Załącznik Nr 14 do Uchwały Nr 315/299/10 Zarządu Woj. Pomorskiego z dnia 16 marca 2010 r. SPRAWOZDANIE Z PRZEBIEGU WYKONANIA BUDśETU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO ZA 2009 ROK Gdańsk, marzec 2010 rok
2
WYKONANIE BUDŻETU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W 2009 ROKU DOCHODY Podatek dochodowy od osób prawnych 211 716 245 zł - 105,8 % Podatek dochodowy od osób fizycznych 54 477 406 zł - 113,3 % Dochody z majątku województwa 6 268 572 zł - 106,9 % Pozostałe dochody własne 11 903 966 zł - 113,1 % Subwencja ogólna 114 447 053 zł - 100,0 % Dotacje celowe i rozwojowe z budŝetu państwa 738 057 582 zł - 92,9 % Pozostałe dotacje 23 274 449 zł - 94,2 % Pozostałe dochody ze źródeł zagranicznych oraz z UE 19 586 952 zł - 96,5 % WYDATKI Rolnictwo i łowiectwo 40 478 069 zł - 96,4 % Przetwórstwo przemysłowe 367 393 791 zł - 94,5 % Transport i łączność 347 928 710 zł - 94,6 % Administracja publiczna 71 911 295 zł - 86,2 % Oświata i wychowanie 28 503 782 zł - 97,4 % Ochrona zdrowia 133 733 152 zł - 93,8 % Pozostałe zad. w zakresie polityki społecznej 109 189 341 zł - 78,2 % Edukacyjna opieka wychowawcza 19 307 898 zł - 99,1 % Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 104 336 264 zł - 99,2 % Kultura fizyczna i sport 26 604 067 zł - 96,3 % Pozostałe wydatki 27 265 785 zł - 64,3 % RAZEM: 1 179 732 225 zł - 96,8 % PRZYCHODY 188 739 115 zł 104,7 % 3 RAZEM: 1 276 652 154 zł - 92,0 % ROZCHODY 9 246 653 zł 84,5 %
4
SPIS TREŚCI I. ZMIANY PLANU BUDśETU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W 2009 ROKU... 7 II. OMÓWIENIE REALIZACJI BUDśETU WOJEWÓDZTWA W 2009 ROKU... 14 1. DOCHODY, WYDATKI, WYNIK BUDśETU...14 2. PRZYCHODY I ROZCHODY...28 3. PROGRAMY FINANSOWANE Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ I INNYCH...30 4. REALIZACJA ZADAŃ ZLECONYCH Z ZAKRESU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ...34 5. POZOSTAŁE ZADANIA WYNIKAJĄCE Z UCHWAŁY BUDśETOWEJ...35 6. ISTOTNE INFORMACJE WYNIKAJĄCE ZE SPRAWOZDAWCZOŚCI BUDśETOWEJ...38 7. REALIZACJA BUDśETU WOJEWÓDZTWA WEDŁUG POSZCZEGÓLNYCH DZIAŁÓW KLASYFIKACJI BUDśETOWEJ...39 DZIAŁ 010 ROLNICTWO I ŁOWIECTWO...39 DZIAŁ 050 RYBOŁÓWSTWO I RYBACTWO...48 DZIAŁ 150 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE...48 DZIAŁ 600 TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ...57 DZIAŁ 630 TURYSTYKA...71 DZIAŁ 700 GOSPODARKA MIESZKANIOWA...74 DZIAŁ 710 DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA...76 DZIAŁ 720 INFORMATYKA...87 DZIAŁ 750 ADMINISTRACJA PUBLICZNA...87 DZIAŁ 754 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA PRZECIWPOśAROWA...103 DZIAŁ 756 DOCHODY OD OSÓB PRAWNYCH, OD OSÓB FIZYCZNYCH I OD INNYCH JEDNOSTEK NIEPOSIADAJĄCYCH OSOBOWOŚCI PRAWNEJ ORAZ WYDATKI ZWIĄZANE Z ICH POBOREM...104 DZIAŁ 757 OBSŁUGA DŁUGU PUBLICZNEGO...107 DZIAŁ 758 RÓśNE ROZLICZENIA...108 DZIAŁ 801 OŚWIATA I WYCHOWANIE...114 DZIAŁ 803 SZKOLNICTWO WYśSZE...134 DZIAŁ 851 OCHRONA ZDROWIA...135 DZIAŁ 852 POMOC SPOŁECZNA...149 DZIAŁ 853 POZOSTAŁE ZADANIA W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ...153 DZIAŁ 854 EDUKACYJNA OPIEKA WYCHOWAWCZA...161 DZIAŁ 900 GOSPODARKA KOMUNALNA I OCHRONA ŚRODOWISKA...167 DZIAŁ 921 KULTURA I OCHRONA DZIEDZICTWA NARODOWEGO...171 DZIAŁ 925 OGRODY BOTANICZNE I ZOOLOGICZNE ORAZ NATURALNE OBSZARY I OBIEKTY CHRONIONEJ PRZYRODY...194 DZIAŁ 926 KULTURA FIZYCZNA I SPORT...199 8. GOSPODARKA FINANSOWA FUNDUSZY CELOWYCH ORAZ DOCHODÓW WŁASNYCH JEDNOSTEK BUDśETOWYCH I WYDATKÓW NIMI FINANSOWANYCH...208 FUNDUSZE CELOWE...208 DOCHODY WŁASNE JEDNOSTEK BUDśETOWYCH...214 5
III. INNE ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ BUDśETU... 220 FINANSOWY MAJĄTEK TRWAŁY...220 UMARZANIE WIERZYTELNOŚCI WOJEWÓDZKICH SAMORZĄDOWYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH... 236 IV. REALIZACJA UCHWAŁY SWP NR 702/XXX/08 z 29.12.2008 r. W SPRAWIE WYDATKÓW NIEWYGASAJĄCYCH Z UPŁYWEM ROKU BUDśETOWEGO 2008... 238 V. ZAŁĄCZNIKI... 241 6
I. ZMIANY PLANU BUDśETU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W 2009 ROKU BudŜet województwa pomorskiego na rok 2009 uchwalony został przez Sejmik Województwa Pomorskiego Uchwałą Nr 685/XXX/08 z dnia 29 grudnia 2008 roku w wysokości: po stronie dochodów: 722 398 550 zł, po stronie wydatków: 1 022 764 321 zł, po stronie przychodów: 312 116 771 zł, po stronie rozchodów: 11 751 000 zł. W wyniku powyŝszego ustalenia planu dochodów i wydatków zaplanowano deficyt w wysokości 300 365 771 zł. W trakcie 2009 roku dokonano 32 zmian budŝetu Województwa Pomorskiego oraz 10 zmian w budŝecie (tj. bez zwiększeń i zmniejszeń budŝetu ogółem). Plan budŝetu Województwa na 31.12.2009 r. po uwzględnieniu zmian zamknął się kwotą: po stronie dochodów: 1 218 866 535 zł (wzrost o 496 467 985 zł, tj. o 68,7 % pierwotnego planu), po stronie wydatków: 1 388 257 247 zł (wzrost o 365 492 926 zł, tj. o 35,7 % pierwotnego planu), po stronie przychodów: 180 335 712 zł (zmniejszenie o 131 781 059 zł, tj. 42,2 % pierwotnego planu), po stronie rozchodów: 10 945 000 zł (zmniejszenie o 806 000 zł, tj. 6,9 % pierwotnego planu). W efekcie powyŝszych zmian planowany deficyt obniŝył się do poziomu 169 390 712 zł (zmniejszenie o kwotę 130 975 059 zł, tj. 43,6 % pierwotnego planu). 7
Łączne zmiany budŝetu obrazuje poniŝszy wykres. Wykres: Zmiany budŝetu Województwa Pomorskiego w 2009 roku w mln zł 1 400 1 218,9 1 388,3 1 200 1 022,8 1 000 800 722,4 600 400 312,1 180,3 200 0 11,8 10,9 DOCHODY WYDATKI PRZYCHODY ROZCHODY BudŜet przyjęty US nr 685/XXX/08 z 29.12.2008 r. Plan po zmianach na 31.12.2009 r. ZMIANY PLANU DOCHODÓW W porównaniu do pierwotnie uchwalonego planu w trakcie 2009 roku nastąpiły zmiany planu i struktury dochodów, co przedstawia tabela. Zmiany planu źródeł dochodów i zmiana struktury dochodów Województwa Pomorskiego w 2009 r. Wyszczególnienie Plan przyjęty US Nr 685/XXX/08 z dnia 29.12.2008 r. Kwota w zł Wskaźnik struktury ZMIANA Planu Kwota w zł Plan na dn. 31.12.2009 r. Kwota w zł Wskaźnik struktury DOCHODY OGÓŁEM 722 398 550 100,0% 496 467 985 1 218 866 535 100,0% I. Dochody własne 337 635 181 46,7% -73 093 343 264 541 838 21,7% 1. Udziały w podatkach dochodowych 313 224 778 43,4% -65 070 312 248 154 466 20,4% a) Podatek dochodowy od osób prawnych 260 135 827 36,0% -60 070 312 200 065 515 16,4% b) Podatek dochodowy od osób fizycznych 53 088 951 7,3% -5 000 000 48 088 951 3,9% 2. Dochody ze sprzedaŝy majątku, rzeczy i praw oraz mienia woj. 18 954 900 2,6% -13 093 400 5 861 500 0,5% 3. Pozostałe dochody własne 5 455 503 0,8% 5 070 369 10 525 872 0,9% II. Subwencja ogólna 110 772 369 15,3% 3 674 684 114 447 053 9,4% 1. Część oświatowa 30 722 741 4,3% 75 311 30 798 052 2,5% 2. Część wyrównawcza 45 383 994 6,3% 0 45 383 994 3,7% 3. Część regionalna 34 665 634 4,8% -627 34 665 007 2,8% 8
