KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW 2008/2009

Transkrypt

1 kod pracy ucznia pieczątka nagłówkowa szkoły Drogi Uczniu, KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW 2008/2009 Witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz zawiera 9 stron. W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj kalkulatora i korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne. W zadaniach zamkniętych spośród czterech odpowiedzi A, B, C, D tylko jedna jest poprawna. Wybierz ją i zakreśl znakiem X na teście. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędną odpowiedź i zaznacz znakiem X inną. W zadaniach zamkniętych możesz się pomylić jeden raz (tylko jeden raz możesz poprawić odpowiedź). Zadania otwarte rozwiązuj w teście w miejscach do tego przeznaczonych. Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Brudnopis nie będzie oceniany. Czas pracy: 80 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 45 Pracuj samodzielnie. Powodzenia!

2 Zadanie 1. ( 0 1 pkt ) Wszystkie okresy układu okresowego rozpoczynają się od pierwiastków, które: A) mają konfigurację elektronową K 2 L 1 ; B) mają konfigurację gazu szlachetnego; C) mają jeden elektron w dowolnej powłoce; D) mają jeden elektron w powłoce walencyjnej. Zadanie 2. ( 0 1 pkt ) Który zbiór atomów i jonów ma taką samą konfigurację elektronową: A) Ne, Na +, Mg 2+, K + D) S, Cl -, Ar, K + B) O 2-, F -, Al 3+, Ne E) Al, Ca 2+, K +, Ar C) Al 3+, Li +, Na + Zadanie 3. ( 0 1 pkt ) Suma liczby protonów, neutronów i elektronów w atomie pewnego pierwiastka X jest równa 40. Liczba neutronów w jądrze atomu jest o 1 większa od liczby protonów. Ładunek jądra tego pierwiastka wynosi: A) +16; B) +15; C) +14; D) +13 Zadanie 4. ( 0 1 pkt ) Wiązanie jonowe we fluorku glinu tworzy się w wyniku: A) utworzenia trzech wspólnych par elektronowych; B) przejścia trzech elektronów z atomu glinu na atomy fluoru; C) przejścia trzech elektronów z atomów fluoru do atomu glinu; D) utworzenia kationów fluoru; E) żadna z odpowiedzi nie jest prawdziwa, ponieważ w omawianej cząsteczce występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane (atomowe spolaryzowane). Strona 2 z 9

3 Zadanie 5. ( 0 1 pkt ) Na zajęciach kółka chemicznego nauczyciel dokładnie omawiał budowę atomu. Opisując izotopy, wspomniał, że okres półtrwania jąder atomowych izotopu pewnego pierwiastka wynosi 12 min. Wyjaśnił także uczniom, iż okres półtrwania to czas, w którym rozpada się połowa pierwotnie istniejących jąder. Ustal, ile jąder atomowych tego izotopu pozostanie po upływie 48 minut, jeśli w chwili początkowej było ich 10 gramów. A) 6,25g B) 1,25g C) 0,625g D) 2,5g Zadanie 6. ( 0 1 pkt ) Które z wymienionych substancji mogą pełnić rolę reduktora w wielkim piecu: A) CO 2, CaCO 3 ; B) C, CO; C) CO, CO 2 ; D) Wszystkie substancje wymienione w punktach A, B i C Zadanie 7. ( 0 1 pkt ) Siarczan (IV) sodu tworzy hydrat. Ustal, jaki jest wzór hydratu siarczanu (IV) sodu, jeśli wiadomo, że woda stanowi 50 % masy całej cząsteczki: A) Na 2 SO 3 5H 2 O B) Na 2 SO 3 3 H 2 O C) Na 2 SO 3 7H 2 O D) Na 2 SO 3 9H 2 O Zadanie 8. ( 0 1 pkt ) Oblicz, ile gramów nadtlenku wodoru znajduje się w 30%-owym roztworze tego związku, jeżeli zawiera on 210 g wody. A) 90g B) 63g C) 147g D) 7g Zadanie 9. ( 0 1 pkt ) W jakim stosunku masowym należy zmieszać 30% kwas solny z wodą, aby otrzymać roztwór o stężeniu 10%? A) 2 : 1; B) 1 : 1; C) 1 : 2; D) 1 : 3; E) 3 : 1. Strona 3 z 9

