I N F O R M A C J A. z kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych w zakresie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl Łódź, dnia 14.08.2014r. I N F O R M A C J A z kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych w zakresie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi, w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH - 81-7 (1)/14/JN/AnŁ w II kwartale 2014r. przeprowadził kontrole w 11 placówkach prowadzących sprzedaż środków spożywczych oznaczonych oświadczeniami żywieniowymi i zdrowotnymi. Celem kontroli było sprawdzenie rzetelności i prawidłowości stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych w oparciu o obowiązujące przepisy w odniesieniu do środków spożywczych. Kontrolą objęto: 3 sklepy sieci handlowych, 6 pozostałych sklepów (w tym 3 specjalistyczne i 1 prowadzący sprzedaż internetową), 2 hurtownie. Łącznie ocenie poddano 59 partii towarów wartości 4.370 zł, w tym: Kontrolą objęto: 19 partii wartości 1.166 zł w sklepach sieci handlowych, 30 partii wartości 932 zł w pozostałych sklepach, 10 partii wartości 2.272 zł w hurtowniach. 2 partie tłuszczów i olejów roślinnych wartości 210 zł, 4 partie soków i przetworów owocowo-warzywnych wartości 153 zł (w tym 2 partie wartości 77 zł w zakresie oświadczeń zdrowotnych), 53 partie innych produktów (przetwory mleczarskie, koncentraty spożywcze, majonezy, przetwory zbożowe, wyroby cukiernicze, zioła, sól, masło orzechowe, bułka tarta) wartości 4.007 zł (w tym 2 partie przetworów mleczarskich wartości 77 zł w zakresie oświadczeń zdrowotnych). W toku prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości w 5 placówkach (45% objętych kontrolą), w których zakwestionowano 5 partii wyrobów o łącznej wartości 189 zł (8% partii badanych) tj. ciasteczka o smaku maślanym niskobiałkowe PKU, bułkę tartą niskobiałkową PKU, masło orzechowe,

podpłomyki delikatesowe bezcukrowe, otręby owsiane. OZNAKOWANIE Prawidłowość oznakowania zbadano dla wszystkich objętych kontrolą 59 partii środków spożywczych oznaczonych oświadczeniami żywieniowymi i zdrowotnymi wartości 4370 zł. Z uwagi na niewłaściwe oznakowanie zakwestionowano 2 partie łącznej wartości 102 zł (3% partii badanych w tym zakresie), w tym: - 1 partię otrąb owsianych 200g wartości 33 zł, - 1 partię masła orzechowego o masie 350g wartości 46 zł. Powyższe wyroby zakwestionowano z uwagi na: zamieszczenie na produkcie dwóch oświadczeń żywieniowych mających inne znaczenie, podanie niewłaściwej informacji dotyczącej wartości odżywczej tj. podano I grupę składników odżywczych zamiast II, która jest wymagana w przypadku zamieszczenia na produkcie oświadczenia żywieniowego odnoszącego się do zawartości cukrów i soli, podanie w tabeli wartości odżywczej niewłaściwie wyliczonej procentowej zawartości zalecanego dziennego spożycia magnezu w tabeli podano magnez 235 g - 78% zamiast 63%. Wśród objętych kontrolą produktów nie było suplementów diety. Zadeklarowane na opakowaniach środków spożywczych substancje dodatkowe były dopuszczone do stosowania w danej grupie produktów. Do producentów zakwestionowanych wyrobów w celu podjęcia działań zmierzających do prawidłowego znakowania produktów skierowano wystąpienia pokontrolne oraz przesłano informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. REKLAMA I PREZENTACJA SRODKÓW SPOŻYWCZYCH W zakresie reklamy i prezentacji środków spożywczych w miejscu sprzedaży nieprawidłowości nie stwierdzono. Informacje podane na stronie internetowej kontrolowanego sklepu, prowadzącego sprzedaż wysyłkową były zgodne z oryginalnym oznakowaniem produktów. JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów zbadano laboratoryjnie 11 partii produktów wartości 795 zł, w tym: - 4 partie wartości 445 zł w sklepach sieci handlowych, - 5 partii wartości 195 zł w pozostałych sklepach, - 2 partie wartości 155 zł w hurtowniach. 2

Badaniami objęto: - 1 partię tłuszczów i olejów roślinnych wartości 67 zł, - 10 partii innych produktów (koncentraty spożywcze, bułkę tartą, wyroby cukiernicze, makaron, artykuły mleczarskie, majonezy) wartości 728 zł. W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano 3 partie (27% partii badanych) wartości 87 zł, w tym: 2 partie wyrobów cukierniczych wartości 65 zł, 1 partię bułki tartej wartości 22 zł. Stwierdzone wady jakościowe to: wyższa zawartość cukrów (powyżej 0,5g na 100g) w produkcie deklarowanym jako bezcukrowy: - w podpłomykach delikatesowych bezcukrowych stwierdzono 2,46g/100g cukru (przy niepewności pomiaru ± 0,05); wyższa zawartość białka: - w ciasteczkach o smaku maślanym niskobiałkowych PKU producent deklarował 0,14 g białka w 100 g produktu, a stwierdzono 0,31g (przy niepewności pomiaru ± 0,01), - w bułce tartej niskobiałkowej PKU producent deklarował 0,85 g białka w 100 g produktu, a stwierdzono 0,91g (przy niepewności pomiaru ± 0,03), wyższa zawartość tłuszczu: - w ciasteczkach o smaku maślanym niskobiałkowych PKU producent deklarował 6,9 g tłuszczu w 100 g produktu, a stwierdzono 25,5 g (przy niepewności pomiaru ± 1,7), W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów zakwestionowanych wyrobów oraz przesłano informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. Wobec 2 przedsiębiorców, którzy wprowadzili do obrotu wyroby nieodpowiadające jakości handlowej zostaną wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.). ILOŚĆ RZECZYWISTA PRODUKTU Badaniem ilości rzeczywistej produktu w stosunku do deklaracji producenta zamieszczonej na etykiecie objęto 30 opakowań produktów, pochodzących z 11 partii wartości 795 zł. Niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej na opakowaniach jednostkowych nie stwierdzono. PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI ORAZ WARUNKÓW I SPOSOBU PRZECHOWYWANIA 3

Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości towarów zbadano łącznie dla 59 partii wyrobów wartości 4370 zł. Nie stwierdzono w sprzedaży produktów po upływie dat ważności. We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania środków spożywczych oznaczonych oświadczeniami żywieniowymi i zdrowotnymi z uwzględnieniem deklaracji producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nieprawidłowości nie stwierdzono. POSIADANIE DOKUMENTÓW IDENTYFIKUJĄCYCH DOSTAWCÓW W trakcie kontroli stwierdzono, ze przedsiębiorcy przestrzegali przepisu art. 18 ust.2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L31 z 01.02.2002). Na wszystkie objęte kontrolą wyroby przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANEGO PRZEDSIĘBIORCY We wszystkich placówkach objętych kontrolą dokonano identyfikacji kontrolowanego przedsiębiorcy w oparciu o wpis do CEIDG lub Krajowego Rejestru Sądowego. Przedsiębiorcy posiadali książki kontroli. Placówki zostały zarejestrowane i zatwierdzone przez Inspekcję Sanitarną oraz prowadziły działalność zgodnie z decyzjami wydanymi przez organ sanitarny. INNE ZAGADNIENIA Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 7 placówkach. Nieprawidłowości nie stwierdzono, zatrudniony w kontrolowanych placówkach personel posiadał aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych, w 2 placówkach stwierdzono posługiwanie się wagami elektronicznymi z nieaktualnymi cechami legalizacji. W trakcie kontroli zażądano usunięcia stwierdzonej nieprawidłowości, w 1 placówce stwierdzono brak wywieszek cenowych i cen jednostkowych dla 40 partii towarów w opakowaniach jednostkowych (innych niż produkty zawierające oświadczenia żywieniowe). Zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, w 1 placówce stwierdzono nieprawidłowości polegające na nieprzestrzeganiu warunków przechowywania i wymogów sanitarnych. 4

W związku z ustaleniami kontroli: WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI wobec 3 przedsiębiorców w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego produktów nieodpowiadających jakości handlowej zostaną wszczęte postępowania administracyjne w celu nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), przesłano 5 wystąpień pokontrolnych do producentów kwestionowanych wyrobów, przesłano 4 informacje do Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. Ponadto (nie dotyczy głównego tematu kontroli) w 3 przypadkach nałożono mandaty karne kredytowane na łączną kwotę 650 zł za popełnienie wykroczeń z art. 137 1 KW, art.111 1 KW oraz art. 26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. Prawo o miarach, w 4 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości poprzez uwidocznienie wywieszek cenowych, zalegalizowanie przyrządów pomiarowych i przestrzeganie właściwych warunków sanitarnych przy przechowywaniu żywności, 5