Efekty spinowe w ekskluzywnej produkcji mezonów ρ w eksperymencie COMPASS Seminarium Fizyki Wielkich Energii, Warszawa, 19 V 6 Plan: Oleg A. Grajek IPJ, Zak lad Fizyki Wielkich Energii (P-VI) reakcja ekskluzywnej produkcji mezonów wektorowych (EVMP) motywacja eksperyment COMPASS selekcja danych do analizy efekty spinowe w EVMP wyniki podsumowanie O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 1
Reakcja ekskluzywnej produkcji mezonów wektorowych (EVMP) µ µ W γ* t ρ N N π + π -- Na niebiesko czastki (tory) rejestrowane przez spektrometr COMPASSa. BR (ρ π + π ) % Q = q = (k k ) x Bj = Q /( ν m p ), W = (p + q) t = (p p ) = (q v) p t t t min k, k, q, v, p, p 4-pedy czastek µ, µ, γ, ρ, N, N wymiana reggeonów (IR) w kanale t o parzystości P naturalnej (ρ, ω, f, a ) i nienaturalnej (π, a 1 ) ν = p q/m p y = ν/e beam w zakresie energetycznym COMPASSa dominuje wymiana pomeronu (IP) = proces dyfrakcyjny (parzystość naturalna) pozwala testować perturbacyjne i nieperturbacyjne aspekty oddzia lywań silnych to seminarium = produkcja niekoherentna na spolaryzowanej tarczy 6 LiD O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s.
Nieperturbacyjny i perturbacyjny opis reakcji EVMP µ µ γ* V N N µ µ µ µ µ µ γ* V* γ* q γ* q IP, IR V q g IP g V q g IR q V N N N N N N }{{} opis nieperturbacyjny: opis perturbacyjny: modele oparte na VMD / GVMD modele oparte na pqcd + elementy teorii Regge podst. przywidywanie: dσ/dt t= [ x g( Q, x)] dσ/dq (Q + m V ) N (Q + m V + p t ), Q = z(1 z)n, x = N/W O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 3
Motywacja dla badania reakcji EVMP badanie hadronowej struktury wirtualnego fotonu proces dyfrakcyjny = przy dużych W dominuje wymiana pomeronu w kanale t (badanie jego fizycznej natury, sprz eżeń itp.) proces ekskluzywny = w obszarze stosowalności pqcd dost ep do uogólnionych rozk ladów partonów (ang. Generalized Parton Distributions, GPDs) efekty spinowe w EVMP: dość dobrze poznana dynamika reakcji dla niespolaryzowanej albo spolaryzowanej wiazki i niespolaryzowanej tarczy spinowa macierz gestości (ang. spin density matrix, SDM) mezonów wekt. testowanie hipotezy SCHC bardzo s labo znana dynamika reakcji dla spolaryzowanych wiazki i tarczy szczególna motywacja do badania asymetrii podwójnie spinowych zależne od spinu GPDs (pqcd) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 4
OMPASS Eksperyment COMPASS (NA-58) w CERN-ie CO mmon M uon and P roton A pparatus for S tructure and S COMPASS pectroscopy The Collaboration Site of the experiment Jura Geneva Lake COMPASSPPCOMPASS PP PP PP PP Pq P M. Leberig MEMBER COMPASS STATES 3 physicists, 8 institutes ok. 3 fizyko w z 8 instytuto w z 11 krajo w + CERN budowy w 1998 r. zatwierdzony w 1997r., rozpoczecie, zbierania danych runtechniczny w 1 r., rozpoczecie approved: 1997, start of construction: 1998, technical run: 1, data taking since, w r. PH Seminar, October 4, CERN TEXed 5. Oktober 4 4 O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 5 1
