SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM w Zespole Szkół Samorządowych w Woszczelach na rok szkolny 2013/2014 Kochać drugiego człowieka oznacza wielką pracę nad sobą ks. Jan Twardowski Opracowały: mgr Bożena Balcer mgr Beata Kirycka
I. Wstęp. Szkolny Program Wychowawczy Gimnazjum w ZSS w Woszczelach adresowany jest do całej społeczności szkolnej gimnazjum. Podstawowym założeniem systemu wychowawczego naszej szkoły jest wszechstronny rozwój osobowości ucznia uwzględniający jego predyspozycje psychiczne, intelektualne oraz środowisko rodzinne i kulturowe tak, by kształtować postawy sprzyjające jego dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu. Poprzez realizację tego programu będziemy uczyć uczciwości, wiarygodności, wytrwałości, kreatywności, poczucia własnej wartości, kultury osobistej, tolerancji i szacunku dla odmienności i indywidualności drugiego człowieka, odpowiedzialności za własne czyny i słowa, a także myślenia wartościującego, gotowości do uczestnictwa w kulturze i podejmowania inicjatyw indywidualnie i zespołowo. Zespół dokonał ewaluacji Szkolnego Programu Wychowawczego obowiązującego w roku szkolnym 2012/2013 na podstawie obserwacji zachowań uczniów, analizy dokumentacji oraz rozmów z nauczycielami. II. Założenia teoretyczne. 1. Przygotowanie wychowanków do aktywnego i świadomego uczestnictwa w życiu demokratycznego społeczeństwa. 2. Kształtowanie postawy dbałości o zdrowie własne i innych. 3. Kształtowanie postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także dla innych kultur i tradycji. 4. Zachęcanie do podejmowania działań na rzecz środowiska lokalnego i regionu. 5. Uwrażliwianie na podstawowe wartości: dobro, prawdę, uczciwość, odpowiedzialność, sprawiedliwość, tolerancję. 6. Angażowanie rodziców do współpracy zgodnie z założeniami wychowawczymi szkoły. III. Adresaci programu. Program wychowawczy jest kierowany do uczniów gimnazjum, nauczycieli, rodziców oraz pracowników administracji i obsługi. IV. Działy programu. 1. Wzrastamy w duchu demokracji. 2. Działamy na rzecz środowiska lokalnego i rozwijamy poczucie przynależności regionalnej. 3. Kształtujemy właściwe postawy społeczne. 4. Angażujemy rodziców w życie szkoły. 2
V. Metody pracy. 1. Wycieczki tematyczne, turystyczno krajoznawcze, programowe. 2. Uroczystości szkolne, imprezy okolicznościowe. 3. Korzystanie z mediów. 4. Prace projektowe. 5. Artystyczna i plastyczna twórczość uczniów. 6. Scenki rodzajowe, dramy, dyskusje na forum grupy. 7. Konkursy, olimpiady. VI. Szkolny system zajęć pozalekcyjnych. 1. Samorząd uczniowski. 2. Koła przedmiotowe. 3. Zajęcia sportowe. 4. Zajęcia wyrównawcze. 5. Zajęcia indywidualne. 6. Wolontariat - Szkolne Koło Caritas VII. Ewaluacja Szkolnego Programu Wychowawczego Gimnazjum w Zespole Szkół Samorządowych w Woszczelach. Wszystkie działania wychowawcze poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Dokonują tego nauczyciele po zapoznaniu się z wnioskami i sugestiami uczniów i rodziców. Wspólne spotkania robocze m.in. zespołów klasowych, wymiana poglądów i uwag w trakcie codziennej pracy to najważniejsze źródła informacji o tym co nam się udaje, co przynosi zadowalające efekty, a nad czym nadal trzeba się zastanawiać i poszukiwać skuteczniejszych rozwiązań. Ewaluacja Szkolnego Programu Wychowawczego Gimnazjum na rok szkolny 2013/2014 dokonana zostanie w czerwcu 2014 r. 3
1. Metody badawcze: Ankiety i kwestionariusze skierowane do: a) uczniów, b) rodziców, c) nauczycieli. Wywiady, obserwacje i rozmowy. Ocena wykonywanych zadań, obserwacje. Analiza dokumentów szkoły. Analiza zapisów monitoringu wizyjnego. 2. Inne sposoby i środki ewaluacji Obserwacja zachowania uczniów (rozumienie i przestrzeganie norm). Obserwacja zaangażowania w naukę i zajęcia pozalekcyjne. Zbieranie i ocena prac i wytworów uczniów ( ilość, jakość prac, wystaw i innych prezentacji). Zbieranie danych na temat samopoczucia uczniów (ankiety). Obserwacja aktywności uczniów (włączanie się i inicjowanie działań na terenie szkoły). Dokumentowanie frekwencji na zajęciach. Zbieranie opinii rodziców na temat problemów wychowawczych szkoły (ankiety). 4