Wyszczególnienie Plan przyjęty US Nr 685/XXX/08 z dnia 29.12.2008 r. Kwota w zł Wskaźnik struktury ZMIANA Planu Kwota w zł Plan na dn. 31.12.2009 r. Kwota w zł Wskaźnik struktury 4. Uzupełnienie subwencji ogólnej 0 0,0% 3 600 000 3 600 000 0,3% III. Dotacje celowe i rozwojowe 272 027 000 37,7% 547 559 598 819 586 598 67,2% 1. Dotacje celowe i rozwojowe z budŝetu państwa a) na zad. z zakr. administracji rządow. 272 027 000 37,7% 522 838 998 794 865 998 65,2% 71 100 000 9,8% -4 834 693 66 265 307 5,4% w tym inwestycyjne 15 200 000 2,1% -10 225 540 4 974 460 0,4% b) na zadania własne 0 0,0% 54 949 013 54 949 013 4,5% w tym inwestycyjne 0 0,0% 50 025 751 50 025 751 4,1% c) na zad. realiz. na pods. porozumień z organami administracji rządowej 0 0,0% 272 420 272 420 0,0% w tym inwestycyjne 0 0,0% 220 000 220 000 0,0% d/ dotacje rozwojowe 200 927 000 27,8% 472 452 258 673 379 258 55,2% w tym inwestycyjne 124 115 000 17,2% 341 565 168 465 680 168 38,2% 2. Pozostałe dotacje 0 0,0% 24 720 600 24 720 600 2,0% w tym inwestycyjne 0 0,0% 17 372 081 17 372 081 1,4% a/ dotacje z funduszy celowych 0 0,0% 3 799 731 3 799 731 0,3% w tym inwestycyjne 0 0,0% 6 186 6 186 0,0% b/ dotacje i pomoc finansowa z budŝetów innych j.s.t. 0 0,0% 20 920 869 20 920 869 1,7% w tym inwestycyjne 0 0,0% 17 365 895 17 365 895 1,4% IV. Środki pochodzące z budŝetu UE oraz innych źródeł zagranicznych 1 964 000 0,3% 18 327 046 20 291 046 1,7% Plan dochodów Samorządu Województwa w 2009 roku wzrósł per saldo o kwotę 496 467 985 zł, tj. o 68,7%. Wzrost planu nastąpił głównie w zakresie: 1) dotacji celowych o kwotę 547 559 598 zł, w tym m.in.: dotacji z budŝetu państwa wzrost o kwotę 522 838 998 zł, z czego kwotę 472 452 258 zł stanowi dotacja rozwojowa otrzymana na realizację Programów Operacyjnych RPO i PO KL, dotacji na realizację zadań na podstawie porozumień z j.s.t. wzrost o kwotę 3 402 974 zł, dotacji otrzymanych z funduszy celowych wzrost o kwotę 3 799 731 zł, pomocy finansowej otrzymanej od innych j.s.t. wzrost o kwotę 17 517 895 zł. 2) subwencji o kwotę per saldo 3 674 684 zł, w tym m. in.: część oświatowa subwencji wzrost o kwotę 75 311 zł, uzupełnienie subwencji ogólnej wzrost o kwotę 3 600 000 zł. 9
3) refundacji wydatków poniesionych na realizację zadań współfinansowanych ze środków UE wzrost o kwotę 18 327 046 zł. Zmniejszenie planu nastąpiło głównie w dochodach własnych o kwotę 73 093 343 zł, w tym m.in.: podatek dochodowy od osób prawnych spadek o kwotę 60 070 312 zł, podatek dochodowy od osób fizycznych spadek o kwotę 5 000 000 zł, dochody ze sprzedaŝy mienia spadek o kwotę 13 093 400 zł, Uwzględniając zmiany budŝetu dokonywane Uchwałami Sejmiku i Zarządu w 2009 roku, plan dochodów w poszczególnych działach zmienił się następująco: Zmiany planu dochodów Województwa Pomorskiego w 2009 r. w układzie działowym. Dział Nazwa Działu Plan na 2009 r. przyjęty US 685/XXX/08 z dn. 29.12.2008 r. kwota w zł wsk. struktury Zmiany Planu kwota w zł dynamika zmian (5/3) Plan na dzień 31.12.2009 r. kwota w zł 1 2 3 4 5 6 7 8 wsk. struktury 010 Rolnictwo i łowiectwo 42 517 450 5,9% -15 212 390-35,8% 27 305 060 2,2% 150 Przetwórstwo przemysłowe 1 951 000 0,3% 258 498 13,2% 2 209 498 0,2% 600 Transport i łączność 28 364 000 3,9% 31 423 061 110,8% 59 787 061 4,9% 630 Turystyka 0 0,0% 356 144-356 144 0,0% 700 Gospodarka mieszkaniowa 10 720 000 1,5% -8 950 000-83,5% 1 770 000 0,1% 710 Działalność usługowa 610 000 0,1% 228 754 37,5% 838 754 0,1% 750 Administracja publiczna 9 695 500 1,3% 5 190 832 53,5% 14 886 332 1,2% 756 Dochody od os. prawnych, od os. fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem 314 324 778 43,5% -65 070 312-20,7% 249 254 466 20,4% 758 RóŜne rozliczenia 309 809 369 42,9% 470 957 434 152,0% 780 766 803 64,1% 801 Oświata i wychowanie 786 510 0,1% 14 775 1,9% 801 285 0,1% 851 Ochrona zdrowia 1 344 000 0,2% 56 047 923 4170,2% 57 391 923 4,7% 852 Pomoc społeczna 796 373 0,1% 1 888 001 237,1% 2 684 374 0,2% 853 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 1 165 300 0,2% 754 552 64,8% 1 919 852 0,2% 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 298 170 0,0% 12 080 843 4051,7% 12 379 013 1,0% 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 16 100 0,0% 525 103 3261,5% 541 203 0,0% 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 0 0,0% 3 620 629-3 620 629 0,3% 925 Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody 0 0,0% 2 354 138-2 354 138 0,2% Razem: 722 398 550 100,0% 496 467 985 68,7% 1 218 866 535 100,0% 10
ZMIANA PLANU WYDATKÓW W 2009 roku plan wydatków zwiększono o kwotę 365 492 926 zł, tj. o 35,7 % w stosunku do planu przyjętego Uchwałą Nr 685/XXX/08 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 29 grudnia 2008 roku. Zmiany planu wydatków Województwa Pomorskiego w 2009 roku w ujęciu działowym. Dział Nazwa Działu kwota w zł wsk. struktury kwota w zł dynamika zmian (5/3) kwota w zł 1 2 3 4 5 6 7 8 wsk. struktury 010 Rolnictwo i łowiectwo 58 513 590 5,7% -16 515 896-28,2% 41 997 694 3,0% 050 Rybołówstwo i rybactwo 24 000 0,0% -10 000-41,7% 14 000 0,0% 150 Przetwórstwo przemysłowe 48 972 315 4,8% 339 941 066 694,1% 388 913 381 28,0% 600 Transport i łączność 342 477 480 33,5% 25 299 685 7,4% 367 777 165 26,5% 630 Turystyka 16 551 981 1,6% -2 680 909-16,2% 13 871 072 1,0% 700 Gospodarka mieszkaniowa 3 580 000 0,4% -669 500-18,7% 2 910 500 0,2% 710 Działalność usługowa 3 655 953 0,4% -1 156 966-31,6% 2 498 987 0,2% 720 Informatyka 0 0,0% 775 603-775 603 0,1% 750 Administracja publiczna 91 256 641 8,9% -7 853 227-8,6% 83 403 414 6,0% 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpoŝarowa 100 000 0,0% 600 000 600,0% 700 000 0,1% 757 Obsługa długu publicznego 32 010 000 3,1% -20 253 682-63,3% 11 756 318 0,8% 758 RóŜne rozliczenia 28 490 000 2,8% -26 411 793-92,7% 2 078 207 0,1% 801 Oświata i wychowanie 26 510 000 2,6% 2 756 049 10,4% 29 