ROZMIESZCZENIE OBIEKTÓW NOCLEGOWYCH W ŁODZI W 2013 ROKU W ŚWIETLE MIAR CENTROGRAFICZNYCH 1



Podobne dokumenty
Planowanie eksperymentu pomiarowego I

Podstawy analizy niepewności pomiarowych (I Pracownia Fizyki)

OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację.

Wyrażanie niepewności pomiaru

Miary położenia wskazują miejsce wartości najlepiej reprezentującej wszystkie wielkości danej zmiennej. Mówią o przeciętnym poziomie analizowanej

Materiały do wykładu 7 ze Statystyki

Pomiary parametrów napięć i prądów przemiennych

Statystyczne charakterystyki liczbowe szeregu

Przestrzenno-czasowe zróżnicowanie stopnia wykorzystania technologii informacyjno- -telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach

PŁASKA GEOMETRIA MAS. Środek ciężkości figury płaskiej

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie

WPŁYW SPÓŁEK AKCYJNYCH NA LOKALNY RYNEK PRACY

Badania Maszyn CNC. Nr 2

Lekcja 1. Pojęcia podstawowe: Zbiorowość generalna i zbiorowość próbna

WYZNACZANIE WARTOŚCI ENERGII ROZPRASZANEJ PODCZAS ZDERZENIA CIAŁ

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4

Statystyka Opisowa Wzory

Centralna Izba Pomiarów Telekomunikacyjnych (P-12) Komputerowe stanowisko do wzorcowania generatorów podstawy czasu w częstościomierzach cyfrowych

System finansowy gospodarki

Obliczanie średniej, odchylenia standardowego i mediany oraz kwartyli w szeregu szczegółowym i rozdzielczym?

Miary statystyczne. Katowice 2014

Opracowanie wyników pomiarów

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4

TARCIE CIĘGIEN O POWIERZCHNIĘ WALCOWĄ WZÓR EULERA

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

Współczynnik korelacji rangowej badanie zależności między preferencjami

Zależność kosztów produkcji węgla w kopalni węgla brunatnego Konin od poziomu jego sprzedaży

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE

Podstawowe zadanie statystyki. Statystyczna interpretacja wyników eksperymentu. Zalety statystyki II. Zalety statystyki

KONCEPCJA WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DOBORU WARTOŚCI PROGOWEJ W BIOMETRYCZNYM SYSTEMIE UWIERZYTELNIANIA. Adrian Kapczyński Maciej Wolny

GEODEZJA INŻYNIERYJNA SEMESTR 6 STUDIA NIESTACJONARNE

POPULACJA I PRÓBA. Próba reprezentatywna. Dr Adam Michczyński - METODY ANALIZY DANYCH POMIAROWYCH 5 1

FINANSE II. Model jednowskaźnikowy Sharpe a.

5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA

Elementy arytmetyki komputerowej

L.Kowalski zadania ze statystyki opisowej-zestaw 5. ZADANIA Zestaw 5

WSTĘP METODY OPRACOWANIA I ANALIZY WYNIKÓW POMIARÓW

Permutacje. } r ( ) ( ) ( ) 1 2 n. f = M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I Wykład 2-2

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH. dr Michał Silarski

Średnia arytmetyczna Klasyczne Średnia harmoniczna Średnia geometryczna Miary położenia inne

Podstawy opracowania wyników pomiarowych, analiza błędów

wyniki serii n pomiarów ( i = 1,..., n) Stosując metodę największej wiarygodności możemy wykazać, że estymator wariancji 2 i=

STANDARYZACJA PRZEPROWADZANIA NAPRAW JAKO ETAP WDROŻENIA TOTAL PRODUCTIVE MAINTENANCE W PRZEMYŚLE WYDOBYWCZYM

PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE

STATYKA. Cel statyki. Prof. Edmund Wittbrodt

dev = y y Miary położenia rozkładu Wykład 9 Przykład: Przyrost wagi owiec Odchylenia Mediana próbkowa: Przykłady Statystyki opisowe Σ dev i =?

OKREŚLANIE NIEPEWNOŚCI POMIARÓW (poradnik do Laboratorium Fizyki)

Wyznaczanie oporu naczyniowego kapilary w przepływie laminarnym.

Wiek statku a prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku na morzu analiza współzależności

Analiza wyniku finansowego - analiza wstępna

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych

Monika Jeziorska - Pąpka Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

METODY ANALIZY DANYCH DOŚWIADCZALNYCH

STATYSTYKA OPISOWA. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie. Materiały pomocnicze do ćwiczeń. Materiały dydaktyczne 17 ARTUR ZIMNY

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego).

