--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl I N F O R M A C J A Łódź, dnia 14.02.2014 r. dotycząca wyników kontroli jakości i oznakowania jaj spożywczych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 11(1)/13/AnŁ, w IV kwartale 2013 r. przeprowadził kontrole w 12 placówkach handlowych zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego, prowadzących m.in. sprzedaż jaj konsumpcyjnych. Kontrolą objęto: 2 hurtownie, w których ocenie poddano 23 partie wartości 11.106 zł, 1 sklep sieci handlowej, w którym ocenie poddano 4 partie wartości 334 zł, 9 placówek detalicznych, w których ocenie poddano 34 partie wartości 3.550 zł, w tym 1 partię jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł. Celem tych kontroli była ocena jakości handlowej jaj kurzych klasy A (jaj przeznaczonych do sprzedaży konsumentom) z różnych kategorii wagowych w stosunku do obowiązujących przepisów prawa żywnościowego, w tym sprawdzenie prawidłowości oznakowania, a także ocena działalności gospodarczej przedsiębiorców w zakresie przestrzegania ogólnych wymagań prawa żywnościowego. Łącznie ocenie poddano 61 partii jaj wartości 14.990 zł, w tym: 55 partii klasyfikowanych wagowo wartości 14.014 zł, w tym 1 partię jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł, 1 partię nieklasyfikowaną wagowo wartości 16 zł, 5 partii nieobjętych obowiązkiem znakowania na skorupie wartości 960 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 10 placówkach (83 %), w których zakwestionowano ogółem 47 partii jaj łącznej wartości 7.987zł (77% partii badanych), w tym: 42 partie klasyfikowane wagowo wartości 7.027 zł, w tym 1 partię jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł, 5 partii nieobjętych obowiązkiem znakowania na skorupie wartości 960 zł.
2 1. PRAWIDŁOWOŚĆ ZADEKLAROWANEJ W OZNAKOWANIU KLASY WAGOWEJ JAJ W 11 placówkach handlowych dokonano przeważenia 15 partii jaj klasy jakości A, wartości 3.619 zł celem sprawdzenia prawidłowości zadeklarowanej w oznakowaniu klasy wagowej. Kontrolą objęto: 7 partii jaj w opakowaniach jednostkowych łącznej wartości 3.142 zł, 8 partii jaj luzem wartości 477 zł. W wyniku dokonanego przeważenia, zakwestionowano z uwagi na przekroczony odsetek jaj klasy wagowej niższej od graniczącej z zadeklarowaną 5 partii jaj wartości 311 zł ( 33,3% partii badanych), w tym : 4 partie w opakowaniach jednostkowych wartości 207 zł (57,1% partii badanych), 1 partię luzem wartości 104 zł ( 12,5 % partii badanych). W trakcie kontroli jeden przedsiębiorca kwestionowaną partię jaj luzem wartości 104 zł przeklasyfikował do odpowiedniej klasy wagowej, zaś pozostali zakwestionowane partie jaj w opakowaniach jednostkowych wycofali ze sprzedaży i zwrócili dostawcom. Ponadto skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych jaj oraz przesłano informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. 2. PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA JAJ Prawidłowość oznakowania jaj badano we wszystkich kontrolowanych placówkach i w 10 z nich (83%) stwierdzono nieprawidłowości. Ocenie poddano 61 partii (14 partii w opakowaniach jednostkowych wartości 3.671 zł, 47 partii luzem wartości 11.319 zł) o łącznej wartości 14.990 zł, z których zakwestionowano 47 partii (11 partii w opakowaniach jednostkowych wartości 3.045 zł, 36 partii luzem wartości 4.942 zł) wartości łącznej 7.987 zł (77,0%), w tym: 19 partii wartości 4.712 zł w 2 hurtowniach prowadzących jednocześnie sprzedaż detaliczną, 4 partie wartości 334 zł w sklepie sieci handlowej, 24 partie wartości 2.941 zł w 7 pozostałych sklepach. 2.1 Oznakowanie jaj zamieszczone na skorupie Oględzinom poddano wszystkie badane partie jaj (61 partii), z których zakwestionowano 8 (13,1%) wartości 1.560 zł. Wśród kwestionowanych jaj były: 3 partie klasyfikowane wagowo w opakowaniach jednostkowych wartości 32 zł (w 1 pozostałym sklepie), 5 partii luzem klasyfikowanych wagowo wartości 1528 zł, (w 1 hurtowni i 2 pozostałych sklepach). Nieprawidłowości polegały na:
3 braku na skorupach oznaczenia sposobu utrzymania kur nieśnych, kodu państwa, weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego dla 3 partii w opakowaniach jednostkowych wartości 32 zł i 5 partii luzem wartości 1.528 zł; naniesieniu nieczytelnych oznaczeń na skorupach dla 3 partii w opakowaniach jednostkowych wartości 32 zł. W poszczególnych partiach 23,3%, 40%, 30% jaj posiadało nieczytelne oznaczenia) W jednym przypadku wydano decyzję zarządzającą wycofanie ze sprzedaży 2 partii jaj luzem bez oznaczeń na skorupie wartości 1.031 zł, zaś w pozostałych przypadkach przedsiębiorcy sami wycofali z obrotu zakwestionowane partie. Ponadto przesłano wystąpienia pokontrolne do producentów kwestionowanych jaj oraz informacje do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Łodzi i właściwych terenowo Powiatowych Inspektoratów Weterynarii. 2.2 Oznakowanie opakowań jednostkowych Prawidłowość oznakowania opakowań jednostkowych sprawdzono dla 14 partii łącznej wartości 3.671 zł w tym: 2 partie wartości 2.827 zł w 2 hurtowniach, 4 partie wartości 334 zł w sklepie sieci handlowej; 8 partii wartości 510 zł w 3 pozostałych placówkach detalicznych. Kontrolą objęto: 13 partii jaj klasyfikowanych wagowo wartości 3.655 zł, w tym 1 partię jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł, 1 partię jaj nieklasyfikowanych wagowo wartości 16 zł, z których zakwestionowano 8 partii jaj klasyfikowanych wagowo (w tym 1 partię jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł ) wartości 3.013 zł (57,1 % partii badanych). Nieprawidłowości polegały na: niepodaniu cyfrowej daty minimalnej trwałości dla 1 partii wartości 2.297 zł, podaniu daty minimalnej trwałości niezgodnej ze stanem faktycznym (powyżej 28 dni od dnia zniesienia) dla 3 partii; nieumieszczeniu na opakowaniu kodu zakładu pakowania dla 2 partii (w tym 1 partii jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł ) wartości 234 zł; naniesieniu niewłaściwego opisu co do sposobu utrzymania kur nieśnych dla 1 partii jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł. Na opakowaniu producent zamieścił informację jaja oznaczone na skorupce numerem 0 pochodzą od kur utrzymywanych na wolnym wybiegu podczas, gdy jaja z chowu na wolnym wybiegu oznacza się cyfrą 1 natomiast cyfrą 0 oznacza się jaja ekologiczne; niezamieszczeniu wspólnotowego logo produkcji ekologicznej dla 1 partii jaj z chowu ekologicznego wartości 129 zł;
4 podaniu niepełnych danych producenta bądź wprowadzającego do obrotu brak imienia i nazwiska bądź formy prawnej dla 3 partii wartości 229 zł. W trakcie kontroli przedsiębiorcy zakwestionowane jaja wycofali z obrotu handlowego. Ponadto skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów kwestionowanych wyrobów i jednostki nadrzędnej oraz przesłano informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych. 2.3 Oznakowanie jaj luzem w miejscu sprzedaży Prawidłowość oznakowania jaj luzem w miejscu sprzedaży sprawdzono dla 47 partii łącznej wartości 11.319 zł w tym: 21 partii wartości 8.279 zł w 2 hurtowniach prowadzących jednocześnie sprzedaż detaliczną; 26 partii wartości 3.040 zł w 8 placówkach detalicznych. Kontrolą objęto: 42 partie jaj klasyfikowanych wagowo wartości 10.359 zł; 5 partii jaj nieobjętych obowiązkiem znakowania na skorupie wartości 960 zł, z których zakwestionowano 36 partii wartości 4.942 zł (76,6 % partii badanych), w tym: 18 partii wartości 2.415 zł w hurtowniach prowadzących sprzedaż detaliczną, 18 partii wartości 2.527 zł w 8 pozostałych placówkach. Wśród zakwestionowanych jaj było: 31 partii jaj klasyfikowanych wagowo wartości 3.982 zł, 5 partii jaj nieobjętych obowiązkiem znakowania na skorupie wartości 960 zł. Nieprawidłowości polegały na: nieuwidocznieniu w miejscu sprzedaży: klasy jakości, klasy wagowej, oznaczenia metody chowu dla 27 partii wartości 3.490 zł, objaśnienia znaczenia kodu producenta bądź niepełne objaśnienie jego znaczenia dla 18 partii wartości 2.244 zł, daty minimalnej trwałości dla 22 partii wartości 3.126 zł, imienia i nazwiska producenta jaj dla 26 partii wartości 4.326 zł, nazwy i adresu gospodarstwa z którego jaja pochodzą lub imienia i nazwiska producenta dla 5 partii wartości 960 zł, podaniu w miejscu sprzedaży klasy wagowej niezgodnej z obowiązującymi przepisami dla 2 partii wartości 130 zł - jaja klasy XL deklarowano powyżej 75g, zaś klasy L od 70 do 75 g zamiast odpowiednio powyżej 73 g i od 63g do 73g.