266 049 2,1% 803 Szkolnictwo wyŝsze 202 000 0,0% 48 149 23,8% 250 149 0,0% 851 Ochrona zdrowia 181 970 640 17,8% -39 389 585-21,6% 142 581 055 10,3% 852 Pomoc społeczna 3 986 000 0,4% 132 544 3,3% 4 118 544 0,3% 853 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 34 918 144 3,4% 104 700 504 299,8% 139 618 648 10,1% 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 6 900 000 0,7% 12 575 256 182,3% 19 475 256 1,4% 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 19 391 518 1,9% -18 334 173-94,5% 1 057 345 0,1% 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 105 964 059 10,4% -759 837-0,7% 105 204 222 7,6% 925 Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody 0 0,0% 2 354 138-2 354 138 0,2% 926 Kultura fizyczna i sport 17 290 000 1,7% 10 345 500 59,8% 27 635 500 2,0% Razem: PLAN na 2009 r. przyjęty US nr 685/XXX/08 z dn. 29.12.2008 r. Zmiany Planu Plan na dzień 31.12.2009 r. 1 022 764 321 100,0% 365 492 926 35,7% 1 388 257 247 100,0% 11
Struktura planu wydatków pod względem działowym zmieniła się m.in. z uwagi na dokonane zmiany planu: dotacji celowych z budŝetu państwa (w tym dotacji rozwojowej otrzymanej na realizację Programów Operacyjnych: Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego oraz Program Operacyjny Kapitał Ludzki), dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Funduszu Kolejowego, dotacji na zadania realizowane na podstawie porozumień z j.s.t., pomocy finansowej otrzymanej od innych j.s.t., na realizację zadań drogowych, zdrowotnych, jak równieŝ zadań z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w związku z uruchomieniem rezerwy ogólnej i rezerw celowych. Zmiany planu wydatków dotyczyły: wydatków bieŝących kwota zwiększenia: 137 520 440 zł, wydatków majątkowych kwota zwiększenia: 227 972 486 zł. Zmiany planu dochodów i wydatków Województwa Pomorskiego w 2009 roku w ujęciu rodzajowym Wyszczególnienie PLAN na 2009 przyjęty US nr 685/XXX/08 z dn. 29.12.2008 r. Kwota w zł wsk. struktury Zmiany Planu Kwota w zł dynamika zmian (4/2) Plan na dzień 31.12.2009 r. Kwota w zł wsk. struktury 1 2 3 4 5 6 7 DOCHODY OGÓŁEM: 722 398 550 100,0% 496 467 985 68,7% 1 218 866 535 100,0% Dochody bieŝące 573 073 550 79,3% 97 759 356 17,1% 670 832 906 55,0% Dochody majątkowe 149 325 000 20,7% 398 708 629 267,0% 548 033 629 45,0% WYDATKI OGÓŁEM: 1 022 764 321 100,0% 365 492 926 35,7% 1 388 257 247 100,0% Wydatki bieŝące 502 932 243 49,2% 137 520 440 27,3% 640 452 683 46,1% Wydatki majątkowe 519 832 078 50,8% 227 972 486 43,9% 747 804 564 53,9% 12
ZMIANA PLANU PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW Zmiany planu przychodów i rozchodów w trakcie roku budŝetowego 2009 przedstawia poniŝsze zestawienie tabelaryczne i wykres. Zmiany planu przychodów i rozchodów Województwa Pomorskiego w 2009 roku Lp. Wyszczególnienie Plan na 01.01.2009 Zmiana Plan na 31.12.2009 Przychody, w tym: 312 116 771-131 781 059 180 335 712 1. Kredyty zaciągnięte na rynku krajowym 300 000 000-230 000 000 70 000 000 2. PoŜyczki zaciągnięte na rynku zagranicznym 0 50 000 000 50 000 000 3. Wolne środki 12 116 771 12 637 575 24 754 346 4. NadwyŜki z lat ubiegłych 0 35 581 366 35 581 366 1. Rozchody, w tym 11 751 000-806 000 10 945 000 Spłata poŝyczek otrzymanych na prefinansowanie zadań UE 1 951 000-806 000 1 145 000 2. Udzielone poŝyczki 3 000 000 0 3 000 000 3. Spłata rat kredytowych 6 800 000 0 6 800 000 Wykres: Zmiany planu przychodów i rozchodów Województwa w 2009 roku w mln zł 350 312,1 300 250 200 180,3 150 100 50 0 Przychody Rozchody 11,8 10,9 BudŜet przyjęty US nr 685/XXX/08 z 29.12.2008 r. Plan po zmianach na 31.12.2009 r. 13
II. OMÓWIENIE REALIZACJI BUDśETU WOJEWÓDZTWA W 2009 ROKU Sprawozdanie z realizacji budŝetu Województwa opracowane zostało w oparciu o: Ustawę z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych w związku z art. 121 ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych. Sprawozdania budŝetowe sporządzone zgodnie z zasadami określonymi rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczości budŝetowej. Uchwały w sprawie budŝetu Województwa Pomorskiego na 2009 rok, podjęte przez Sejmik i Zarząd Województwa Pomorskiego. 1. DOCHODY, WYDATKI, WYNIK BUDśETU PoniŜsza tabela prezentuje realizację planu głównych pozycji budŝetu Województwa Pomorskiego w 2009 roku: Wyszczególnienie Plan Wykonanie Poziom wykonania DOCHODY 1 218 866 535 1 179 732 225 96,8 % bieŝące 670 832 906 636 183 231 94,8 % majątkowe 548 033 629 543 548 994 99,2 % WYDATKI 1 388 257 247 1 276 652 154 92,0 % bieŝące 640 452 683 560 339 673 87,5 % majątkowe 747 804 564 716 312 481 95,8 % WYNIK BUDśETU (DEFICYT) -169 390 712-96 919 929 PRZYCHODY 180 335 712 188 739 115 104,7 % ROZCHODY 10 945 000 9 246 653 84,5 % Prezentowane dane wskazują, Ŝe wynik budŝetu planowany na poziomie deficytu w wysokości 169,4 mln zł, na koniec roku 2009 w związku z niŝszym poziomem wykonania wydatków nad dochodami wyniósł 96,9 mln zł. Pomimo planowanego i zrealizowanego w 2009 r. deficytu plan i realizacja głównych pozycji budŝetu wskazuje nadwyŝkę operacyjną (róŝnica między dochodami bieŝącymi i wydatkami bieŝącymi). 14
W załoŝeniach planistycznych nadwyŝka operacyjna budŝetu Samorządu Województwa zakładana była w wysokości 30,4 mln zł, natomiast wykonanie budŝetu za 2009 rok doprowadziło do powstania nadwyŝki operacyjnej w kwocie 75,8 mln zł, co świadczy o dobrym trendzie powstrzymywania wzrostu wydatków bieŝących, celem realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych. Wskaźnik nadwyŝki operacyjnej to najbardziej syntetyczna ocena kondycji finansowej samorządu, potencjału inwestycyjnego samorządu oraz zdolności kredytowej informująca o tym jakimi środkami dysponuje jednostka po pokryciu najbardziej podstawowych potrzeb bieŝących. REALIZACJA DOCHODÓW ich pochodzenia: PoniŜsze zestawienie przedstawia realizację planu dochodów w 2009 roku wg źródeł Wyszczególnienie Plan Wykonanie Poziom wykonania Struktura wykonania DOCHODY OGÓŁEM, w tym: 1 218 866 535 1 179 732 225 96,8% 100,0% I. Dochody własne 264 541 838 284 366 189 107,5% 24,1% 1. Udziały w podatkach dochodowych 248 154 466 266 193 651 107,3% a) Podatek dochodowy od osób prawnych 200 065 515 211 716 245 105,8% b) Podatek dochodowy od osób fizycznych 48 088 951 54 477 406 113,3% 2. Dochody ze sprzedaŝy majątku, rzeczy i praw