Teoria i praktyka. Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii. Fizyka. WSTiE Sucha Beskidzka Fizyka

Niepewności pomiarów. DR Andrzej Bąk

WYBRANE MOŻLIWOŚCI WSPOMAGANIA INWESTYCJI

08 Model planowania sieci dostaw 1Po_2Pr_KT+KM

Projekt 3 Analiza masowa

BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI POMIARÓW

Rozdział 3 Zastosowanie języka SQL w statystyce opisowej 1 Wprowadzenie

... MATHCAD - PRACA 1/A

Statystyka. Katarzyna Chudy Laskowska

D Archiwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla studentów

Ćwiczenia nr 3 Finanse II Robert Ślepaczuk. Teoria portfela papierów wartościowych

LOGISTYKA DYSTRYBUCJI ćwiczenia 3 LOKALIZACJA PODMIOTÓW (POŚREDNICH) METODA ŚRODKA CIĘŻKOŚCI. AUTOR: mgr inż. ROMAN DOMAŃSKI

WikiWS For Business Sharks

3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA

PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version WIII/1

Matematyka dyskretna. 10. Funkcja Möbiusa

ZARYS METODY OCENY TRWAŁOSCI I NIEZAWODNOSCI OBIEKTU Z UWZGLEDNIENIEM CZYNNIKA LUDZKIEGO I PŁASZCZYZNY LICZB ZESPOLONYCH

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi.

Tablica Galtona. Mechaniczny model rozkładu normalnego (M10)

Laboratorium z Biomechatroniki Ćwiczenie 3 Wyznaczanie położenia środka masy ciała człowieka za pomocą dźwigni jednostronnej

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2

TMM-2 Analiza kinematyki manipulatora metodą analityczną

L.Kowalski PODSTAWOWE TESTY STATYSTYCZNE WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH

Estymacja przedziałowa

Zagadnienia optymalizacji kosztów w projektowaniu gazowych sieci rozdzielczych

STATYSTYKA MORANA W ANALIZIE ROZKŁADU CEN NIERUCHOMOŚCI

Pomiary bezpośrednie i pośrednie obarczone błędem przypadkowym

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje

Analiza danych pomiarowych

OBLICZANIE GEOMETRYCZNYCH MOMENTÓW BEZWŁADNOŚCI FIGUR PŁASKICH, TWIERDZENIE STEINERA LABORATORIUM RACHUNKOWE

LOGISTYKA DYSTRYBUCJI ćwiczenia 8 LOKALIZACJA PODMIOTÓW (POŚREDNICH) METODA ŚRODKA CIĘŻKOŚCI

BQR FMECA/FMEA. czujnik DI CPU DO zawór. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego systemu zabezpieczeniowego PE

1. Relacja preferencji

ELEMENTY TEORII MOŻLIWOŚCI

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

ĆWICZENIE 10 OPTYMALIZACJA STRUKTURY CZUJKI TEMPERATURY W ASPEKCIE NIEZWODNOŚCI

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8

MATERIAŁY I STUDIA. Efektywność sektora publicznego na poziomie samorządu lokalnego. Zesz y t nr 242. Barbara Karbownik, Grzegorz Kula

SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN

KARBOWNICZEK Dagmara doktorantka, mgr inż. ; LEJDA Kazimierz ; prof. dr hab. inż. Politechnika Rzeszowska, Katedra Silników Spalinowych i Transportu

SOWA - ENERGOOSZCZĘDNE OŚWIETLENIE ULICZNE METODYKA

Ze względu na sposób zapisu wielkości błędu rozróżnia się błędy bezwzględne i względne.

Laboratorium Metod Statystycznych ĆWICZENIE 2 WERYFIKACJA HIPOTEZ I ANALIZA WARIANCJI

Transkrypt:

A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S FOLIA GEOGRAPHICA SOCIO-OECONOMICA 6, 204 Marta Nalej ROZMIESZCZENIE OBIEKTÓW NOCLEGOWYCH W ŁODZI W 203 ROKU W ŚWIETLE MIAR CENTROGRAFICZNYCH Artykuł przedstawa rozmeszczea obektów hotelarskch mejsc oclegowych w Łodz w 203 roku. W celu przeprowadzea aalz przestrzeych dae o obektach hotelarskch zgromadzoo w geobaze. Badae obejmujące: położee cetrodów zborów obektów oraz welkość keruek rozproszea, przeprowadzoo z użycem mar cetrografczych arzędz GIS dostępych w programe ArcGIS 0.0. Pozwolło to a opracowae charakterystyk lokalzacj obektów hotelarskch mejsc oclegowych a obszarze masta. Słowa kluczowe: obekty hotelarske, mejsca oclegowe, mary cetrografcze, geobaza, Łódź. Wstęp Baza oclegowa jest ajważejszym rodzajem zagospodarowaa turystyczego, które ma ogromy wpływ a ruch turystyczy (Matczak 998; Kowalczyk, Derek 200). Oprócz lośc jakośc obektów oclegowych ważą kwestą jest ch usytuowae w przestrze. Mary cetrografcze pozwalają a charakterystykę rozmeszczea obektów w przestrze oraz śledzee zma ch lokalzacj w czase. Badaa bazy oclegowej Łodz z ch użycem prowadzł A. Matczak (998, 2004) oraz M. Adamak T. Naperała (203). Zastosowao je też do aalzy rozmeszczea zakładów usługowych w Warszawe (Wlk 2000), prześledzea zma lokalzacj stytucj welkomejskch w Łodz (Wolauk 997), zma położea środka cężkośc mast ludośc mejskej w Polsce w XX w. (Jażdżewska 2006, 2008), oraz w badaach przestrzeych dzedzctwa kulturowego przemysłu elektromaszyowego w Łodz (Lechowsk 20). Dwoje ostatch autorów wykorzystywało arzędza GIS do wzualzacj wyków a mape Polsk Łodz. Publkacja fasowaa w ramach dotacj celowej a zadaa służące rozwojow młodych aukowców doktoratów.

34 Marta Nalej Celem artykułu jest aalza rozmeszczea a obszarze Łodz różego rodzaju obektów hotelarskch, będących jedym z elemetów bazy oclegowej masta. Badaa wykoao przy użycu mar cetrografczych z wykorzystaem arzędz GIS dostępych w programe ArcGIS 0.0. Aalza obejmuje: położee środka cężkośc zboru obektów hotelarskch, względem środka geometryczego masta, w jego gracach admstracyjych, a także welkość keruek rozproszea. W aalze uwzględoo róweż lość mejsc oclegowych jako jedostkę mary bazy oclegowej (Matczak 998). 2. Pozyskae gromadzee daych źródłowych W celu zgromadzea odpowedch daych ależało określć, co rozumemy pod pojęcem obektu hotelarskego. W lteraturze z zakresu turystyk steje wele defcj obektów tego rodzaju. Są oe określae jako budyk lub urządzea, które służą do celów oclegowych bytowaa osób poza ch stałym mejscem zameszkaa. Moża zauważyć, że powyższe defcje e są precyzyje pozwalają umeścć w ramach tego pojęca bardzo szerok wachlarz obektów (Mlewska, Włodarczyk 2009). W polskm prawe kwalfkacje obektów jako hotelarskch określa ustawa o usługach turystyczych z 29 serpa 997 r., w której w art. 36 zostały ustaloe astępujące rodzaje obektów hotelarskch: hotele, motele, pesjoaty, kempg, domy wyceczkowe, schroska młodzeżowe, schroska, pola bwakowe. Dla każdego z obektów wymeoych w ustawe podaa jest defcja, pozwalająca zakwalfkować poszczególe obekty do odpowedego rodzaju, określając podstawowe cechy, jakm powe sę charakteryzować. Samo zakwalfkowae obektu jako hotelarskego wymaga zgłoszea do marszałka województwa właścwego ze względu a mejsce położea obektu ma formę decyzj admstracyjej. Obekty sprecyzowae w ustawe o usługach turystyczych zdetyfkowao a podstawe Cetralego Wykazu Obektów Hotelarskch prowadzoego przez Msterstwo Sportu Turystyk (http://turystyka. gov.pl/cwoh). Natomast obekty hotelarske w szerszym zaczeu ustalao a podstawe fukcj szczegółowej budyków z Topografczej Bazy Daych oraz wetaryzacj tereowej. Ze zgromadzoych formacj wyka, że a teree Łodz w 203 r. zajdowały sę 03 obekty, z czego: 32 hotele z 4 465 mejscam oclegowym, 4 domy wyceczkowe z 456 mejscam oclegowym, 2 szkole schroska młodzeżowe z 2 mejscam oclegowym, 65 e obekty (e podlegające kategoryzacj), take jak: hostele, pokoje gośce, pesjoaty, domy gośce, zajazdy, kwatery prywate dyspoujące łącze 2 676 mejscam oclegowym. Wszystke ww. obekty zostały włączoe do aalzy (Msterstwo Sportu Turystyk 203).

