Warszawa, kwietnia 2007 r. PREZES NAJWYśSZEJ IZBY KONTROLI MIROSŁAW SEKUŁA KBF-41002-1/07 P/06/035 Pani Ewa POLKOWSKA Szef Kancelarii Senatu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (DzU z 2001 r. nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Departament BudŜetu i Finansów skontrolowała w okresie od 2 stycznia 2007 r. do 26 marca 2007 r. wykonanie budŝetu państwa w 2006 r. w części 03 Kancelaria Senatu. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 6 kwietnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Minister niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie wykonanie budŝetu państwa za 2006 r. w części 03 Kancelaria Senatu. 1. Księgi rachunkowe i sprawozdawczość budŝetowa NajwyŜsza Izba Kontroli, wobec nie stwierdzenia nieprawidłowości, pozytywnie ocenia skuteczność funkcjonowania procedur kontroli finansowej, poprawność formalną dowodów i zapisów księgowych oraz wiarygodność ksiąg rachunkowych. Ocena powyŝsza wynika z badania 149 dowodów księgowych o łącznej wartości 3.722,1 tys. zł, wybranych metodą monetarną (148) oraz poprzez dobór celowy (1). W wyniku przeprowadzonego badania w zakresie wiarygodności ksiąg rachunkowych (w tym dokonanego przeglądu analitycznego) w odniesieniu do sprawozdawczości bieŝącej i rocznej wydane zostały opinie bez zastrzeŝeń. Roczne sprawozdania budŝetowe Rb-23 o stanie środków na rachunkach bankowych, Rb-27 z wykonania planu
2 dochodów budŝetowych, Rb-28 z wykonania planu wydatków budŝetu państwa oraz kwartalne Rb-N o stanie naleŝności i Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłuŝnych oraz gwarancji i poręczeń przekazują prawdziwy i rzetelny obraz dochodów i wydatków, naleŝności i zobowiązań w 2006 r. zgodnie z zasadami rachunkowości dla jednostek budŝetowych. 2. Dochody Prognozowane na 2006 r. dochody w kwocie 400,0 tys. zł zrealizowano w wysokości 2.427,0 tys. zł, tj. w 607,0%. Dochody te pochodziły przede wszystkim ze zwrotów przez organizacje pozarządowe dotacji w łącznej kwocie 2.296,6 tys. zł. W stosunku do 2005 r. zrealizowane dochody były wyŝsze o 1.702,5 tys. zł, tj. o 235,0%. Kontrola dochodów w kwocie 2.253,3 tys. zł (92,8% całości) wykazała, Ŝe Kancelaria Senatu rzetelnie je ustalała, pobierała i ewidencjonowała. Uzyskiwane dochody terminowo odprowadzano na centralny rachunek budŝetu państwa. Powstałe w 1997 r. i 2002 r. naleŝności (równe zaległościom) wyniosły 55,2 tys. zł. Pomimo podejmowania czynności egzekucyjnych wobec naleŝności z tytułu nierozliczonych wydatków przez Biuro Senatorskie senatora III kadencji A.G. nie odzyskano naleŝności powstałych w 1997 r. w wysokości 31,7 tys. zł. Natomiast doprowadzono do rozpoczęcia od 2007 r. spłaty (w ratach) przez Fundację Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie nie zwróconej dotacji w wysokości 23,5 tys. zł. 3. Wydatki 3.1. Zrealizowane w 2006 r. wydatki wyniosły 116.951,2 tys. zł i były niŝsze od planowanych o 6.141,8 tys. zł, tj. o 5,0%. Przeniesienia wydatków budŝetowych na kwotę ogółem 5.320,7 tys. zł były zgodne z art. 148 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych 1. Niewykorzystane środki w wysokości 41,8 tys. zł zwrócono terminowo na rachunek budŝetu państwa. 3.2. W ramach rozdziału 75101 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony państwa oraz sądownictwa sfinansowano wydatki Kancelarii w wysokości 66.082,0 tys. zł. NiŜsze o 5.696,0 tys. zł wykonanie planu wydatków wynikało przede wszystkim z niŝszych wydatków na płace i pochodne od płac (o 2.549,4 tys. zł), usługi (o 1.352,2 tys. zł), podróŝe krajowe i zagraniczne (o 896,8 tys. zł). Planowanie i wydatkowanie środków z funduszu dyspozycyjnego 1 DzU z 2005 r., nr 249, poz. 2104 ze zm.