4 GeV P E π= 177 GeV COMPASS Pwiazka spolaryzowana COMPASS wykorzystuje wiazk e mionowa dostarczana z SPS za pomoca linii wiazki M The Polarised Muon Beam 4 GeV SPS 5cm Be Target m Polarisation π +, Κ + µ + Decay 6m.85.8.75.7.65.6.55.5 µ + Hadron E Absorber π= 177 GeV µ 4m SPS COMPASS 5m 145 15 155 16 165 17 175 x + azka o intensywności 8 µ/nape lnienie (spill); T.76 θ spill = 4.8 s; T cykl SPS = 16. s π + 1 s π direction 15 wi świetlność 5 3 cm Decay m 6m 4 p [GeV/c] µ ν µ π + θ µ π direction s labe rozpady π + µ + + ν µ naturalna polaryzacja mionów +.85.8 145 15.75155 16 165 17 175.7.65.6.55 Muon beam polarization p [GeV/c] µ ν µ 15 5 x µ beam polarization 5.76.55.6.65.7.75.8.85.9 E beam = 16 GeV µ polarization P beam =.76.5 145 15 155 16 165 17 175 p [GeV/c].55.6.65.7.75.8.85.9 polarization O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 6
Dilution refrigerator 3 He Precooler COMPASS tarcza Polarised spolaryzowana Target 1m Superconducting 3 He Precooler Solenoid Targets Dilution refrigerator 6 SPIN4, October 4, Trieste 1m Superconducting Solenoid Targets SPIN4, October 4, Trieste µ beam µ beam Upstream cell N u N u Downstream cell Take average Asymmetry: A = A 1 + A 1 Upstream cell = 1 N u Odwracanie polaryzacji tarczy Tarcza: cylindry o L = 6 cm i = 3 cm każdy, spolaryzowane przeciwnie Materia l polaryzowalny: 6 LiD polarization(%) 4 - upstream Downstream cell N d N polarization d reversal every 8h polarization reversal every 8h N d N u N d ( N u N d N u N d N u + N d N u + N d Take average Asymmetry: ( Polaryzacja: Dynamical Nuclear Polarization A = A 1 + A 1 = 1 N u N d N u N d N u + N d N u + N d Ch lodzenie: 3 He/ 4 He dilution refrigerator Events 4 15 ) ) D.Peshekhonov D.Peshekhonov -4 downstream 5 4 6 8 time(days) P targ =.5.53 - -5 5 z [cm] O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 7
COMPASS spektrometr (3 r.) spektrometr 1-ramienny, d l. ok. 6 m poduk lady (LAS, SAS), każdy wyposażony w magnes dipolowy (odp. SM1 i SM) detektory śladowe, m.in. MicroMeGas, GEM, komory dryfowe, MWPC, komory s lomkowe detektory mionów: Muon Wall (LAS i SAS) kalorymetry: hadronowe (LAS i SAS), 1 elektromagnetyczny (SAS) identyfikacja czastek: RICH O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 8
COMPASS pierwszy New CERN-owski technologies eksperyment XXI wieku Trigger-System MicroMegas GEM Straws Readout electronics Calorimeter readout Scintillating fiber trackers nowe technologie detektory nowego typu: MicroMeGas, GEM nowe rozwiazania w detektorach,,standardowych nowa szybka elektronika do odczytu detektorów (ok. 5 kana lów detekcyjnych) system akwizycji danych à la LHC, z przetwarzaniem potokowym i buforowaniem danych O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 9 5
COMPASS uk lad trygera y=. z z H5 Trigger Signal z 1 Hodoscopes H4 Coincidence Matrix scattered µ Threshold Halo µ HCAL Magnet z m z o Target x Beam tryger mionowy (,,geometryczny ) inkluzywny pary p laszczyzn hodoskopów scyntylacyjnych podzielony na 4 poduk lady: Inner, Ladder, Middle i Outer Trigger dodatkowo sygna l z jednego z kalorymetrów hadronowych tryger semiinkluzywny tryger,,czysto kalorymetryczny (CT) najwi eksze Q O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s.