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 35 Podstawą przeprowadzea badań były zebrae odpowedo uporządkowae formacje dotyczące obektów hotelarskch. Narzędzem służącym gromadzeu udostępeu daych, zarówo przestrzeych jak opsowych, była geobaza 2. Jej cechą jest możlwość reprezetowaa różych kategor zjawsk oraz przedstawee wybraego fragmetu przestrze geografczej w sposób uproszczoy, w postac modelu. W takej baze daych zebrao cechy obektów hotelarskch (atrybuty), które opsują położee, klasę (typ obektów), charakterystykę loścową jakoścową oraz zwązk łączące obekty z ym elemetam przestrze (Gaźdzck 200; Ltw, Myrda 2005; Gotlb, Iwaak, Olszewsk 2007). Realzacja projektu wymagała, zarówo ujęca obektów defowaych w lteraturze, jak określoych ustawą. Dla wszystkch obektów z ww. źródeł pozyskao atrybuty przestrzee z Topografczej Bazy Daych (TBD). Z użycem arzędz selekcj w programe Arcgs 0.0 wybrao welokąty reprezetujące budyk, w których meścły sę obekty hotelarske. Zastąpoo je puktam, staowącym cetrody welokątów. Zgromadzoo je w plkach shape (*.shp), osobo dla każdego rodzaju obektów hotelarskch, w układze współrzędych PL-992. Atrybuty opsowe w postac azwy, adresu, kategor oraz lośc poko mejsc oclegowych zebrao w oddzelych tabelach (*.xls). Każdy obekt otrzymał swój dywdualy detyfkator (ID) służący do tworzea połączeń lokalzacj przestrzeej, topologczej atrybutów eprzestrzeych. Jako pomoccze formacje, służące do wzualzacj aalz, zgromadzoo z TBD dae przestrzee zawerające grace admstracyje masta, jedostk admstracyje, czyl dzelce oraz seć ulc (*.shp). Następe plk zostały zorgazowae w postac relacyjej geobazy plkowej 3 złożoej z sedmu klas obektów zgrupowaych w dwóch zestawach daych szesastu tabel z atrybutam, połączoych klasam relacj z klasam 2 Geobaza to wprowadzoy w 999 r., z oprogramowaem ArcGIS, sposób przechowywaa daych przestrzeych. Pozwala a gromadzee podstawowych typów geometr: puktów, l, polgoów, w klasach obektów, czyl zestawach obektów przestrzeych o tej samej geometr, atrybutach układze odesea. Klasy obektów mogą być łączoe w zestawy daych, co pozwala a modelowae relacj medzy m (Zeler 999; ESRI 2004). 3 Relacyja geobaza plkowa to rodzaj geobazy wprowadzoy wraz z oprogramowaem ArcGIS 9.2. Każdy zestaw daych w geobaze zapsyway jest w oddzelym plku, a cała baza w jedym katalogu. Obekty w baze są przechowywae jako wersze w tabelach, osobo dla każdej klasy. Tabele zawerają pola geometr przechowujące wektorowy kształt obektu oraz e pola przechowujące jego atrybuty. W każdej tabel zajduje sę koluma, pojedycze pole tzw. deks prosty lub klka pól tzw. deks złożoy, która staow klucz główy (prmary key), jedozacze detyfkujący wersz tabel. Dodatkowo w tabelach mogą występować, jede lub węcej, kluczy obcych, co pozwala połączyć ze sobą tabele za pomocą relacj: jede-do-jedego, jede-do-welu, wele-do-welu (MacDoald 200; ESRI 2004; Werer 2004).

36 Marta Nalej obektów (rys. ). Wszystke zebrae dae, zarówo przestrzee, jak opso-we zostały uzupełoe o metadae zgode z dyrektywą U Europejskej r 2007/2/EC defującej europejską frastrukturę daych przestrzeych INSPIRE (MacDoald 200; Arctur, Zeler 2004). Rys.. Schemat geobazy obektów hotelarskch masta Łodz w 203 r. Źródło: opracowae włase 3. Mary cetrografcze w programe ArcGIS Do mar cetrografczych charakteryzujących rozmeszczee puktów w przestrze ależą: środek cężkośc, odchylee stadardowe elpsa odchyleń stadardowych. Obekty hotelarske zostały zgromadzoe w geobaze jako obekty puktowe, dlatego możemy zastosować powyższe mary do aalzy ch przestrzeego rozmeszczea a teree masta. Usystematyzowae daych

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 37 w forme geobazy pozwala z powodzeem użyć arzędz oferowaych przez oprogramowae ArcGIS 0.0, co przy dużych zborach obektów puktowych elmuje koeczość wykoaa dość pracochłoych oblczeń wzualzacj. Narzędza służące do oblczaa mar cetrografczych zajdują sę w meu ArcToolbox w skrzyce z arzędzam statystyk przestrzeych (Spatal Statstcs) w zestawe arzędz służących do pomaru rozkładu przestrzeego (Measurg Geographc Dstrbuto) (Matykowsk 98; Alle 203). Perwsza z zastosowaych mar, to środek cężkośc, azyway róweż cetrodem. Jest o średą współrzędych x y wszystkch obektów zajdujących sę a badaym obszarze. Pozwala a porówae przestrzeego rozkładu różego rodzaju obektów lub a śledzee zma w czase. Za pomocą programu ArcGIS możemy uzyskać cetrod zboru obektów używając polecea Śred środek (Mea Cetre). Współrzęde cetrodu oblczae są wg wzoru: x _ X =, Y = _ = = gdze x y to współrzęde obektu, a to lość obektów w zborze. Cetrod w postac puktu zostaje utworzoy jako owa warstwa puktowa, a wyk oblczeń zapsywae są w tabel atrybutów jako XCOORD YCOORD. Możlwe jest róweż przypsae poszczególym obektom w badaej zborowośc wag. Wtedy współrzęde cetrodu oblczae są z użycem wzoru: w x _ X = = w y _ = =, Y = = gdze w to waga przypsaa obektow (Matykowsk 98; Jażdżewska 2003; ArcGIS Resource Ceter 204). Stadardowe odchylee odległośc, będące przestrzeym odpowedkem odchylea stadardowego, pozwala a zbadae stopa kocetracj przestrzeej. Jego wartość możemy oblczyć używając polecea Odległość Stadardowa (Stadard Dstace). Wyzaczae jest z użycem wzoru:, w y w, gdze 2 2 ( x X ) ( y Y ) = = d = + ( X, Y ) to współrzęde cetrodu zboru obektów.

