Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Sieradzu SYLABUS Profil kształcenia: Ogólnoakademicki Stopień studiów: Studia pierwszego stopnia Kierunek studiów: PEDAGOGIKA Specjalność: - Semestr: III Moduł (typ) przedmiotów: Uzupełnia pracownik uczelni Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Niestacjonarne II rok Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej Forma zajęć W Ć K L Wa Pr Liczba godzin: 16 16 Nakład pracy studenta wyrażony w pkt ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Przygotowanie do zajęć 10 Czytanie wskazanej literatury 10 Przygotowanie do egzaminu 25 Inne. 20 1PKT ECTS= 25-30h Liczba punktów ETCS za zaliczenie przedmiotu: 3 ECTS = 75h Założenia i cele przedmiotu: Studenci rozumieją i prawidłowo interpretują podstawowe pojęcia z zakresu pedagogiki metodyki opiekuńczo-wychowawczej. Mają podstawową wiedzę z zakresu potrzeb ponadpodmiotowych i postaw opiekuńczo - wychowawczych. Znają zasady opieki i wychowania. Wymagania wstępne: - w zakresie wiedzy: - w zakresie umiejętności: - w zakresie kompetencji społecznych: Zna terminologię, rozumie i interpretuje podstawowe pojęcia z zakresu pedagogiki metodyki opiekuńczo wychowawczej Posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk społecznych problemów edukacyjnych Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności oraz wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych - pedagogicznych WYKAZ TEMATÓW I PROBLEMATYKI Liczba godzin Lp. Tematy, problematyka Formy zajęć Razem Inne*ćwicze Wykład nia 1 2 3 8 8 1
1 Temat 1: - wykład Główne kierunki przemian w opiece nad dzieckiem w latach 1989-2008. Podstawowe cele pracy opiekuńczo-wychowawczej. Temat 1: - ćwiczenia Wiedza ogólna i metodyczna - relacje i rozumienie metodyki opiekuńczo-wychowawczej. Temat 2: wykład Twierdzenia i dyrektywy metodyczne ogólne i prakseologiczne - wprowadzenie w życie w aspekcie pedagogiki i metodyki opiekuńczo-wychowawczej. Temat 2: - ćwiczenia Podstawowe pojęcia przydatne na metodykę opiekuńczowychowawczą. Czynniki opieki ludzkiej międzyludzkiej. Temat 3: - wykład 1. Metody, techniki oraz formy opieki i wychowania 2. Temat 3: - ćwiczenia Teoria wychowania przez opiekę- zasady, formy, metody, techniki opieki i wychowania. 1 2 3 4 5 Temat 4 wykład 2 Planowanie (projektowanie) działalności opiekuńczo-wychowawczej Temat 4: - ćwiczenia Sytuacja wychowawcza według J. Maciaszkowej. Opieka wg Alicji Maksymowiczà Temat 5 wykład Metody pedagogicznego wsparcia rodziny. Budowanie więzi w rodzinie w koncepcji Josha McDowella; sześć kroków budowania miłości więzi w rodzinie. Temat 5: - ćwiczenia Rodzina środowiskiem opiekuńczym, wychowawczym i edukacyjnym. Metody pedagogicznego wsparcia rodziny. Metoda III i zasady wychowania Thomasa Gordona. Temat 6 wykład Model - wzorzec placówki opiekuńczo-wychowawczej a ewolucja form opieki i ich efektywność Temat 6: - ćwiczenia Cele i zasady działania przykładowego PDDz i świetlicy środowiskowej. 3 Temat 7 wykład Rodzina jako środowisko; system w koncepcji Virginii Satir; system edukacyjny wychowawczy opiekuńczy. Sztuka komunikowania się z dziećmi według Marthy Davis. Temat 7: - ćwiczenia Zasady pracy opiekuńczo wychowawczej- w procesie wychowania wg dąbrowskiegoà 2
Temat 8 wykład Opiekun - wychowawca w placówce realizującej funkcje opiekuńczo-wychowawcze. Cechy osobiste nauczyciela wychowawcy. Nauczyciel w koncepcji prof. Cz. Banacha; cechy osobowościowe, dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze. Temat 8: - ćwiczenia 1. Innowacje w działalności opiekuńczo-wychowawczej; Szkoła, PDDz, świetlica środowiskowa, terapeutyczna, Pogotowie Opiekuńcze i inne. Analiza transakcyjna Erica Berne w komunikacji w relacjach; dziecka wychowawcy rodzica. Zasady czystej komunikacji. Razem 16 16 *W- Wykład, Ć ćwiczenia, K konwersatorium, L-lektorat Wa -warsztat,, P- projekt, Symbol efektów kształcenia W01 W02 Opis zamierzonych efektów kształcenia Po zaliczeniu zajęć student: W zakresie wiedzy Ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach istotnych z punktu widzenia metodyki i procesów edukacyjnych Ma uporządkowaną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych; pogłębioną w wybranych zakresach Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku S2A_WO3 S2A_WO4 S2A_WO8 S2A_WO39 S2A_WO2 S2A_WO3 S2A_WO7 W03 Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, psychologicznych, społecznych podstaw kształcenia i wychowania opieki; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii W zakresie umiejętności H2A_WO5 U01 U02 U03 K01 Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczna z zakresu pedagogiki pedagogiki i metodyki opiekuńczej w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań. Potrafi wybrać i zastosować właściwy sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych Kompetencje społeczne Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego S2A_UO2 H2A_UO1 S2A_UO6 H2A_UO2 S2A_UO4 S2A_UO7 H2A_KO1 3
K02 K03 Utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w planowaniu i realizowaniu działań opiekuńczowychowawczych. Jest wrażliwy na problemy edukacyjne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania pedagogiczne S2A_K06 S2A_K04 S2A_K05 S2A_K02 H2A_KO2 Podstawowa: Uzupełniająca: Zalecana literatura przedmiotu 1. Gajewska Grażyna, Pedagogika opiekuńcza. ELEMENTY METODYKI. Wyd.. PEKW Gaja, Zielona Góra 2006 2. Brągiel J., Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej. Wybrane zagadnienia do ćwiczeń. Wyd. Uczelniane Opole, 1984 3. Gajewska G., Pedagogika opiekuńcza i jej metodyka. Stan i perspektywy rozwoju. Wybrane zagadnienia teorii i praktyki pracy opiekuńczo-wychowawczej. Zielona Góra 1999 4. Dąbrowski Z., Wprowadzenie do metodyki opieki i wychowania w domu dziecka. Warszawa 1985 5. Stan i koncepcje rozwoju opieki i wychowania w Polsce, red. Z.Bańka, J.Kuźma, Kraków, 1996 1. Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza w zarysie, Olsztyn, UWM, 2006 2. Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza, historia, teoria, terminologia, Olsztyn, UWM, 2000 3. Pedagogika, t. 3, red. B. Śliwerski, Gdańsk, GWP, 2006 4. System opieki kompensacyjnej w zjednoczonej Europie, red. S. Badora, D. Marzec, Kraków, Impuls 2002 5. Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki, red. M. Kolankiewicz, Warszawa, WSiP 1998 Metody weryfikacji efektów kształcenia 4
1. Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów Forma oceny Efekt kształcenia Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwiu m Projek t Sprawdzian wejściowy Sprawozdani e Wypowiedzi ustne, prezentacje w czasie ćwiczeń, prezentacja W1 W2 W3 W4 W5 U1 U2 U3 U4 U5 K1 K2 K3 K4 K5 2. Kryteria oceny osiągniętych efektów kształcenia Efekt kształcenia W1 W3 Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Nie ma wiedzy o celach, organizacji i funkcjonowaniu placówek opiekuńczo -wychowawczych Student różnicuje w dość pobieżny sposób wiedzę o wiedzę o celach, metodach, zasadach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, Student umie i ma uporządkowaną wiedzę o celach, metodach, zasadach pracy opiekuńczo wychowawczej Ma bardzo dobrą wiedzę, uporządkowaną o celach, metodach, zasadach i organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, 5
U1 U3 Student popełnia istotne błędy w wyjaśnianiu i wyrażaniu się w treściach o celach, zasadach i metodach w teorii i praktyce Student na poziomie wysokiej ogólności opisuje i posługuje się treściami o metodach i zasadach opieki i wychowania Poprawnie posługuje się kategoriami celów, meto i zasad pracy opiekuńczo - wychowawczej Student poprawnie i bardzo wyczerpująco posługuje się rodzajami celów, metod i zasad opiekuńczo wychowawczymi. K1 K3 Student nie umie analizować i nie doskonali umiejętności w zakresie opieki i wychowania Uzupełnia wiedzę i doskonali się w zakresie nauki o opieki i wychowania Uzupełnia wiedzę i doskonali się w zakresie nauki i rozwiązuje treści o opiece i wychowaniu Student w pełni identyfikuje się ze społecznością, poczuwa się do odpowiedzialności za jej bezpieczeństwo wykazując własną inicjatywę w przedmiotowej sprawie. Koordynator przedmiotu Prowadzący zajęcia Kontakt: Jan Adamkiewicz 071.317-90-40 adamkiewiczjan@vp.pl Akceptacja Prorektor ds. jakości kształcenia Data: 15.09.2013 Podpis: Jan Adamkiewicz.. ** niepotrzebne skreślić I. W zakresie wiedzy: Czasowniki w opisie efektów kształcenia na podstawie klasyfikacji Blooma 1. Odtwarzanie zapamiętanych informacji: - definiować, powielać, wymieniać, powtarzać, przywoływać, odtwarzać, reprodukować 2. Przetwarzanie: - klasyfikować, opisywać, dyskutować, wyjaśniać, z/lokalizować, wybierać, raportować, rozpoznawać, tłumaczyć, parafrazować 3. Wykorzystanie wiedzy: - wybierać, demonstrować, przedstawiać, stosować, interpretować, operować, planować, schematyzować, organizować, produkować, rozwiązywać, używać, zapisywać 4. Analizowanie, dyskutowanie: - oceniać, oszacować, analizować, krytykować, ułożyć, testować, rozpoznać, rozdzielać, podkreślać, oddzielać, egzaminować, kwestionować, testować 5. Wydawanie ocen, sądów, opinii: - szacować, oceniać, bronić, osądzać, argumentować, wybierać, wspierać, wartościować, wspierać, podważać, dedukować, oceniać, klasyfikować 6
6. Tworzenie z wykorzystaniem zdobytej wiedzy: - konstruować, tworzyć, projektować, pisać, rozwijać, formułować, montować, składać, tworzyć, powiązywać II. W zakresie umiejętności: 1. Orientacja: - wybierać, opisywać, wyczuwać, odróżniać, rozróżniać, rozpoznawać, identyfikować, wyodrębniać, powiązywać, wybierać 2. Inicjowawanie działania: - rozpoczynać, prezentować, wystawiać, wyświetlać, wyjaśniać, przestawiać, postępować, kontynuować, reagować, podawać, określać, wyrażać, udzielać, proponować 3. Korzystanie z zebranego materiału, wzorów: - transponować, naśladować, śledzić, reagować, odtwarzać, odpowiadać 4. Stosowanie zdobytych kompetencji w nowych sytuacjach: - adaptować, odmieniać, zmieniać, przekładać, rearanżować, reorganizować, rewidować, urozmaicać 5. Kreatywność: - układać, budować, kombinować, komponować, konstruować, tworzyć, projektować, inicjować, zapoczątkowywać, produkować, wynajdywać, wymyślać III. W zakresie postaw społecznych, personalnych 1. Tworzenie stanowiska: - działać, rozróżniać, faworyzować, wpływać, słuchać, modyfikować, przedstawiać, wykonywać, spełniać, praktykować, proponować, kwalifikować, upoważniać, kwestionować, rewidować, zaspakajać, rozwiązywać, weryfikować 2. Reagowanie, oczekiwanie: - pytać, wybierać, opisywać, śledzić, dawać, utrzymywać, identyfikować, umiejscawiać, nazywać, wybierać, podnosić, wstawiać 3. Prezentowanie: - odpowiadać, asystować, pomagać, stosować się, spełniać, dopasowywać, dostosowywać, dyskutować, pomagać, etykietować, oznaczać, wykonywać, praktykować, prezentować, czytać, wygłaszać, raportować, wybierać, mówić, pisać 4. Organizowanie: - przestrzegać, zmieniać, aranżować, zbierać, wiązać, porównywać, kompletować, bronić, wyjaśniać, formułować, uogólniać, identyfikować, integrować, modyfikować, porządkować, organizować, przygotowywać, powiązywać, syntezować, łączyć 5. Działanie projektowe: - kompletować, demonstrować, rozróżniać, wyjaśniać, podążać, formułować, inicjować, sprowadzać, łączyć, uzasadniać, proponować, czytać, raportować, wybierać, dzielić się, studiować, pracować NAKŁAD PRACY STUDENTA - BILANS PUNKTÓW ECTS Np. Aktywność Obciążenie studenta 7
Udział w wykładach Samodzielne studiowanie tematyki wykładów 8 h 20 h Udział w ćwiczeniach/ w laboratoriach* 8 h* Samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń/ laboratoriów* 25 h* Udział w konsultacjach 2 h* Wykonanie projektu i dokumentacji 7h* Przygotowanie do egzaminu i udział w egzaminie Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za przedmiot 5h 75 h 3ECTS 8