Sylabus przedmiotu. Zakład Dietetyki Klinicznej

Podobne dokumenty
Sylabus przedmiotu: Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis.

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty)

KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ

Metody realizacji i weryfikacji efektów kształcenia (jedna forma zaliczenia może obejmować materiał z kilku wykładów-proszę wówczas połączyć komórki)

Podstawy żywienia człowieka, kierunek: nauki o rodzinie; III rok; studia stacjonarne I stopnia

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy dietetyki KOD WF/II/st/19

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek - Pielęgniarstwo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Dietetyka w fizjoterapii. mgr E. Potentas. 2 ECTS F-2-P-DF-14 Forma studiów /liczba godzin studia /liczba punktów ECTS:

Sylabus z modułu. [24A] Dietetyka. Poznanie podstawowych składników zbilansowanej diety, określenie zasad zdrowego żywienia i odżywiania.

SYLABUS na rok 2013/2014

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. stacjonarne. I stopnia. Aleksandra Zyska. ogólnoakademicki. kierunkowy WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Pielęgniarstwo Studia I stopnia stacjonarne I (stacjonarne) II (stacjonarne)

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Nazwa modułu: Podstawy żywienia człowieka Cykl: np.2018/2021 r.a.: np.

Sylabus przedmiotu: Ustawodawstwo zawodowe położnej Wymogi europejskie

Fizjologia żywienia człowieka

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty)

ECTS (pkt.) Tryb zaliczenia przedmiotu Kod przedmiotu

Sylabus Prawo farmaceutyczne

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Nazwa modułu: Podstawy Żywienia Człowieka cykl: 2017/2020, r.a: 2017/2018

Wzór sylabusa przedmiotu

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne. jednolite magisterskie * I stopnia x II stopnia. Poziom studiów

Przedmiot: DIETETYKA. I. Informacje ogólne. Jednostka organizacyjna

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Nazwa modułu: Podstawy Żywienia Człowieka cykl: 2018/2019, r.a: 2018/2019

Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu. Pielęgniarstwo Studia I stopnia Profil praktyczny Studia stacjonarne. Biofizyka. zimowy.

Rozklad zajęć dla studentów I roku studiów drugiego stopnia (stacjonarne i wieczorowe) O. F. - semestr letni w r. ak.2018/2019

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty)

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne. jednolite magisterskie * I stopnia x II stopnia. Poziom studiów

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

Sylabus - FARMAKOKINETYKA

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Żywienie dzieci i młodzieży Cykl:2015/2018 r.a. 2017/2018. Rok 3, semestr II

Analityka medyczna Jednolite magisterskie. Język angielski. Zimowy i letni. Podstawowy. Mgr Jolanta Budzyńska. Nie. Mgr Jolanta Budzyńska

Żywienie człowieka. Nauk o Zdrowiu. Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Zdrowie Publiczne Studia II stopnia Stacjonarne

[8ZSP/KII] Dietetyka

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS. Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego

Sylabus przedmiotu: Finansowanie w ochronie zdrowia

Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS

SYLABUS na rok 2015/2016

Żywienie i suplementacja w sporcie Kod przedmiotu

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty)

Realizowane kierunkowe i przedmiotowe efekty kształcenia (symbole zaplanowanych efektów kształcenia zgodne z umieszczonymi w sylabusie)

[8ZSTZS/KII] Dietetyka

I n f or ma cje og ól ne. II rok/ semestr IV. 2 wykłady 12godz. / ćwiczenia 8godz./ zajęcia praktyczne 10godz. - zaliczenie na ocenę:

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty)

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. Prof. Krzysztof Owczarek. III rok. zimowy + letni.

Język angielski. Analityka medyczna Jednolite magisterskie. Język angielski. Zimowy i letni. Podstawowy. Mgr Jolanta Budzyńska.

KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS. Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego

8ZSKME/KII] Dietetyka

Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia II WYDZIAŁ LEKARSKI. Rok: IV.