38 Marta Nalej Natomast ważoe stadardowe odchylee odległośc wyzaczae jest ze wzoru: 2 2 w ( x X w) w ( y Yw ) = = d = + w = = gdze ( X w, Yw ) to współrzęde ważoego cetrodu zboru obektów. W efekce otrzymujemy pojedyczą wartość przedstawoą a owej warstwe w postac polgou okręgu o promeu odpowadającym stadardowemu odchyleu odległośc (Matykowsk 98; ArcGIS Resource Ceter, 204). Ostatą z wykorzystywaych mar jest elpsa odchyleń stadardowych. Pozwala oa a wskazae keruku rozproszea badaych obektów. Kąt achylea os elpsy wobec układu współrzędych oraz długość jej półos oblczae są z użycem wzorów: w, taα = _ 2 _ 2 _ 2 _ 2 2 2 x y + ( x y ) + 4( x y ) = = = = = 2 x y =, = σ x = _ 2 _ 2 ( x cosα y s α) 2, gdze _ x _ = σ y = _ 2 _ 2 ( x sα y cos α) y to wartośc odchylea stadardowego od środka cężkośc. Elpsę odchyleń stadardowych uzyskujemy używając arzędza Rozkład Kerukowy (Stadard Devato Ellpse). Efektem jest owa warstwa zawerająca polgo elpsę. W tabel atrybutów zawarte są wyk oblczeń obejmujące długość obydwu os oraz oretację elpsy podawaą jako odchylee dłuższej os od keruku półocy merzoe zgode z kerukem wskazówek zegara. Dodatkowo możlwe jest zdecydowae, jak procet cetrodów 2,

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 39 badaych obektów będze bray pod uwagę przy kostrukcj elpsy, jak róweż adae obektom wag (Matykowsk 98; ArcGIS Resource Ceter 204). 4. Rozmeszczee obektów hotelarskch a obszarze Łodz Na obszarze Łodz zlokalzowao 03 obekty hotelarske zapewające 7 78 mejsc oclegowych. Najlczejsza grupa to e obekty hotelarske staowące 63,% wszystkch obektów, ale skupające tylko 34,7% mejsc oclegowych. Najwększą loścą mejsc oclegowych, 57,9% ogółu, dyspoują hotele, które same staową 3,% wszystkch obektów. Domy wyceczkowe schroska młodzeżowe to 3,9% oraz,9% obektów, dyspoują odpowedo 5,9%,6% mejsc oclegowych. Wększość obektów zlokalzowaych jest w cetrum masta 4 lub w jego bezpośredm sąsedztwe, gdze wdocze są skupska obektów w poblżu dworców kolejowych: Łódź Fabrycza, po wschodej stroe cetrum Łódź Kalska płożoego a połudowy-zachód od cetrum masta (rys. 2). Zauważale jest róweż usytuowae obektów hotelarskch w rejoe główych dróg trazytowych przechodzących przez masto, prowadzących w keruku połudowym, półocym wschodm. Szczególe wdocze jest to w rejoach ulcy Zgerskej Rzgowskej będących odckam drog krajowej r, wychodzącym odpowedo w keruku Gdańska (autostrada A) Katowc. Przy ulcy Zgerskej występują główe e obekty hotelarske: A Hotel, Amadeusz, Pokoje Gośce Meg, Soa, Zajazd Arka czy Heleówek Usług Hotelarske. W rejoe ulcy Rzgowskej usytuowae są hotele: Ambasador Eskulap oraz y obekt hotelarsk: Hotel dla matek Istytutu Cetrum Zdrowa Matk Polk. Róweż przy ulcy Strykowskej (droga krajowa r 4) kerującej a Stryków do węzła autostrad A A2 apotkać moża Hotel Agat oraz Goścec U Zawerk. W rejoe ulcy Pabackej (droga krajowa r 4) prowadzącej a połude w keruku Pabac oraz Brzezńskej (droga krajowa r 72) a wschód do Rawy Mazoweckej trasy S8 łączącej Warszawę z drogą krajową r występują e obekty hotelarske, odpowedo: Nocleg Baśowy, Hotel Rub Wlla Mara oraz Pątka Motel Bar Notel (Geerala Dyrekcja Dróg Krajowych Autostrad 203). Aalza położea cetrodów, każdego z czterech rodzaju obektów hotelarskch oraz wszystkch obektów potraktowaych całoścowo wykazała, że są przesuęte a półocy-zachód w stosuku do geometryczego cetrum masta od 600 do 2 000 m (rys. 3). Cetrody poszczególych rodzajów obektów 4 Cetrum rozumae jako cetrum hadlowo-usługowo-stytucjoale, zamkęte ulcam: Ogrodową, Półocą, Klńskego, Żwrk, Wgury, al. Koścuszk, Mckewcza, Żeromskego, Gdańska (Wolauk 997).