COMPASS zbieranie danych w latach 4 5 no. of files data size 5 # of Files / 15 5 5.6 TByte /day 64 MByte /sec over 1.5 month 6/14 7/1 8/9 9/6 /4 Date in 3 15 5 Collected Data /TByte 3 4 czas na wiazce [dni] 6 9 9 przygotowania [dni] 3 7 3 ɛ SPS.9.63.67 ɛ spectr.77.83.87 liczba przyp. ze zrek. wierzch. 9..5 4. obj. danych [Tbyte] 5 45 O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 11
Efekty spinowe w ekskluzywnej produkcji mezonów ρ analiza niezależne przypadki przebadane w ramach niezależnych analiz: wiazka: spolaryzowana spolaryzowana tarcza: niespolaryzowana spolaryzowana (zsypano przypadki z obu cel) obiekt: spinowa macierz g estości asymetria podwójnie badany: (SDM) mezonu ρ spinowa A ρ 1 dane: ca le ca le + 3 zakres Q : Q >.1 GeV ca ly dost epny Tarcza deuteronowa ( 6 LiD) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 1
Selekcja przypadków z ekskluzywna produkcja mezonów ρ przypadek musi mieć zrekonstruowany wierzcho lek pierwotny wierzcho lek pierwotny w. oddzia lywania mionu wiazki z nukleonem tarczy wierzcho lek pierwotny musi być wewnatrz jednej z cel tarczy tylko przypadki z 3 torami wychodzacymi z wierzcho lka pierwotnego jeden z 3 torów musi być torem mionu rozproszonego, pozosta le musza być torami hadronowymi i mieć przeciwne ladunki RICH nie używany do identyfikacji czastek 1) torom hadronowym przypisane hipotezy masowe m π ± i m K ± = ) obliczone masy m ππ i m KK z last < 33 m dla torów pionów obniża liczb e misidentyfikacji µ jako π taki sam strumień mionów wiazki musi przechodzić przez obie cele tarczy (tylko w analizie asymetrii A ρ 1 ) E µ > GeV i ν > 3 GeV O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 13
COMPASS rozk lady zmiennych mionowych dla próbki ekskl. ρ no. of events no. of events 8 6 4 14 8 6 4-4 -6-3 -5 - -4 Exclusive ρ sample COMPASS + 3 data -1 1 Q [GeV ] Exclusive ρ sample COMPASS + 3 data -3 - -1 x Bj 1 no. of events no. of events 5 4 3 1 14 8 6 4-4 Dla porównania: ZEUS i H1: W = 7 8 GeV HERMES: W 5 GeV -3 - Exclusive ρ -1 sample COMPASS + 3 data 1 Q [GeV ] Exclusive ρ sample COMPASS + 3 data 6 8 1 14 16 18 W [GeV] W =. GeV O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 14
COMPASS rozk lady zmiennych hadronowych dla próbki ekskl. ρ no. of events no. of events no. of events 8 6 4.3.4.5.6.7.8.9 1 1.1 1. [GeV] 8 6 4 6 5 4 3 1 m ππ -4-4 6 8 1 14 [GeV] E miss.1..3.4.5.6.7.8.9 1 [GeV ] p t m ππ [GeV].5 < m ππ < 1 [GeV] E miss [GeV] E miss = (m X m p )/ m p m X = (p + q v).5 < E miss <.5 [GeV] p t [GeV ].15 < p t <.5 [GeV ] produkcja niekoherentna p t =.7 GeV O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 15
K aty θ, φ, Φ i ψ dla ekskl. produkcji i rozpadu mezonów wektorowych γ* N center-of-mass frame µ µ scattering plane Φ p γ* production plane t ρ p φ ρ θ rest frame π + ψ = φ Φ decay plane π --. quantization axis (boost direction) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 16
Spinowa macierz g estości mezonu ρ [1] Formalizm poniżej wg pracy: K. Schilling, G. Wolf, Nucl.Phys.B 61 (1973) 381 Standardowy formalizm dla reakcji cia lowych (M. Jacob, G.C. Wick, 1959) amplitudy skr etnościowe T dla reakcji γ N V N : T λv λ N, λγ λ N = λ V λ N j λ γ λ N Spinowa macierz gestości (SDM) mezonu wektorowego ρ(v ): ρ(v ) T ρ(γ) T, gdzie ρ(γ) spinowa macierz gestości fotonu λ N λ N Rozk lad ρ(v ) w bazie macierzy hermitowskich ρ α : 8 ρ(v ) = Π α ρ α gdzie elementy SDM (SDME) ρ α : ρ α λ V λ = (N α ) 1 V λ N, λ N, λγ, λ γ α= Γ α, α =, 1,..., 8 hermitowskie macierze bazowe przestrzeni 3 3, T λv λ N, λγ λ N Γ α λ γ, λ γ T λ V λ N, λ γ λ N N α sta le normalizacyjne Zasada zachowania parzystości P i w lasności symetrii macierzy Γ α redukuj a liczb e niezależnych SDME ρ α λλ do 6. O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 17
Spinowa macierz g estości mezonu ρ [] Przy braku separacji przekroju czynnego σ(γ N V N ) na wk lady σ L i σ T od fotonów odpowiednio γl i γ T (np. COMPASS), definiuje sie nastepuj ace SDME: r 4 ik = ρ ik + ɛ R ρ 4 ik 1 + ɛ R, rα ik = c ρα ik 1 + ɛ R, gdzie: α = 1 3, 5 8, i, k = 1,, 1 c = 1 dla α = 1 3 i c = R dla α = 5 8 R = σ L /σ T, ɛ ɛ + δ = Γ L /Γ T ɛ parametr polaryzacyjny fotonu δ = m Q (1 ɛ) poprawka masowa dla m (m masa leptonu) Rozk lad katowy czastek w rozpadzie mezonu wektorowego na czastki bezspinowe: d 3 N dcos θ dφ dφ gdzie: W (cos θ, φ, Φ) = 8 α= Π α (Φ) W α (cos θ, φ) W α (cos θ, φ) = 3 4π [D1 λ V (φ, θ, φ)] ρ α λ V λ (V ) D1 V λ (φ, θ, φ) V Dβγ α Wignera funkcje obrotów O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 18
Rozk lad katowy produkcji i rozpadu (na czastki bezspinowe) mezonu wekt. w jawnej postaci W (cosθ, φ, Φ) = W (cosθ, φ, Φ) unpolar. ± W (cosθ, φ, Φ) long. polar. = 3 4π {{ 1 (1 r4 ) + 1 (3 r4 1) cos θ Re r 4 sinθ cosφ r ( 1 4 1 sin θ cosφ ɛ cosφ r11 1 sin θ + r 1 cos θ ) Re r 1 sinθ cosφ r1 1 1 sin θ cosφ ( ) ɛ sinφ Im r sinθ sinφ + Im r 1 1 sin θ sinφ + ( ɛ (1 + ɛ ) cosφ r11 5 sin θ + r 5 cos θ ) Re r 5 sinθ cosφ r5 1 1 sin θ cosφ + ( ) ɛ (1 + ɛ ) sinφ Im r 6 sinθ sinφ + Im r6 1 1 sin θ sinφ } (unpolar.) ± P b { ( ) 1 ɛ Im r 3 sinθ sinφ + Im r1 3 1 sin θ sinφ + ɛ (1 ( ɛ) (1 + δ/(1 + ɛ)) ) [ cosφ Im r 7 sinθ sinφ + Im r7 1 1 sin θ sinφ + sinφ ( r11 8 sin θ + r 8 cos θ ) Re r 8 sinθ cosφ r8 1 1 sin θ cosφ ] } (long. polar.) } 3 niezależne SDME rik 4 i rα ik : 15 (+8) dostepnych z wi azk a niespolar. (spolar.) P b polaryzacja wi azki O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 19
Hipoteza zachowania skr etności w kanale s ang.: s-channel helitity conservation SCHC mezon wekt. zachowuje skretność fotonu-rodzica, zdefiniowana w kanale s: γ L = V L γ T γ L = V T = V T γ T = V L Jeśli SCHC obowiazuje to tylko 5 SDME r 4/α ik, 3 z nich niezależne: r 4, Im r 1 1 = r1 1 1, Im r6 = Re r5 Cel badań: reakcja EVMP inicjowana przez fotony γ T and γ L badanie wzgl ednych wk ladów w zależności od zmiennych kinemat. testowanie samej hipotezy SCHC O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s.
