Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4 NaCl Na 3 PO 4 Cząsteczki soli zbudowane są z: a)... b)... Wzór ogólny soli to: M n R m 2. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki. węglany azotany (V) chlorki siarczany (VI) a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to.. c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... 3. W podanych wzorach soli podkreśl resztę kwasową i podaj nazwę soli: a) NaCl... b) CaSO 4... c) CaCO 3... d) AgCl...
4. Wpisz do tabelki wzory odpowiednich soli. NaNO 3, KNO 3, NaCl, CaSO 4, CaCO 3, MgCl 2, Na 2 SO 4, K 2 CO 3 chlorki siarczany (VI) azotany (V) węglany Wpisz nazwę soli. AlPO 4 -... CaS -... MgSO 4 -... NaCO 3 -...
Karta pracy nr 74 Ustalanie wzorów soli na podstawie nazwy i odwrotnie. 1. Wśród wymienionych związków chemicznych podkreśl sole. H 2 SO 4, NaCl, MgO, Ca(OH) 2, HNO 3, Na 2 SO 4, H 2 CO 3, CaCO 3, NaNO 3 2. Połącz wzory soli z odpowiednimi nazwami: 1) FeCl 2 a) siarczan (VI) Ŝelaza (II) 2) FeCl 3 b) azotan (V) miedzi (II) 3) NaNO 3 c) chlorek miedzi (I) 4) Cu(NO 3 ) 2 d) chlorek Ŝelaza (III) 5) FeSO 4 e) azotan (V) sodu 6) CuCl f) chlorek Ŝelaza (II) 1 2 3 4 5 6 3. W lukach poniŝszej tabelki zapisz wzory soli zawierających: 1) w poziomym szeregu ten sam metal, 2) w pionowej kolumnie tę samą resztę kwasową wywodzącą się z podanego kwasu: K (I) HCl H 2 CO 3 HNO 3 H 2 S H 3 PO 4 H 2 SO 4 Mg (II) Al (III) Zapisz wzór soli. azotan(v) potasu -... chlorek srebra -... siarczan (V) sodu -... fluorek litu -...
Karta pracy nr 75 Dysocjacja jonowa soli. 1. Wiemy juŝ, Ŝe: a) substancje, których roztwory wodne przewodzą prąd elektryczny, są... b) elektrolitami są:... c) elektrolity pod wpływem wody ulegają dysocjacji na: - jony o ładunku dodatnim -... - jony o ładunku ujemnym -... Sole dysocjują na kationy metalu i aniony reszt kwasowych. M n Rm nm m+ + mr n- 2. Analizujemy proces dysocjacji jonowej siarczanu (VI) magnezu. MgSO 4 Mg 2+ 2 + SO 4 Siarczan (VI) magnezu dysocjuje na kationy magnezu i aniony siarczanowe (VI). Uzupełnij poniŝsze równania dysocjacji:... K + 2 + SO 3 siarczan (IV) potasu dysocjuje na kationy potasu i aniony siarczanowe (IV) AgNO 3... + NO 3 -... dysocjuje na kationy srebra i...... 2Na + + SO 4 2... dysocjuje na kationy sodu i aniony siarczanowe (VI)... Ba 2+ + S siarczek baru dysocjuje na kationy baru i aniony siarczkowe Al 2 (SO 4 ) 3... +...... dysocjuje na kationy glinu i aniony siarczanowe (VI)
NaCl... +...... dysocjuje na kationy sodu i aniony chlorkowe UłóŜ równania dysocjacji następujących soli: NaBr... Ca(NO 3 ) 2... MgS... Uzupełnij tabelę: Wzór jonu Cl - Br - SO 4 - NO 3 Nazwa jonu chlorkowy fluorkowy siarczanowy węglanowy
Karta pracy nr 76 Reakcja zobojętniania jako jeden ze sposobów otrzymywania soli. 1. Wiemy juŝ, Ŝe: a) kwasy mają odczyn..., poniewaŝ podczas dysocjacji wytwarzają charakterystyczne dla nich... b) wodorotlenki mają odczyn..., poniewaŝ podczas dysocjacji wytwarzają charakterystyczne dla nich aniony... c) woda posiada odczyn... 2. Uzupełnij opis doświadczenia: Temat: Działanie kwasu chlorowodorowego (solnego) na wodorotlenek sodu HCl Obserwacje:... fenoloftaleina NaOH Wniosek:.... kwas + zasada sól + woda zapis słowny reakcji kwas solny + wodorotlenek sodu chlorek sodu + woda zapis cząsteczkowy reakcji HCl + NaOH NaCl + H 2 O zapis jonowy reakcji H + + Cl - + Na + + OH - Na + + Cl - + H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji H + + OH - H 2 O