oraz z mienia województwa 15 5 861 500 6 268 572 106,9% w tym: sprzedaŝ nieruchomości 500 000 472 861 94,6% 3. Pozostałe dochody własne 10 525 872 11 903 966 113,1% II. Subwencja ogólna 114 447 053 114 447 053 100,0% 9,7% 1. Część oświatowa 30 798 052 30 798 052 100,0% 2. Część wyrównawcza 45 383 994 45 383 994 100,0% 3. Część regionalna 34 665 007 34 665 007 100,0% 4. Uzupełnienie subwencji ogólnej 3 600 000 3 600 000 100,0% III. Dotacje 819 586 598 761 332 031 92,9% 64,5% w tym: inwestycyjne 538 272 460 534 342 165 99,3% 1. Dotacje celowe i rozwojowe z budŝetu państwa 794 865 998 738 057 582 92,9% w tym: inwestycyjne 520 900 379 517 646 458 99,4% a) na zadania z zakresu administracji rządowej 66 265 307 65 143 584 98,3% w tym: inwestycyjne 4 974 460 4 799 990 96,5% b) na zadania własne 54 949 013 54 604 920 99,4% w tym: inwestycyjne 50 025 751 49 725 751 99,4% c) na zad. realiz. na podst. poroz. z organami admi. rządowej 272 420 233 216 85,6% w tym: inwestycyjne 220 000 183 176 83,3% d) dotacje rozwojowe 673 379 258 618 075 862 91,8% w tym: inwestycyjne 465 680 168 462 937 541 99,4%
Wyszczególnienie Plan Wykonanie Poziom wykonania Struktura wykonania 2. Pozostałe dotacje 24 720 600 23 274 449 94,2% w tym: inwestycyjne 17 372 081 16 695 707 96,1% a) dotacje z funduszy celowych 3 799 731 3 715 831 97,8% w tym: inwestycyjne 6 186 6 180 99,9% b) dotacje i pomoc finansowa z budŝ. innych j.s.t. 20 920 869 19 558 618 93,5% w tym: inwestycyjne 17 365 895 16 689 527 96,1% IV. Środki pochodzące z budŝetu UE oraz innych źródeł zagranicznych 20 291 046 19 586 952 96,5% 1,7% Zrealizowane dochody w kwocie 1 179 732 225 zł, obejmują dochody bieŝące (53,9 %) i majątkowe (46,1 %): - dochody bieŝące zrealizowano na kwotę 636 221 847 zł, tj. 94,8 % planu, - dochody majątkowe zrealizowano na kwotę 543 510 378 zł, tj. 99,2 % planu. DOCHODY WŁASNE NajwaŜniejszą pozycją dochodów własnych województwa są udziały w podatkach dochodowych zrealizowane: od osób prawnych w wysokości 211 716 245 zł, tj. 105,8 % planu, od osób fizycznych w wysokości 54 477 406 zł, tj. 113,3 % planu. Pozostałe pozycje dochodów własnych obejmują: dochody ze sprzedaŝy majątku rzeczy i praw oraz z mienia województwa w wysokości 6 268 572 zł, tj. 106,9 % planu, pozostałe dochody w wysokości 11 903 966 zł, tj. 113,1 % planu. Uwzględniając prognozy analityków finansowych w trakcie 2009 roku dotyczące spowolnienia gospodarczego, plan dochodów w zakresie udziałów w podatkach dochodowych został skorygowany w stosunku do pierwotnych załoŝeń przyjętych uchwałą budŝetową na 2009 rok do bezpiecznego poziomu umoŝliwiającego racjonalne zaciąganie kolejnych zobowiązań związanych z wykonywaniem zadań samorządu województwa. 16
Wykres: Realizacja dochodów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych 0 50 100 150 200 250 300 Wykonanie 2008 252,0 mln zł Plan 2009 200,1 Wykonanie 2009 211,7 Realizacja planu dochodów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób prawnych zmniejszonych w stosunku do pierwotnego planu przyjętego uchwałą Sejmiku Województwa 29 grudnia 2008 r. w sprawie budŝetu województwa pomorskiego na rok 2009, o 60,1 mln zł, tj. o 23,1 % jest niŝsza o 16,0 % tj. 40,3 mln w stosunku do wykonania 2008 roku. Tak powaŝny spadek wpływów to m.in. efekt skali oddziaływania spowolnienia gospodarczego w następstwie negatywnych zjawisk zachodzących w gospodarce światowej na kondycję finansową przedsiębiorców. Wykres: Realizacja dochodów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych 40 45 50 55 60 Wykonanie 2008 56,9 Plan 2009 48,1 Wykonanie 2009 54,5 mln zł Udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zostały wykonane na kwotę 54,5 mln zł, tj. 113,3 % planu. W analogicznym okresie roku ubiegłego plan w zakresie udziałów w PIT został wykonany w na kwotę 56,9 mln zł, tj. na poziomie o 4,2 % wyŝszym niŝ w roku 2009. W przekroju całego 2009 roku utrzymywały się negatywne tendencje w gospodarce determinujące spadek wpływów do budŝetu województwa z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych. Na rynku pracy nastąpił dalszy wzrost bezrobocia. Stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce wzrosła z 9,5 % na koniec 2008 r. do 11,9 % na koniec 2009 r., na Pomorzu odpowiednio z 8,4 % do 12,0 %. Ponadto niŝsze wpływy z tytułu podatku PIT wynikały równieŝ z efektów polityki podatkowej państwa zarówno w zakresie 17
skali podatkowej jak i stosowanych ulg tzn. zmian stawek podatkowych i podstawy obliczania podatku od 2009 roku. Na dochody ze sprzedaŝy majątku rzeczy i praw oraz z mienia województwa składały się dochody z najmu i dzierŝawy, sprzedaŝy nieruchomości i składników majątkowych, opłaty za zarząd i uŝytkowanie wieczyste nieruchomości, odsetek od środków na rachunkach bankowych. W 2009 roku zrealizowano dochody ze sprzedaŝy majątku rzeczy i praw oraz z mienia województwa na kwotę 6 268 572 zł, tj. 106,9 % planu, w tym z tytułu: opłat za zarząd, uŝytkowanie i uŝytkowanie wieczyste nieruchomości kwotę 328 062 zł, tj. 93,7 % planu, najmu i dzierŝawy składników majątkowych kwotę 2 094 824 zł, tj. 103,1 % planu, odpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości kwotę 472 861 zł, tj. 94,6 % planu, sprzedaŝy składników majątkowych kwotę 38 614 zł, tj. 73,8 % planu, otrzymanych odsetek kwotę 3 334 211 zł, tj. 113,9 %, w tym odsetki od środków na rachunkach bankowych zrealizowano na kwotę 3 110 984 zł, tj. 111,1 % planu. Szczegółowe omówienie tych źródeł dochodów zawarto w dalszej części niniejszego sprawozdania. Pozostałe dochody własne budŝetu Województwa zostały zrealizowane w wysokości 11 903 966 zł, co stanowi 113,1 % planu, w tym: róŝne dochody zrealizowane przez podległe jednostki budŝetowe w kwocie 5 413 087 zł, co stanowi 97,4 % planu, opłaty za zezwolenia na sprzedaŝ alkoholu zrealizowane przez Urząd Marszałkowski w kwocie 1 034 650 zł, co stanowi 94,1 % planu, wpływy z usług zrealizowane przez jednostki budŝetowe w kwocie 4 322 029 zł, co stanowi 156,4 % planu, w tym głównie przez WOMP, róŝne opłaty realizowane głównie przez Zarząd Dróg Wojewódzkich i Urząd Marszałkowski w kwocie 1 134 200 zł, co stanowi 102,4 % planu. SUBWENCJA OGÓLNA Wyliczenia poszczególnych części subwencji dokonywane są w oparciu o algorytmy opisane w ustawie o dochodach j.s.t. mających na celu stworzenie maksymalnie sprawiedliwego podziału środków z budŝetu państwa, dzięki któremu wszystkie j.s.t. będą mogły realizować powierzone im zadania. 18