COMPASS: 1-wym. rozk lady katowe W (cos θ), W (φ), W (Φ), W (ψ).1 < Q <.5 < Q <.3 < Q <.6 < Q <. < Q cos θ:.1 < Q <.5 cos θ:.5 < Q <.3 cos θ:.3 < Q <.6 cos θ:.6 < Q <. cos θ:. < Q <. cos θ.8.7.6.5.4.3..1-1 -.5.5 1 cos θ.8.7.6.5.4.3..1-1 -.5.5 1 cos θ.7.6.5.4.3..1-1 -.5.5 1 cos θ.6.5.4.3..1-1 -.5.5 1 cos θ 1.8.6.4. -1 -.5.5 1 cos θ r 4 φ.3.5..15 φ:.1 < Q <.5.3.5..15 φ:.5 < Q <.3.5.15 φ:.3 < Q.3. <.6.5.15 φ:.6 < Q.3. <..5.15 φ:. < Q.3. <. r 4 1 1,.1.5.1.5.1.5.1.5.1.5 Im r 3 1 1 4 6 φ 4 6 φ 4 6 φ 4 6 φ 4 6 φ Φ:.1 < Q <.5 Φ:.5 < Q <.3 Φ:.3 < Q <.6 Φ:.6 < Q <. Φ:. < Q <..3.3.3.3.3.5.5.5.5.5 Φ..15..15..15..15..15.1.1.1.1.1.5.5.5.5.5 4 6 Φ 4 6 Φ 4 6 Φ 4 6 Φ 4 6 Φ ψ:.1 < Q.3 <.5 ψ:.5 < Q.3 <.3 ψ:.3 < Q.3 <.6 ψ:.6 < Q.3 <. ψ:. < Q.3 <..5.5.5.5.5 ψ..15.1..15.1..15.1..15.1..15.1 r 1 1 1.5.5.5.5.5 4 6 Ψ 4 6 Ψ 4 6 Ψ 4 6 Ψ 4 6 Ψ.5.13.4 1. 3.3 Q [GeV ] 36 k 93 k 56 k 35 k 6 k liczba przyp. Ca lkowita liczba przyp.: 7 k O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 1
COMPASS: element r 4 spinowej macierzy g estości mezonu ρ.9.8.7.6.5.4.3..1 COMPASS PRELIMINARY ZEUS W = 55/8 GeV H1 W = 7 GeV E665 W = 18 GeV r 4 W = GeV - W (cos θ) = 3 4 r 4 = T 1 + ɛ T N T (1 + ɛ R) -1 1 Q (GeV/c) [ (1 r 4 ) + (3 r4 1) cos θ ], N T = T 11 + T 11 + T 1 σ T O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s.
COMPASS: wyznaczenie stosunku R = σ L /σ T 4 Jeśli obowiazuje SCHC to R = r 4 ɛ (1 r 4 ) 3.5 3 COMPASS PRELIMINARY ZEUS H1 E665.5 1.5 1.5 -.5 - R = σ σ L T -1 1 Q (GeV/c) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 3
COMPASS: element r1 1 1 spinowej macierzy g estości mezonu ρ.6.5 r1-1 1.4.3..1 COMPASS PRELIMINARY ZEUS H1 E665 - -1 1 Q (GeV/c) Jeśli obowiazuje SCHC i w kanale t wymieniany jest obiekt o naturalnej parzystości P to W (ψ) = 1 π (1 + ɛ r1 1 1 cos ψ) Zachodzi też zwiazek r 1 1 1 = 1 (1 r4 ) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 4
COMPASS: elementy r1 4 1 i Im r3 1 1 spinowej mac. g estości mezonu ρ.15.1.5 -.5 -.1 -.15 - W (φ) = 1 π COMPASS PRELIMINARY ZEUS H1 E665-1 ( 1 r 4 1 1 cosφ + P b r1 4-1 1 Q (GeV/c) 1 ɛ Im r 3 1 1 sinφ ) Jeśli obowiazuje SCHC to r1 1 4 = i Im r3 1 1 = Lamanie SCHC dla SDME r 4 1 1 zaobserwowane w COMPASS-ie..4.3..1 - -.1 -. -.3 -.4 - COMPASS PRELIMINARY E665-1 3 Im r1-1 1 Q (GeV/c) Im r1 1 3 dostepny tylko za pomoc a wiazki spolaryzowanej. O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 5
Definicja: Asymetria podwójnie spinowa A ρ 1 A ρ 1 = σ 1/ σ 3/ σ 1/ + σ 3/ σ σ(γ N ρ N) q q oś kwantyzacji 1/ s γ s N lub s γ s N 3/ s γ s N lub s γ s N Możliwe źród la: wymiana trajektorii a 1 (16) w kanale t interferencja amplitud z wymiana w kanale t reggeonów z naturalna i nienaturalna parzystościa P trajektorie z naturalna P : ρ, ω, f, a (13), IP trajektorie z nienaturalna P : π, a 1 (16) wymiana pomeronu: IP nieperturbacyjny (,,mi ekki ): A ρ 1 IP pqcd (,,twardy ): możliwa A ρ 1 O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 6
