1 RAPORT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ przeprowadzonej w Szkole Podstawowej nr 3 w Siemianowicach Śląskich w roku szkolnym 2018/2019 Skład zespołu przeprowadzającego ewaluację: Alicja Stysz-Adamska- przewodniczący zespołu Joanna Miłek Katarzyna Kasprzyk Beata Steć Joanna Fortuna. Grzegorz Pyrchała Marzena Pankiewicz Ewa Suss Beata Szewczyk-Śliwa Beata Bętkowska Jolanta Gajda Joanna Manowska-Painta Dorota Banasik W szkole analizuje się możliwości rozwojowe każdego ucznia podczas realizacji podstawy programowej i wdraża się wnioski z tych analiz. Prezentacja wyników: Zebranie Rady Pedagogicznej oraz strona internetowa szkoły MAJ 2019
2 Charakterystyka wymagania- wstęp: W roku szkolnym 2018/2019 podjęto decyzję o przeprowadzeniu ewaluacji wewnętrznej dotyczącej analizy możliwości rozwojowych każdego ucznia podczas realizacji podstawy programowej i wdrażania wniosków z tych analiz. Wybór powyższego obszaru pracy szkoły uzasadniony został potrzebą uzyskania informacji zwrotnej, na ile działania związane z analizą możliwości rozwojowych każdego ucznia w trakcie realizacji podstawy programowej są wystarczające. Badanie tego obszaru pozwoli także skuteczniej wprowadzić w życie wnioski płynące z tych analiz. Ewaluacja sprawdza celowość, profesjonalizm, użyteczność i efektywność. Ewaluacja realizowana była od września 2018 roku do kwietnia 2019 roku. W przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej zastosowano procedury i narzędzia badawcze opracowane przez zespół ewaluacyjny. Obejmowały one ankiety skierowane do rodziców, nauczycieli i uczniów, kwestionariusz wywiadu przeprowadzonego z dyrektorem szkoły oraz analizę wybranej dokumentacji szkolnej. Dobór próby badawczej został dokonany w oparciu o założenia w projekcie ewaluacji wewnętrznej. Wyniki przeprowadzonej ewaluacji zostaną przedstawione Radzie Pedagogicznej na jej posiedzeniu w sierpniu 2019 roku, a niniejszy raport zostanie również umieszczony na stronie internetowej szkoły.
3 Opis danych i ich zbierania: Ankietowanie nauczycieli Ankietę przeprowadzono wśród wszystkich nauczycieli Szkoły Podstawowej nr 3 w Siemianowicach Śląskich. Składała się ona z sześciu pytań. Z ankiety wynika, że 100% nauczycieli dokonuje diagnozy umiejętności i wiadomości uczniów oraz analizuje ich osiągnięcia edukacyjne. Najczęściej badanie odbywa się poprzez aktywność ucznia na lekcji 83%,obserwację na lekcjach 78%, kartkówki 74% oraz prace pisemne 70%. Poniżej przedstawiono szczegółowe wyniki. 100% nauczycieli badając osiągnięcia ucznia uwzględnia jego możliwości rozwojowe, a następnie formułuje wnioski i wdraża je do pracy z uczniem. Wszyscy nauczyciele wykorzystują wnioski w doskonaleniu swojej pracy, podejmując następujące działania.
4 Ponadto biorąc pod uwagę możliwości rozwojowe oraz wnioski, nauczyciele motywują uczniów do uzyskiwania lepszych wyników w nauce poprzez różne formy. Przedstawia to poniższy wykres.
5 WYWIAD Z DYREKTOREM Z rozmowy z dyrektorem wynika, ze nauczyciele dokonują diagnozy umiejętności i wiadomości oraz osiągnięć edukacyjnych uczniów. Najczęściej robią to poprzez prace pisemne. Uwzględniają możliwości rozwojowe uczniów podczas badania, a także formułują wnioski, które wykorzystują w swoich działaniach: modyfikują plany wynikowe, testy, sprawdziany, korzystają z metod aktywnych, stosują indywidualizację nauczania oraz organizują dodatkowe zajęcia. Ponadto motywują uczniów do podejmowania wysiłku poprzez rozmowę indywidualną, udział w dodatkowych zajęciach, konkursach, nagrody. WNIOSKI Kontynuować przeprowadzanie analiz, formułowanie oraz wdrażanie wniosków z tych analiz. Mobilizować uczniów do systematycznej pracy i nauki. Stosować indywidualizację pracy na lekcjach, wzmacniać pozytywne cechy ucznia poprzez podkreślanie jego osiągnięć. Położyć nacisk na dobór metod i form nauczania, które ułatwią aktywizowanie uczniów do rozwiązywania problemów wymagających samodzielnego i twórczego myślenia. Ankietowanie uczniów Przeprowadzono ankiety wśród uczniów, które objęły klasy III-VIII (w liczbie 136, co daje 34,87%). Ankieta zawiera cztery pytania. Pierwsze dwa pytania dają możliwość odpowiedzenia tak/ nie, kolejne dwa mają podpunkty, trzecie pytanie 5 podpunktów, a czwarte 6.