W - 10 C- 15 L- 0 P- 0 Ps- 0 GBUN 5

Wzór sylabusa przedmiotu

Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. Sylabus. Wydział Nauki o Zdrowiu

Żywność prozdrowotna i ekologiczna, kierunek: Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze; I rok; studia stacjonarne II stopnia

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY WYDZIAŁ FARMACJI Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ

Realizowane kierunkowe i przedmiotowe efekty kształcenia (symbole zaplanowanych efektów kształcenia zgodne z umieszczonymi w sylabusie)

Wzór sylabusa przedmiotu

dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska, mgr Agnieszka Wendołowicz

Sylabus - Identyfikacja Związków Organicznych

Wydział Farmaceutyczny

Medycyna stylu życia

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Język angielski. Analityka medyczna Jednolite magisterskie. Język angielski. Zimowy i letni. Podstawowy. Mgr Jolanta Budzyńska Mgr Magdalena Dycha

Zastosowania matematyki w analityce medycznej

Sylabus- Farmacja praktyczna w aptece

Znajomość podstaw anatomii, fizjologii i patologii

KARTA PRZEDMIOTU. 1. Nazwa przedmiotu HIGIENA Z ELEMENTAMI DIETETYKI. 2. Numer kodowy BIO03c. 3. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski

Propedeutyka Chorób Wewnętrznych

1. Metryczka. Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. II Wydział Lekarski, I Wydział Lekarski, WNoZ

Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2018/2019. Psychologia kliniczna. Fizjoterapia Studia II stopnia Profil praktyczny Studia stacjonarne

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (2016/ /2019) (skrajne daty)

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW

Sylabus 2016/2017. Opis przedmiotu kształcenia. X obowiązkowy ograniczonego wyboru wolny wybór/ fakultatywny X kierunkowy podstawowy.

Realizowane kierunkowe i przedmiotowe efekty kształcenia (symbole zaplanowanych efektów kształcenia zgodne z umieszczonymi w sylabusie)

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY WYDZIAŁ FARMACJI Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ

WSHiG Karta przedmiotu/sylabus. Choroby cywilizacyjne a sztuka kulinarna. Studia niestacjonarne 0h

Metody realizacji Tematyka/treść wykładów realizacji. i weryfikacji efektów 10 wykładów po 3 h wykładu

Sylabus modułu kształcenia na studiach wyższych. Nazwa Wydziału. Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia.

Realizowane kierunkowe i przedmiotowe efekty kształcenia (symbole zaplanowanych efektów kształcenia zgodne z umieszczonymi w sylabusie)

Znajomość podstaw anatomii, fizjologii i patologii

Transkrypt:

Sylabus przedmiotu Dietetyka (Zakład Dietetyki Klinicznej) 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2017/2018 Wydział Nauki o Zdrowiu Położnictwo I stopnia, studia stacjonarne Nazwa modułu/ przedmiotu: Dietetyka Kod przedmiotu: 36770 Jednostki prowadzące kształcenie: Zakład Dietetyki Klinicznej Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): Liczba punktów ECTS: 1,0 2. Cele kształcenia dr hab. Dorota Szostak-Węgierek I II kierunkowy dr n. med. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna, dr n. med. Anna Ukleja, mgr Agnieszka Bzikowska, mgr Hanna Nagalska, mgr Zuzanna Przekop dr n. med. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna 1. Zapoznanie studenta z zasadami racjonalnego żywienia, źródłami makro- i mikroskładników w diecie oraz podstawowymi metodami oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia. 2. Zapoznanie studenta z zasadami żywienia w chorobach ginekologicznych oraz ciąży fizjologicznej i dolegliwościom z nią związanym. 3. Zapoznanie studenta z zasadami prawidłowego postępowania żywieniowego w wybranych patologiach ciąży.