I. WZRASTAMY W DUCHU DEMOKARCJI Cele szczegółowe Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Kształtowanie postaw szacunku - lekcje przedmiotowe, - wszyscy nauczyciele dla państwa i symboli narodowych. - apele, uroczystości szkolne - odpowiedni strój na uroczystości szkolne, - wszyscy nauczyciele 2. Organizowanie wyborów do rad samorządów klasowych i Rady SU. - wybory do samorządu klasowego, - wybory do Rady SU, - prowadzenie Kroniki Szkoły, - prace na rzecz klasy, szkoły i środowiska - opiekun SU - osoba odpowiedzialna - wrzesień - wrzesień lokalnego, 3. Organizowanie imprez i uroczystości szkolnych. - spotkania z okazji DEN, - akademia z okazji świąt państwowych - ogólnoszkolne dyskoteki, - Dzień Papieski, Dzień Patrona - SU - osoba odpowiedzialna i opiekun SU - katecheci - październik - listopad/ maj - zgodnie z planem - październik / czerwiec II. DZIAŁAMY NA RZECZ ŚRODOWISKA LOKALNEGO, ROZWIJAMY POCZUCIE PRZYNALEŻNOŚCI REGIONALNEJ Cele szczegółowe Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Rozwijanie wrażliwości na - kontakt z naturą w czasie lekcji w terenie, - nauczyciele w-f, plastyki - wg. planu problemy środowiska naturalnego. - prezentacja wideoteki ekologicznej, - udział w akcji Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, - nauczyciel biologii, geografii, nauczyciel biologii - wg. potrzeb - wrzesień, kwiecień 5
2. Współpraca z różnymi instytucjami kulturalnymi. 3. Poznanie dziedzictwa kulturowego regionu. 4. Promocja (promowanie regionu w Polsce i w Europie). - uczestnictwo w konkursach organizowanych przez biblioteki publiczne (w Woszczelach i Ełku), - lekcje w bibliotece publicznej, - wystawy prac plastycznych uczniów w szkole i poza nią, - wyjazdy do ECK na spektakle, przeglądy wystawy; - prowadzenie kącika regionalnego w szkole, - kontakt uczniów ze sztuką ludową regionu poprzez lekcje plastyki, - lekcje o tematyce regionalnej - udział w konkursach, przeglądach, sesjach naukowych na temat regionu, UE, nauczyciele - wg. harmonogramu jęz. polskiego i historii - nauczyciele jęz. polskiego, - zgodnie z planami pracy wychowawcy - nauczyciele plastyki - dwa razy w roku szkolnym, nauczyciele - wg. harmonogramu jęz. polskiego, plastyki - nauczyciel historii - nauczyciel plastyki - zgodnie z planami pracy - nauczyciele historii, jęz. - zgodnie z planami pracy polskiego, religii, geografii - osoba odpowiedzialna - wg. potrzeb i kalendarza III. KSZTAŁTUJEMY WŁAŚCIWE POSTAWY SPOŁECZNE Cele szczegółowe Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Dbanie o właściwy wizerunek szkoły i jej tradycji. - udział w szkolnych apelach, - pogadanki na lekcjach - wszyscy nauczyciele - osoba odpowiedzialna - wyjazdy uczniów na uroczystości państwowe - osoba odpowiedzialna - prowadzenie i aktualizacja strony - wg. potrzeb internetowej oraz kroniki szkoły 6
2. Integracja zespołu klasowego. - ogniska integracyjne, biwaki, lekcje wychowawcze, wycieczki, kuligi - podejmowanie wspólnych akcji charytatywnych 3. Poznanie siebie umiejętność - samoocena zachowania w szkole i na oceny swojego postępowania. przerwach - samoocena zachowania na lekcjach wychowawczych, 4. Kształtowanie postaw szacunku - lekcje przedmiotowe, zajęcia z dla życia. wychowania do życia w rodzinie, - lekcje wychowawcze, religii,, rodzice - zgodnie z planem - wszyscy nauczyciele - koniec semestru - nauczyciele przedmiotu, katecheta 7
5. Przestrzeganie podstawowych - pogadanki i dyskusje na lekcjach norm moralnych i zapobieganie wychowawczych, wszelkiej dyskryminacji, - przeciwstawianie się przejawom niedostosowaniu społecznemu, brutalności i wulgarności, demoralizacji i przestępczości. - gazetki pedagoga na tematy profilaktyczne - autorefleksja, debaty klasowe na temat odpowiedzialności i ponoszenia konsekwencji za własne czyny, propagowanie właściwych zachowań - systematyczne spotkania pedagoga szkolnego z młodzieżą sprawiającą trudności wychowawcze - wzajemne poszanowanie dla wyznawców innych religii, chorych, niepełnosprawnych, - indywidualne rozmowy z uczniami - spektakle profilaktyczne - działania profilaktyczne realizowane na terenie szkoły - współpraca z instytucjami wspierającymi działalność wychowawczą szkoły 6. Niesienie pomocy innym. - organizowanie pomocy koleżeńskiej, - akcje np. Dzieło III Tysiąclecia, Jałmużna Wielkopostna, Góra Grosza, - wolontariat - wszyscy pracownicy szkoły - pedagog, pedagog - pedagog, policja - wszyscy pracownicy szkoły, rodzice - pedagog - pedagog - pedagog - pedagog, SU - katecheta - SKC - zgodnie z planem - zgodnie z planem - wg. planu - wg. planu pracy SKC 8
7. Kształtowanie postawy - wycieczki krajoznawcze, szacunku dla osiągnięć i tradycji - konkursy recytatorskie, historyczne, własnego narodu. - pogadanki na godzinach wychowawczych, - kultywowanie kultury chrześcijańskiej (tradycje i obyczaje ) 8. Troska o mienie społeczne. - poszanowanie pracy własnej i innych, - naprawa zniszczonego sprzętu, - dyżury w klasie, 9. Uświadomienie wartości - lekcje wychowawcze, religii, przyrody, rodziny w życiu człowieka. biologii, wdż, - spotkania z okazji Dnia Matki i Ojca, Dnia Babci i Dziadka 10. Kształtowanie umiejętności - pogadanki na lekcjach, właściwego zachowania się w - wycieczki do miejsc sakralnych i innych miejscach publicznych, - udział w Gminnych Obchodach uroczystości sakralnych. państwowych - nauczyciele jęz. polskiego, historii, katecheta - wszyscy nauczyciele - konserwator, rodzice, nauczyciele przedmiotu, katecheta, rodzice, Rada SU - wszyscy nauczyciele, katecheta, - wg. planu - wg. planu - wg. harmonogramu - w miarę potrzeb - wg. harmonogramu - wg. harmonogramu 9
11. Stymulowanie i wspieranie - organizowanie imprez na szczeblu, nauczyciele, rozwoju ucznia ze szczególnym ogólnoszkolnym i klasowym w celu integracji: pedagog uwzględnieniem logicznego organizowanie konkursów myślenia i rozumowania przedmiotowych niezbędnego do pojmowania współczesnego świata. indywidualny kontakt z uczniem działalność kół zainteresowań różnorodne formy pracy z uczniem w celu wspierania indywidualnego rozwoju (z uczniami zdolnymi oraz mającymi trudności w nauce) dostosowanie wymagań do indywidualnych możliwości uczniów 12. Rozwój zainteresowań i - działania w ramach zespołów d.s. - Klasowe Zespoły d.s. stymulowanie rozwoju ucznia. specjalnych potrzeb edukacyjnych, Specjalnych Potrzeb opracowanie KIPU i PDW dla uczniów Edukacyjnych szczególnie uzdolnionych (w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej i nie tylko) - realizacja projektu edukacyjnego - nauczyciele realizujący projekty 10
13. Poznawanie i stosowanie - nauka zasad asekuracji w czasie zajęć w-f, - nauczyciele wych. fiz. zasad bezpieczeństwa w szkole i - pogadanki na temat przepisów ruchu poza nią. drogowego na godz. wych. lub lekcjach, nauczyciel - wrzesień techniki, techniki - teoretyczne przygotowanie do egzaminu na - nauczyciel techniki - wg. planu kartę motorowerową, - dyżury nauczycieli na korytarzu, w szatni i - wicedyrektor placu przed szkołą w czasie przerw, - opieka wychowawców i rodziców w czasie - opiekun SU, wychowawcy, szkolnych zabaw, wycieczek itd., rodzice - pogadanka na temat bezpieczeństwa w gospodarstwie rolnym i konkurs KRUS o - przedstawiciele KRUS, - październik bezpieczeństwie w gospodarstwie rolnym, wychowawcy kl. II gimnazjum - wykorzystanie zapisu z monitoringu - osoba odpowiedzialna za - według potrzeb wizyjnego monitoring, pedagog, -umiejętnie korzystanie z Internetu, - informatyk przeciwdziałanie cyberprzemocy, 11
14. Poznanie zasad - dyżury przy rejestratorze - woźne, sprzątaczki wykorzystania zapisów z - obrazy rejestrujące niewłaściwe zachowanie - dyrektor, wicedyrektor, monitoringu wizyjnego w celu uczniów zapisywane są na płycie CD przez poprawienia bezpieczeństwa upoważnioną osobę i przechowywane są do uczniów i podejmowania działań o wyjaśnienia sprawy, charakterze profilaktycznym i - prawo do odtwarzania zarejestrowanego interwencyjnym. obrazu i wykorzystania go do działań wewnętrznych szkoły posiada dyrektor, wicedyrektor i osoba upoważniona przez dyrektora, - w przypadku naruszenia prawa nagranie zostanie przekazane policji i stanie się materiałem dowodowym - wykorzystanie monitoringu wizyjnego jako narzędzia psychologicznego oddziaływania na zachowanie uczniów - dyrektor, wicedyrektor, - wykorzystanie materiałów zarejestrowanych pedagog, wychowawcy przez system monitoringu w celu ustalenia okoliczności i sprawców zajścia zdarzenia wewnątrz budynku oraz na terenie przyszkolnym. 12
15. Kształtowanie osobowości - wszystkie momenty wychowawcze, pedagog, ucznia z naciskiem na kształcenie nastawione na kształtowanie sumienia, nauczyciele umiejętności rozpoznawania zdrowej ambicji, uczciwości, wiarygodności, własnych potrzeb i rozwijania samokrytycyzmu, szacunku dla ludzi i postaw sprzyjających dalszemu zwierząt, empatii, odwagi, altruizmu, rozwojowi indywidualnemu i odpowiedzialności, wytrwałości, poczucia społecznemu. własnej wartości, przedsiębiorczości, kreatywności, gotowości podejmowania inicjatyw, kultury osobistej - dialog z uczniem 16. Poprawianie frekwencji - wpajanie zasad odpowiedzialnego, nauczyciele, uczniów, eliminowanie traktowania obowiązków szkolnych pedagog nieusprawiedliwionych - rozmowy indywidualne w celu budowania nieobecności. pozytywnej motywacji do uczęszczania na zajęcia - stała współpraca z rodzicami - organizowanie indywidualnych spotkań ucznia, rodzica, wychowawcy, pedagoga - współpraca z lokalnymi władzami odpowiedzialnymi za egzekwowanie obowiązku szkolnego 13
17. Przygotowanie uczniów do - przeprowadzenia warsztatów w kl. III - dyrektor, pedagog, - zgodnie z planem podjęcia trafnej decyzji dotyczącej gimnazjum mających na celu udzielenie wychowawcy wyboru szkoły i zawodu. pomocy w wyborze szkoły ponadgimnazjalnej i zawodu - zajęcia na godzinach wychowawczych - realizacja indywidualnych planów edukacyjno - doradczych - doradztwo indywidualne - zajęcia z doradcą zawodowym IV. ANGAŻUJEMY RODZICÓW W ŻYCIE SZKOŁY Cel szczegółowe Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji 1. Zaznajomienie uczniów i rodziców ze Statutem, Programem Wychowawczym Szkoły, Szkolnym Programem Profilaktyki. - gazetka SU, - pogadanki na godzinach wychowawczych, - zapoznanie się ze Statutem i programami szkoły, - akceptacja przez Radę SU, - opiekun SU - opiekun SU - wrzesień/ październik 14
2. Pomoc rodziców w - spotkania z okazji DEN, organizowaniu imprez - rodzice opiekunami na wycieczkach, i uroczystości szkolnych biwakach, dyskotekach, uczestnictwo w nich. - listy gratulacyjne i imienne podziękowania za pracę i pomoc szkole w poprawianiu warunków pracy i nauki, - zakończenie roku szkolnego (zakup nagród książkowych), - składki pieniężne na konto Rady Rodziców, - poszukiwanie sponsorów 3, Współpraca z rodzicami. - współpraca w ramach Klasowych Zespołów d.s. Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych - prelekcje dla rodziców - indywidualne porady dla rodziców w zakresie rozwiązywania trudności wychowawczych i dydaktycznych - udzielanie informacji na temat miejsc świadczących fachową pomoc i wsparcie w przypadku sytuacji trudnych wychowawczo - chętni nauczyciele - opiekun SU, wychowawcy - nauczyciele organizatorzy,- Rada SU, dyrektor, wychowawcy - bibliotekarz, RR - przewodniczący RR - rodzice i nauczyciele - Klasowy Zespół d.s. Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych - pedagog, wychowawcy - październik - zgodnie z kalendarzem - czerwiec - koniec roku szkolnego 15