6 Oto one: 1.Czy masz możliwość uczestniczenia w szkole w zajęciach, które pomagają Ci doskonalić swoje umiejętności. tak 117 uczniów, co daje 86%, nie 18 uczniów, co daje 14% 2.Czy na sprawdzianach wszyscy uczniowie otrzymują takie same pytania? tak 23 uczniów, co daje 16,91%, nie 113 uczniów, co daje 83,09% 3. Poprzez jakie działania nauczyciele sprawdzają Twoją wiedzę? I: prace pisemne tak 117 uczniów, co daje 86%, nie 18 uczniów, co daje 14% II: odpowiedzi ustne tak 93 uczniów, co daje 68,63 %, nie 43 uczniów, co daje 31,37% III: prace domowe tak 110 uczniów, co daje 80,88 %, nie 26 uczniów, co daje 19,12%
7 IV: aktywnośc na lekcji tak 106 uczniów, co daje 77,94 %, nie 30 uczniów, co daje 22,06% V: analiza wytworów (np.prace pisemna, plastyczne, techniczne, multimedialne) tak 116 uczniów, co daje 85,29 %, nie 20 uczniów, co daje 14,71% 4.W jaki sposób nauczyciele motywują Cię do uzyskania lepszych wyników? I: rozmawiają ze mną indywidualnie tak 51 uczniów, co daje 37,5%, nie 85uczniów, co daje 62,5% II: zachęcają do udziału w zajęciach dodatkowych tak 86 uczniów, co daje 63,23%, nie 50 uczniów, co daje 36,77% III: zadają dodatkowe zadania domowe tak 69 uczniów, co daje 50,73%, nie 67 uczniów, co daje 49,27% IV: stosują ciekawe metody pracy tak 61 uczniów, co daje 44,86%,
8 nie 75 uczniów, co daje 55,14% V: chwalą za dobrze wykonane zadania domowe tak 64 uczniów, co daje 47,05 %, nie 172 uczniów, co daje 52,95% VI: zachęcają do udziału w konkursach, zawodach itp. tak 86 uczniów, co daje 63,23%, nie 50 uczniów, co daje 36,77% VII: mówią o naszych sukcesach rodzicom, na forum klasy i szkoły tak 53 uczniów, co daje 38,97%, nie 83 uczniów, co daje 61,03% WNIOSKI 1.Wiedza uczniów: uczniowie mają duże możliwości korzystania z zajęć dodatkowych w szkole- 86% na sprawdzianach nie wszyscy uczniowie otrzymują takie same zadania, co z pewnością wynika z dostosowań do indywidualnych potrzeb ucznia- 16,91% wiedza sprawdzana przez nauczycieli poprzez prace pisemne jest oceniona przez uczniów wysoko- 86% odpowiedzi ustne występują dość często 68,63% prace domowe również otrzymały wysoki wskaźnik- 80,88% aktywność na lekcji otrzymało wynik 77,94%
9 analiza wytworów ( prace pisemne, techniczne, multimedialne itp.)- 85,29% Wiedza uczniów sprawdzana jest regularnie poprzez różne formy aktywności na lekcjach. 2. Motywowanie uczniów do nauki: uczniowie nie są w sposób wystarczający indywidualnie motywowani do nauki przez nauczycieli -37,5% uczniowie natomiast są zachęcani do brania udziału w zajęciach dodatkowych-63,23 % w połowie ankietowani wykazują, że dodatkowe zadania domowe nadal są wymagane- 50,73% stosowanie ciekawych metod pracy uzyskało słaby wynik- 44,86% uczniowie w sposób niewystarczający są chwaleni za prawidłowe wykonanie zadania domowego- 47,05% nauczyciele zachęcają do udziału w konkursach i zawodach 63,23% słaby wynik uzyskało informowanie o sukcesach w nauce rodziców na forum klasy, czy szkoły Z powyższych danych wynika, że uczniowie nie są traktowani w wystarczającym stopniu w sposób indywidualny. Należałoby w przyszłym roku szkolnym zwrócić uwagę na zindywidualizowanie pracy z dzieckiem. Zadbać o bliższy z nim kontakt. Indywidualizacja nie ma dotyczyć tylko uczniów ze szczególnymi dysfunkcjami, ale powinna objąć każde dziecko uczące się w naszej szkole. Należałoby zwrócić również uwagę na wprowadzanie ciekawszych metod pracy z dziećmi.
10 Ankietowanie rodziców 1. Czy w szkole dokonuje się analizy osiągnięć edukacyjnych uczniów? tak - 93 nie - 1 2. Które z wymienionych form analizy osiągnięć edukacyjnych są stosowane w szkole? (można podkreślić kilka odpowiedzi) prace pisemne (testy, sprawdziany) - 93 kartkówki - 84 odpowiedź ustna - 55 praca domowa - 69 aktywność na lekcji - 64 obserwacja ucznia - 38 analiza wytworów ucznia ( np. prace plastyczne, multimedialne itp.) - 52 testy sprawnościowe - 41 inne zajęcia dodatkowe- 2
11 3. Czy analizując osiągnięcia edukacyjne nauczyciele uwzględniają możliwości rozwojowe uczniów? tak - 62 nie - 31 nie wiem - 1 4. Czy znają Państwo wyniki i wnioski wynikające z analizy osiągnięć dydaktycznych danej klasy tak - 71 nie - 23
12 5. W jaki sposób, zdaniem Państwa, nauczyciele motywują uczniów do uzyskiwania lepszych wyników w nauce? (można podkreślić kilka odpowiedzi) poprzez rozmowę indywidualną z uczniem - 46 zachęcając do udziału w zajęciach dodatkowych - 59 zachęcając do udziału w konkursach - 70 wprowadzając zadania domowe dla chętnych - 50 dając szansę poprawy oceny - 71 stosując różnorodne metody pracy z uczniem - 27 wyróżniając uczniów za osiągnięcia poprzez pochwałę - 39 publiczne prezentując sukcesów ucznia - 44 kierując pochwały do rodziców - 30 inne motywujące naklejki - 1 brak odpowiedzi - 2
13 WNIOSKI W ankiecie wzięło udział 94 rodziców uczniów z klas III-VIII. Po jej analizie stwierdzić należy, iż zdecydowana większość ankietowanych- 99% uważa, że w szkole dokonuje się analizy osiągnięć edukacyjnych uczniów, a zaledwie 1% twierdzi, że nie. Nauczyciele stosują różnorodne formy oceniania uczniów (prace pisemne, kartkówki, odpowiedzi ustne, prace domowe, aktywność na lekcji, obserwacja ucznia, analiza wytworów ucznia- prace plastyczne, multimedialne, testy sprawnościowe, inne- zajęcia dodatkowe). Najczęściej stosowane formy oceniania wg badanych to: prace pisemne 93, kartkówki- 84, praca domowa- 69, aktywność na zajęciach- 64, odpowiedzi ustne 55, analiza wytworów 52, a rzadziej wymieniane były testy sprawnościowe 41, obserwacja ucznia- 38 czy inne- zajęcia dodatkowe- 2.
14 Ankietowani w 66% stwierdzili, że nauczyciele analizując osiągnięcia edukacyjne uwzględniają możliwości rozwojowe uczniów, jednak 33% rodziców odpowiedziała, że nie wie, a tylko 1%, że nie. Większość ankietowanych rodziców (76%) zna wyniki i wnioski wynikające z analizy osiągnięć dydaktycznych danej klasy, natomiast pozostali (24%) nie. Rodzice zauważają, że nauczyciele w różny sposób motywują uczniów do uzyskiwania lepszych wyników w nauce. Najczęstsze sposoby motywowania uczniów przez nauczycieli dostrzegane przez rodziców to: dawanie szansy na poprawę oceny (71), zachęcanie do udziału w konkursach (70), a także w zajęciach dodatkowych (59), wprowadzanie zadań dodatkowych dla chętnych (50). Blisko 50 rodziców zauważa rozmowy indywidualne z uczniem (46) oraz publiczne prezentowanie jego sukcesów (44). Wśród sposobów motywowania ucznia stosowane są również pochwały zarówno do dziecka (39) jak i rodzica (30) oraz wykorzystywanie przez nauczyciela różnorodnych metod pracy z uczniem (27). Jeden z ankietowanych podał inny sposób, którym jest stosowanie motywujących naklejek, a dwóch rodziców nie udzieliło odpowiedzi. Analiza dokumentacji W szkole przeprowadzana jest diagnoza wstępna wiadomości i umiejętności uczniów. Celem diagnozy w klasie 1 jest udzielenie rodzicom informacji związanych z nabytymi umiejętnościami związanymi z zakresem przygotowania dziecka do podjęcia nauki w szkole oraz ich możliwościami rozwojowymi. Diagnoza wiadomości i umiejętności dzieci prowadzona jest w formie rozwiązywania zadań w kartach pracy. Po zakończeniu diagnozy i opracowaniu wyników, zostają one przedstawione rodzicom. W szkole prowadzona jest także diagnoza bieżąca uczniów. Nauczyciele na podstawie obserwacji uczniów, prac kontrolnych monitorują możliwości dzieci.