3 było zgodne z obowiązującymi w Kancelarii zarządzeniami. Wydatki funduszu wyniosły 14.609 tys. zł (98,0% planu) z tego świadczenia senatorskie 14.099 tys. zł, wydatki komórek organizacyjnych 510 tys. zł. Na zakupy inwestycyjne wydatkowano 1.890,9 tys. zł, tj. 96,5% kwoty planowanej, a zobowiązania z tytułu zakupów inwestycyjnych regulowano terminowo. W ramach rozdziału 75195 Pozostała działalność sfinansowano wydatki z zakresu opieki nad Polonią i Polakami za granicą (dotacje) w wysokości 50.869,2 tys. zł, tj. 99,1% kwoty planowanej. NIK nie stwierdziła nieprawidłowości przy wydatkowaniu środków w powyŝszych rozdziałach. 3.3. NIK nie wnosi uwag do rozliczenia transakcji dokonanych przy uŝyciu kart kredytowych MasterCard Business (2 karty z limitem na kwotę ogółem 150 tys. zł). Kwota 6.959,45 zł za fakturę z dnia 21 grudnia 2006 r. (za okres od 24 listopada do 19 grudnia 2006 r.) rozliczona 4 stycznia 2007 r. została wykazana w zobowiązaniach 2006 r. Łączna kwota transakcji kartami w 2006 r. wyniosła 14,4 tys. zł. 3.4. W toku kontroli zbadano 10 zamówień publicznych o łącznej wartości brutto 3.425,1 tys. zł. Poniesione w 2006 r. wydatki na realizację ww. zamówień wyniosły 1.753,8 tys. zł, tj. 2,7% wydatków w rozdziale 75101 i 1,5% ogółu wydatków w części 03. NIK stwierdziła, Ŝe w skontrolowanych postępowaniach przestrzegane były przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych 2, a rzetelność dokumentów dotyczących badanych postępowań oraz ich ewidencja finansowo-księgowa, nie budziły zastrzeŝeń. 4. Zatrudnienie i wynagrodzenia Przeciętne zatrudnienie pracowników w 2006 r. w Kancelarii Senatu wyniosło 274 osób i w porównaniu do 2005 r. było wyŝsze o 5 osób. Średnioroczna liczba senatorów pobierających uposaŝenia wyniosła 82 i w porównaniu do 2005 r. była niŝsza o 4. Średnioroczna liczba osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe wyniosła 6 (2005 r. 5). 2 DzU z 2006 r., nr 164, poz. 1163 ze zm.
4 Na wynagrodzenia ( 4010, 4040) Kancelaria Senatu wydatkowała ogółem 29.425,4 tys. zł, tj. 96,1% planu. W porównaniu do 2005 r. wydatki na wynagrodzenia były niŝsze o 2.419,5 tys. zł, tj. o 7,6%. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (z wypłatami dodatkowego wynagrodzenia rocznego) w przeliczeniu na pełny etat w 2006 r. wyniosło 6.773,8 zł i w porównaniu do 2005 r. zmniejszyło się o 8,1%, przy czym wynagrodzenia pracowników wyniosły 5.416,9 zł i zmniejszyły się o 0,3%, na stanowiskach R wyniosły 20.290,3 zł (zmniejszyły się o 14,5%), uposaŝenia senatorskie wyniosły 9.986,9 zł (wzrosły o 2,3%). Składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy oraz naleŝne wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych odprowadzane były w terminach przewidzianych przepisami. 5. Audyt wewnętrzny Zadania audytowe przeprowadzone zostały zgodnie z planem audytu na rok 2006, opracowanym w szczegółowości określonej w art. 35f ustawy finansach publicznych. Zalecenia zawarte w sprawozdaniach z audytów zostały zrealizowane w trakcie bieŝącej działalności Kancelarii Senatu. 6. Nadzór nad wykonaniem budŝetu NIK pozytywnie ocenia sprawowanie przez Szefa Kancelarii Senatu kontroli nad całością funkcjonowania gospodarki finansowo-księgowej poprzez kontrolę bieŝącą i okresową, w zakresie oceny wykonania dochodów i wydatków oraz realizacji zadań, m.in. na podstawie analiz przedstawianych przez właściwe jednostki organizacyjne. 7. Dotacje 7.1. W ustawie budŝetowej na 2006 r. ujęto kwotę 51.315,0 tys. zł na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą (rozdział 75195), a wydatkowano 50.869,2 tys. zł, tj. 99,1% kwoty planowanej. W porównaniu do 2005 r. wydatki tego rozdziału były wyŝsze o 2.764,1 tys. zł, tj. o 7,2%. Środki zostały przekazane głównie stowarzyszeniom i fundacjom na realizację zadań określonych w zawartych umowach. Zdaniem NIK wydatkowane zostały zgodnie z kierunkami działań oraz priorytetami finansowania zadań państwowych, określonymi w uchwale Nr 38 Prezydium Senatu RP z dnia 1 marca 2006 r. 7.2. Spośród 159 zawartych w 2006 r. umów o wykonanie zadań związanych z opieką nad Polonią i Polakami z 75 organizacjami pozarządowymi, badaniem objęto
