POCZUCIE HUMORU SPOSOBEM NA ZAŻEGNYWANIE SPORÓW Teresa Szczepańska konsultant ds. negocjacji i mediacji szkolnej WODN w Skierniewicach
Tematyka 1. Rodzaje/style humoru 2. Kategorie humoru w pracy nauczyciela 3. Funkcje poczucia humoru 4. Poczucie humoru jako element osobowości nauczyciela
1. Rodzaje/style humoru
Definicje Humor/poczucie humoru o otwartość, optymizm, czyli bycie na tak; umiejętność wywoływania śmiechu u innych (D. Tamblyn) o zdolność rozumienia i przeżywania humoru tworzonego przez innych ( W. Okoń) o Arystoteles humor to cecha wyróżniająca człowieka spośród zwierząt dwunożnych (J. Strelau)
Dziedziny nauk o humorze/śmiechu Humorologia Gelotologia
Źródła Śmiechu żarty, kabarety, śmieszne sytuacje czy filmy komediowe choroby psychiczne rośliny! - kropidło szafranowe
Humor = ZABAWA TWÓRCZE DZIAŁANIE KREATYWNOŚĆ
2. Rodzaje/style humoru
Humor w służbie ego humor konstruktywny wyższa samoocena poprawa samopoczucia żartującej osoby unikanie negatywnych emocji nabranie dystansu do krytycznych zdarzeń wpływ na dobro jednostki skuteczne radzenie sobie z trudnymi, stresującymi sytuacjami
Humor afiliacyjny wzmacniający relacje jednostki z otoczeniem więzi międzyludzkie rozbawienie innych - żarty, rozmowy z ciętymi ripostami, śmieszne historyjki społeczna jedność, atrakcyjność, redukcja napięcia komunikowanie się i wspólna praca
odwracanie uwagi od własnych niepowodzeń przez Humor agresywny - destrukcyjny sarkazm, kpina, szyderstwo, złośliwość, poniżanie, krytykowanie manipulowanie i umyślne wprowadzanie innych w błąd negatywny wpływ na harmonię i zaufanie w kontaktach międzyludzkich wzmocnienia własnego Ja, ale kosztem innych
Humor masochistyczny - poniżający swoje Ja wzmocnienie relacji z innymi kosztem własnego poczucia wartości deprecjacja własnej osoby - umniejszanie kompetencji, autoironia, słabości naśmiewanie się z siebie - maskowanie negatywnych emocji
Kategorie humoru w pracy nauczyciela
Kategoria I humor solidaryzujący uczniów ze sobą Kategoria II - humor solidaryzujący nauczycieli Kategoria III humor dla rozrywki, czyli dla zabijania czasu i nudy Kategoria IV humor kształtujący charakter Kategoria V humor nośnik informacji
Funkcje poczucia humoru
Funkcje humoru relaksująca terapeutyczna poznawcza/edukacyjna wychowawcza
Poczucie humoru jako element osobowości nauczyciela
Nauczyciele i uczniowie wobec śmiechu uczniowskiego podczas zajęć lekcyjnych badania w 2013 r. woj. podkarpackie/ 60 nauczycieli 1. Wiedza nauczycieli na temat funkcji śmiechu: regenerująca - poziom bardzo wysoki terapeutyczna - poziom bardzo wysoki zapamiętanie nowego materiału - poziom wysoki wychowawcza - poziom wysoki
2. Sposoby wykorzystania śmiechu w nauczaniu i wychowaniu przez nauczycieli: źle się zachowują śmieszne anegdoty poziom niski wplatanie żartu słownego w nauczane treści poziom wysoki ośmieszanie wad uczniów poziom niski korzystanie z zabawnych form oceniania poziom niski rozwiązywanie pojawiających się konfliktów przy pomocy dowcipu poziom przeciętny
Uczucia, jakie wzbudza śmiech uczniowski u nauczycieli szkół podstawowych: uczucie upokorzenia poziom przeciętny poczucie strachu poziom bardzo niski gniew, zdenerwowanie poziom niski śmieję się razem z uczniami, co sprawia mi radość - poziom wysoki
Oczekiwane przez uczniów cechy osobowościowe nauczyciela (przymioty, talenty i umiejętności) inteligentny profesjonalista wymagający i wyrozumiały sprawiedliwy i odpowiedzialny uśmiechnięty, potrafiący umiejętnie żartować
zapamiętywania wyjątkowych informacji na Na co zwracają uwagę uczniowie u nauczyciela? 1. Postawa ciała, wygląd, uśmiech i modulacja głosu. 2. Używanie słów: umiem, potrafię, nauczyłem się, chcę. 3. Zwracanie się do uczniów po imieniu. 4. Wysyłanie komunikatów wspierających. 5. Operowanie właściwą strefą gestykulacji. 6. Indywidualność reguła
Podsumowanie
jest prosty i każdy ma do niego wrodzone zdolności zbliża ludzi HUMOR redukuje stres i poczucie zagrożenia daje umysłowi regularne wytchnienie
angażuje emocje angażuje sprzymierzeńców komunikacji HUMOR zwiększa koncentrację uwagi pomaga w utrwaleniu wiadomości
Literatura Radomska A. (2003), Poczucie humoru jako cecha osobowości wspomagająca rozwój. [w:] Kaja B. (red.), Wspomaganie rozwoju psychostymulacja i psychokorekcja. T. 5, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej Grzybowski P. Śmiech w edukacji. Od szkolnej wspólnoty śmiechu po edukację międzykulturową, Kraków: Oficyna Wydaw. Impuls, 2015 Rusek A. Wielowymiarowość humoru, Innowacje psychologiczne 2012,Tom1,nr 1 UMSC w Lublinie Dani Tamblyn 95 sposobów na wykorzystanie humoru do zwiększenia efektywności nauczania i szkolenia, ABG Wolters Kluwer, Kraków 2009 M. Dudzikowa, Poczucie humoru nauczycieli w ocenie uczniów, w: Problemy współczesnej pedeutologii. Teoria, praktyka, perspektywy, red. D. Ekiert-Oldroyd, Katowice: Wyd. UŚ 2003. M. Brzeziński, Pracować i nie zwariować, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2008.
Szczęśliwi, którzy potrafią śmiać się z samych siebie będą mieli radość i zabawę całe życie. ks. T. Fedorowicz