2. P L A C T E A T R A L N Y S A L O N K U L T U R A L N Y W A R S Z A W Y

2. P L A C T E A T R A L N Y S A L O N K U L T U R A L N Y W A R S Z A W Y P L A N S Z A P l a c T e a t r a l n y s k a l a 1 : 1 0 0 0 I. P o s a d z k i I I. W y s t r ó j p r z e s t r z e n i p u b l i c z n e j i e l e m e n t y m a ł e j a r c h i t e k t u r y III. Z i e l e ń I V. O ś w i e t l e n i e V. K o m u n i k a c j a V I. B u d y n k i, d z i e d z i ń c e, p r z e s t r z e n i e p o d z i e m n e V I I. P o w i ą z a n i a p i e s z e z o t o c z e n i e m V I I I. I n f o r m a c j a m i e j s k a i p o d k r e ś l e n i e w a l o r ó w h i s t o r y c z n y c h I X. W y t y c z n e d l a p o s z c z e g ó l n y c h s t r e f p l a c u

2. Plac Teatralny Salon kulturalny Warszawy Celem rewitalizacji Placu Teatralnego jest podniesienie jego atrakcyjności dla mieszkańców stolicy i turystów. Plac po przebudowie będzie jedną z głównych przestrzeni publicznych miasta, jego salonem kulturalnym miejscem, gdzie organizowane będą imprezy o charakterze kulturalnym i reprezentacyjnym (czemu sprzyja sąsiedztwo Teatru Wielkiego) koncerty, przedstawienia, gale, uroczystości państwowe. Na co dzień plac stanowić ma atrakcyjną przestrzeń dla pieszych, ma być miejscem spacerów, spotkań i odpoczynku. Będzie to możliwe dzięki uwolnieniu placu od parkowania pojazdów (poprzez budowę pod nim wielopoziomowego parkingu podziemnego) oraz zmianę wystroju placu z wyraźnym podkreśleniem jego historycznego charakteru. Zakłada się podział placu na następujące przestrzenie, zakomponowane w różny sposób: 1) Strefa piesza przed frontem Teatru Wielkiego; 2) Strefy piesze wzdłuż kolumnady Teatru (po obu stronach); 3) Pozostałe przestrzenie piesze; 4) Strefy ruchu kołowego; a) jezdnia ulicy Senatorskiej pomiędzy ul. Wierzbową a Moliera; b) jezdnie ulic Moliera i Wierzbowej; 5) Przejścia dla pieszych przez ul. Senatorską, Wierzbową, Moliera, Nowy Przejazd; I. Posadzki Zakłada się wymianę posadzki na całej powierzchni Placu. Biorąc pod uwagę wysoką rangę miejsca, a także fakt, że posadzka ma stanowić jedynie tło dla elementów przestrzeni godnych wyeksponowania (zabytków, miejsc historycznych) zakłada się, że powinna być wykonana z wysokiej klasy materiałów, o jednolitej i dyskretnej kolorystyce. Preferowanym materiałem do wykonania posadzki są wysokiej klasy płyty granitowe, posiadające zabezpieczenia przed działaniem czynników użytkowych (przede wszystkim przed zabrudzeniem). W wybranych miejscach powinny być zastosowane kostka granitowa lub bruk granitowy. Zakłada się, że kolorystyka posadzki będzie jednolita na całym placu. W celu zróżnicowania poszczególnych części placu zastosowane zostaną różne wielkości mega-podziałów, a także różne wielkości płyt, kostki i bruku, jak również różna ich faktura (polerowana, groszkowana, płomieniowana). Planowany układ mega-podziałów został przestawiony na rysunku. Jezdnia ulicy Senatorskiej na całym odcinku pomiędzy ulicami Moliera i Wierzbową powinna stanowić część posadzki placu i być na tym samym, lub różniącym się minimalnie poziomie co przestrzeń piesza. Jezdnia powinna być wykonana z kostki lub bruku, nie dopuszcza się nawierzchni bitumicznej. Dla podkreślenia priorytetu ruchu pieszego w obrębie placu, a także dla wygody pieszych przejścia przez jezdnie ulic Wierzbowej, Moliera, Nowy Przejazd powinny zostać wykonane na tym samym poziomie co przestrzeń piesza. Wokół wszystkich jezdni w obrębie placu, a także wzdłuż budynków (na szerokości 0,5 lub 1 metra) należy wyodrębnić tzw. opaski (strefy posadzki o drobniejszych podziałach, wykonanej z drobnej kostki lub bruku) celem zminimalizowania ryzyka nieświadomego wejścia na jezdnię, co jest szczególnie istotne w przypadku osób niepełnosprawnych. Przykłady rozwiązania mega-podziałów posadzki 11

Przykład wyodrębnienia tzw. opaski wzdłuż krawędzi jezdni II. Wystrój przestrzeni publicznej i elementy małej architektury Dla podkreślenia wysokiej rangi placu oraz jego tradycji zakłada się umeblowanie jego przestrzeni elementami małej architektury o formie historycznej. Nie przewiduje się adaptacji istniejących mebli miejskich, nie przystających do charakteru przestrzeni. Wzdłuż wszystkich jezdni zakłada się rozmieszczenie wygrodzeń uniemożliwiających zjeżdżanie pojazdów z jezdni. Dla zapewnienia wjazdu awaryjnego proponuje się zastosowanie w wybranych miejscach słupków automatycznie chowanych w podłoże. Wszystkie elementy małej architektury latarnie, ławki, kosze na śmieci, słupki, donice z zielenią, kraty wokół drzew, słupy ogłoszeniowe, słupki przystankowe itp. powinny posiadać jednolitą stylistykę, nawiązującą do charakteru przestrzeni. Nie dopuszcza się lokalizowania w obrębie placu wolnostojących kiosków, a także wszelkich nośników reklamowych, takich jak billboardy, tymczasowe banery itp. Jedyną dopuszczalną wizualną formą reklamy dopuszczalną na placu są szyldy i napisy, umieszczone w sposób trwały. W posadzce placu przewiduje się umieszczenie trzech fontann: jednej na osi Teatru Wielkiego oraz dwóch o charakterze linearnym (np. w formie ciągu wodotrysków i/lub imitacji strumienia), których przebieg powinien być ukierunkowany od skrzyżowań do frontu teatru. Z uwagi na przewidywane częste imprezy masowe organizowane na placu, fontanny nie powinny posiadać elementów wystających ponad posadzkę, powinna też być zapewniona możliwość ich czasowego wyłączenia. W związku z lokalizacją pod placem wielopoziomowego parkingu konieczne będzie umiejscowienie na jego obszarze niewielkich obiektów kubaturowych związanych z jego funkcjonowaniem (wjazdy, wejścia z windami, czerpnie i wyrzutnie powietrza) elementy te powinny mieć wygląd nawiązujący do charakteru placu. Sugeruje się wkomponowanie tych obiektów w zieleń lub ich zintegrowanie ze słupami ogłoszeniowymi. Dopuszcza się lokalizowanie tych obiektów tylko w strefach opisanych w punktach 2 i 3, nie dopuszcza się ich umieszczania w strefie opisanej w punkcie 1. Obiekty te powinny być umieszczone w sposób symetryczny względem osi teatru. 12

Przykładowe formy elementów małej architektury: Fontanny umieszczone w posadzce Elementy wygradzające jezdnię Kosze na śmieci Donice na drzewa Wejścia do parkingów podziemnych wkomponowane w otoczenie 13

III. Zieleń Zakłada się utrzymanie istniejących zieleńców po bokach placu (wzdłuż ul. Moliera i Wierzbowej), a także stworzenie rzędów drzew wzdłuż kolumnady Teatru. Konieczna jest zmiana aranżacji dwóch bocznych zieleńców oraz podkreślenie kompozycji poprzez ich rewitalizację oraz dosadzenie nowych drzew. Możliwe jest rozszerzenie powierzchni zieleńców, tak aby otaczały one i przesłaniały elementy infrastruktury parkingu podziemnego (wjazdy, windy, wyjścia, wentylatornie). Zakłada się rozmieszczenie niskich drzew w donicach po północnej stronie ulicy Senatorskiej, po wschodniej stronie ulicy Moliera i po zachodniej stronie ulicy Wierzbowej. Przykłady kompozycji zieleńców IV. Oświetlenie Zakłada się likwidację istniejących, przeskalowanych latarni oświetlających całą przestrzeń placu. Dla oświetlenia jezdni przewiduje się latarnie o formie historycznej (pastorały) rozmieszczone po zewnętrznej stronie placu (tzn. po zachodniej stronie ul. Wierzbowej, po północnej stronie ul. Senatorskiej oraz po wschodniej stronie ulicy Moliera). Ponadto przewiduje się zachowanie i konserwację istniejących, a także montaż nowych elementów iluminacji budynków wokół placu (Teatru Wielkiego, Pałacu Jabłonowskich, Kościoła Św. Andrzeja, Pałacu Blanka, Kamienicy Petyskusa). Wskazane jest również podkreślenie odpowiednim oświetleniem innych ważnych elementów przestrzeni południka warszawskiego, historycznej czerpni powietrza, tablic pamiątkowych. Możliwa jest również iluminacja drzew. Innym elementem systemu oświetlenia staną się drobne, punktowe źródła światła umieszczone w posadzce placu, podkreślające jej podziały i oświetlające przestrzenie piesze. Bardzo atrakcyjnym akcentem może być również podświetlenie fontann. 14

Latarnie pastorały na Krakowskim Przedmieściu Inne historyczne formy latarni Przykłady iluminacji fontann V. Komunikacja Przewiduje się zawężenie jezdni ul. Senatorskiej na odcinku Moliera ciąg ulic Bielańska Wierzbowa oraz ul. Bielańskiej do 7,0 m (2 pasy po 3,5 m). Dla ulic jednokierunkowych położonych w obszarze placu zakłada się przekrój jezdni: - Wierzbowej 2 pasy ruchu, - Moliera 1 pas ruchu. Proponuje się wariantowe rozwiązania skrzyżowań ulic. Ulice Senatorska, Bielańska, Wierzbowa i Moliera są dostępne dla ruchu kołowego, w tym dla autobusów komunikacji miejskiej. Przewiduje się lokalizację przystanków autobusowych: - na ul. Wierzbowej w obrębie placu, - na ul. Senatorskiej tylko w relacji wschód zachód (po północnej stronie jezdni). Proponuje się prowadzenie ruchu rowerowego, jednokierunkowego: - w ul. Wierzbowej na odcinku Senatorska Niecała, 15

- ulicami Niecałą i Canaletta na odcinku Wierzbowa Senatorska. po jezdni wspólnie z ruchem kołowym i zgodnie z jego kierunkiem; Zakłada się, że na odcinku od ul. Niecałej w kierunku Pl. Piłsudskiego ścieżka rowerowa, dwukierunkowa (o szerokości minimum 2,0 m) będzie wydzielona z istniejącego chodnika po południowej stronie ul. Wierzbowej. Przyjmuje się likwidację parkowania naziemnego w obrębie placu, natomiast przewiduje się lokalizację pod nim publicznego parkingu podziemnego z wjazdami / wyjazdami od strony ulic Wierzbowej i Moliera. Dla lokalizacji postoju taksówek przewiduje się wykorzystanie ulicy Bielańskiej lub Niecałej. Przykład małego ronda o przejezdnej wyspie VI. Budynki, dziedzińce, przestrzenie podziemne Zakłada się utworzenie i wyeksponowanie przestrzeni usługowych w parterach kamienic przy ul. Wierzbowej, w parterze bloku przy ul. Moliera, oraz w podcieniach teatru. Przewiduje się udostępnienie wieży Pałacu Jabłonowskich jako punktu widokowego i izby pamięci Stefana Starzyńskiego. Pod powierzchnią placu przewiduje się lokalizację wielopoziomowego parkingu. VII. Powiązania piesze z otoczeniem Zakłada się utrzymanie wszystkich istniejących ciągów pieszych związanych z układem drogowym, a także jednego ciągu z nim nie związanego - przejścia bramowego na osi wieży Pałacu Jabłonowskich. VIII. Informacja miejska i podkreślenie walorów historycznych Należy zastosować system tablic według wzoru Miejskiego Systemu Informacji ustalonego dla całego miasta. Ze względu na charakter miejsca, sugeruje się zastosowanie wzoru tablic przewidzianego dla stref historycznych. Z uwagi na historyczny charakter miejsca przewiduje się lokalizację punktów informacyjnych dotyczących zabytkowych budynków i innych charakterystycznych miejsc, niektóre z tych punktów mogą mieć charakter informacji wizualnej, np. na wzór tzw. kubików Canaletta umieszczonych na Krakowskim Przedmieściu lub być interaktywne, np. przezroczysty ekran umożliwiający odtworzenie historycznego widoku danego miejsca na tle panoramy współczesnej. 16

IX. Wytyczne dla poszczególnych stref placu 1) Strefa piesza przed frontem Teatru Wielkiego; Strefa ta ma mieć charakter najbardziej reprezentacyjny. Posadzka powinna składać się z płyt granitowych o największych wymiarach, o fakturze polerowanej. Z uwagi na przewidywaną konieczność okazjonalnego dojazdu przez tą strefę do wejścia do Teatru, posadzka powinna być wzmocniona. Przykłady posadzki z płyt granitowych 2) Strefy piesze wzdłuż kolumnady Teatru (po obu stronach); W strefach tych przewiduje się zastosowanie płyt granitowych o wymiarach mniejszych niż w strefie opisanej w punkcie 1, ale większych niż w strefie opisanej w punkcie 3. Przewiduje się pozostawienie dwóch istniejących pomników (Wojciecha Bogusławskiego i Stanisława Moniuszki) w ich obecnych lokalizacjach. W bezpośrednim sąsiedztwie pomników układ posadzki powinien do nich nawiązywać. Wymagane jest uzupełnienie dwóch szpalerów drzew wzdłuż kolumnady Teatru. 3) Pozostałe przestrzenie piesze; Przewiduje się tu zastosowanie płyt granitowych o mniejszych wymiarach, a w wybranych miejscach kostki brukowej lub bruku granitowego. W sąsiedztwie Kościoła Św. Andrzeja rysunek posadzki powinien akcentować obecność tego budynku i nakierowywać do jego wejścia. W bezpośrednim sąsiedztwie obiektów historycznych (południk warszawski, historyczna czerpnia powietrza), a także zieleńców, układ posadzki powinien nawiązywać do tych elementów. W tych strefach przewiduje się lokalizację dwóch fontann, wkomponowanych w posadzkę, stworzonych z ciągu wodotrysków i/lub imitacji strumienia. 4) Strefy ruchu kołowego a) Jezdnia ulicy Senatorskiej pomiędzy ul. Wierzbową a Moliera; Sugeruje się wykonanie jezdni ww. ulicy na tym samym poziomie co reszta placu lub nieznacznie obniżonej w stosunku do jego przestrzeni pieszej. Proponuje się wykonanie nawierzchni jezdni z płyt, kostki lub bruku granitowego o podwyższonej wytrzymałości oraz oddzielenie jej od strefy pieszej poprzez zróżnicowanie zastosowanego materiału (drobny bruk granitowy w pasie oddzielającym). b) Jezdnie ulic Moliera i Wierzbowej; Proponuje się wykonanie jezdni ww. ulic z płyt, kostki lub bruku granitowego, ewentualnie dopuszcza się jego wykonanie z kolorowego asfaltu. W miarę możliwości jezdnie powinny być na tym samym poziomie co reszta placu (jak w strefie opisanej w punkcie 4a). 17

5) Przejścia dla pieszych przez ul. Senatorską, Wierzbową, Moliera, Nowy Przejazd; Sugeruje się wykonanie przejść dla pieszych w obrębie placu przez ww. ulice w tym samym poziomie co innych przestrzeni pieszych. 18