40 Marta Nalej Rys. 2. Rozmeszczee obektów hotelarskch w Łodz w 203 r. Źródło: opracowae włase hotelarskch położoe są w obrębe cetrum masta, za wyjątkem środka cężkośc domów wyceczkowych. Zajdują sę oe w odległośc do 500 m od ulcy Potrkowskej co może ozaczać, że ajbardzej zaa ulca Łodz ma duże

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 4 zaczee w lokalzacj badaych obektów. Iteresujący jest fakt, że cetrody obektów hotelarskch mejsc oclegowych usytuowae są w promeu km od cetrum stytucj welkomejskch wyzaczoego przez A. Wolauk w 997 r. O takm rozmeszczeu cetrodów decyduje lokalzacja obektów hotelarskch determowaa przez: usytuowae atrakcj turystyczych kulturalych, blskość ważych stytucj admstracyjych bzesowych oraz położee węzłów komukacyjych w postac dworców kolejowych autobusowych. W Łodz, wymeoe czyk zajdują sę w cetrum jego bezpośredm sąsedztwe, dlatego a tym obszarze zlokalzowaa jest wększość obektów hotelarskch. Przesuęce cetrodu hotel a połude zwązae jest z ch lczym występowaem wzdłuż ulc: Aleja A. Mckewcza Al. J. Płsudskego, przebegających przez połudową część cetrum. Natomast położee środka cężkośc domów wyceczkowych spowodowae jest ch oddaleem od cetrum oraz lokalzacją, wększośc z ch, w półocej częśc Łodz. Są to obekty położoe w obrębe osedl meszkaowych, które dawej pełły e fukcje p. hotel pracowczych lub, jak w przypadku domu wyceczkowego Arturówek, ośrodka wypoczykowego, o którego usytuowau zadecydowały walory krajobrazowe w postac blskośc Lasu Łagewckego (Kowalczyk, Derek 200). Badae przestrzeego rozmeszczea mejsc oclegowych przeprowadzoo przypsując każdemu z obektów wagę rówą lośc jego mejsc oclegowych (rys. 3). Wększość cetrodów mejsc oclegowych były przesuęte a połude w stosuku do cetrodów samych obektów, co ozacza, że mają zróżcowaą strukturę mejsc oclegowych (te zlokalzowae a połudu mają ch węcej). Środek cężkośc mejsc oclegowych usytuoway jest po wschodej stroe ulcy Potrkowskej, pomędzy ulcam Tuwma Nawrot (rys. 3). Jest przesuęty o 775 m a połude w stosuku do cetrodu obektów hotelarskch. To samo dotyczy środków cężkośc hotel, domów wyceczkowych ych obektów hotelarskch. Cetrody mejsc oclegowych poszczególych rodzajów obektów przesuęte są a połude połudowy-wschód w stosuku do środków cężkośc tych obektów o: 70 m dla hotel, 633 m w przypadku domów wyceczkowych 467 m dla ych obektów hotelarskch. Wyjątek staową schroska młodzeżowe, dla których zachodz sytuacja odwrota. Najbardzej zblżoe do środka cężkośc mejsc oclegowych położee ma cetrod mejsc oclegowych w hotelach. Taka sytuacja spowodowaa jest usytuowaem obektów o wększej lośc mejsc oclegowych w połudowej częśc masta. Szczególe wdocze jest to w przypadku hotel, wśród których obekty usytuowae wzdłuż ulc: Aleja A. Mckewcza Al. J. Płsudskego dyspoują 38,9% mejsc oclegowych w hotelach.

42 Marta Nalej Rys. 3. Rozmeszczee środków cężkośc (cetrodów) obektów hotelarskch mejsc oclegowych w Łodz w 203 r. Źródło: opracowae włase Rozproszee obektów oceae przez wartość odległośc stadardowej, traktowaej jako wskaźk stopa kocetracj, wskazuje, że ajbardzej rozproszoe są e obekty hotelarske (tab. ). W mejszym stopu hotele domy wyceczkowe, a ajwększą kocetrację wykazują schroska młodzeżowe. Rozproszee mejsc oclegowych jest mejsze ż obektów hotelarskch. Najwększą kocetrację, oprócz mejsc oclegowych w schroskach młodzeżowych, wykazują mejsca oclegowe w hotelach. Najbardzej rozproszoe są mejsca oclegowe zajdujące sę w ych obektach hotelarskch. Keruek rozproszea, zarówo obektów hotelarskch, jak mejsc oclegowych wyzaczay a podstawe elpsy odchyleń stadardowych, w gracach której zajduje sę 68% obektów, jest połudkowy (rys. 4). Wskazuje a to położee dłuższych półos elps, które zawerają keruek półocy-zachód połudowy-wschód. Dysproporcje w długośc półos śwadczą o erówomerym rozproszeu obektów hotelarskch, gdyż dłuższa oś jest ok.,4 razy dłuższa od krótszej. Należy zwrócć uwagę, że wewątrz elps zajduje sę obszar

