Załącznik nr 3 do Statutu Zespołu Szkół w Byszewie Szkolny Program Profilaktyczny Zespołu Szkół w Byszewie
SPIS TREŚCI 1. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki...... 3 2. Podstawy prawne...... 3 3. Cele programu profilaktycznego...... 4 4. Treści SPP...... 4 5. Szkolny Program Profilaktyczny...... 5 6. Przewidywane osiągnięcia uczniów...... 9 7. Sposoby realizacji...... 9 8. Ewaluacja...... 9
ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO A. Szkolny Program Profilaktyczny został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół w Byszewie po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego. B. Szkolny Program Profilaktyczny powinien obejmować w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania agresji, przemocy i narkomanii. C. W SPP przedstawiono działania mające na celu zapobieganie takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania nauką, wczesna inicjacja seksualna i znieczulica społeczna. D. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą także osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. E. Osobą kierującą realizacją SPP jest nauczyciel koordynator powołany przez dyrektora szkoły. F. Poszczególne elementy programu (np.: proponowany przez autora sposób realizacji) mogą ulegać modyfikacji. PODSTAWY PRAWNE 1. Podstawą prawną programu profilaktyki są następujące akty prawne: Rozporządzenie MEN i Sportu z 26.02.2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51/2002r., poz.458) Konwencja o Prawach Dziecka Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jednolity) z dnia 9 listopada 1995 roku Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity) z dnia 24 kwietnia 1997 roku Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity) z dnia 26 października 1982 roku Statut Zespołu Szkół w Byszewie Program Wychowawczy Rozporządzenie MEN i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz.U.03.11.114 z dnia 2003.01.29 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 roku w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą Narodowy Program Zdrowia
CELE SPP 1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami. 2. Eliminowanie agresywnych zachowań uczniów i stosowanej przez nich przemocy. 3. Wykształcenie właściwej postawy wobec problemów uzależnień. 4. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji. 5. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych. 6. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna uczniom mającym trudności w nauce, sprawiającym problemy wychowawcze. 7. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. 8. Kontynuacja współpracy z instytucjami na rzecz profilaktyki (GOPS, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Sąd Rejonowy, Policja). TREŚCI SPP 1. Umiejętność radzenia sobie z własną i cudzą agresją 2. Sposób bronienia się (odmawiania) przed namowami do używania, próbowania środków uzależniających. 3. Istota zakażenia się wirusem HIV, powodującym AIDS. 4. Osiąganie celów życiowych i zainteresowanie nauką. 5. Modelowanie pozytywnych wzorców zachowań.
PRZEMOC, AGRESJA SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY CZYNNIKI RYZYKA CELE SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Nacisk kolegów. Uległość wobec grupy. Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku przemocy, agresji). Identyfikacja zjawiska za pomocą ankiet, rozmów i wywiadów. Niskie poczucie własnej wartości. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe. Zwiększenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Spotkania z przedstawicielami policji., pedagog szkolny Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania
UZALEŻNIENIA NIKOTYNA, NARKOTYKI, ALKOHOL, DOPALACZE, HIV, AIDS CZYNNIKI RYZYKA CELE SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Moda na branie, palenie i picie, dopalacze Zapobieganie uzależnieniom. Realizacja wewnątrzszkolnych programów profilaktyki uzależnień Pedagog, Brak umiejętności zachowań asertywnych. Łatwość dostępu do środków psychoaktywnych. Ryzykowne zachowania powodujące zagrożenia wirusem HIV. Wczesna inicjacja seksualna. Zmniejszenie motywacji do picia, palenia, brania w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych. Zapobiegania ryzykownym zachowaniom. Opóźnienie inicjacji seksualnej. Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień, w tym: zasoby biblioteki szkolnej i biblioteczki pedagoga szkolnego, godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego, gazetki informacyjne w holu szkoły, konkursy szkolne, happeningi, spektakle teatralne oraz spotkania z uzależnionymi, Pogadanki z pielęgniarką i pedagogiem szkolnym Opiekun biblioteki Pedagog Dyrektor szkoły, Pedagog, Pielęgniarka Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych. Zakaz przebywania na terenie szkoły osób obcych. Woźny szkolny Lekcje wychowania do życia w rodzinie. wychowania do życia w rodzinie
BEZPIECZEŃSTWO, WYCHOWANIE KOMUNIKACYJNE CZYNNIKI RYZYKA CELE SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Brak poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły. Potrafi zaplanować bezpieczne zabawy w szkole i w czasie wolnym od zajęć. Właściwe reaguje na niepokojące zachowanie się kolegów. Wie jak zachować się w sytuacjach wymagających interwencji osoby dorosłej. Potrafi zaopiekować się młodszym kolegą. Swoim zachowaniem daje dobry przykład kolegom. Zajęcia z wychowawcą klasy Pogadanki, spotkania z przedstawicielami policji i straży pożarnej. Konkursy tematyczne, gazetki przedstawienia i inscenizacje tematyczne Pedagog Zagrożenia związane z sytuacjami szczególnymi Niewłaściwe zachowanie się w pomieszczeniach szkolnych. Zna drogi ewakuacyjne w szkole. Zapoznanie uczniów z drogą ewakuacyjną. Systematyczne przeprowadzenie próbnych ewakuacji szkoły. Dyrektor Opuszczanie terenu szkoły w czasie pobytu w szkole. Nie wychodzi poza teren szkoły. Monitorowanie absencji uczniów. Nauczyciela Wypadki wynikające z nieprzestrzegania regulaminów szkolnych, przepisów bhp Zna obowiązujące w szkole przepisy bhp i regulaminy szkolne Warsztaty i pogadanki nt. bezpieczeństwa i udzielania pierwszej pomocy, koordynator ds. bezpieczeństwa Bezpieczeństwo na drodze, wypadki wynikające z nieznajomości przepisów ruchu drogowego. Umie zachować się na przystankach autobusowych i w autobusach. Potrafi poruszać się po drodze, zna sygnalizację świetlną, umie jeździć na rowerze, skuterze, motorowerze, zna podstawową budowę ww. Pogadanki, spotkania z przedstawicielami policji i straży pożarnej, w tym: przepisy ruchu drogowego, Miasteczko ruchu drogowego, Program Odblaskowe pierwszaki Kurs nauki przepisowej jazdy na rowerze, przygotowanie oraz egzamin na kartę rowerową., Pedagog, Koordynator ds. wychowania komunikacyjnego Nauczyciel techniki Koordynatod ds. wychowania komunikacyjnego
PROFILAKTYKA PROZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA CZYNNIKI RYZYKA CELE SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Zły stan zdrowia. Częste absencje w szkole. Uczucie zmęczenia. Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. Przeciwdziałanie chorobom cywilizacyjnym Rozumie słowo higiena osobista. Wie, że zdrowie postrzega się w aspekcie fizycznym, psychicznym i społecznym. Rozumie konieczność przestrzegania higieny osobistej i otoczenia. Rozumie konieczność właściwego odżywiania Umie dostosować ubiór do rodzaju wykonywanej pracy i pory roku. Potrafi przygotować swoje stanowisko pracy w domu i w szkole oraz uporządkować je po zakończonej nauce i pracy. Rozumie potrzebę aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Rozumie konieczność izolowania chorych osób od zdrowych. Pogadanki nt. przestrzegania higieny osobistej, właściwych nawyków żywieniowych Spotkania z pielęgniarką, stomatologiem. Programy profilaktyczne Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej przygotowane dla uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum Akcje ogólnopolskie skierowane do uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum Konkursy, apele, plakaty, gazetki, inscenizacje dotyczące promocji zdrowia, przyrody i biologii Pedagog, Rozumie konieczność kontrolowania stanu swojego zdrowia poprzez udział w badaniach profilaktycznych i innych.
