Podstawa programowa przedmiotu

Transkrypt

1 CHEMIA KLASA II GIMNAZJUM Podstawa programowa przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA

2 Tom II podręcznika Tom pierwszy obejmuje następujące punkty podstawy programowej: 6. Kwasy i zasady 7. Sole. Treści nauczania VI. Zasady i kwasy. Wskaźniki(indykatory) ph. Budowa i nazewnictwo wodorotlenków. Wodorotlenek a zasada. Tlenki zasadowe. Zasada amonowa. Otrzymywanie wodorotlenków w reakcji tlenkówzasadowych z wodąoraz metali grupy 1 i 2 z wodą(oprócz berylu i magnezu). Otrzymywanie wodorotlenku glinu w reakcji glinu zparąwodną. Otrzymywanie wodorotlenków w reakcji soli z zasadą. Jonowa budowa wodorotlenków. Sieci krystaliczne wodorotlenków. Badanie stanu skupienia wodorotlenków, barwy,rozpuszczalności w wodzie, zmiany wskaźników wroztworach wodnych na przykładzie wodorotlenków:sodu, potasu, miedzi(ii) i żelaza(iii). Higroskopijne właściwości wodorotlenku sodu i potasu. Działanie wodnych roztworów wodorotlenków namateriały pochodzenia naturalnego. Zastosowanie wodorotlenków sodu, potasu, wapnia imagnezu. Wapno palone, wapno gaszone, woda wapienna, mlekowapienne. Wskaźniki kwasowe. Budowa kwasów. Tlenki kwasowe. Ogólne równanie otrzymywania kwasów tlenowych z ich tlenków. Otrzymywanie kwasów siarkowego(iv) i węglowego. Najważniejsze kwasy tlenowe. Wartościowośćreszt kwasowych. Wzory tlenków kwasowych najważniejszych kwasów. 1

3 Ustalanie wartościowości atomu centralnego wcząsteczce kwasu tlenowego. Metoda rysowania wzorów strukturalnych kwasów tlenowych. Kwas siarkowy(vi) wzór sumaryczny, strukturalny,model cząsteczki, otrzymywanie, właściwości izastosowanie. Kwas azotowy(v) wzór sumaryczny, strukturalny,model cząsteczki, otrzymywanie, właściwości izastosowanie. Właściwości i zastosowanie kwasu siarkowego(iv),węglowego, fosforowego i borowego. Kwas chlorowodorowy i siarkowodorowy wzorysumaryczne i strukturalne, modele cząsteczek. Kwas chlorowodorowy -otrzymywanie, właściwości izastosowanie. Rola wody w procesie rozpuszczania wodorotlenku. Wprowadzenie pojęcia hydratacja. Definicja dysocjacji jonowej. Zapis równańreakcji dysocjacji jonowej. Definicja zasad, jako wodorotlenków, które podwpływem wody dysocjująna kationy metali i anionygrup wodorotlenkowych. Woda amoniakalna. Mechanizm przebiegu reakcji dysocjacji jonowejkwasów. Modelowe równania reakcji dysocjacji kwasów. Dysocjacja jonowa kwasu solnego. Dysocjacja innych kwasów. Jon, który jest obecny w roztworach wszystkichkwasów. Nazwy anionów reszt kwasowych. Podział substancji na elektrolity i nieelektrolity. Badanie przewodnictwa elektrycznego wodnychroztworów. Teoria Swante Arrheniusa Podział elektrolitów na mocne i słabe. Odczyn roztworu: kwasowy, zasadowy, obojętny. Skala ph jako miara odczynu roztworu. Kwaśne opady zanieczyszczenie powietrza i wody. 2