5 rozliczenie 17 umów (tj. 10,7%) na łączną kwotę 13.226,6 tys. zł, co stanowiło 25,8% przyznanych dotacji. W ocenie NajwyŜszej Izby Kontroli, postanowienia umów spełniały wymogi art. 131 ustawy o finansach publicznych i zabezpieczały naleŝycie interesy Skarbu Państwa. Środki finansowe na wykonanie zadań Kancelaria Senatu przekazywała w wysokości zgodnej z wnioskami o uruchomienie środków z dotacji i w terminach zapewniających ich realizację. Zwrotów niewykorzystanej części dotacji organizacje pozarządowe dokonywały w terminach określonych umowami, z wyjątkiem Fundacji Na obcej ziemi, która zwróciła niewykorzystaną część dotacji w wysokości 5.287,32 zł wraz z odsetkami z 5-miesięcznym opóźnieniem, dopiero po upomnieniu ze strony Kancelarii. 7.3. NajwyŜsza Izba Kontroli nie wnosi uwag do zbadanych sprawozdań, złoŝonych przez 10 organizacji, w zakresie wykorzystania środków na realizację zadań zleconych w 2006 r. Nie stwierdzono przypadków wydatkowania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem i zakresem rzeczowym określonym w umowach. Stowarzyszenie Wspólnota Polska nie złoŝyło w obowiązującym terminie określonym w umowach, tj. 30 stycznia 2007 r., sprawozdania finansowego według prawidłowego wzoru z realizacji zadań w 2006 r. Sprawozdania te zostały złoŝone przez Stowarzyszenie po pisemnych upomnieniach przez Kancelarię Senatu: w dniu 27 marca 2007 r. z wykonania zadań programowych i w dniu 30 marca 2007 r. z wykonania zadań inwestycyjnych. Szef Kancelarii Senatu w terminie przewidzianym w art. 132 ust 2 ustawy o finansach publicznych zatwierdził rozliczenie dotacji w zakresie rzeczowym i finansowym. 7.4. Podejmowane przez Kancelarię Senatu działania dyscyplinujące nie wyeliminowały opóźnień w składaniu sprawozdań przez zleceniobiorców. Spośród 75 organizacji, które zobowiązane były terminem określonym w zawartej umowie do złoŝenie sprawozdania, 32 (tj. 43%) złoŝyło sprawozdania z opóźnieniem sięgającym od 2 do 135 dni. Niepowodzenia w skuteczności prowadzonych działań Kancelarii wynikały przede wszystkim z oczekiwania organizacji na dokumenty od podmiotów zagranicznych współpracujących przy realizacji zadań. 7.5. Kontrolą prawidłowości wykorzystania przekazanych dotacji objęto w 4 organizacjach zaledwie 2,2% środków przeznaczonych na cele opieki nad Polonią i Polakami za granicą. NIK zwraca uwagę, Ŝe kontrole te nie były wykonywane w planowanym terminie. Kontrole zaplanowane na okres styczeń kwiecień 2006 r. przeprowadzone zostały w sierpniu 2006 r., ponadto
6 nie przeprowadzono dwóch kontroli zaplanowanych na okres listopad grudzień 2006 r. i 16 kontroli (z 21 planowanych) na okres styczeń marzec 2007 r. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o przeprowadzanie planowanych kontroli wykorzystania dotacji przez organizacje pozarządowe w zakresie niezbędnym dla rzetelnej oceny stopnia wykorzystania dotacji i realizacji zadań ujętych w umowach. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, prosi Panią Minister o przedstawienie, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosku lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Minister prawo zgłoszenia na piśmie do Kolegium NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosku zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania uchwały Kolegium NIK.