Subwencja ogólna została ujęta w budŝecie Samorządu Województwa na podstawie informacji Ministra Finansów i pozyskana w 2009 r. w kwocie 114 447 053 zł, z czego poszczególne części: 1. oświatowa w wysokości 30 798 052 zł, 2. wyrównawcza w wysokości 45 383 994 zł, 3. regionalna w wysokości 34 665 007 zł, 4. uzupełniająca w wysokości 3 600 000 zł. Poszczególne kwoty subwencji były terminowo przekazywane w miesięcznych ratach na konto budŝetu województwa. DOTACJE W strukturze dochodów dotacje stanowią najbardziej znaczącą pozycję tj. 64,5 % zrealizowanych dochodów, na co wpływ miała dotacja rozwojowa która stanowi 52,4 % dochodów ogółem. Rok 2009 był ostatnim rokiem, w którym samorząd województwa, będący instytucją zarządzającą RPO i pośredniczącą w części regionalnej programu POKL, otrzymywał w transzach środki w formie dotacji rozwojowej na realizację programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych. Realizację zadań w ramach dotacji rozwojowej w podziale na projekty realizowane przez Beneficjentów zewnętrznych oraz projekty własne Samorządu Województwa przedstawia poniŝsza tabela: Zestawienie otrzymanych i wydatkowanych dotacji rozwojowych w 2009 roku. Działanie POKL RPO RPO SIEĆ INFORMACYJNA FE Rodzaj wydatków Plan po zmianach Środki otrzymane Środki wydatkowane w tym: na projekty własne na projekty realizowane przez beneficjentów Refundacja bieŝące 191 035 108 141 218 393 141 218 393 14 415 015 126 803 378 0 majątkowe 2 809 698 802 156 802 156 32 153 770 003 0 Razem 193 844 806 142 020 549 142 020 549 14 447 168 127 573 381 0 bieŝące 13 597 079 11 577 284 11 577 284 10 685 711 891 573 0 majątkowe 462 870 470 462 135 385 451 020 617 71 665 265 379 355 353 12 381 519 Razem 476 467 549 473 712 669 462 597 902 82 350 975 380 246 926 12 381 519 bieŝące 3 066 903 2 342 644 2 342 644 2 342 644 0 0 majątkowe 0 0 0 0 0 0 Razem 3 066 903 2 342 644 2 342 644 2 342 644 0 0 bieŝące 207 699 090 155 138 321 155 138 321 27 443 370 127 694 951 0 majątkowe 465 680 168 462 937 541 451 822 773 71 697 418 380 125 356 12 381 519 OGÓŁEM 673 379 258 618 075 862 606 961 095 99 140 788 507 820 307 12 381 519 19
W powyŝszej tabeli ujęto zestawienie środków wydatkowanych w 2009 r., jak równieŝ refundację z lat ubiegłych. Środki w kwocie 12 381 519 zł wydatkowane na realizację projektów w latach ubiegłych zostały zrefundowane z dotacji rozwojowej: jako zmiana przeznaczenia dochodów (jednostki budŝetowe) 11 114 768 zł; jako zwrot dochodów z lat ubiegłych (samorządowe osoby prawne, tj. Instytucje Kultury i SP ZOZ) 1 266 750 zł, które otrzymały dofinansowanie ze środków własnych Samorządu Województwa. W 2009 roku Samorząd Województwa pozyskał dotacje ogółem w łącznej wysokości 761 332 031 zł, co stanowi 92,9 % planu, w tym inwestycyjne 534 378 165 zł, tj. 99,3 % planu, z tego: 1) dotacje celowe i rozwojowe z budŝetu państwa w kwocie 738 057 582 zł, tj. 92,9 % planu, w tym inwestycyjne 517 682 458 zł, tj. 99,4 % planu, z tego: a) dotacje celowe z budŝetu państwa zrealizowane w kwocie 119 981 720 zł, tj. 98,8 % planu, w tym inwestycyjne 54 708 917 zł, tj. 99,1 % planu, obejmujące dotacje na zadania: z zakresu administracji rządowej, własne oraz realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej, tj. w 2009 r. z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego Mecenat 2009 oraz z Ministrem Edukacji Narodowej na realizację zadania Bezpieczna i przyjazna szkoła. Wsparcie działalności młodzieŝowych ośrodków wychowawczych. Niepełne wykonanie planu dotacji celowych związane było przede wszystkim z mniejszym niŝ zakładano wykorzystaniem środków na wyprzedzające finansowanie zadań Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich; b) dotacje rozwojowe zostały zrealizowane w łącznej kwocie 618 075 862 zł, tj. 91,8 % planu, w tym na zadania inwestycyjne 462 973 541 zł, tj. 99,4 % planu. Dotację rozwojową na Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego otrzymano w kwocie 473 712 669 zł, tj. 99,4 % planowanej kwoty, na Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich finansowane na mocy porozumienia z MRR otrzymano 2 342 644 zł, tj. 76,4 % planu, natomiast na zadania realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki otrzymano dotację w wysokości 142 020 549 zł, tj. 73,3 % planu. Na poziom wykonania dotacji rozwojowej przeznaczonej na realizację zadań POKL wpłynęło zarówno przeszacowanie wnioskowanych przez beneficjentów kwot zaliczek, jak i ich niepełne wykorzystanie. 20
W ramach dotacji rozwojowej Samorząd Województwa Pomorskiego zrealizował projekty własne na kwotę 144 665 900 zł, tj. 23,4 % otrzymanej dotacji; 2) pozostałe dotacje w kwocie 23 274 449 zł, tj. 94,2% planu, w tym inwestycyjne 16 695 707 zł, tj. 96,1 % planu, z tego: a) dotacje z funduszy celowych w kwocie 3 715 831 zł, tj. 97,8 % przeznaczone na zadania z zakresu kolejnictwa oraz ochrony środowiska, b) dotacje i pomoc finansowa z budŝetów innych j.s.t. przekazane w kwocie 19 558 618 zł, tj. 93,5 % planu, obejmują porozumienia i umowy z samorządami dla których dofinansowanie poszczególnych zadań i przedsięwzięć realizowanych przez Samorząd Województwa ma szczególne znaczenie. W 2009 r. były to zadania z zakresu drogownictwa, kolejowych przewozów pasaŝerskich, turystyki, pomocy społecznej, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz ochrony zdrowia. Porozumienia samorządów w zakresie dotacji i pomocy finansowej stanowiły wsparcie dla budŝetu województwa, który realizował zadania z korzyścią dla społeczności lokalnych. Dotacje celowe z budŝetu państwa otrzymywano zgodnie z harmonogramem zapotrzebowania Województwa na środki, natomiast pozostałe zgodnie z zapisami wynikającymi z zawartych umów i porozumień. Szczegółowe omówienie wykonania dochodów z tytułu dotacji zawiera realizacja budŝetu w działach i rozdziałach klasyfikacji budŝetowej. ŚRODKI POCHODZĄCE Z BUDśETU UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ INNYCH ŹRÓDEŁ ZAGRANICZNYCH W ramach tej grupy, pozyskano dochody w wysokości 19 586 952 zł, co stanowi 96,5 % planu, z następujących źródeł: w ramach ZPORR refundacja środków pozyskanych z funduszy Unii Europejskiej na kwotę 18 662 908 zł, w tym w ramach nadkontraktacji kwota 16 535 947 zł dotyczy Działania 1.1 oraz Działania 2.2 (zadania drogowe oraz program stypendialny), środki otrzymane na projekty i programy z funduszy i inicjatyw wspólnotowych łącznie w kwocie 924 044 zł. Realizacja zadań w tym zakresie jest omówiona w sprawozdaniu w ujęciu działów i rozdziałów klasyfikacji budŝetowej. 21
