I N F O R M A C J A dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania przetworów owocowo-warzywnych z segmentu luksusowe Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w II kwartale 2011 r., w ramach realizacji programu DIH-81-6 (1)/11/AgŁ, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeprowadził kontrole w 3 placówkach handlowych prowadzących sprzedaż m.in. przetworów owocowych i warzywnych z segmentu luksusowe. Celem przeprowadzonych kontroli było ocena jakości handlowej przetworów owocowych i warzywnych z segmentu luksusowe w stosunku do obowiązujących przepisów oraz deklaracji producentów zamieszczonych w oznakowaniu, a także przestrzegania zasad obrotu tymi produktami. Nieprawidłowości stwierdzono we wszystkich placówkach objętych kontrolą. Łącznie ocenie poddano 16 partii przetworów owocowych i warzywnych wartości 1480 zł tj. 15 partii przetworów owocowych wartości 1435 zł, tj.: 6 partii dżemów (produkty rolnictwa ekologicznego) wartości 327 zł, 2 partie marmolady wartości 168 zł, 6 partii konfitur wartości 786 zł (w tym 1 partia będąca produktem rolnictwa ekologicznego wartości 54 zł), 1 partię śliwek w occie wartości 154 zł, 1 partię przetworów warzywnych (piklowane dzikie ogórki) wartości 45 zł. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano 9 partii przetworów owocowych i warzywnych łącznej wartości 540 zł (56,3% partii badanych). Wśród kwestionowanych produktów znajdowało się: 6 partii dżemów (produkty rolnictwa ekologicznego) wartości 327 zł, 2 partie marmolady wartości 168 zł, 1 partia piklowanych dzikich ogórków wartości 45 zł. 1. JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów, sprawdzono laboratoryjnie 6 partii przetworów owocowych wartości 588 zł. Kontrolą objęto: 2 partie dżemów (produkty rolnictwa ekologicznego) wartości 160 zł, 2 partie marmolady wartości 168 zł, 2 partii konfitur wartości 260 zł.
2 W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 2 partie przetworów owocowych łącznej wartości 168 zł (33,3% partii badanych) tj. marmoladkę z wiśni o masie 180 g i marmoladkę z malin o masie 180 g. Stwierdzone wady jakościowe to: niewłaściwe cechy fizyczno chemiczne - obecność substancji konserwujących w 2 partiach marmoladek tj.: w marmoladce z wiśni stwierdzono obecność kwasu sorbowego i jego soli w ilości 391,9 mg/kg ± 23,5 oraz kwasu benzoesowego i jego soli w ilości 51,5 mg/kg ± 3,1, podczas gdy producent na opakowaniu jednostkowym deklarował ją jako produkt bez konserwantów, w marmoladce z malin stwierdzono obecność kwasu sorbowego i jego soli w ilości 85,5 mg/kg ± 5,1, a w zamieszczonym na opakowaniu jednostkowym składzie producent nie deklarował obecności substancji konserwujących. Nie stwierdzono niewłaściwych cech organoleptycznych badanych wyrobów. W wyniku przeprowadzonych badań (poza 2 partiami w/w marmoladek) stwierdzono, że substancje dodatkowe (słodzące, konserwujące, zagęszczające) stosowane były zgodnie z ich funkcjami technologicznymi, w ilościach i na warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. nr 232, poz. 1525). Ponadto dokonane w trakcie kontroli oględziny opakowań jednostkowych pozostałych partii produktów nie wykazały w składach niedozwolonych substancji dodatkowych. W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości jakościowych do producenta zakwestionowanych wyrobów skierowano wystąpienie pokontrolne oraz powiadomiono właściwy terenowo Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych. W udzielonej odpowiedzi producent poinformował, że ponosi całkowitą odpowiedzialność za obecność substancji konserwujących w marmoladkach oraz zadeklarował wzmożenie nadzoru nad procesem produkcji i właściwym doborem surowca. Ponadto wydano decyzję nakazującą firmie wycofanie z obrotu całej partii zafałszowanej marmoladki z wiśni oraz zafałszowanej marmoladki z malin. W odpowiedzi spółka poinformowała, że w związku ze stwierdzeniem w badanych marmoladkach obecności konserwantów podjęła decyzję o wycofaniu z obrotu wszystkich przetworów owocowych ww. producenta, a do sprzedaży w podległych placówkach handlowych dopuszczone są wyłącznie przetwory owocowe przebadane laboratoryjnie na obecność kwasu benzoesowego i kwasu sorbowego i ich soli. Informację o wydanej decyzji podano do publicznej wiadomości. Wobec spólki, która wprowadziła do obrotu handlowego zafałszowane marmoladki zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (sprawa w toku).