15 W razie potrzeb kierują uczniów na badania do PPP, piszą dostosowania warunków, metod, form pracy dla uczniów przejawiających trudności w nauce i zachowaniu oraz dla uczniów zdolnych. Podczas rad klasyfikacyjnych szczegółowo analizuje się zarówno osiągnięcia uczniów i zespołów klasowych w danym semestrze nauki. Szczegółowo diagnozuje się przygotowanie uczniów klas VIII do egzaminu ogólnopolskiego. Przeprowadza się egzamin próbny. Następnie szczegółowo analizuje się i przedstawia wyniki oraz wnioski nauczycielom podczas spotkań rady pedagogicznej. Poszczególni nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów i gromadzą karty pracy, sprawdziany w teczkach i segregatorach. Również dyrektor i wicedyrektor przeprowadzają hospitacje diagnozujące w poszczególnych klasach. Wszechstronną diagnozę możliwości i opiekę stosuje się również wobec ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Uczniowie z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, otoczeni są opieką na terenie szkoły i są wobec nich podejmowane następujące działania: szczegółowe zapoznanie się z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego (a w szczególności z diagnozą w nim zawartą), wydanym przez zespół orzekający działający we właściwej poradni psychologiczno-pedagogicznej, sformułowanie diagnozy funkcjonalnej, czyli wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, którą przygotowuje się na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz obserwacji nauczycieli podczas prowadzonych zajęć, do końca września lub 30 dni po otrzymaniu orzeczenia nauczyciele tworzą dla ucznia indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, w którym zawarte są następujące zagadnienia:, ogólną ocenę funkcjonowania dziecka, cele
16 edukacyjne i terapeutyczne przewidziane do osiągnięcia dla dziecka, zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości dziecka, formy współpracy nauczycieli ze specjalistami prowadzącymi zajęcia z uczniem oraz z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i poradniami specjalistycznymi, formy wspierania rodziców i zasady współpracy z nimi oraz zajęcia przeznaczone dla ucznia, okres udzielania uczniowi pomocy. W trakcie całego okresu udzielania pomocy uczniowi z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego podejmowane są następujące działania: uczniowi udziela się w trakcie codziennej pracy bieżącego wsparcia, dostosowuje się wymagania edukacyjne do potrzeb i możliwości ucznia nauczyciele prowadzący i specjaliści kontaktują się z rodzicami ucznia, aby udzielić im wskazówek do pracy z dzieckiem oraz aby rozwiązywać zaistniałe problemy wychowawcze; ustala się wspólnie z rodzicem sposoby motywowania dziecka; współpracę z rodzicami dokumentuje się w dzienniku elektronicznym, dokumentacji ucznia. nauczyciele współpracują ze sobą oraz z pedagogiem i psychologiem szkolnym oraz rodzicami w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych wobec dziecka, prowadzi się dla ucznia o potrzebie kształcenia specjalnego zajęcia specjalistyczne (rewalidacyjne, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne), podczas których usprawnia się te obszary funkcjonowania ucznia, które są szczególnie zaburzone, oraz zajęcia rozwijające zainteresowania. dwa razy w roku dokonuje się wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i oceny efektywności podejmowanych działań.
