OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Wspomaganie rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Supporting the development of blind and partially sighted child 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykład 15 godzin, Ćwiczenia 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr Joanna Gładyszewska-Cylulko 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego C-2 Kształtowanie umiejętności diagnozowania i planowania działań rehabilitacyjnych wobec małego dziecka z niepełnosprawnością wzrokową C-3 Pogłębienie zainteresowań pedagogicznych dotyczących wspomagania rozwoju małego dziecka niewidomego i słabowidzącego
14. EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 EK_07 EK_08 EK_09 EK_10 C-4 Uwrażliwienie na potrzeby dziecka z niepełnosprawnością wzrokową Zakładane efekty kształcenia: na poziomie rozszerzonym zna specjalistyczną terminologię używaną w tyflopedagogice ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat pedagogiki osób z niepełnosprawnością wzrokową obejmującą terminologię, teorię i metodykę ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzrokową w aspekcie biologicznym, psychologicznym, społecznym i kulturowym ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, psychologicznych, społecznych, podstaw rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, jego kształcenia i wychowania i rozumie przy tym istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii ma uporządkowaną wiedzę o dziecku z niepełnosprawnością wzrokową jako podmiocie działalności edukacyjnej, kulturalnej, wychowawczej, opiekuńczej, pomocowej, terapeutycznej i interwencyjnej, pogłębioną w zakresie wspomagania rozwoju dziecka potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów (z osobami pochodzącymi z różnych środowisk), korzystając z nowoczesnych rozwiązań technologicznych; potrafi efektywnie rozwiązywać konflikty i tworzyć warunki sprzyjające komunikacji, potrafi identyfikować problemy dziecka niewidomego i słabo widzącego ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań w odniesieniu do tyflopedagogiki; potrafi diagnozować sytuację środowiskową dzieci niewidomych i słabowidzących oraz podjąć działania wspierające potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych i prognozować przebieg ich rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych związanych z problematyką dzieci z niepełnosprawnością wzrokową potrafi wybrać i zastosować odpowiedni dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposób postępowania, odpowiednie formy, środki i metody pracy ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i terapeutycznych) w stosunku do dzieci niewidomych i słabo widzących Symbole kierunkowych efektów kształcenia K_W01 K_W05 K_W08 K_W13 K_W18 K_U04 K_U08 K_U10 K_U11 K_K03
EK_11 utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych K_K05 EK_12 odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych 15. Treści programowe: K_K08 Tyflopedagogika przedmiot, cele, zadania i funkcje. Rozwój zdolności widzenia, etiologia zaburzeń w rozwoju zdolności widzenia. Rodzaje niepełnosprawności wzrokowej z punktu widzenia klasyfikacji psychologicznych, pedagogicznych, medycznych. Wpływ niepełnosprawności wzrokowej na rozwój psychofizyczny dziecka (sfera motoryczna, poznawcza, emocjonalna i społeczna). Znaczenie wczesnej rewalidacji w zakresie niepełnosprawności wzroku. Problemy diagnostyki widzenia w przypadku małego dziecka z niepełnosprawnością wzrokową. Profilaktyka zaburzeń rozwoju psychofizycznego. Wybrane metody rehabilitacji wykorzystane w tyflopedagogice. Formy pracy oraz specyficzne uwarunkowania w zakresie wczesnego wspomagania dziecka niewidomego i słabowidzącego w rodzinie. Przygotowanie małego dziecka z niepełnosprawnością wzrokową do nauki szkolnej. 16. Zalecana literatura (podręczniki) Literatura podstawowa: Bendych E., Nowak J., Przygotowanie dzieci niewidomych do nauki szkolnej. Warszawa 1985. Kmita G., Kaczmarek T., Wczesna Interwencja. Miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną. Warszawa 2004. Majewski T., Psychologia niewidomych i niedowidzących. Warszawa 2004. Orkan-Łęcka M., Rozwój i wychowanie niewidomego dziecka w okresie żłobkowym i przedszkolnym.. Warszawa 1985. Walthes R., Tyflopedagogika. Wprowadzenie do pedagogiki osób z zaburzeniami widzenia. Gdańsk 2007. Literatura uzupełniająca: Kuczyńska-Kwapisz J., Orientacja przestrzenna w usamodzielnianiu osób niewidomych. Warszawa 1990. Walczak G., Stymulacja umiejętności widzenia słabo widzących dzieci w wieku 0-3 lat. Warszawa 1998. Walkiewicz M., Funkcjonalna ocena wzroku i proces wspomagania rozwoju dzieci słabo widzących. Warszawa 2002. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: 1. Wykład: ocena nabytej przez studenta wiedzy - EK_01,EK_02, EK_03, EK_04, EK_05, EK_08 - umiejętność analizy, interpretacji oraz wnioskowania EK_07, EK_09, EK_10, EK_11, EK_12,
Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, wnikliwie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem małego dziecka z niepełnosprawnością wzrokową; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, która pozwala mu na dobrym poziomie analizować, interpretować i wnioskować na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem dziecka z niepełnosprawnością wzrokową; - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, poprawnie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem dziecka z niepełnosprawnością wzrokową; - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, by poprawnie analizować, interpretować i wnioskować na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem dziecka z niepełnosprawnością wzrokową. 2. Ćwiczenia: ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu psychologii rozwojowej i psychopatologii rozwoju małego dziecka - EK_01,EK_02, EK_03, EK_04, EK_05 - umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego EK_07 - umiejętność rozpoznawania problemów dziecka niewidomego i słabowidzącego i komunikowania się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego EK_06 - umiejętność generowania oryginalnych rozwiązań złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywaniem skutków planowanych działań EK_08, EK_09, EK_10, EK_11. EK_12 Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, opanował w pełni umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, potrafi bardzo dobrze rozpoznawać problemy dziecka niewidomego i słabowidzącego i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, jak również generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać
skutki planowanych działań; - ocena dobra student ma wystarczająca wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, opanował w stopniu dobrym umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, potrafi dobrze rozpoznawać problemy dziecka niewidomego i słabowidzącego i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, jak również generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; - ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, opanował na dostatecznym poziomie umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, potrafi rozpoznawać problemy dziecka niewidomego i słabowidzącego i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, jak również generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; - ocena niedostateczna - student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, nie radzi sobie z umiejętnością zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, nie potrafi rozpoznawać problemów dziecka niewidomego i słabowidzącego i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego, jak również nie umie generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością wzrokową sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących metod weryfikacji osiągnięć studenta: - egzamin - projekt - kolokwium semestralne 18. Język wykładowy Polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykłady - ćwiczenia Praca własna studenta: - przygotowanie do ćwiczeń - przygotowanie do egzaminu - przygotowanie do kolokwium semestralnego - praca projektowa 20 45 30 25 Suma godzin 150 Liczba punktów ECTS 5 30 15 15