3. Uzupełnij równania reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji H 2 SO 4 + Mg(OH) 2... +... zapis jonowy reakcji 2H + + SO 4 + Mg 2+ + 2OH - Mg 2+ + SO 4 skrócony zapis jonowy reakcji 2H + + 2OH - 2H 2 O + 2H 2 O zapis cząsteczkowy reakcji... +......... +... zapis jonowy reakcji H + - + NO 3 + K + + OH - K + - + NO 3 + H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji H + + OH - H 2 O zapis cząsteczkowy reakcji... +... Na 3 PO 4 +... zapis jonowy reakcji 3H + 3- + PO 4 + 3Na + + 3OH - 3Na + 3- + PO 4 + 3H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji... +...... Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji... +......... +... zapis jonowy reakcji 2H + + S + Ba 2+ + 2OH - Ba 2+ + S + 2H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji... +......
Karta pracy nr 77 Otrzymywanie soli w reakcji metali z kwasami. 1. Uzupełnij opisy doświadczeń: Temat: Działanie kwasu chlorowodorowego (solnego) na miedź. Cu Obserwacje:... Wniosek:.... HCl Temat: Działanie kwasu chlorowodorowego (solnego) na magnez. Mg Obserwacje:... Wniosek:.... HCl zapis cząsteczkowy reakcji 2HCl + Mg MgCl 2 + H 2 zapis jonowy reakcji 2H + + 2Cl - + Mg Mg 2+ + 2Cl - + H 2 skrócony zapis jonowy reakcji 2H + + Mg Mg 2+ + H 2
2. Korzystając z szeregu aktywności metali, podkreśl te metale, które reagują z kwasem solnym. lit, złoto, Ŝelazo, srebro, miedź, magnez, potas, rtęć, platyna, glin, cynk, platyna, cyna 3. Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji H 2 SO 4 + Zn... +... zapis jonowy reakcji 2H + + SO 4 + Zn Zn 2+ + SO 4 + H 2 skrócony zapis jonowy reakcji 2H + + Zn Zn 2+ + H 2 Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji... +...... +... zapis jonowy reakcji 2H + - + 2NO 3 + 2K 2K + - + 2NO 3 + H 2 skrócony zapis jonowy reakcji... +......
Karta pracy nr 78 Otrzymywanie soli w reakcji tlenków metali z kwasami. 1. Ogólny przebieg reakcji tlenku metalu z kwasem ma postać: tlenek metalu + kwas sól + woda 2. Uzupełnij opisy doświadczeń: Temat: Działanie kwasu chlorowodorowego (solnego) na tlenek magnezu. MgO Obserwacje:... HCl Wniosek:.... zapis cząsteczkowy reakcji... HCl + MgO... +... zapis jonowy reakcji 2H + + 2Cl - + MgO Mg 2+ + 2Cl - + H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji 2H + + MgO Mg 2+ + H 2 O 3. Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji... HCl + CuO... +... zapis jonowy reakcji 2H + + 2Cl - + CuO Cu 2+ + 2Cl - + H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji 2H + +... Cu 2+ + H 2 O Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji... +...... +... zapis jonowy reakcji 2H + + SO 4 + K 2 O 2K + + SO 4 + H 2 O skrócony zapis jonowy reakcji... +......
Karta pracy nr 79 Inne sposoby otrzymywania soli. 1. Inne sposoby otrzymywania soli: tlenek kwasowy (tlenek niemetalu) + zasada sól + woda zapis cząsteczkowy reakcji SO 3 + 2 NaOH Na 2 SO 4 + H 2 O zapis jonowy reakcji SO 3 + 2Na + + 2OH - 2Na + + SO 4 + H 2 O tlenek zasadowy (tlenek metalu) + tlenek kwasowy (tlenek niemetalu) sól zapis cząsteczkowy reakcji... +... K 2 SO 3 zapis jonowy reakcji K 2 O + SO 2 2K + + SO 3 metal + niemetal sól zapis cząsteczkowy reakcji... +... NaS zapis jonowy reakcji Na + S Na + + S Uzupełnij poniŝsze równania reakcji: Ca + Cl 2... SO 2 + Mg(OH) 2... +... P 2 O 5 +... Na 2 O......