4. Zapoznanie studenta z zasadami żywienia w okresie laktacji oraz niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym. 3. Wymagania wstępne 1. Student posiada wiedzę z zakresu fizjologii oraz biochemii. 2. Student posiada podstawową wiedzę z zakresu patologii ogólnej oraz zakresu czynników chorobotwórczych zewnętrznych i wewnętrznych, modyfikowalnych i niemodyfikowalnych. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol Opis Odniesienie do efektu kierunkowego (kod przedmiotu)_ (numer efektu oraz jego kategoria W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje) W 1. Wymienia źródła składników pokarmowych. Zna produkty wskazane i przeciwwskazane w różnych jednostkach chorobowych. 2. Zna podstawowe metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia u dorosłych i dzieci. 3. Zna zasady profilaktyki i żywienia w chorobach nowotworowych narządu rodnego i piersi. 4. Zna zasady żywienia i suplementacji diety kobiet w ciąży, okresie laktacji, niemowląt i dzieci. C.W 11 C.W 18 C.W 19 C.W 20 5. Zna zasady żywienia kobiet w ciąży powikłanej chorobami. 6. Definiuje i rozpoznaje problemy żywieniowe pacjentki w okresie ciąży i laktacji, a także niemowląt oraz uwzględnia je w planowaniu odpowiedniego postępowania dietetycznego. U 1. Planuje żywienie i suplementację dla kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej chorobami oraz w okresie karmienia piersią, niemowląt zdrowych i dzieci zgodnie ze współczesną wiedzą w tym zakresie. C.U 20 C.U 22 2. Oblicza indywidualne zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze na podstawie odpowiednio dobranych układów odniesienia. 3. Określa rodzaj produktów, potraw i technik kulinarnych dozwolonych i przeciwwskazanych w różnych jednostkach chorobowych w czasie

ciąży, laktacji oraz w diecie niemowląt i dzieci. 4. Określa wartość odżywczą i energetyczną diet na podstawie tabel składu i wartości odżywczej produktów i potraw. 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład - - Seminarium 20 6 Ćwiczenia - - 6. Tematy zajęć i treści kształcenia S1 Seminarium 1 Charakterystyka makroskładników pożywienia (białka, tłuszcze, węglowodany) - ich źródła i znaczenie w żywieniu osób dorosłych. Zalecenia żywieniowe i normy na składniki pokarmowe dla osób zdrowych. Treści kształcenia: T1 rola składników odżywczych w organizmie człowieka. T2 źródła pokarmowe składników odżywczych. T3 normy na składniki odżywcze dla osób zdrowych. S2 Seminarium 2 Charakterystyka mikroskładników pożywienia (witaminy, składniki mineralne) - ich źródła i znaczenie w żywieniu osób dorosłych. Zalecenia żywieniowe i normy na składniki pokarmowe dla osób zdrowych. Treści kształcenia: T4 rola mikroskładników odżywczych w organizmie człowieka. T5 źródła pokarmowe witamin i składników mineralnych. T6 normy na mikroskładniki odżywcze dla osób zdrowych. Wykładowca: mgr Zuzanna Przekop S3 Seminarium 3 - Podstawowa przemiana materii. Planowanie zapotrzebowania żywieniowego. Treści kształcenia: T7 metody oceny podstawowej i całkowitej przemiany materii. T8 bilans energetyczny organizmu. T9 - metody planowania zapotrzebowania żywieniowego. Wykładowca: mgr Hanna Wilska S4 Seminarium 4 - Podstawowe metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia. Treści kształcenia: T9 metody oceny stanu odżywienia u osób dorosłych. T10 metody oceny sposobu żywienia. S5 Seminarium 5 Klasyfikacja diet szpitalnych. Zasady racjonalnego żywienia. Treści kształcenia: T11 rodzaje diet stosowanych w szpitalach. T12 produkty wskazane i przeciwwskazane w różnych rodzajach diet. T13 planowanie diety w zależności od jednostki chorobowej. T14 zasady racjonalnego żywienia. Wykładowca: dr Anna Ukleja S6 Seminarium 6 Dieta w chorobach ginekologicznych. Treści kształcenia: T14 dieta w endometriozie. T15 profilaktyka i znaczenie składników pokarmowych w chorobie nowotworowej narządu rodnego i piersi. Wykładowca: mgr Hanna Wilska S7 Seminarium 7 Żywienie kobiet w ciąży fizjologicznej. Zasady postępowania w dolegliwościach typowych dla ciąży. Treści kształcenia: T16 zapotrzebowanie na składniki pokarmowe dla kobiety w ciąży fizjologicznej. T17 rola i źródła pokarmowe składników ważnych dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu. T18 zasady suplementacji diety kobiety w ciąży. T19 ocena stanu odżywienia kobiety ciężarnej. T20 podstawowe zasady diety w zależności od stanu odżywienia ciężarnej. S8 Seminarium 8 Żywienie w wewnątrzwątrobowej cholestazie ciężarnych (ICP). Żywienie w okresie laktacji. Treści kształcenia: T21 zasady żywienia kobiety z wewnątrzwątrobową cholestazą ciężarnych. T22 planowanie