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 43 cetrum Łodz. Mają oe odmeą powerzchę, co ozacza, że kocetracja mejsc oclegowych w Łodz jest dużo wększa ż obektów hotelarskch skupają sę oe jeszcze blżej cetrum masta ż same obekty hotelarske. Tabela Zestawee wartość odległośc stadardowej obektów hotelarskch mejsc oclegowych w obektach hotelarskch w Łodz w 203 r. Odległość stadardowa [m] Wyszczególee Obekty hotelarske Mejsca oclegowe Ogółem 4 20,7 3 058,8 Hotele 3 68,3 2 586,5 Domy wyceczkowe 3 43,7 3 58,8 Schroska młodzeżowe 8,8 797,0 Ie obekty hotelarske 4 477,5 4 025, Źródło: opracowae włase. Rys. 4. Kształt położee elpsy odchyleń stadardowych obektów hotelarskch () mejsc oclegowych (2) w Łodz w 203 r. Źródło: opracowae włase Aalza położea elps odchyleń stadardowych, zarówo obektów hotelarskch, jak mejsc oclegowych a tle sec drogowej kolejowej masta wskazuje a bardzo waże czyk zwązae z hstorą układem przestrzeym Łodz (Koter 969). Położee elps w ramach kole obwodowej ozacza, że badae obekty usytuowae są w 68% w XIX-weczej strukturze masta,

44 Marta Nalej w której wdoczy jest układ przestrzey Łodz przemysłowej. Potwerdza to fakt, że zarówo ulca Potrkowska, jak cetrum masta zajduje sę wewątrz elps. 5. Podsumowae Aalza przestrzeej lokalzacj obektów hotelarskch mejsc oclegowych w Łodz wykazała kocetrację obektów w cetrum masta w jego bezpośredm sąsedztwe oraz w dużo mejszym stopu usytuowae ch a połudu, półocy półocym-wschodze w strefach peryferyjych obejmujących wylotowe odck dróg trazytowych przechodzących przez masto. Rozmeszczee cetrodów oraz elps odchyleń stadardowych obektów hotelarskch mejsc oclegowych wskazuje, że wększość obektów (68%) zajduje sę w cetralej XIX-weczej, hstoryczej częśc masta. Cetrody obektów hotelarskch mejsc oclegowych położoe są w cetrum masta w poblżu ulcy Potrkowskej, podobe jak w badaach A. Matczaka (998) A. Wolauk (997). To potwerdza ważą rolę zabytkowej częśc masta w ch lokowau oraz zwązek z usytuowaem cetrum hadlowo-usługowo-stytucjoalego, którego rdzeń staow ulca Potrkowska, przy której ulokoway jest dzałający od XIX w. hotel Grad (fot. ) (Adamak 2008). Fot.. Hotel Grad, ul. Potrkowska 72 w Łodz Źródło: opracowae włase

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 45 Welkość elps odchyleń stadardowych wskazuje a wększą kocetrację mejsc oclegowych ż obektów hotelarskch. Duże hotele p. Novotel Łódź Cetrum (fot. 2) lub Doubletree By Hlto Łódź (fot. 3) (lczące 304 384 mejsc oclegowych) zajdują sę główe w cetrum jego bezpośredm sąsedztwe. W strefach blżej grac masta usytuowae są obekty mejsze, przeważe e obekty hotelarske p. Wlla Mara czy A Hotel (fot. 4) (lczące 25 30 mejsc oclegowych). Schroska młodzeżowe skocetrowae są w ścsłym cetrum masta w przecweństwe do domów wyceczkowych rozlokowaych w strefe przejścowej mędzy cetrum a peryferam. Fot. 2. Hotel Novotel Łódź Cetrum, wdok od stroy Al. Płsudskego w Łodz Źródło: opracowae włase

46 Marta Nalej Fot. 3. Hotel Doubletree By Hlto Łódź, wdok od stroy Al. Mckewcza w Łodz Źródło: opracowae włase Fot. 4. A Hotel, ul. Zgerska 229a w Łodz Źródło: opracowae włase