4 Osiągnięcia szczegółowe: Uczeń: 1) definiuje pojęcia: wodorotlenku, kwasu; rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada; zapisuje wzory sumaryczne najprostszych wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH) 2, Al(OH) 3 i kwasów: HCl, H 2 SO 4, H 2 SO 3, HNO 3, H 2 CO 3, H 3 PO 4, H 2 S; 2) opisuje budowę wodorotlenków i kwasów; 3) planuje i/lub wykonuje doświadczenia, w wyniku których można otrzymać wodorotlenek, kwas beztlenowy i tlenowy (np. NaOH, Ca(OH) 2, Al(OH) 3, HCl, H 2 SO 3 ); zapisuje odpowiednierównania reakcji; 4) opisuje właściwości i wynikające z nich zastosowania niektórych wodorotlenków i kwasów; 5) wyjaśnia, na czym polega dysocjacja elektrolityczna zasad i kwasów; zapisuje równania dysocjacjielektrolitycznej zasad i kwasów; definiuje kwasy i zasady (zgodnie z teorią Arrheniusa); 6) wskazuje na zastosowania wskaźników (fenoloftaleiny, wskaźnika uniwersalnego); rozróżnia doświadczalniekwasy i zasady za pomocą wskaźników; 7) wymienia rodzaje odczynu roztworu i przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego i obojętnego; 8) interpretuje wartość ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny); wykonujedoświadczenie, które pozwoli zbadać ph produktów występujących w życiu codziennym człowieka(żywność, środki czystości itp.); 9) analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania; proponuje sposoby ograniczająceich powstawanie. VII. Sole. Nazwy zwyczajowe soli obecnych wnaszym otoczeniu: kamieńkotłowy, sól kuchenna, gips, saletry, proszek do pieczenia. Szkodliwośćużywania nadmiaruniektórych soli. Zastosowanie soli min. węglanów,siarczanów(vi), azotanów(v),fosforanów(v), chlorków. Zasady tworzenia nazw soli. Wzory soli i ich nazwy oraz wzorykwasów, od których te sole pochodzą. Zasady ustalania wzoru soli. 3

5 Obliczanie wartościowości metalu w soli. Badanie przewodnictwa elektrycznego wroztworach soli. Wodne roztwory soli elektrolitami. Mechanizm przebiegu reakcji dysocjacjijonowej soli. Modelowe równania reakcji dysocjacjijonowej soli. Pisaniu równańreakcjidysocjacji soli. Pojęcie soli wg Arrheniusa. Otrzymywanie soli w reakcji kwasu zwodorotlenkami. Reakcja zobojętniania. Równania reakcji zobojętniania:cząsteczkowe, jonowe pełne, jonowe skrócone. Sól i wodór jako produkty reakcji metaliaktywnych z kwasami. Podział metali na aktywne i szlachetne.szereg aktywności metali. Wykorzystanie szeregu aktywności metalido przewidywania przebiegu reakcji kwasuz metalem z wydzieleniem wodoru. Zapis równańreakcji kwasu z metalem wformie cząsteczkowej. Wykorzystanie szeregu aktywności doprzewidywania przebiegu reakcji pomiędzysoląa metalem treśćdodatkowa. Jak metale szlachetne zachowująsięwobec HCl i HNO3. Otrzymywanie soli w reakcjach:kwasu z tlenkiem metalu, wodorotlenku z tlenkiemkwasowym, tlenku kwasowego z tlenkiemzasadowym, metalu z niemetalem. Zapis przebiegu wyżej wymienionychreakcji w formie cząsteczkowej. Podział soli na rozpuszczalne inierozpuszczalne w wodzie. Tabela rozpuszczalności soli iwodorotlenków w wodzie. Wykorzystanie tabeli rozpuszczalności doprzewidywania powstawania osadu. Zapis przebiegu reakcji powstawaniaosadu w formie cząsteczkowej i jonowej. Otrzymywania osadu w reakcji soli zwodorotlenkiem oraz soli z solą. Zapis przebiegu reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej. Otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych. Reguły rozwiązywania zadańna podstawierównania reakcji. Osiągnięcia szczegółowe: Uczeń: 1) wykonuje doświadczenie i wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania (np. HCl + NaOH); 4

6 2) pisze wzory sumaryczne soli: chlorków, siarczanów(vi), azotanów(v), węglanów, fosforanów(v), siarczków; tworzy nazwy soli na podstawie wzorów i odwrotnie; 3) pisze równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej wybranych soli; 4) pisze równania reakcji otrzymywania soli (reakcje: kwas + wodorotlenek metalu, kwas + tlenek metalu, kwas + metal, wodorotlenek metalu + tlenek niemetalu); 5) wyjaśnia pojęcie reakcji strąceniowej; projektuje i wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymywać sole w reakcjach strąceniowych, pisze odpowiednie równania reakcji w sposób cząsteczkowy i jonowy;na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków wnioskuje o wyniku reakcji strąceniowej; 6) wymienia zastosowania najważniejszych soli: węglanów, azotanów(v), siarczanów(vi), fosforanów(v) i chlorków. 5