jadłospisu dla ciężarnej z ICP. T23 zasady żywienia kobiet w okresie laktacji. T24 analiza zaleceń ekspertów dotyczących żywienia kobiet w okresie laktacji. Wykładowca: mgr Agnieszka Bzikowska S9 Seminarium 9 Żywienie niemowląt zdrowych i chorych oraz w wieku poniemowlęcym. Treści kształcenia: T25 zasady karmienia i żywienia niemowląt zdrowych i chorych T26 aktualny schemat żywienia niemowląt T27 podstawowe metody oceny stanu odżywienia u dzieci T28 zasady żywienia dzieci w wieku poniemowlęcym. S10 Seminarium 10 Analiza przypadku. Zaliczenie przedmiotu. T29 planowanie żywienia dla kobiety w ciąży lub okresie laktacji. 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Przedmiotowy efekt kształcenia Formy prowadzonych zajęć Treści kształcenia Sposoby weryfikacji efektu kształcenia W, U Seminarium T1-T29 Zaliczenie teoretyczne Pkt 8a 8. Kryteria oceniania a) Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie z zakresu wiedzy test z jedną prawidłową odpowiedzią. Kryteria oceniania (% możliwych do zdobycia punktów): 65 71,9% - dostateczny (3,0) 72 78,9% - dość dobry (3,5) 79 85,9% - dobry (4,0) 86 92,9% - ponad dobry (4,5) 93 100% - bardzo dobry (5,0) Kryterium zaliczenia 9. Literatura Książki: 1. Gawęcki J.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, PWN, Warszawa 2016. 2. Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej nowelizacja. IŻŻ, 2012. 3. Grzymisławski M., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wyd PWN, Warszawa 2010. 4. Jarosz M. Praktyczny podręcznik dietetyki. Wyd. IŻŻ, Warszawa 2010. 5. Ciborowska H., Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, W-wa 2007. 6. Dzieniszewski J., Szponar L., Szczygieł B., Socha J.: Podstawy naukowe żywienia w szpitalach, IŻŻ, W-wa, 2001. 8. Gawęcki J., Mosso-Pietraszewska. Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu, PWN, W-wa 2004. 7. Peckenpaugh N.J.: Podstawy żywienia i dietoterapia (Gajewska D., red. Wydania polskiego). Elselvier Urban & Partner, Wrocław 2011. 8. Szostak Węgierek D., Cichocka A.: Żywienie kobiet w ciąży. PZWL, Warszawa 2005. 9. Wielgoś M. (red.): Biblioteka ginekologa praktyka vol. 9: Żywienie kobiet w ciąży. VIA MEDICA, Gdańska 2013. 10. Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w wewnątrzwątrobowej cholestazie ciężarnych, Ginekologia Polska, 2012; 83, 713-717. Czasopisma: 1. Położna. Nauka i Praktyka. 2. Ginekologia Polska.3. Standardy Medyczne. Pediatria. 10. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład - - Seminarium 20 0,7 Ćwiczenia - -

11. Informacje dodatkowe Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do zajęć 1 0,1 Przygotowanie do zaliczeń 9 0,2 Inne (jakie?) Razem 1,0 Zajęcia odbywają się w Zakładzie Dietetyki Klinicznej, ul. Ciołka 27, 01-445 Warszawa, tel. 22 57 20 931, według planu umieszczonego na stronie internetowej Zakładu: http://www.zdk.wum.edu.pl i/lub na tablicy ogłoszeń dla danego roku studiów. Przy Zakładzie Dietetyki Klinicznej działa Studenckie Koło Naukowe Dietetyków. Kontakt do osoby odpowiedzialnej za przedmiot: Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna, p. 54 w Zakładzie Żywienia Człowieka, e-mail: aneta.czerwonogrodzka@wum.edu.pl