Troche fenomenologii dotyczacej asymetrii A ρ 1 Istnieja 3 klasy modeli: model oparty na GVMD: H. Fraas (1976) podstawowa idea: wymiana reggeonów i,,tradycyjnego pomeronu w kanale t wiaże asymetrie A ρ 1 z asymetria inkluzywna A 1 : A ρ 1 A 1 stosowalny od Q do Q GeV modele oparte na pqcd: M.G. Ryskin (1999) ; S.W. Go loskokow i P. Kroll (5); inni wymiana pary perturbacyjnych gluonów w kanale t (model perturb. pomeronu) wymiana par q q w kanale t (model perturb. reggeonów) tylko w zawieraja zależne od spinu GPDs: G, q i q (kwarki tylko w ) wiaż a G, q i q z A ρ 1 obowiazuj a w obszarze stosowalności pqcd do reakcji EVMP: Q 4 GeV model l acz acy teorie Regge i idee pqcd: S.I. Manajenkow (1999) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 7
Asymetrie podwójnie spinowe (pod lużne) dla ekskl. produkcji ρ [1] Asymetria mierzona dla liczb przypadków (N ) oddz. mion nukleon µn µ Nρ : ( ) A meas = 1 N u + N++ d LL N+ u + N ++ d N ++ u N + d N++ u + N d Asymetria dla przekrojów czynnych mion nukleon σ(µn µ Nρ ) : A LL (µn µ Nρ ) = σ(µn) σ(µn) σ(µn) + σ(µn) = 1 f 1P b 1P t A meas LL + Asymetria dla przekrojów czynnych foton nukleon σ(γ N ρ N) : A 1 (γ N ρ N) 1 D A LL (µn µ Nρ ) gdzie: +, +, polaryzacje wiazki (sta la) i tarczy (odwracana),, kierunki spinów mionu i nukleonu P b, P t polaryzacje wiazki i tarczy D czynnik depolaryzacji (ang. depolarization factor) f czynnik rozcieńczenia (ang. dilution factor) O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 8
Eksperymentalna metoda wyznaczenia A ρ 1 Dla minimalizacji efektów systematycznych zastosowano: metod e go rz edu z wagami: każdemu przypadkowi przypisuje si e wag e w = fdp b konstruuje si e równanie go rz edu na A ρ 1 : a(a ρ 1 ) + ba ρ 1 + c = gdzie wspó lczynniki a, b, c sa funkcjami wag w, P t i akceptacji cel tarczy a u, a d, a u, a d rozwiazanie fizyczne na A ρ 1 jest jednym z uzyskanych (-gie jest odrzucane): konsekutywne grupowanie danych A ρ 1 = ( b ± b 4ac) / a u d u d u d u d u d u d u d N konsekutywnych,,paczek danych time A ρ 1 = σ Ā ΣN i=1 Aρ 1,i /σ A,i O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 9
COMPASS: Czynnik depolaryzacji dla ekskluzywnej produkcji ρ R.5 1.5 1 COMPASS E665 R = a (Q ) a 1 a =.66 ±.5 a 1 =.61 ±.9 D.8.7.6.5.4.3 Exclusive ρ sample COMPASS + 3 data.5 - -1 1 Q [GeV ]..1-3 - -1 1 Q [GeV ] D(y, Q ) = y [ (1 + γ y/) ( y) y m µ /Q ] y (1 m µ /Q ) (1 + γ ) + (1 + R) (1 y γ y /4) γ = Q /ν O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 3
