Projekt, w którym realizowane są omawiane tutaj doświadczenia powstał z inspiracji ITforUS czyli Information Technology for Understanding Science i jest realizowany we współpracy z Centrum Technologii Nauczania OEIiZK Plan prezentacji Uczestnicy zajęć laboratoryjnych Sprzęt i oprogramowanie Podstawowe załoŝenia metody laboratoryjnej Przykładowe doświadczenia z biologii i fizyki Efekty Metoda laboratoryjna a nowa podstawa nauczania biologii LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego 1 w Warszawie, WCIES
Do uczestnictwa w projekcie w roku szkolnym 07/08 zostali zaproszeni uczniowie pierwszej klasy medycznej (I R) i klasy matematycznoinformatycznej ( II C) LXXV LO im. Jana III Sobieskiego a takŝe uczniowie profilu biologiczno-chemicznego LVII LO im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. W roku szkolnym 08/09 w projekcie uczestniczą uczniowie klasy I r medycznej naszej szkoły LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 2
W przeprowadzanych doświadczeniach wykorzystujemy programy Coach5PL i Coach6, zakupione w Ośrodku Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów. UŜywaliśmy tych programów do zbierania i opracowania wyników przeprowadzanych doświadczeń, do modelowania i symulacji zjawisk biologicznych i fizycznych a takŝe do pomiarów na podstawie filmów video. LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 3
W trakcie pracy korzystamy z platformy edukacyjnej Moodle zainstalowanej na serwerze szkolnym pod adresem www.sobieski.edu.pl/moodle Platforma słuŝy jako źródło informacji i materiałów edukacyjnych a takŝe archiwum naszego projektu (dokumentacja tekstowa i fotograficzna) LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 4
Sprzęt uŝyty do pomiarów doświadczalnych to: Interfejsy Czujniki dwutlenku węgla, temperatury, oświetlenia, ruchu, siły i dźwięku; Standardowy, prosty sprzęt laboratoryjny Sprzęt kuchenny LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 5
W trakcie zajęć stosujemy metodę laboratoryjną, która jest metodą trudna ale niezwykle cenną i efektywną, ponieważ: rozwija kreatywność i samodzielność ucznia, uczy odpowiedzialności, uczy i rozwija umiejętność współdziałania w zespole, w przypadku doświadczeń biologicznych uczy poszanowania dla życia. LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 6
Warunkiem efektywności stosowania metody laboratoryjnej jest wcześniejsze wykonanie przez nauczyciela szeregu czynności przygotowawczych: opracowanie szczegółowego scenariusza zajęć z rozpisaniem ról uczniów, opracowanie czytelnych i jasno sformułowanych kart pracy, w których znajdzie się: krótka informacja teoretyczna o badanym organizmie, procesie, badanych zależnościach, opis materiału badawczego, sprzętu, pomocy, odczynników itp., opis próby kontrolnej i uzasadnienie sensu jej przygotowania, opis próby badawczej(doświadczalnej), opiskolejno przeprowadzanych czynności, propozycja sposobu zbierania wyników, propozycje sposobu opracowania wyników, miejsce na analizę i wnioski, określenie sposobu dokumentacji doświadczenia LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 7
Karta pracy może zawierać luki do uzupełniania dla uczniów realizujących doświadczenie, co będzie stymulować ich kreatywność i logiczne myślenie. Propozycje uzupełnień podlegają nauczycielskiej kontroli i weryfikacji. Ponadto nauczyciel powinien wcześniej: przeprowadzić doświadczenie pilotażowe, aby sprawdzić w praktyce rozumienie instrukcji i dobór parametrów doświadczenia, przygotować zestawy doświadczalne wraz z materiałem badawczym w takiej ilości, by grupy realizujące doświadczenie liczyły nie więcej niż 5 osób. W zależności od rodzaju wykonywanego doświadczenia karty pracy powinny być wypełniane indywidualnie lub zespołowo. LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 8
Przykładowe doświadczenie z biologii: Czy barwa światła ma wpływ na intensywność przebiegu fotosyntezy? Instrukcja Opracowanie wyników LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 9
Przykładowe doświadczenie z biologii cd: Czy substancje toksyczne mają wpływ na proces oddychania zarodków w nasionach? Instrukcja Opracowanie wyników LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 10
Przykładowe doświadczenia z fizyki: Wpływ róŝnych parametrów liny i masy skoczka na komfort skoku na linie (bungee jumping) Instrukcja do doświadczenia nr 3 (róŝne rodzaje liny) Instrukcja do doświadczenia nr 2 (róŝna masa skoczka) Opracowanie doświadczenia nr 1 (róŝna długość liny) Opracowanie doświadczenia nr 2 (róŝna masa skoczka) Opracowanie doświadczenia nr 3 (róŝne rodzaje liny) LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 11
Efekty realizacji projektu: Powstał kurs na platformie Moodle, który może być wykorzystany ponownie, doskonalony i rozwijany w następnych latach Uczniowie pogłębili umiejętności planowania doświadczeń, formułowania celów i hipotez a także wnioskowania Uczniowie pogłębili umiejętności pracy w grupie, ponoszenia odpowiedzialności za swoją część realizowanego zadania, nauczyli się też, że doświadczenie nie potwierdzające hipotezy jest cenne Nauczyciele nauczyli się wiele od siebie wzajemnie, pogłębiając wiedzę z innych niż własny przedmiotów przyrodniczych Projekt spotkał się z przychylną oceną jego uczestników: Wyniki ankiety ewaluacyjnej LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 12
Metoda laboratoryjna a nowa podstawa programowa z biologii Gimnazjum: ( )Zalecane doświadczenia i obserwacje. Uczeń: planuje i przeprowadza doświadczenia: wykazujące, że podczas fermentacji drożdże wydzielają dwutlenek węgla, sprawdzające wpływ wybranego czynnika na proces kiełkowania nasion, wykazujące rolę składników chemicznych kości, sprawdzające gęstość rozmieszczenia receptorów w skórze różnych części ciała, sprawdzające obecność skrobi w produktach spożywczych.( ) LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 13
Metoda laboratoryjna a nowa podstawa programowa nauczania biologii Szkoła ponad gimnazjalna (zakres rozszerzony): ( )Zalecane doświadczenia i obserwacje Uczeń: 1. Planuje i przeprowadza doświadczenie: 1) wykrywanie cukrów prostych, białek i tłuszczów prostych w produktach spożywczych; 2) pokazujące aktywność wybranego enzymu (np. katalazy z bulwy ziemniaka, proteina z soku kiwi lub ananasa); 3) badające wpływ wybranego czynnika (np. światła, temperatury) na intensywność fotosyntezy (np. mierzoną wydzielaniem tlenu); 4) pokazujące wybraną reakcję tropiczną roślin.( ) LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 14
Dziękujemy za uwagę Zapraszamy Państwa do współpracy! Urszula Poziomek Jolanta Wilkowska doradca metodyczny nauczyciel fizyki i IT w zakresie biologii Ula.poziomek@gmail.com jolanta.wilkowska@gmail.com Zdjęcia: Basia Borowiecka, Urszula Poziomek, Jolanta Wilkowska LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie, WCIES 15