5 W trakcie kontroli zażądano umieszczenia w miejscu sprzedaży jaj luzem brakujących informacji. W związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego jaj nieodpowiadających jakości handlowej, w tym zafałszowanych na przedsiębiorców: nałożono kary pieniężne z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w kwocie łącznej 6.807,00 zł, nałożono karę pieniężną z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.). w wysokości 3.000,00 zł, nałożono kary pieniężne z art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w kwocie łącznej 3.000,00 zł. 3. IDENTYFIKOWALNOŚĆ TOWARÓW W jednym przypadku przedsiębiorca wprowadził do obrotu handlowego 2 partie jaj luzem bez oznaczeń na skorupach wartości 238 zł, dla których nie można było zidentyfikować osoby od której zostały zakupione. Zakwestionowane jaja właścicielka wycofała z obrotu handlowego. Pozostali przedsiębiorcy posiadali dokumenty umożliwiające zidentyfikowanie osoby, która dostarczyła im środek spożywczy. W badanym zakresie kontrolą objęto 61 partii jaj wartości 14.990 zł. 4. PRZESTRZEGANIE DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Nie stwierdzono w sprzedaży jaj po upływie dat minimalnej trwałości. Badaniem objęto 50 partii jaj wartości 11.463 zł (bez 11 partii wartości 3.527 zł, dla których nie było możliwości ustalenia daty - przedsiębiorcy nie posiadali żadnej wiedzy, jaja te zostały wycofane z obrotu handlowego). 5. WARUNKI I SPOSÓB PRZECHOWYWANIA Objęte kontrolą jaja konsumpcyjne (61 partii wartości 14.990 zł) przechowywane były zgodnie z deklaracją producentów, w czystych, suchych i chłodnych miejscach wolnych od obcych zapachów. 6. ORZECZENIA LEKARSKIE W 1 przypadku przedsiębiorca posiadł nieaktualne orzeczenie lekarskie. O powyższym fakcie powiadomiono Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łodzi. W pozostałych przypadkach przedsiębiorcy i zatrudniony personel bezpośrednio stykający się z żywnością posiadał aktualne orzeczenia lekarskie.
6 7. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANYCH PRZEDSIĘBIORCÓW We wszystkich placówkach objętych kontrolą działalność gospodarcza prowadzona była na podstawie wpisu do CEIDG lub w oparciu o wpisy do krajowego rejestru sądowego Przedsiębiorcy posiadali książki kontroli, w których zostały odnotowane przeprowadzone kontrole wraz z zaleceniami. W 2 placówkach handlowych stwierdzono: prowadzenie działalności niezgodnie z zakresem określonym w decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, rozpoczęcie działalności bez zatwierdzenia placówki i wpisu do rejestru przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Pozostali przedsiębiorcy prowadzili działalność gospodarczą zgodnie z posiadanymi decyzjami. O stwierdzonych nieprawidłowościach poinformowano Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łodzi. 8. INNE ZAGADNIENIA Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 9 placówkach i nie stwierdzono nieprawidłowości. W 1 placówce (8%) stosowano przyrządy pomiarowe oznaczone nieaktualnymi cechami legalizacji. Wagi zostały zalegalizowane w trakcie kontroli. WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 8 przypadkach w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego jaj nieodpowiadających jakości handlowej, w tym zafałszowanych nałożono kary pieniężne wynikające z art. 40a ust. 1 pkt 3, 40a ust. 1 pkt 4, 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych na łączną kwotę 12.807,00 zł; w 1 przypadku w związku z popełnieniem wykroczenia z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. Prawo o miarach nałożono mandat karny kredytowany na kwotę 150 zł; w 2 przypadkach wydano decyzje na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej zarządzające wycofanie z obrotu 7 partii jaj wartości 1.991 zł; w 3 przypadkach przedsiębiorcy wycofali z obrotu handlowego 9 partii jaj wartości 2.949zł; w 1 przypadku przedsiębiorca przeklasyfikował 1 partię jaj wartości 104 zł; W 13 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości poprzez oznaczenie w miejscu sprzedaży jaj bez opakowań, poddanie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych, zgłoszenie działalności organowi sanitarnemu.
7 Ponadto przesłano: 11 wystąpień pokontrolnych do producentów kwestionowanych wyrobów oraz 1 do jednostki nadrzędnej ; 2 informacje do organów nadzoru sanitarnego w Łodzi; 3 informacje do organów nadzoru weterynaryjnego w Łodzi i Poddębicach; 1 informację do urzędu skarbowego w Brzezinach; 3 informacje do właściwych terenowo Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych.