SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Podstawy psychologii sądowej./ Moduł 187.: Psychologia sądowa 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Fundamentals of forensic psychology 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej i Zdrowia. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V 9. Semestr (zimowy lub letni) letni 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: wykład, 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Alina Żurek, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Wiedza: posiada wiedzę z zakresu psychologii klinicznej Umiejętności: potrafi argumentować wybór paradygmatu w analizie danych Kompetencje społeczne: współpracuje w grupie, podejmuje wspólne cele i 1
zadania 13. Cele przedmiotu C1 Zapoznanie studenta z obszarami współpracy psychologii z prawem, problematyką psychologii sądowej, jej związku z naukami pomocniczymi CP C2 Zapoznanie studenta z podstawami nauk penalnych ze szczególnym uwzględnieniem prawa karnego, kryminologii, wiktymologii oraz nauk sądowych (kryminalistyki oraz medycyny sądowej i innych)cp C3 Przekazanie wiedzy na temat grup zaburzeń klinicznych i systemów klasyfikacyjnych stosowanych w opiniowaniu psychologiczno-sądowym CP C4 - Dostarczenie wiedzy na temat obszarów diagnozy wykonywanej dla celów postępowania sądowego przez biegłych psychologów CP C5 Omówienie struktury opinii psychologicznej, etapów i celów postępowania diagnostycznego w psychologicznej diagnozie klinicznej dla celów sądowych CP C6 Kształtowanie umiejętności pracy w zespole ekspertów i wypracowywania opinii/diagnozy psychologicznej CP C7 Uzyskanie świadomości problemów oraz sposobów radzenia sobie z nimi podczas przeprowadzania diagnozy psychologicznej CP C8 Zapoznanie z podstawowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi spraw cywilnych oraz karnych CP C9. C10. C11. C12. 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Posiada podstawową wiedzę w zakresie psychologii sądowej oraz nauk pomocniczych EK_W_02 Posiada szczegółową psychologiczną wiedzę kliniczną wymaganą w opiniowaniu psychologicznym dla sądu EK_W_03 Zna cele i strukturę ekspertyzy psychologicznej opracowanej dla sądu, wymienia metody diagnostyczne wykorzystywane w opiniowaniu psychologicznym EK_W_04 Posiada wiedzę na temat założeń teoretycznych, prawdopodobnych trudności diagnostycznych oraz sposobów radzenia sobie z nimi w procesie przeprowadzania diagnozy sądowej EK_W_05 Wymienia obszary ekspertyzy psychologicznej w K_W01, K_W02, K_W06, K_W08, K_W09 2
sprawach cywilnych i karnych K_W_06 Zna podstawowe regulacje prawne w zakresie spraw cywilnych oraz karnych EK_U_01 Potrafi wskazać przedmiot opiniowania psychologicznego na użytek wymiaru sprawiedliwości EK_U_02 Posiada umiejętność rozróżnienia kompetencji w zakresie klasyfikacji poszczególnych dziedzin nauk pomocniczych dla psychologii sądowej EK_U_03 Sporządza opinię psychologiczną i uzasadnia zawarte w niej stwierdzenia. Odwołuje się do literatury i badań w celu uzasadnienia swojego stanowiska EK_U_04 Posiada umiejętności rozpoznania i wyboru sposobów radzenia sobie ze zjawiskami mającymi wpływ na efekty diagnozy sądowej EK_U_05. EK_K_01 Posiada umiejętność poruszania się z w zakresie wyboru specjalistów (biegłych) w zakresie sensu largo rozumianego wymiaru sprawiedliwości EK_K_02 Definiuje własne kompetencje w zespole orzekającym w sprawach cywilnych i karnych EK_K_03 Współpracuje z zespołem w celu sformułowania opinii, uwzględnia argumentację innych osób EK_K_04 Dostrzega kontrowersje, potrafi sformułować i przedstawić własną opinię oraz ustalić wspólne stanowisko w kontrowersyjnych zagadnieniach związanych z opiniowanie psychologicznym EK_K_05 Jest świadom konieczności stałego pogłębiania wiedzy na temat metodologii, procesów i etyki diagnozowania psychologicznego dla wymiaru sprawiedliwości 15. Treści programowe K_U02, K_U04, K_U07, K_U09 K_K01, K_K06, K_K07 1. Związki psychologii z prawem. Historia psychologii sądowej. Obszary sądowej działalności psychologów w sprawach cywilnych i karnych. 3
Problematyka etyki zawodu psychologa sądowego 2. Problematyka psychologiczna w procesie karnym. Opiniowanie w sprawie zdrowia psychicznego, poczytalności i niepoczytalności sprawcy czynu zabronionego 3. Problematyka psychologiczna w procesie karnym cd. kontrowersje w opiniowaniu psychologicznym dotyczące stanów afektywnych sprawcy. Procesy motywacyjne i działanie w stanie silnego wzburzenia jako przedmiot ekspertyzy psychologicznej 4. Aspekty psychologiczne udziału psychologa w przesłuchaniach świadków. Zeznania świadków (dzieci i dorosłych) jako przedmiot sądowej ekspertyzy psychologicznej. 5. Specyfika psychologicznego opiniowania sądowego w sprawach rozwodowych i o separację. Obszary diagnozy w sprawach rozwodowych i dotyczących opieki nad dzieckiem. Przemoc rodziców wobec dzieci jako przedmiot opiniowania psychologicznego 6. Wybrane zagadnienia postępowania w sprawach nieletnich. Opiniowanie psychologiczne w sprawach dotyczących nieletnich odpowiadających przed sądem 7. Problematyka szczegółowa w psychologii sądowej: ocena wiarygodności zeznań w przesłuchaniu świadków, przesłuchanie dzieci i nieletnich i wartość dowodowa ich zeznań, dziecko pokrzywdzone w procesie karnym 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP 2. Stanik J. M. (red., 2011). Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wyd. UŚ. 3. Gierowski J.K., Jaskiewicz-Obydzińska T., Najda M. (2008). Psychologia w postępowaniu karnym. Warszawa: LexisNexis Uzupełniająca: 1. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: ocena podsumowująca (końcowa) z egzaminu; egzamin pisemny zawierający pytania zamknięte i otwarte z całego modułu (wszystkich przedmiotów) - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: - warsztat: - inne: 18. Język wykładowy 4
polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: 15 godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium:. godzin - warsztat:. godzin - inne:. godzin 15 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 30 godzin - opracowanie wyników:. godzin - czytanie wskazanej literatury: 30 godzin - napisanie raportu z zajęć:. godzin - przygotowanie do egzaminu: 30 godzin - przygotowanie do kolokwium:. godzin 90 godzin Suma godzin 105 godzin Liczba punktów ECTS 4 5