realizacji zaplanowanej sekwencji operacji poznawczych (Psychologia poznawcza, E. Nęcka)
Przykłady Masz 3 pudełka, w każdym umieszczono po 2 mniejsze pudełka, a w nich po 4 całkiem małe pudełka. Ile pudełek w sumie posiadasz? a)13, b)21, c)24, d)33 Jak zwiększyć bezpieczeństwo na drogach? Jak zbudować wieżowiec na podmokłym, bagnistym terenie?
Przykłady Połącz 9 kropek za pomocą 4 kresek, nie odrywając ołówka od kartki: Wieże Hanoi
Przykłady Połącz 9 kropek za pomocą 4 kresek, nie odrywając ołówka od kartki: Wieże Hanoi
Typy problemów Konwergencyjny - dywergencyjny Prosty - złożony Łatwy trudny Dobrze określony źle określony Otwarty - zamknięty Specyficzne ogólne
Problemy w projektach Typy problemów projektowych Dywergencyjny, złożony, trudny, otwarty, źle określony Ogólny, specyficzny Obszary problemów projektowych Termin Budżet Zasoby Jakość
Algorytm a heurystyka Algorytm ścisły, jednoznaczny przepis działania, zaw. sekwencje operacji, jakie należy wykonać, aby osiągnąć określony cel; powtarzalność Heurystyka nieformalna, spekulatywna, uproszczona metoda rozw. problemów; metodologia twórczego działania
Metoda redukcji różnicy Heurystyka wspinania się Każdy etap przybliża do celu Problemy: Uwzględnianie tylko najbliższego działania: Zróbmy coś, a co będzie potem, to się zobaczy Sposób oceny różnicy między stanem aktualnym a celem: Problem wieży Hanoi
Metoda poruszania się wstecz Odwrócenie kierunku rozwiązywania problemu Punkt wyjścia sytuacja docelowa Heurystyka Jak on na to wpadł? Problemy: Niektóre operatory nie są symetryczne, działają w jedną stronę (drink) W przypadku niektórych problemów nie ma znaczenia kierunek poszukiwań (wieża z Hanoi)
Metoda analizy środków i celów Heurystyka dekompozycji celów Analiza sytuacji problemowej Podział problemu na mniejsze części PROJEKT Dalekosiężne planowanie Realizacja wielu, hierarchicznie ustawionych celów cząstkowych PRODUKT 1.1 ZADANIE 1.1.1 ZADANIE 1.1.2 PRODUKT 1 PRODUKT 1.2 ZADANIE 1.2.1 ZADANIE 1.2.2 ZADANIE 1.2.3 PRODUKT 2 ZADANIE 2.1 PRODUKT 3 ZADANIE 3.1 ZADANIE 3.2
Problem uszkodzonej szachownicy
Fazy rozwiązywania problemów Identyfikacja problemów i możliwości Definiowanie celów Eksploracja możliwych strategii działania Antycypacja wyników i podjęcie działania Lustracja wyników i wyciąganie wniosków na przyszłość (model IDEAL, Brandsford, Stein)
Przeszkody Sztywność myślenia nawyki, trudność w reorganizacji danych i generowaniu różnorodnych rozwiązań, bezrefleksyjność, rutyna Nastawienie mechanizacja myślenia, transfer negatywny Inercja mentalna i ideacyjna Fiksacja funkcjonalna Schematy Stereotypy
Czynniki wspomagające Transfer pozytywny Transfer przez analogię Inkubacja Wgląd
Kreatywność w rozwiązywaniu problemów Zasady: Różnorodności Odroczonej ewaluacji Racjonalnej irracjonalności Kompetentnej niekompetencji Ludyczności Aktualności Synergii
Techniki kreatywne Burza mózgów (Aleks Osborn) Synektyka (William Gordon) analogia: prosta, symboliczna, fantastyczna, osobista Myślenie lateralne (de Bono) Kapelusze de Bono Strategia Walta Disneya
Kapelusze de Bono Emocje Obiektywizm Pesymizm Optymizm Możliwości Organizacja
Strategia Walta Disney'a Wolę bawić ludzi z nadzieją, że się czegoś też nauczą, niż uczyć ich z nadzieją, że dobrze się bawią W. Disney 4 filary filozofii Disney'a: Marzenie, Wiara, Odwaga, Czyn
Jak pracował Disney Pokój 1: Pokój marzeń Marzenia, uwalnianie myśli, wszystko jest możliwe, każdy, najbardziej absurdalny pomysł jest wart wzięcia pod uwagę.
Jak pracował Disney Pokój 2: Pokój historii Nadawanie sensu pomysłom, uporządkowanie niepoliczalnych elementów
Jak pracował Disney Pokój 3: Pokój harówki Krytyka projektów, ocena tego, co trzeba wziąć pod uwagę i tego, co nie pasuje do danego schematu
Strategia Walta Disney'a
Strategia Walta Disney'a
Strategia Walta Disney'a najczęstsze błędy
Strategia Walta Disney'a dzisiaj Rozwiązywanie celów strategicznych w firmie, Kreowanie i wdrażanie w życie nowych pomysłów Poszukiwanie rozwiązań problemów w organizacjach Usprawnianie procesów organizacyjnych w firmach Budowanie innowacyjnej kultury organizacji Wyzwalanie inspiracji w zespołach Korporacje stosujące Strategię W. Disneya- np. Globalne Centrum Technologii Whirpool, Bristol-Meyers Squibb, Abbey Press, Illinois Power, Plumbing & Industrial Supply. (za: Metoda Disneya. Jak skutecznie wykorzystać tajemnice zarządzania Disneya, Bili Capodagli, Lynn Jackson)
Jak rozładować korki we Wrocławiu?
Marzyciel Jak chciałbyś, żeby było? Co zrobiłbyś, gdyby wszystko było możliwe i niemożliwością było ponieść porażkę? Jakie są potencjalne korzyści dla Wrocławian? Jaka sytuacja przekroczyłaby moje najśmielsze marzenia? Jakbym się czuł w tej sytuacji? Co ona by mi dała? Jakbym się wtedy zachowywał? Co by spowodowało, że się tak zachowuję? Jak to będzie, gdy marzenie się spełni i nie będzie korków we Wrocławiu?
Realista Jak mógłbyś wprowadzić plan Marzyciela w życie? Co trzeba zmienić, by urealnić plan? Co konkretnie musi się stać, aby wizja została zrealizowana? Czego potrzeba do realizacji tego projektu? Jakie mam zasoby, możliwości a jakich będę potrzebował? Kto bierze w udział w projekcie i kim są aktorzy? Jaki powinien być pierwszy krok?
Krytyk Co się tu może nie udać? O czym zapomniałem? W jakich okolicznościach nie zrealizowałbyś projektu? Czego brakuje? Jak się do siebie mają elementy planu Realisty? Które elementy bądź założenia wyglądają niestabilnie? Kto może się sprzeciwiać rozwiązaniu? Jakie części projektu mogą zawieść/ są niedoskonałe/ ograniczone? Jakie jest najsłabsze ogniwo? Co można wykonać /nie wykonać przy założonych warunkach?
Podsumowanie Rola twórczego myślenia ujawnia się szczególnie w sytuacji problemowej "Moment wykrycia problemów bywa najdonioślejszym fragmentem procesu twórczego myślenia"( ( Nęcka E. (1994), TROP. Twórcze rozwiązywanie problemów, IMPULS, Kraków). Istnieje bezpośredni związek między myśleniem twórczym a skutecznością i wydajnością organizacji. (Proctor T. (1998), Zarządzanie twórcze, Gebethner i Ska, Warszawa.)
Zatem... nielegalny punkt sprzedaży alkoholu, z którego korzystał np. Isaac Newton
METAFIZYKA Zatem...