Rozmeszczee obektów oclegowych w Łodz w 203 roku 47 LITERATURA Adamak M., 2008, Obekty hotelarske w Łodz w XIX a początku XX weku (824 98), [w:] Stasak A. (red.), Turystyka hotelarstwo, Wydawctwo WSTH, Łódź, s. 65 84. Adamak M., Naperała T., 203, Przestrzee zróżcowae ce usług oclegowych w łódzkm obszarze metropoltalym, Prace Geografcze, 34, Istytut Geograf Gospodark Przestrzeej UJ, Kraków, s. 37 50. Alle D.W., 203, Gs Tutoral 2. Spatal Aalyss Workbook. ESRI Press, Redlads, Calfora, s. 233 254. ArcGIS Resource Ceter, 204, http://resources.arcgs.com/e/home/ (dostęp: 0.02. 204). Arctur D., Zeler M., 2004, Desgg Geodatabases Case Studes GIS Data Modelg, Evrometal Systems Research Isttute Press, Redlads, s. 4 2. ESRI, 2004, ArcGIS 9. What s ArcGIS?, Evrometal Systems Research Isttute, Redlads. Gaźdzck J., 200, Leksyko Geomatyczy, Wydawctwo Weś Jutra Sp. z o.o., Warszawa, s. 87. Geerala Dyrekcja Dróg Krajowych Autostrad, 203, https://www.gddka.gov.pl/user fles/artcles/d/drog-w-zarzadze-gddka-oddzal_95/lod_203_04_22.pdf (dostęp: 08.02.204). Gotlb D., Iwaak A., Olszewsk R., 2007, GIS Obszary zastosowań, PWN, Warszawa, s. 0 29. Jażdżewska I,. 2003, Statystyka dla geografów, Wydawctwo UŁ, Łódź, s. 74 79. Jażdżewska I,. 2006, Zmaa położea środka cężkośc mast ludośc mejskej w Polsce w XX weku, Przegląd Geografczy, 78(4), s. 56 574. Jażdżewska I., 2008, Przemay fukcjoale morfologcze przestrze geografczej ws Rzgów w śwetle metod umeryczych, Szlakam Nauk, 28, Łódzke Towarzystwo Naukowe, Łódź. Koter M., 969, Geeza układu przestrzeego Łodz przemysłowej, PWN, Łódź. Kowalczyk A., Derek M., 200, Zagospodarowae turystycze, PWN, Warszawa, s. 3 2, 97 22. Lechowsk Ł., 20, Dzedzctwo kulturowe przemysłu elektromaszyowego w Łodz. Charakterystyka przestrzea z wykorzystaem arzędz GIS, Acta Uverstats Lodzess. Fola Geographca Soco-Oecoomca,, Wydawctwo UŁ, Łódź, s. 29 239. Ltw L., Myrda G., 2005, Zarządzae daym przestrzeym w GIS, SIP, SIT, LIS, Helo, Glwce, s. 3 02. MacDoald A., 200, Buldg a Geodatabase, USA ESRI, Redlads, s. 9. Matczak A., 998, Turystycza baza oclegowa Łodz jej wykorzystae w latach 979 997, Turyzm, 8(2), s. 27 39 Matczak A., 2004, Metodologa badań ad lokalzacją hotel, [w:] Matczak A. (red.), Lokalzacja hotel w krajowych metropolach Europy Środkowo-Wschodej, Łódzke Towarzystwo Naukowe, 33, Łódź, s. 43. Matykowsk R., 98, Mary cetrografcze ch zastosowae w badaach ekoomczo-geografczych, Przegląd Geografczy, 53(3), s. 493 58.

48 Marta Nalej Mlewska M., Włodarczyk B., 2009, Hotelarstwo. Podstawowe wadomośc, Polske Wydawctwo Ekoomcze S.A., Warszawa, s. 58 60. Msterstwo Sportu Turystyk, 203, Cetrala Ewdecja Wykazy w Turystyce. Cetraly Wykaz Obektów Hotelarskch, http//turystyka.gov.pl/cwoh/dex (dostęp: 05. 0.204). Ustawa z da 29 serpa 997 r. o usługach turystyczych, Dz. U., 997, r 33, poz. 884. Werer P., 2004, Wprowadzee do systemów geoformacyjych, Wydzał Geograf UW, Warszawa, s. 35 47. Wlk W., 2000, Usług dla przedsęborstw usług kosumpcyje w Warszawe zmay rozmeszczea w latach 986 2000, XIII Kowersatorum Wedzy o Meśce, s. 69 73. Wolauk A., 997, Fukcje metropoltale Łodz ch rola w orgazacj przestrze, Szlakam Nauk, 25, Łódzke Towarzystwo Naukowe, Łódź. Zeler M., 999, Modelg Our World, Evrometal Systems Research Isttute, Redlads, s. 7 9. LOCATION OF ACCOMMODATION PLACES IN ŁÓDŹ 203 IN THE LIGHT OF CENTROID MEASURES Ths artcle presets spatal dstrbuto of hosptalty facltes ad accommodato places Łódź 203. I order to coduct spatal aalyss the data cocerg hosptalty facltes were collected a geodatabase. For the research, cotag cetrod posto of the sets of objects ad the sze ad drecto of dspersal, the cetrod measures avalable ArcGIS 0.0 were used. O ths bass the characterstc of locato of hosptalty facltes ad accommodato places wth the cty borders has bee prepared. Key words: hosptalty facltes, accommodato places, cetrod measures, geodatabases, Łódź Mgr ż. Marta Nalej Zakład Geoformacj, Istytut Geograf Mast Turyzmu Wydzał Nauk Geografczych, Uwersytet Łódzk