4 Zadanie 10. ( 0 1 pkt ) Poniższy szereg zawiera metale uporządkowane według malejącej aktywności: Na, Mg, Zn, Fe, Ag, Au Na podstawie tego szeregu sądzisz, że reakcja chemiczna zajdzie pomiędzy: A) Zn(NO 3 ) 2 a Ag; C) FeSO 4 a Zn; B) MgCl 2 a Fe; D) Na 2 CO 3 a Au Zadanie 11. ( 0 1 pkt ) Równaniem jonowym skróconym: Ba SO 4 BaSO 4 opisano: A) działanie kwasu siarkowego (VI) na wodorotlenek baru; B) działanie kwasu siarkowego (VI) na tlenek baru; C) działanie kwasu siarkowego (VI) na bar; D) działanie kwasu siarkowego (VI) na azotan (V) baru; E) dwie odpowiedzi są prawidłowe. Zadanie 12. ( 0 1 pkt ) W trzech nieoznakowanych probówkach znajdują się następujące roztwory: KCl, AgNO 3, CuSO 4. Jony SO 4 2- wykryjemy dodając: A) KOH B) NaCI C) BaCl 2 D) HCI Zadanie 13. ( 0 1 pkt ) Chlorku srebra nie otrzymasz metodą: A) metal + kwas B) sól + kwas C) tlenek metalu + kwas D) żadna metoda nie jest poprawna Strona 4 z 9

5 Zadanie 14. ( 0 1 pkt ) W laboratorium chemicznym przeprowadzono następujące doświadczenia: I. Na 2 S+ HCI II. K 2 CO 3 + HCI III. Na 2 SO 4 + HCI IV. Na 2 SO 3 + HCI W których probówkach wydzieli sie gaz? A) I i II B) II i III C) I, II i IV D) I, III i IV Zadanie 15. ( 0 6pkt ) Ustal wzory sumaryczne i nazwy substancji, które stanowią wyposażenie apteczki w pracowni chemicznej: Lp. Charakterystyka Zastosowanie roztwór pewnego wodorotlenku, który mętnieje po wprowadzeniu do niego tlenku węgla (IV) roztwór soli, która może być otrzymana w wyniku reakcji magnezu z kwasem siarkowym (VI) przetrzeć skórę w wypadku polania się kwasem wypić (c p = 5%) w wypadku zatrucia się związkami ołowiu 3. stężony roztwór soli składającej się z: - metalu przechowywanego w nafcie, którego sole barwią płomień na żółto, - reszty kwasowej kwasu beztlenowego, którego rozcieńczony roztwór znajduje się w żołądku człowieka podawać w przypadku konieczności spowodowania wymiotów Nazwa Wzór sumaryczny Strona 5 z 9

6 Zadanie 16. ( 0 6 pkt ) W probówkach znajdują się wodne roztwory azotanu (V) żelaza (III) i chlorku wapnia. Korzystając z tabeli rozpuszczalności wybierz jeden wspólny odczynnik, który wytrąci osady w obu probówkach. Zapisz równania odpowiednich reakcji cząsteczkowo i jonowo (w formie pełnego zapisu jonowego). Podaj nazwę i wzór sumaryczny wybranego odczynnika. Zadanie 17. (0 6 pkt) Do zlewki wlano 120 cm 3 95-procentowego wodnego roztworu kwasu siarkowego (VI) o gęstości 1,8 g/cm 3. Po ok. 3 tygodniach przechowywania w otwartej zlewce objętość roztworu wzrosła o 30 cm 3, a jego gęstość zmalała do 1,71 g/cm 3. Co jest przyczyną opisanego zjawiska? Oblicz stężenie procentowe powstałego roztworu. Strona 6 z 9

7 Zadanie 18. (0 4 pkt.) Różnica w aktywności metali odgrywa istotną rolę w chemii. Z różnic w aktywności metali korzysta się przy konstrukcji źródeł prądu oraz w ochronie metali przed korozją. Przeprowadzono doświadczenie, zgodnie z podanym schematem, które pokazuje m.in. różnicę aktywności metali. Pręt żelazny umieszczono w niebieskim roztworze CuSO 4 a) Zapisz przewidywane obserwacje b) Zapisz równanie reakcji w formie skróconej jonowej c) Oblicz, ile gramów miedzi wydzieliło się na płytce, jeżeli jej masa zwiększyła się o 0,04 g Strona 7 z 9

8 Zadanie 19. ( 0 4 pkt ) Organizm człowieka potrzebuje zaledwie 0,5 g soli kuchennej na dobę, podczas gdy zjadamy jej około15g, co prowadzi do nadciśnienia krwi, a także chorób błony śluzowej żołądka. Oblicz, jaki procent dobowego zapotrzebowania organizmu na sól kuchenną dostarczysz organizmowi zjadając 2 dag słodkich rodzynek wraz z 1dag nie mniej słodkich fig. W 100 g rodzynek znajduje się 25 mg NaCl, zaś w 100 g suszonych fig jest 34 mg tego związku. Zadanie 20. ( 0 5 pkt ) Do 700 g 15% roztworu azotanu (V) srebra wprowadzono 30 g cynku. Oblicz, ile gramów srebra wydzieli się po zakończeniu reakcji wymiany. Strona 8 z 9

9 BRUDNOPIS Strona 9 z 9