COMPASS: Czynnik rozcieńczenia dla ekskluzywnej produkcji ρ ) α (Q Definicja: f = n D n D + Σ A n A ( σ A / σ D ) n D, n A liczby nukleonów w deuteronie i jadrze o liczbie masowej A w tarczy σ D, σ A przekrój czynny na nukleon na reakcje ekskluzywnej niekoherentnej produkcji ρ na deuteronie i jadrze A Do wyznaczenia A ρ 1 używana jest wielkość f = C 1 f, gdzie czynnik C 1 uwzglednia fakt, że sa spolaryzowane deuterony w jadrze 6 LiD. f jest liczony dla każdego przypadku 1.1 1.9.8.7.6 photoproduction E665 NMC.5 4 6 8 1 14 Q [GeV ] σ A = σ p A α(q ) 1 f.4.39.38.37.36.35.34.33.3.31.3 Exclusive ρ -3 - sample COMPASS + 3 data -1 1 Q [GeV O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 31 ]
COMPASS: asymetria A ρ 1 dla ekskluzywnej produkcji ρ ρ A 1. - -. -.4 -.6 -.8 preliminary COMPASS + 3 data -3 - Liczba przypadków:.44 M B l edy: kreski stat., pasmo syst. -1 1 Q [GeV ] Przedzia l Q 1 3 4 5 6 7 8 Q [GeV ].17.36.7.16.35.69 1.7 8. x Bj.17.36.71.16.37.73..94 ν [GeV] 57.7 61.3 6.7 6.6 59.4 6. 56.7 54.1 O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 3
Porównanie wyników COMPASS-a i HERMES-a dla A ρ (d) 1 ρ A 1. - -. -.4 -.6 -.8 preliminary COMPASS + 3 data HERMES quasi-photoprod. data (d) HERMES electroprod. data (d) -3 - -1 1 Q [GeV ] ρ A 1.3..1 COMPASS + 3 data HERMES quasi-photoprod. data (d) HERMES electroprod. data (d) -.1 -. -.3 preliminary -4-3 - -1 x Bj B l edy COMPASS-a: stat. (wewn.), kwadratowa suma stat. i syst. (zewn.) B l edy HERMES-a: kwadratowa suma stat. i syst. O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 33
HERMES wyniki dla A ρ 1 na tarczach protonowej i deuteronowej Opublikowane w Eur. Phys. J. C 9 (3) 171. ρ A 1 ρ A 1 1.8.6.4. -. -.4.8.6.4. -. -.4 proton -- quasi-photoprod. proton -- electroprod. deuteron -- quasi-photoprod. deuteron -- electroprod..5 1 1.5.5 3 Q [GeV 1 proton -- quasi-photoprod. proton -- electroprod. deuteron -- quasi-photoprod. deuteron -- electroprod...4.6.8.1.1 B l edy: kwadratowa suma stat. i syst. ] x Bj O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 34
Podsumowanie Obie analizy: bardzo precyzyjne pomiary obserwabli spinowych dla EVMP w szerokim zakresie kinemat. rozszerzenie pokrywanego zakresu w Q i x Bj o 1 dekady w dó l w porównaniu z innymi eksperymentami Asymetria A ρ 1 dla ekskluzywnej produkcji mezonu ρ : uzyskano wyniki fizyczne na pe lnej próbce danych z lat i 3 w ca lym przebadanym zakresie Q i x Bj asymetria A ρ 1 jest zgodna z zerem niewielki wk lad trajektorii z nienaturalna parzystościa P do amplitud prod. ρ planowane w l aczenie do analizy danych z r. 4 ok. -krotne zwiekszenie liczebnośc próbki w stosunku do danych 3 Istotne zwi ekszenie precyzji w obszarze Q 4 GeV (pomiar G?) Elementy spinowej macierzy g estości mezonu ρ : wyniki dla 4 SDME i stosunku R zgodne z wynikami innych eskperymentów odst epstwo SDME r 4 1 1 od s labe lamanie SCHC (zgodne z wynikiem ZEUS-a) podobna analiza na danych z 3 r. w toku (planowane również w l aczenie danych z r. 4) planowane wyznaczenie 3 (pe lnego zestawu) elementów SDM O.A. Grajek, Seminarium FWE 19.5.6, s. 35