Jesteśmy tym, co powtarzamy. Więc perfekcja nie jest czynem, lecz przyzwyczajeniem. Arystoteles Rynek Fuzji i Przejęć w Europie Price is what you pay. Value is what you get. Warren Buffett Anna Hejka Dyrektor Zarządzający HEYKA CAPITAL MARKETS GROUP LISTOPAD 2009
HEYKA CAPITAL MARKETS GROUP Pierwszy bank inwestycyjny koncentrujący się na Polsce i CEE Usługi: finansowanie przedsiębiorstw od pomysłu po liderów dominujących swoje sektory; fuzje, przejęcia i sprzedaż firm; zarządzanie funduszami PE; doradztwo strategiczne; optymalizacje, zarządzanie tymczasowe, coaching; wyceny; prywatyzacje Silne strony: Doświadczenie od 1991 roku w złożonych transakcjach międzynarodowych Udokumentowane budowanie wartości spółek Kreatywność w strukturyzowaniu transakcji Rygor w ich przeprowadzaniu bez względu na warunki Stawianie interesu klienta na pierwszym miejscu Zaangażowanie poprzez inwestycje własnego kapitału Niezależność Międzynarodowe kontakty na wszystkich kontynentach Przyjazna kultura korporacyjna
WARTOŚĆ DODANA HCM GROUP Due diligence (buyer/vendor), budżetowanie, projekcje, wyceny Wewn. audyt modelu biznesowego optymalizacja, restrukturyzacja Planowanie strategiczne i rozwój Zarządzanie tymczasowe, nadzór na poziomie zarządów i RN Finansowanie: prywatne i publiczne (IPO/SPO): kapitał, mezzanine, pożyczki inwestycyjne i kapitał obrotowy, opcje call i put, warranty Wizja/zarządzanie/motywacja: systemy wynagradzania, plany opcyjne Corporate governance, najlepsze praktyki & standardy finansowe Marketing/komunikacja/PR/Investor Relations, Networking, Coaching Fuzje, przejęcia, alianse strategiczne, sprzedaż firm Doradztwo, strategie wyjścia dla właścicieli
($ w bilionach) GLOBALNA ZAPAŚĆ Globalna Wartość Transakcji F&P SRW 32% Źródło danych: Thomson One Banker
GLOBALNA ZAPAŚĆ Globalna Ilość Transakcji F&P SRW 11% Źródło danych: Thomson One Banker
SPRZEDAŻ BANKRUTÓW W USA Sprzedaż Bankrutów - Ogólnie Sprzedaż Bankrutów Technologie Źródło danych: Capital IQ
SEKTORY I połowa 2009 r. Materiały Zdrowie Podstawowe Dobra Konsumpcyjne Nieruchomości Media i Rozrywka Handel Detaliczny 13% 5% 9% 7% 13% 5% 14% Energia Telekomunikacja Wysokie technologie Przemysł Produkty i Usługi Konsumpcyjne Instytucje Finansowe 12% 8% 5% 2% 7% Źródło danych: Thomson One Banker
WOLUMEN REGIONALNY I połowa 2009 r. 1% 7% 1% 26% 30% 35% Europa Ameryki Centralna Azja / Azja Pacyf. Afryka/Środkowy Wschód Japonia Pozostałe Źródło danych: Thomson One Banker
Źródło: TheCentre for Management Buy-out Research ZAPAŚĆ W EUROPIE Dane dotyczą wyłącznie transakcji: MBO, MBI, LBO, BIMBO bez finansowania: seed, start-up, development oraz expansion Aby transakcja znalazła się w bazie min. 50% akcji spółki powinno zmienić właściciela Dane dotyczą całkowitej wartości transakcji (Enterprise value)
ZAPAŚĆ KRAJÓW Wartość rynku wykupów w poszczególnych krajach Europy ( mln, 2007-2008) Źródło: TheCentre for Management Buy-out Research
TRANSAKCJE W EUROPIE Źródło: TheCentre for Management Buy-out Research
TRANSAKCJE W EUROPIE 2008 W 2008r. liczba transakcji > 1 mld 9, w 2007r. było 38 (wiele nie doszło do skutku, fundusze PE czekają) średnia wartość transakcji z 119 mln w 2007r. do 58 mln W 2008r. P/E dla transakcji o wartości >250 mln = 16,9x (w 2007r. 18,2x) Największe transakcje w sektorach defensywnych: farma, medycyna, bio-technologia, energia, usługi komunalne Przyczyny: ograniczenie dostępu do finansowania dłużnego dołek cyklu spadek przchodów i marż długu/ev /EBITDA problemy z płynnością /bankructwa rozbieżność w oczekiwaniach cenowych Kupujących i Sprzedających Niepewność momentu wyjścia z dołka
RYNEK WYKUPÓW W CE Źródło: TheCentre for Management Buy-out Research
POSZCZEGÓLNE KRAJE Źródło: TheCentre for Management Buy-out Research
EUROPA 1H 2009 + CEE eksportu, inwestycji bezpośrednich, finansowania zewnętrznego, słabość walut, bezrobocie, deficyt publiczny i na rachunku bieżącym, ratingów, PKB, wirus 1 regionu Europa Centralna (bez Rosji i Bałkanów) uznana za najatrakcyjniejszy region Europy Najatrakcyjniejsze sektory Europy Centralnej w kolejności: konsumpcja, przemysł i chemia, TMT, usługi finansowe, energia i usługi komunalne Polska największym rynkiem Nowej Europy: 806 mln, 13 transakcji według danych CMBOR Odbicie na rynku F&P najwcześniej nastąpi w Polsce i w innych krajach regionu Europy Środkowo-Wschodniej Źródło: Mergermarket, Merrill Datasite
JASKÓŁKI 3 Q 2009 Globalny rynek mobilny: 36 transakcji najwięcej od 1 Q 2008 Duzi gracze globalni wykazali się aktywnością: Nokia kupiła Doppir (travel-based social networking), Acuity Mobile (location-based advertising), Plum Ventures (media sharing) i Cellity (social network address book consolidation) Apple kupił Placebase (media sharing) Google kupił On2 (developer of video compression technology) Research in Motion kupił Torch Mobile (developer of webkit-based mobile browser) NTT DoCoMo kupił Net Mobile (German content distribution platform provider) AT&T kupił Plusmo (cross-platform mobile development solution) Yahoo kupił Maktoob (Middle Eastern web & mobile portal) Źródło: Mergermarket, Merrill Datasite, Screen Digest
CYKLE FUZJI I PRZEJĘĆ 1895-1904 1922-1929 1940-1947 Fuzje i Przejęcia historycznie stanowią: 8% rocznej wartości giełdy 10-42% rocznych inwestycji w aktywa trwałe Wolumen Amerykańskiego Rynku LBO (w mld $) 1960 s 1980 s 1990 s 2004-2007 2009/10 -?
F&P, 1. Z WYBORÓW STRATEGII KORP. Potrzeba Kontroli Pełna Własność Częściowa Własność Potencjalne Relacje Joint Venture Opcja Call Kontrakt Długoterminowy Kontrakt krótkoterminowy Doradztwo Potrzeba Elastyczności
PO CO FUZJE I PRZEJĘCIA? Zwiększają Wartość Przyśpieszają Wzrost Zwiększają Marże Przewaga Kosztowa Przewaga Jakościowa + Minimalizowanie Ryzyk + Generowanie Wiedzy i Innowacji Poprawa Atrakcyjności Źródło: Pankaj Ghemawat Mergers: A prescriptive perspective.
PRZYKŁADY Redukowanie nadmiernych zasobów (np. przejęcie Chase przez Chemical Bank) Konsolidacja (np. BancOne w l. 80-tych) Poszerzenie asortymentu lub rynku (np. Quaker kupuje Snapple) F&P zamiast Badań i Rozwoju (np. Microsoft kupuje Vermeer) Budowanie nowego sektora (np. AOL kupuje Time Warner) Wykup inwestorów (np. grupa inwestorów kupuje Aladdin Resort & Casino) Źródło: Joseph L. Bower A managerial perspective on M&A.
RADY Jeśli nie przetrwasz kryzysu sam, sprzedaj się wcześnie potem zabraknie Ci siły przetargowej i pozycji negocjacyjnej Transakcje i to za gotówkę zdarzają się ciągle, choć przy dużo niższych wycenach Pieniądze, które otrzymasz dziś mają dużo większą wartość nabywczą niż parę lat temu Potencjał wzrostu jest dużo wyższy zwłaszcza przy sektorach oferujących disruptive innovation np. Ipod, Iphone Jeśli decydujesz się na współpracę, zacznij natychmiast to długi proces a czas gra przeciwko Tobie
UMIEJĘTNOŚĆ MIERZENIA INTEGRACJI Strategiczna Udział w rynku Rozwój nowych produktów Asortyment produktów Operacyjna Rentencja pracowników ich ilości, wydajności Satysfakcja pracowników Wybór członków zarządu Rentencja klientów Integracja systemów IT Ekonomiczna Cena za akcję Przychody Zysk Netto Zysk Operacyjny Ekonomiczna Wartość + Koszty Sprzedaży Oszczędności kosztowe Procesowa i kulturalna - miary Źródło: S. Gates & P. Very Measuring performance during M&A integration.
ZINSTYTUCJONALIZOWANIE SUKCESU F&P Pełen etat Element rozwoju kariery Stałe zespoły Dokumentacja procesowa Monitorowanie procesu Ciągłe ulepszanie Proces Wyuczonych Lekcji złożony, wiedza w głowach, nie można wszystkiego udokumentować
NIESKUTECZNOŚĆ FUZJI I PRZEJĘĆ 50-75% F&P nigdy nie dostarcza oczekiwanych korzyści lub pojawiają się one zbyt późno Caryly Fiorina HP/Compaq Łączące się firmy zwykle tracą 5-10% swoich klientów w okresie integracji Zarządy uznają tylko 37% F&P za sukces Przyczyną porażek są: nieprzygotowanie do procesu ( demokracja, brak wiedzy, zrozumienia celu, środków) zła integracja
Dziękuję za uwagę HCM Group hcm@hcmgroup.pl www.hcmgroup.pl