PROFILAKTYKA OPIEKA I WYCHOWANIE CZYNNIKI RYZYKA CELE SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Przestępczość wśród nieletnich. Absencja szkolna. Brutalne zachowanie na terenie szkoły. Tworzenie się subkultur młodzieżowych. Brak poczucia współodpowiedzialności za życie szkoły. Objęcie szczególnym nadzorem i opieką uczniów, którzy często naruszają zasady bezpieczeństwa. Zdobywanie i poszerzanie wiedzy i umiejętności dotyczących wychowania i opieki nad uczniami, w tym przyczyny i skutki występowania niewłaściwych zachowań uczniów, łamania przepisów bezpieczeństwa. Podnoszenie świadomości uczniów, rodziców dotyczących konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa i właściwych zachowań oraz konsekwencji tych zachowań Umiejętność udzielania pierwszej pomocy Współpraca z kuratorami sądowymi czuwającymi nad programem resocjalizacji uczniów trudnych, policją, sądami dla nieletnich. Spotkania i rozmowy telefoniczne z rodzicami mające na celu poznanie przyczyn nieobecności. Współpraca z rodzicami: pogadanki, wywiadówki profilaktyczne, wezwania do szkoły Organizacja i udział uczniów w kursie pierwszej pomocy Pedagog, nauczyciele, wychowawcy Pedagog Koordynator ds. bezpieczeństwa Dbanie o samorządność młodzieży i jej udział w demokratyzacji życia społecznego. Przydział obowiązków: Prowadzenie szkolnego radiowęzła Dyżury uczniowskie Opiekunowie SU Właściwe wykorzystywanie czasu wolnego uczniów Organizowanie czasu wolnego uczniów na terenie szkoły: Organizowanie wycieczek turystyczno-krajoznawczych Organizowanie gier i zawodów na terenie szkoły i poza nią Konkursy, zabawy, dyskoteki i inne Opiekunowie SU Poznanie przyczyn nieobecności uczniów w szkole. Podniesienie kultury osobistej uczniów. Szacunek dla norm poprawnego zachowania. Monitorowanie frekwencji uczniów. Pogadanki, rozmowy. Kontakty z rodzicami uczniów Pedagog Bezpieczeństwo w sieci. Cyberprzemoc. Zdobywanie wiedzy na temat bezpiecznego korzystania z Internetu, w tym z portali społecznościowych i innych Pogadanki, lekcje zajęć informatycznych, współpraca z rodzicami, Akcje i programy tematyczne informatyki,. Koordynator ds. bezpieczeństwa
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W wyniku działań profilaktycznych uczeń potrafi: - Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, - Być asertywnym, - Zna konsekwencje zażywania narkotyków, dopalaczy, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie, - Prowadzić zdrowy styl życia, - Ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie. SPOSOBY REALIZACJI Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas szkolnego festynu, zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, burze mózgów. Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty. EWALUACJA Ocenie poddawane są następujące elementy: - Realizacja programów profilaktycznych - Realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP - Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas - Rozmowy i pogadanki dla rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas - Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych - Występowanie czynników chroniących: więź z rodzicami, opieka dorosłych, zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawcza, praktyki religijne, zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm, konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety. Oceny efektów realizacji SPP, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń RP podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Podstawa do formułowania ocen będą narzędzia stosowane w ramach wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły, czyli sprawozdania, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, dezyderaty, wykresy.
Postanowienia końcowe. 1. Szkolny Program Profilaktyczny w Zespole Szkół w Byszewie wchodzi w życie po zaopiniowaniu przez radę rodziców oraz po zatwierdzeniu przez radę pedagogiczną. 2. Z powyższym programem zostali zapoznani uczniowie i rodzice. 3. Szkolny Program Profilaktyczny został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców i Samorządy Uczniowskie Szkoły Podstawowej i Gimnazjum wchodzących w skład Zespołu Szkół w Byszewie. 4. Szkolny Program Profilaktyczny został zatwierdzony Uchwałą nr 6/2010/2011 z dnia 01.12.2010r. Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół w Byszewie. 5. Szkolny Program Profilaktyczny z dniem zatwierdzenia jest obowiązującym dokumentem w zespole Szkół w Byszewie, jako załącznik nr 3 do Statutu Szkoły.