Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI

Transkrypt

1 Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 10 zadań. 2. Przed rozpoczęciem pracy, sprawdź, czy zestaw zadań jest kompletny. 3. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. 4. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. 5. Odpowiedzi pisemnych udziel zgodnie z poleceniami w oznaczonych miejscach. 6. Podczas rozwiązywania zadań możesz korzystać z kalkulatora i informacji zawartych w tabelach dołączonych do arkusza z zadaniami. 7. Obliczenia zapisane w brudnopisie nie będą oceniane. 8. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem. Rozwiązania zapisane ołówkiem nie będą oceniane. 9. W nawiasach obok numerów zadań podano liczbę punktów możliwych do uzyskania za dane zadanie. 10. Nie używaj korektora. Pracuj samodzielnie. POWODZENIA! Czas pracy: 90 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 40 Laureatem konkursu zostaje uczestnik, który uzyska co najmniej 32 punkty. Zatwierdzam

2 Zadanie 1. [4 pkt.] Podkreśl wśród podanych poniżej związków jeden, który może ulegać trzem reakcjom: z wodą bromową, zasadą sodową i reakcji polimeryzacji. a. C 2 H 5 COOCH 3, b. CH 2 = CH COOH, c. CH 2 CH= CH CH 2 OH d. C 17 H 35 COOH Napisz równania tych reakcji zapisując związki organiczne wzorami półstrukturalnymi Zadanie 2. [3 pkt.] Tłuszcze stałe mogą zawierać pewną ilość tłuszczu nienasyconego. Zaplanuj doświadczenie, które wykaże, że stopiona margaryna zawiera tłuszcz nienasycony. Opis doświadczenia przedstaw w tabeli. Wykonanie doświadczenia Obserwacje Napisz, stosując wzory półstrukturalne, równanie reakcji utwardzania trioleinianu gliceryny...

3 Zadanie 3. [5 pkt.] Uczniowie przeprowadzili reakcje zgodnie z przedstawionym rysunkiem etanol glicerol kwas mrówkowy roztwór glukozy wodorotlenek miedzi(ii) A. Podaj numery probówek, w których zajdzie reakcja chemiczna B. Opisz zmiany, które zaobserwowali uczniowie w czasie tych doświadczeń. Nr probówki Obserwacje

4 Zadanie 4. [6 pkt.] A. Uzupełnij tabelę wpisując w III kolumnie po dwa przykłady soli, których roztwory można rozróżnić dodając do nich odczynnik lub wskaźnik podany w II kolumnie. W IV kolumnie napisz, co zaobserwujemy podczas tych reakcji. Sole dobierz spośród wymienionych w ramce w taki sposób aby każda użyta była tylko w jednym procesie: NaCl, BaCl 2, Ca(NO 3 ) 2, MgCl 2, Na 2 SO 4, ZnCl 2, Al(NO 3 ) 3 Tabelkę wypełnij zgodnie z przykładem podanym w wierszu 1. Lp Wzór dodawanego odczynnika Wzory identyfikowanych soli Obserwacje 1 HCl AgNO 3 KCl W probówce z roztworem azotanu(v) srebra wytrąci się osad, w drugiej probówce nie obserwujemy zmian. 2 NaOH 3 BaCl 2 4 uniwersalny papierek wskażnikowy B. Napisz jonowe równania reakcji, które zaszły podczas identyfikacji soli w punktach 2. i 3. C. Napisz jonowe równanie reakcji, która powoduje zmianę zabarwienia papierka wskaźnikowego podczas identyfikacji soli w punkcje 4.

5 Zadanie 5. [ 5 pkt.] Poniższe schematy ilustrują dwie reakcje chemiczne, w których związki oznaczone literami X, Y, Z, T są związkami organicznymi, a ich cząsteczki zbudowane są z atomów węgla, wodoru i tlenu. 1. X + H 2 O enzymy Y + Z 2. Y enzymy T + A Dodatkowo wiadomo, że: - substancje Y i Z należą do tej samej grupy związków organicznych, - związki X, Z i Y rozpuszczają się w wodzie a ph ich roztworów wynosi 7, - w związku T stosunek masowy C : O : H = 12 : 8 : 3, - związek T reaguje z kwasami. Na podstawie analizy schematu i podanych informacji napisz: A. wzory substancji X, Y, Z, T: X: Y: Z: T: B. równania obu reakcji: C. nazwę reakcji 2. D. jaki typ wiązań występuje w cząsteczkach substancji A.. Zadanie 6. [4 pkt.] Estry o różnej budowie mogą mieć taki sam wzór sumaryczny. Napisz, stosując wzory półstrukturalne, trzy równania reakcji, w których produktami są różne estry o składzie C 4 H 8 O 2. Podaj nazwy tych estrów Nazwy estrów, które powstały w reakcjach 1.,

6 Zadanie 7. [4 pkt.] A) Na podstawie poniżej podanych informacji napisz, jakiej grupy związków one dotyczą. I. Jest to związek organiczny, który powstaje w reakcji tłuszczu z roztworem NaOH. II. Związek rozpuszcza się w wodzie i ulega dysocjacji jonowej. B) Wiedząc, że masa molowa związku, należącego do rozpoznanej w punkcie A) grupy związków, wynosi 278 g a zawartość węgla 69,065 %, podaj wzór sumaryczny i nazwę tego związku, Obliczenia: Wzór sumaryczny i nazwa związku:.. Zadanie 8. [3 pkt.] Oblicz masę cząsteczkową nasyconego kwasu jednokarboksylowego, jeżeli 1,76 g tego kwasu reaguje stechiometrycznie z KOH zawartym w 200 cm 3 roztworu o stężeniu 0,1 mol/dm 3. Podaj wzór tego kwasu. Obliczenia: Odpowiedź:

7 Zadanie 9. [3 pkt.] Zmieszano roztwory z dwóch kolb: 1. zawierającej 200 cm 3 roztworu kwasu siarkowego (VI) o stężeniu 1,5 mola/dm 3 2. zawierającej 300 cm 3 roztworu kwasu siarkowego (VI) o nieznanym stężeniu. Na zobojętnienie otrzymanego roztworu zużyto 196,72 cm 3 20 % roztworu wodorotlenku sodu o gęstości 1,22 g/cm 3. Oblicz stężenie molowe roztworu kwasu siarkowego (VI) w 2. kolbie. Obliczenia: Odpowiedź:

8 Zadanie 10. [3 pkt.] 400 g nasyconego roztworu sacharozy o temperaturze 20 0 C ogrzano do temperatury 60 0 C. Oblicz, jaką minimalną ilość tego cukru trzeba dodać do roztworu aby był on roztworem nasyconym w temperaturze 60 0 C. Rozpuszczalność sacharozy w temperaturze 20 0 C wynosi 204 g/100 g H 2 O, a w temperaturze 60 0 C 288 g/100 g H 2 O. Obliczenia: Odpowiedź:.

9 Szereg aktywności metali (wybrane metale): K Na Ca Mg Al Zn Cr Fe Ni Sn Pb H Sb Bi Cu Ag Hg Pt Au

10

11 BRUDNOPIS