W poniŝszym zestawieniu przedstawiono strukturę wykonania dochodów w 2009 roku w porównaniu do 2008 roku. Porównanie struktury wykonania dochodów 2009 roku w odniesieniu do roku 2008 Wyszczególnienie Wykonanie 2009 roku wskaźnik struktury Wykonanie 2008 roku wskaźnik struktury 1 2 3 4 5 DOCHODY OGÓŁEM, w tym: 1 179 732 225 100,0% 750 116 569 100,0% I. Dochody własne 284 366 189 24,1% 360 352 919 48,0% 1. Udziały w podatkach dochodowych 266 193 651 308 983 353 a) Podatek dochodowy od osób prawnych 211 716 245 252 038 504 b) Podatek dochodowy od osób fizycznych 54 477 406 56 944 849 2. Dochody ze sprzedaŝy majątku, rzeczy i praw oraz z mienia województwa 6 268 572 36 871 110 w tym: sprzedaŝ nieruchomości 472 861 23 700 353 3. Pozostałe dochody własne 11 903 966 14 498 456 II. Subwencja ogólna 114 447 053 9,7% 98 729 453 13,2% 1. Część oświatowa 30 798 052 27 973 545 2. Część wyrównawcza 45 383 994 30 061 373 3. Część regionalna 34 665 007 38 794 535 4. Uzupełnienie subwencji ogólnej 3 600 000 1 900 000 III. Dotacje celowe i rozwojowe 761 332 031 64,5% 245 026 046 32,7% 1. Dotacje celowe i rozwojowe z budŝetu państwa 738 057 582 231 479 310 a) na zadania z zakresu administracji rządowej 65 143 584 76 466 643 b) na zadania własne 54 604 920 102 667 219 c) na zad. realiz. na podst. porozumień z organami administracji rządowej 233 216 6 600 692 d) dotacje rozwojowe 618 075 862 45 744 756 2. Pozostałe dotacje 23 274 449 13 546 736 a) dotacje z funduszy celowych 3 715 831 544 851 b) dotacje i pomoc finansowa z budŝetów innych j.s.t. 19 558 618 13 001 885 IV. Środki pochodzące z budŝetu UE oraz innych źródeł zagranicznych 19 586 952 1,7% 46 008 151 6,1% W 2008 r. dominujące były wpływy z dochodów własnych, co powodowało dobrą sytuację płatniczą budŝetu Województwa. Natomiast w roku 2009 wystąpił spadek dochodów własnych o 76 mln zł, przy jednoczesnym wyŝszym tempie realizacji wydatków, co spowodowało konieczność zasilania budŝetu wolnymi środkami pochodzącymi z rozliczeń lat ubiegłych oraz kredytami bankowymi. W strukturze wykonania dochodów budŝetu w roku 2009 znaczącą część stanowiły dotacje rozwojowe, których poziom realizacji w porównaniu do 2008 r. wskazuje na bardzo 22
dobre tempo absorpcji środków unijnych okresu programowania 2007 2013 i ma dodatni wpływ na rozwój gospodarczo-społeczny województwa. W Załączniku nr 1 do niniejszego sprawozdania przedstawiono wykonanie dochodów województwa w pełnej szczegółowości klasyfikacji budŝetowej. REALIZACJA WYDATKÓW Realizacja wydatków budŝetu Samorządu Województwa Pomorskiego w 2009 roku zamknęła się kwotą 1 276 652 154 zł, tj. 92,0 % przyjętego planu rocznego, z tego na: wydatki bieŝące w kwocie 560 339 673 zł, które w strukturze wydatków ogółem stanowią 43,9 %; wydatki majątkowe w kwocie 716 312 481 zł, które w strukturze wydatków ogółem stanowią 56,1 %. Wydatki budŝetu województwa wg grup wydatków w 2009 roku Wyszczególnienie Plan Wykonanie poziom wykonania wskaźnik struktury 1 2 3 4 5 WYDATKI OGÓŁEM 1 388 257 247 1 276 652 154 92,0% 100 % I. BieŜące: 640 452 683 560 339 673 87,5% 43,9% 1. Wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń 114 861 107 108 300 085 94,3% 2. Dotacje i pomoc finansowa, w tym 371 466 602 322 514 507 86,8% a) dotacje dla jednostek organizacyjnych woj. 64 121 000 64 121 000 100% b) dotacje rozwojowe 175 563 926 127 694 951 72,7% c) dotacje dla j.s.t. 12 284 056 12 223 604 99,5% d) dotacje dla pozost. jedn. sektora finansów publicznych 1 430 734 1 058 086 74,0% e) pomoc finansowa 1 635 700 1 609 019 98,4% f) dotacje dla jedn. niezalicz. do sekt. finansów publiczn. 115 864 515 115 407 600 99,6% - w tym zadania woj. realizowane w oparciu o ustawę o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie 4 261 785 4 150 667 97,4% g) zwroty dotacji 566 671 400 247 70,6% 3. Wydatki na obsługę długu 11 756 318 1 973 155 16,8% 4. Pozostałe wydatki bieŝące 142 368 656 127 551 926 89,6% II. Majątkowe, w tym 747 804 564 716 312 481 95,8% 56,1% a) zakup akcji i udziałów 10 413 373 10 256 805 98,5% b) wydatki inwestycyjne i zakupy inwestycyjne 280 512 285 257 037 932 91,6% c) dotacje rozwojowe 382 850 660 380 125 356 99,3% d) dotacje inwestycyjne 52 805 246 48 712 605 92,2% e) pomoc finansowa 21 223 000 20 179 783 95,1% 23
WYDATKI BIEśĄCE Wykres. Plan i wykonanie wydatków bieŝących Pozostałe w ydatki bieŝące 142 128 Wydatki na obsługę długu 2 12 Dotacje i pomoc finansowa 371 323 Wynagrodzenia i pochodne 115 108 Wykonanie Plan 0 50 100 150 200 250 300 350 400 mln zł Udział wydatków bieŝących w strukturze wydatków ogółem zmniejszył się w stosunku do roku 2008 o 15,5 p.p., tj. z 59,4 % w 2008 r. do 43,9 % w 2009 roku. W strukturze wydatków bieŝących najwyŝszą pozycję stanowią wydatki na dotacje i pomoc finansowa, (57,6 % wydatków bieŝących) w tym: a) dotacje podmiotowe (19,9 % zrealizowanych dotacji) przekazane w kwocie 64 121 000 zł jednostkom organizacyjnym województwa, którymi jest 15 instytucji kultury dla których samorząd województwa jest organizatorem lub współorganizatorem. Dotacja przeznaczona została na działalność statutową instytucji; b) dotacje rozwojowe (najwyŝszy udział w strukturze zrealizowanych dotacji 39,6 %) przekazane beneficjentom (innym niŝ Samorząd Województwa) w kwocie 127 694 951 zł na realizację zadań w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Realizację planu dotacji rozwojowych w szczegółowości klasyfikacji budŝetowej przedstawia Załącznik Nr 6. c) dotacje dla innych jednostek samorządu terytorialnego (3,8 % zrealizowanych dotacji) przekazane w kwocie 12 223 604 zł, przeznaczone zostały na zadania realizowane przez inne j.s.t. o szczególnym znaczeniu dla regionu, głównie na stypendia w ramach nadkontraktacji Działania 2.2 ZPORR (11 767 604 zł) przeznaczone za pośrednictwem powiatów dla uczniów pomorskich szkół, a takŝe m.in. prowadzenie przez powiat Kartuski filii biblioteki pedagogicznej czy dofinansowanie funkcjonowania Polskiej Filharmonii Kameralnej w Sopocie; 24