Karta pracy nr 80 Otrzymywanie soli trudno rozpuszczalnych. 1. Podział soli ze względu na rozpuszczalność w wodzie: SOLE...w wodzie... w wodzie 2. Korzystając z tabeli rozpuszczalności podkreśl sole trudno rozpuszczalne w wodzie: MgBr 2, CaCO 3, FeCl 3, Al 2 (SO 4 ) 3, CaCl 2, FeSO 4, SnF 2, Hg 3 (PO 4 ) 2 Mg 2+ Ca 2+ Ba 2+ Mn 2+ Fe 2+ Fe 3+ Cu 2+ Ag + Au 3+ Zn 2+ Hg 2+ Al 3+ Sn 2+ Pb 2+ F - F - Cl - Cl - Br - Br - I - I - S S SO 3 SO 3 SO 4 SO 4 3- PO 4 3- PO 4 CO 3 CO 3 Mg 2+ Ca 2+ Ba 2+ Mn 2+ Fe 2+ Fe 3+ Cu 2+ Ag + Au 3+ Zn 2+ Hg 2+ Al 3+ Sn 2+ Pb 2+ - substancja trudno rozpuszczalna w wodzie 3. Korzystając z tabeli rozpuszczalności podaj po trzy wzory soli łatwo rozpuszczalnych i trudno rozpuszczalnych w wodzie. Sole łatwo rozpuszczalne w wodzie:... Sole trudno rozpuszczalne w wodzie:...
4. Uzupełnij opis doświadczenia: Temat: Reakcja roztworu azotanu(v) srebra(i) z kwasem solnym. AgNO 3 Obserwacje:... Wniosek:.... HCl zapis cząsteczkowy reakcji AgNO 3 + HCl AgCl + HNO 3 zapis jonowy reakcji Ag + - + NO 3 + H + + Cl - AgCl + H + - + NO 3 skrócony zapis jonowy reakcji Ag + +... AgCl 5. Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji BaCl 2 + K 2 SO 4... +... zapis jonowy reakcji Ba 2+ + 2Cl - + 2K + + SO 4 BaSO 4 + 2K + + 2Cl - skrócony zapis jonowy reakcji Ba 2+ +... BaSO 4 Uzupełnij równanie reakcji: zapis cząsteczkowy reakcji... +...... +... zapis jonowy reakcji Ca 2+ + 2Cl - + 2Na + + CO 3 CaCO 3 + 2Na + + 2Cl - skrócony zapis jonowy reakcji... +... CaCO 3
Karta pracy nr 81 Podsumowanie wiadomości. Sole wokół nas. 1. Przyporządkuj podanym wzorom soli ich nazwy zwyczajowe i systematyczne ( wykorzystaj schemat przedstawiony w podręczniku J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin str. 66) WZÓR NAZWA ZWYCZAJOWA NAZWA SYSTEMATYCZNA 1) MgSO 4 a) sól kuchenna I) chlorek sodu 2) KNO 3 b) gips II) siarczan(vi) magnezu 3) NaCl c) sól gorzka III) węglan wapnia 4) NaNO 3 d) kreda, wapień, marmur IV) azotan(v) potasu 5) CaCO 3 e) saletra chilijska V) siarczan (VI) wapnia 6) CaSO 4 f) saletra indyjska VI) azotan (V) sodu 1 2 3 4 5 6 2. Wpisz w oznaczone miejsca odpowiednie nazwy soli. SŁUśY DO WYROBU nawozów sztucznych prochu dymnego i sztucznych ogni środków piorących.........
3. Połącz linią składnik węglanu wapnia i to, co z niego się wyrabia. 1) WAPIEŃ A) białą farbę, kredę do tablicy 2) MARMUR B) wapno palone, cement 3) KREDA C) materiał rzeźbiarski, pomniki, nagrobki