17 Dla każdego ucznia objętego pomocą ppp zakłada się teczkę, która zawiera kartę ppp, notatki, opinie, i inne informacje. Dwa razy w roku dokonuje się oceny efektywności. Rada Pedagogiczna analizuje osiągnięcia uczniów z uwzględnieniem średniej ocen, wyników z poszczególnych przedmiotów, uczniów z trudnościami w nauce, zagrożeń drugorocznością, zestawieniem frekwencji, a co za tym idzie ich możliwościami rozwojowymi. Dodatkowo dokonuje się tego poprzez uczestnictwo uczniów w konkursach przedmiotowych, zawodach sportowych, plastycznych, projektach i inicjatywach artystycznych. Wnioski z wymienionych wyżej analiz są zapisywane w protokole Rady Pedagogicznej, a następnie wdrażane przez nauczycieli. Indywidualna analiza porównawcza postępów w nauce przekazywana jest systematycznie rodzicom przez wychowawców. Dokumenty szkolne: Dzienniki elektroniczne (realizowana jest podstawa programowa na każdym etapie kształcenia- rozkłady materiałów, wpisy tematyczne) Statut szkoły (dokument ten zawiera cele i zadania szkoły zapewniające uczniom odpowiednie warunki do realizacji podstawy programowej) Program profilaktyczno-wychowawczy (dokument opracowany został w oparciu m.in. o podstawę programową, diagnozę potrzeb, obserwacje, ocenę sytuacji wychowawczej, analizę ankiet ewaluacji wewnętrznej, wyniki klasyfikacji rocznej, spostrzeżenia i sugestie nauczycieli i rodziców) Plan działań zmierzających do poprawy efektów kształcenia (określa działania szkoły, rodziców i uczniów celem uzyskania zadawalających efektów kształcenia w opanowywaniu podstawy programowej z uwzględnieniem możliwości rozwojowych uczniów)
18 Karty oceniania ( to dokumenty, które zawierają wytyczne niezbędne do dokonania oceny stopnia opanowania podstawy programowej oraz możliwości rozwojowych ucznia) Po dokonaniu analizy dokumentacji szkolnej, w tym zapisów w dziennikach lekcyjnych oraz na podstawie dokumentacji ppp, protokołów z posiedzeń Rad Pedagogicznych, zespołów wychowawczych, teczek wychowawców, diagnoz, stwierdza się że uczniowie nabywają wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej. Nauczyciele planując swoją pracę dydaktyczną wybierają programy nauczania, które uwzględniają wszystkie treści z podstawy programowej, są dostosowane do warunków szkoły oraz potrzeb i możliwości uczniów. Nauczyciele monitorują realizację podstawy programowej poprzez: - opracowywanie planów dydaktycznych dla poszczególnych klas i na dany etap edukacyjny, - diagnozowanie wiadomości i umiejętności uczniów, - sprawdzanie treści podręcznika z zapisami w podstawie programowej, - czytanie podstawy programowej przed przystąpieniem do omawiania danego tematu. Na bieżąco, podczas zajęć lekcyjnych nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów poprzez: - wykorzystywanie własnych narzędzi diagnostycznych (testy, karty pracy, quizy, itp.), - zadawanie pytań kontrolnych i proszenie uczniów o podsumowanie działań lekcyjnych,
19 - sprawdzanie, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania i stosowanie oceniania bieżącego, - stosowanie oceniania kształtującego, zbieranie informacji zwrotnej od uczniów - prowadzenie indywidualnej dokumentacji każdego ucznia (np. teczka z kartami pracy). WNIOSKI Ostateczne rezultaty ewaluacji wewnętrznej: Wnioski końcowe: 1. Zwrócić uwagę na zindywidualizowanie pracy z dzieckiem w przyszłym roku szkolnym (uczniowie nie są traktowani w wystarczającym stopniu w sposób indywidualny). Indywidualizacja nie ma dotyczyć tylko uczniów ze szczególnymi dysfunkcjami, ale powinna objąć każde dziecko uczące się w naszej szkole. 2. Zwrócić również uwagę na wprowadzanie ciekawszych metod pracy z dziećmi. 3. Wzmacniać pozytywne cechy ucznia poprzez podkreślanie jego osiągnięć. 4. Położyć nacisk na dobór metod i form nauczania, które ułatwią aktywizowanie uczniów do rozwiązywania problemów wymagających samodzielnego i twórczego myślenia. 5. Kontynuować przeprowadzanie analiz, formułowanie oraz wdrażanie wniosków z tych analiz. Aneks: Przeprowadzone ankiety wśród uczniów, rodziców i nauczycieli Notatki ze spotkań zespołów ewaluacji. Raport sporządził przewodniczący grupy: mgr Alicja Stysz-Adamska