d) dotacje dla pozostałych jednostek sektora finansów publicznych przekazane w kwocie 1 058 086 zł dotyczą w głównej mierze zabezpieczenia wkładu krajowego do projektów realizowanych przez samorządowe SP ZOZ województwa pomorskiego współfinansowanych ze środków zagranicznych oraz realizacji zadań przez SP ZOZ w ramach wojewódzkich programów przeciwdziałania uzaleŝnieniom; e) pomoc finansowa dla innych jednostek samorządu terytorialnego na dofinansowanie zadań bieŝących w kwocie 1 609 019 zł przeznaczona została głównie na integrację i organizację lokalnego transportu zbiorowego po akwenie zatoki Gdańskiej i Puckiej oraz dofinansowanie 87 jednostek samorządu terytorialnego w zakresie programu upowszechniania sportu i aktywizacji sportowej; f) dotacje dla jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych, którym powierzono realizację zadań samorządu województwa wykonane zostały w kwocie 115 407 600 zł (35,8 % zrealizowanych dotacji), były to, m.in. dotacje dla regionalnych przewoźników kolejowych, dopłaty dla przewoźników wykonujących krajowe przewozy pasaŝerskie stanowiące wyrównanie utraconych dochodów z tytułu stosowanych ulg ustawowych, jak teŝ zadania zlecane w ramach ustawy o poŝytku i wolontariacie oraz z zakresu ochrony zabytków. Realizację planu dotacji dla jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych w szczegółowości klasyfikacji budŝetowej przedstawia Załącznik Nr 9. W strukturze wydatków bieŝących drugą pozycją (udział 22,8 %) pod względem wysokości wydatkowanych środków zajmują pozostałe wydatki zrealizowane w kwocie 127 551 926 zł, tj. 89,6 % planu. W ramach tej grupy ujęte są wydatki przeznaczone na bieŝące funkcjonowanie 30 samorządowych jednostek budŝetowych województwa pomorskiego. Kolejną pozycję wydatków bieŝących zajmują wynagrodzenia wraz pochodnymi wykonane na kwotę 108 300 085 zł, tj. 94,3 %. Uwidocznione w budŝecie wydatki osobowe dotyczą pracowników zatrudnionych w podległych jednostkach budŝetowych gdzie przeciętne zatrudnienie w etatach w 2009 roku wyniosło 1 918 etatów i wzrosło o 184 etaty w porównaniu do przeciętnego zatrudnienia w 2008 roku. Wzrost zatrudnienia związany jest głównie przejęciem 7 Parków Krajobrazowych z etatami oraz koniecznością spełnienia wymogów Komisji Europejskiej, Instytucji Audytowych oraz NIK w zakresie wykonywania zadań Instytucji Zarządzającej i Instytucji Pośredniczącej. 25
Niskie wykonanie wydatków na obsługę długu w kwocie 1 973 155 zł, tj. 16,8 % związane jest przede wszystkim z brakiem konieczności wydatkowania kwot zapisanych w planie wydatków na poręczenia. Obsługa zadłuŝenia samorządu wykonywana była zgodnie z planem. WYDATKI MAJĄTKOWE Wykres. Plan i wykonanie wydatków majątkowych w podstawowych grupach Dotacje i pomoc finansowa 457 449 Wydatki inwestycyjne 281 257 Zakup akcji i udziałów 10 10 Wykonanie 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 Plan mln zł Udział wydatków majątkowych w strukturze wydatków ogółem wzrósł w stosunku do roku 2008 o 15,5 p.p., tj. z 40,6 % w 2008 r. do 56,1 % w 2009 roku. W strukturze wydatków majątkowych, tak jak i omówionych wyŝej wydatków bieŝących najwyŝszą pozycję stanowią wydatki na dotacje i pomoc finansową, których udział w wydatkach majątkowych stanowi 62,7 % i zrealizowane zostały na kwotę 449 017 744 zł, tj. 98,3 % w tym: a) dotacje rozwojowe (najwyŝszy udział w strukturze zrealizowanych dotacji 84,7 %) przekazane beneficjentom w kwocie 380 125 356 zł, tj. 99,3 % planu na realizację zadań inwestycyjnych głównie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego przede wszystkim Osi 1 Rozwój i innowacje MŚP w ramach inicjatywy Jeremie, Osi 8 Lokalna infrastruktura podstawowa, Osi 4 Regionalny system transportowy; b) dotacje i pomoc finansowa na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych zrealizowane w kwocie 68 892 388 zł, tj. 93,1 % planu przekazane samorządowym instytucjom kultury, SP ZOZ-om na modernizację, budowę i rozbudowę obiektów oraz zakup wyposaŝenia, a takŝe innym jednostkom 26
samorządu terytorialnego, m.in.: 36 j.s.t. na realizacje inwestycji w infrastrukturę sportową, w ramach programu Moje boisko Orlki 2012 Znaczącą pozycją w strukturze wydatkowanych środków inwestycyjnych są wydatki inwestycyjne i zakupy inwestycyjne wykonane w 2009 roku na kwotę 257 037 932 zł, tj. 91,6 % przeznaczone na realizację zadań i zakupów inwestycyjnych samorządowych jednostek budŝetowych, wśród których najwięcej zadań inwestycyjnych związanych z modernizacją i budową dróg oraz poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego zrealizował Zarząd Dróg Wojewódzkich (na ponad 142 mln zł), natomiast Urząd Marszałkowski przeznaczył 103 mln zł na inwestycje w zakresie budowy modernizacji i wyposaŝenia samorządowych szpitali. W ramach wydatków majątkowych dokapitalizowanych zostało 5 spółek, w których Samorząd Województwa posiada udziały. Na zakup akcji i udziałów wydatkowano 10 256 805 zł, tj. 98,5 % planu, z czego 8 mln zł przeznaczono na objęcie udziałów spółki PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. w celu podniesienia jakości świadczonych usług. Szczegółowe wykonanie wydatków majątkowych zawiera Załącznik Nr 12, oraz część opisowa działów. Dynamika wykonania wydatków wg grup w 2009 roku w porównaniu do 2008 roku Wyszczególnienie Wykonanie 2009 roku Wykonanie 2008 roku Dynamika w % 1 2 3 4 WYDATKI OGÓŁEM, w tym: 1 276 652 154 712 235 165 179,2% BieŜące, z tego: 560 339 673 422 867 215 132,5% 1. Wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń 108 300 085 93 115 460 116,3% 2. Dotacje i pomoc finansowa 322 514 507 198 143 833 162,8% dotacje dla jednostek organizacyjnych woj. 64 121 000 55 023 559 116,5% dotacje rozwojowe 127 694 951 28 681 132 445,2% dotacje dla j.s.t. 12 223 604 746 371 16 krotność dotacje dla pozostałych jednostek sektora fp 1 058 086 3 072 451 34,4% pomoc finansowa 1 609 019 4 696 324 34,3% dotacje dla jedn. niezaliczanych do sektora fp 115 407 600 105 692 659 109,2% - w tym: realiz. zad. woj. w oparciu o ustawę o działaln. poŝytku publ. i wolontariacie 4 150 667 4 033 942 102,9% pozostałe dotacje 400 247 231 337 173,0% 3. Wydatki na obsługę długu 1 973 155 2 787 718 70,8% 4. Pozostałe wydatki 127 551 926 128 820 204 99,0% Majątkowe, w tym 716 312 481 289 367 950 247,5% inwestycyjne, w tym 706 055 676 274 584 950 257,1% 27
dotacje rozwojowe 380 125 356 314 811 1 207 krotność Porównanie wydatków Samorządu Województwa Pomorskiego z roku 2009 do roku 2008 wskazuje na ich wzrost o 79,2 %. Wydatki majątkowe wzrosły o 147,5 % natomiast wydatki bieŝące o 32,5 %. Wpływ na taki obraz zmian budŝetu rok do roku miało wchodzenie samorządu województwa w kulminacyjną fazę realizacji projektów z okresu programowania 2007 2013 i związanym z tym obowiązującym do końca 2009 roku sposobem przekazywania z budŝetu państwa środków na finansowanie programów z udziałem funduszy UE za pośrednictwem dotacji rozwojowej. W zakresie wydatków bieŝących wzrosły przede wszystkim dotacje o 62,8 % oraz wydatki osobowe (o 16,3%) skorelowane ze wzrostem zatrudnienia, wynikającym m.in. z przejęciem w ramach ustawy kompetencyjnej 7 Parków Krajobrazowych. W zakresie wydatków majątkowych poza wzrostem wydatków w ramach dotacji rozwojowej, wzrosły równieŝ o 18,8 % pozostałe wydatki inwestycyjne, co świadczy o prorozwojowej polityce finansowej Samorządu Województwa. Szczegółowe omówienie realizacji wydatków budŝetu przedstawiono w dalszych częściach sprawozdania w ujęciu klasyfikacji budŝetowej. 2. PRZYCHODY I ROZCHODY Na dzień 31.12.2009 r. zaplanowane przychody Województwa w wysokości 180 335 712 zł wykonano na kwotę 188 739 115 zł, tj. 104,7 %. Zaplanowane rozchody w wysokości 10 945 000 zł wykonano na kwotę 9 246 653 zł, tj. 84,5 %. Główne pozycje planowanych i wykonanych przychodów oraz rozchodów w 2009 roku Wyszczególnienie Plan Wykonanie % wyk. planu PRZYCHODY 180 335 712 188 739 115 104,7 Przychody z zaciągniętych poŝyczek i kredytów na rynku krajowym 70 000 000 70 000 000 100,0 Przychody z zaciągniętych poŝyczek i kredytów na rynku zagranicznym 50 000 000 50 000 000 100,0 Przychody z tytułu innych rozliczeń krajowych 24 754 346 28 435 653 114,9 NadwyŜka z lat ubiegłych 35 581 366 40 303 462 113,3 ROZCHODY 10 945 000 9 246 653 84,5 Spłata poŝyczek otrzymanych na finansowanie zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budŝetu UE 1 145 000 1 141 653 99,7 Udzielone poŝyczki i kredyty 3 000 000 1 305 000 43,5 28
Spłata otrzymanych krajowym poŝyczek i kredytów 6 800 000 6 800 000 100,0 Zaplanowane przychody słuŝą między innymi do sfinansowania przejściowego i planowanego deficytu budŝetowego. Zaplanowane oraz wykonane przychody i rozchody równowaŝą budŝet w zakresie dochodów i wydatków. Z uwagi na kończące się projekty dotyczące perspektywy finansowej 2004 2006 w 2009 roku nie osiągnięto przychodów z tytułu poŝyczek. Dokonano natomiast ostatecznej spłaty poŝyczki zaciągniętej w latach ubiegłych w BGK na Działania 2.1 i 2.6. Prezentowane poniŝej zestawienie przedstawia wykonanie za 2009 rok rozchodów tj. spłatę poŝyczek zaciągniętych w Banku Gospodarstwa Krajowego na finansowanie programów i projektów realizowanych z udziałem środków pochodzących z budŝetu UE z uzyskanych dochodów z refundacji wydatków dotyczących funduszy unijnych. Zestawienie przychodów i rozchodów dotyczących poŝyczek z BGK w 2009 roku Działanie Nazwa działania/projektu PRZYCHODY wykonanie ROZCHODY wykonanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i moŝliwości kształcenia ustawicznego w regionie 0 19 686 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy 0 1 121 967 Ogółem 0 1 141 653 Stan zadłuŝenia Województwa Pomorskiego z tytułu zaciągniętych kredytów i poŝyczek na dzień 31.12.2009 roku wynosi 148 700 000 zł, z tego: z tytułu kredytu długoterminowego zaciągniętego w 2002 roku w kwocie 14 000 000 zł na podstawie uchwały Sejmiku Woj. Pomorskiego nr 537/XXXIX/02 z dnia 18.02.2002 roku saldo wynosi 700 000 zł, z tytułu kredytu długoterminowego zaciągniętego w 2006 roku w kwocie 32 000 000 zł na podstawie uchwały Sejmiku Woj. Pomorskiego Nr 891/XLVIII/06 z 29 maja 2006 roku saldo wynosi 28 000 000 zł, z tytułu kredytu bankowego odnawialnego zaciągniętego w 2009 roku w kwocie 20 000 000 zł na podstawie uchwały Sejmiku Woj. Pomorskiego nr 804/XXXIII/09 z 30 marca 2009 roku zgodnie z umową ostateczny termin spłaty kredytu nastąpi w 2012 roku, z tytułu kredytu długoterminowego zaciągniętego w 2009 roku w kwocie 50 000 000 zł na podstawie uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego Nr 976/XXXVII/09 z 27 lipca 2009 roku zgodnie z umową spłata rozpocznie się w 2013 roku, 29
z tytułu poŝyczki długoterminowej zaciągniętej w 2009 roku w kwocie 50 000 000 zł na podstawie uchwały Sejmiku Woj. Pomorskiego Nr 849/XXXV/09 z 25 maja 2009 roku zgodnie z umową spłata rozpocznie się w 2015 roku. Jest to poŝyczka zaciągnięta w Banku Rozwoju Rady Europy CEB (Council of Europe Development Bank), będąca pierwszym zobowiązaniem dłuŝnym zaciągniętym przez Samorząd Województwa na rynku zagranicznym. Pozostałe tytuły dłuŝne w budŝecie województwa w 2009 roku nie wystąpiły. Omówienie kredytów poręczonych przez Samorząd Województwa Pomorskiego zostało opisane w części sprawozdania dotyczącej realizacji budŝetu w dziale 757 Obsługa długu publicznego. Wskaźniki wyliczone zarówno dla łącznego zadłuŝenia jak i limity dla rocznych obciąŝeń budŝetu w stosunku do dochodów nie przekraczają wskaźników ustalonych w ustawie o finansach publicznych. 3. PROGRAMY FINANSOWANE Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ I INNYCH W budŝecie Województwa Pomorskiego na 2009 r. ujęte były dochody i wydatki na realizację programów pomocowych dotyczących okresu programowania na lata 2007 2013, rozliczenia końcowe oraz środki z nadkontraktacji ZPORR z poprzedniego okresu programowania 2004 2006 jak równieŝ środki na finansowanie projektów z innych programów pomocowych. W budŝecie Województwa Pomorskiego na 2009 rok ujęto dochody na realizację programów pomocowych w ogólnej kwocie 701 606 837 zł, z czego wykonanie wyniosło 644 451 532 zł, tj. 91,9 % planu, na które składają się: dotacja rozwojowa otrzymana z budŝetu państwa na realizację programów z okresu programowania 2007 2013, tj. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego oraz Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna, środki z UE jako refundacja poniesionych wydatków oraz dotacje otrzymane na wyprzedzające finansowanie dla projektów w ramach PROW, dotacje otrzymane z budŝetu państwa oraz z WFOŚiGW na współfinansowanie zadań realizowanych przez samorząd województwa. 30