3 2. OZNAKOWANIE Prawidłowość oznakowania opakowań jednostkowych sprawdzono dla 15 partii przetworów owocowych i warzywnych wartości 1421 zł. W wyniku dokonanych oględzin opakowań jednostkowych objętych kontrolą przetworów zakwestionowano 6 partii łącznej wartości 313 zł (40 % partii badanych). Kwestionowane przetwory to: 5 partii przetworów owocowych - dżemów - produktów rolnictwa ekologicznego wartości 268 zł, 1 partia przetworów warzywnych - piklowanych dzikich ogórków wartości 45 zł. Powyższe produkty kwestionowano z uwagi na: brak pełnych danych identyfikujących producenta lub importera (formy prawnej) - 6 partii wartości 313 zł, brak wyrażenia najlepiej spożyć przed przed cyfrową datą minimalnej trwałości - 3 partie wartości 176 zł), brak informacji o zasadniczej funkcji technologicznej, jaką pełniła pektyna w dżemie pigwowym bez cukru z syropem z agawy - 1 partia wartości 98 zł, podanie w składzie zawartości innych owoców niż wskazane w nazwie wyrobu - 1 partia wartości 98 zł (w składzie surowcowym dżemu pigwowego bez cukru z syropem z agawy podano śliwki 70%), Wobec 1 przedsiębiorcy, który wprowadził do obrotu handlowego dżemy ekologiczne nieodpowiadające jakości handlowej zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (sprawa w toku). Do producentów niewłaściwie oznakowanych przetworów skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskiem o dostosowanie oznaczeń do obowiązujących przepisów. W odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne firmy oświadczyły, że dostosowały oznakowanie do obowiązujących przepisów, a stwierdzone w obrocie przetwory pochodziły z wcześniejszych dostaw. 3. PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Daty minimalnej trwałości towarów sprawdzano we wszystkich placówkach, w których badaniem objęto 16 partii przetworów owocowych i warzywnych wartości 1480 zł. Zakwestionowano 1 partię przetworu owocowego - dżemu ekologicznego z dzikiej róży wartości 59 zł (5 dni po upływie daty minimalnej trwałości).
4 4. ZAWARTOŚĆ NETTO W zakresie zgodności rzeczywistej zawartości netto z deklarowaną przez producentów na opakowaniach jednostkowych, oceniono 14 opakowań pochodzących z 6 partii przetworów owocowych wartości 588 zł i nie stwierdzono nieprawidłowości. 5. WARUNKI PRZECHOWYWANIA We wszystkich kontrolowanych placówkach handlowych sprawdzono warunki oraz sposób przechowywania przetworów owocowych i warzywnych. Ogółem ocenie poddano 15 partii wartości 1421 zł. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono. 6. ORZECZENIA LEKARSKIE Kontrolującym okazano aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych. 7. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANEGO PRZEDSIĘBIORCY W 3 placówkach objętych kontrolą działalność gospodarcza prowadzona była zgodnie z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestru sądowego. INNE USTALENIA we wszystkich objętych kontrolą placówkach dokonano zakupu produktów i nie stwierdzono nieprawidłowości, w 3 sklepach sprawdzono prawidłowość oznakowania produktów cenami. Nieprawidłowości stwierdzono w 2 placówkach (67 % objętych kontrolą) i polegały one na: braku wywieszek cenowych oraz braku cen jednostkowych, braku oznaczenia produktów ceną w sposób bezpośredni na opakowaniu, w 1 placówce w obrocie handlowym znajdowało się 14 partii towarów przeterminowanych wartości 293 zł (przyprawy, wyroby cukiernicze, koncentraty spożywcze, wyroby garmażeryjne, przetwory zbożowe), w 1 placówce posługiwano się wagą elektroniczną oznaczona nieaktualną cechą legalizacji, w 1 placówce stwierdzono niewłaściwe warunki przechowywania 10 partii pieczywa wartości 380zł pieczywo oferowano do sprzedaży bez zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem. WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 2 przypadkach nałożono mandaty karne na łączną kwotę 400 zł, w związku z popełnieniem wykroczeń z art.111 2 KW, art.100 ust.1 pkt.1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, art. 137 1 KW, art.136 2 KW oraz art. 26 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo o miarach,
5 wydano 1 decyzję nakazującą wycofanie z obrotu w całej sieci 2 partii zafałszowanych marmoladek, wydano 2 decyzje w toku kontroli: nakazującą wycofanie ze sprzedaży 2 partii zafałszowanych marmoladek wartości 168 zł, zarządzającą wycofanie z obrotu 15 partii towarów wartości 352 zł po upływie terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości oraz usunięcie nieprawidłowości poprzez poddanie prawnej kontroli metrologicznej przyrządu pomiarowego; w 3 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości dotyczących uwidaczniania cen i niewłaściwego przechowywania pieczywa, przesłano: 4 wystąpienia pokontrolne do producentów kwestionowanych wyrobów, 4 informacje do właściwych terenowo Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych, w 2 przypadkach zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego przetworów owocowych z oznakami zafałszowania oraz niewłaściwie oznakowanych (art. 40a ust. 1 pkt 3 i art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych).