Zespół Szkół w Kobiernicach RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w roku szkolnym 2014/2015 Opracowanie Bogusława Mizera Dagmara Tlałka kwiecień 2015
1. Obszar ewaluacji Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 2. Cel ewaluacji 1) Określenie, czy w szkole diagnozuje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów 2) Określenie, w jaki sposób wykorzystuje się wyniki diagnoz 3) Określenie, czy nauczyciele realizują zalecenia PPP zawarte w opiniach i orzeczeniach 4) Określenie działań szkoły, uwzględniających indywidualizację procesu edukacyjnego uczniów 5) Określenie, w jakim stopniu działania podejmowane przez szkołę spełniają oczekiwania uczniów 6) Określenie, w jakim stopniu działania podejmowane przez szkołę spełniają oczekiwania rodziców 3. Metody badań 1) ankieta wśród nauczycieli 21 osób 2) ankieta wśród uczniów 114 (53 SP, 61 PG) 3) ankieta wśród rodziców 94 osoby 4) analiza dokumentów szkolnych 4. Wyniki badań NAUCZYCIELE 1) Wszyscy nauczyciele dokonują diagnozy potrzeb rozwojowych i edukacyjnych swoich uczniów. Jeżeli chodzi o rozeznanie potrzeb edukacyjnych opierają się głównie na sprawdzianach (16/21), testach (14/21), analizie wytworów pracy twórczej (12/21). W ustaleniu potrzeb rozwojowych ale również edukacyjnych konsultują się z innymi nauczycielami (17/21), prowadzą rozmowy z rodzicami (12/21), oraz pracownikami PPP (4/21). Nauczyciele prowadzą wnikliwe obserwacje zachowań uczniów w szkole (15/21), rozmawiają z dziećmi, dzięki czemu mogą analizować ich potrzeby rozwojowe i edukacyjne. 2) Przeprowadzone diagnozy pozwalają na: - właściwy dobór form i metod pracy z uczniami na lekcjach i zajęciach dodatkowych, - formułowanie zadań na sprawdzianach stosownie do możliwości dziecka, - różnicowanie oferty zajęć dodatkowych dla uczniów zdolnych i wymagających wsparcia, - motywowanie uczniów zdolnych do udziału w konkursach, przedstawieniach, zawodach, - wyłonienie grup językowych o różnych poziomach, - wskazywanie rodzicom kierunków współpracy ze szkołą i pracy w domu, - wskazanie rodzicom potrzeby przeprowadzenia dodatkowych badań, - zaplanowanie sposobu porozumiewania się z dzieckiem. 3) Wszyscy nauczyciele zapoznali się z opiniami i orzeczeniami PPP dotyczącymi swoich uczniów. Uznają to za konieczność w zaplanowaniu pracy z takimi osobami. Są bowiem cennym źródłem wiedzy na temat potrzeb dziecka. Zawsze lub często realizują zawarte tam zalecenia na swoich zajęciach. 4) W szkole podejmuje się bardzo wiele działań, gdzie uwzględnia się indywidualizację procesu edukacyjnego uczniów. Nauczyciele wskazują tu między innymi: - stosowanie ocen za zaangażowanie i chęć podejmowania dodatkowego wysiłku, - otrzymanie indeksu Mój Sukces - stosowanie nagród za osiągnięcia, - umieszczenie informacji na stronie internetowej szkoły, - umożliwienie prezentowania swoich możliwości podczas imprez, uroczystości, spotkań, apeli, - stosowanie dodatkowych ocen za udział w konkursach, - umożliwienie poprawy oceny, - zachęcanie uczniów do aktywnego udziału w organizacji lekcji,
- przygotowywanie i udział w konkursach o charakterze ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym i międzyszkolnym, - stosowanie pochwały na spotkaniach wychowawcy z rodzicami, - stosowanie pochwały na forum szkoły, - stosowanie pochwały na forum klasy, - różnicowanie poziomu trudności zadań domowych, - różnicowanie poziomu trudności zadań na klasówkach, sprawdzianach, kartkówkach, - wystawy prac plastycznych na gazetkach, - indywidualne motywowanie do pracy. Ponadto nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami o różnych potrzebach przez różnicowanie treści nauczania i tempa pracy, tworzenie zadań dwupoziomowych (łatwiejszych i trudniejszych), stosowanie materiałów odwołujących się do wielu zmysłów, omawianiu postępów uczniów ze wskazaniem na mocne i słabe strony. Dla uczniów zainteresowanych przedmiotem, o większych możliwościach intelektualnych proponują: dodatkowe zadania skupiające się na ich zainteresowaniach, udział w konkursach, zawodach, udział w zajęciach dodatkowych. W ten sposób mobilizują do rozwijania zainteresowań, podjęcia dodatkowego wysiłku. Nauczyciele stosują metody aktywizujące aby urozmaicić sposób przekazywania wiedzy. Stosują również metodę problemową, dzięki czemu ujawniają się różne talenty twórcze. Dla uczniów słabszych uczący przygotowują łatwiejsze zestawy zadań aby mogli wykazać się podstawowymi umiejętnościami. Organizują pracę w grupach aby włączyć ich do pracy zespołowej. Delikatnie kontrolują ich pracę na lekcji, czy tempo pracy jest w zasięgu ich możliwości. Pomagają w razie większych trudności. Zachęcają do aktywności na lekcji przez pochwały i dodatkowe oceny za poprawnie wykonane zadania. Starają się dowartościowywać słabszych uczniów angażując ich np. w przygotowanie doświadczeń. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami mają często wydłużony czas pracy. Wszyscy nauczyciele analizują efekty podejmowanych działań. W obszarze edukacyjnym jest to stosowanie testów na rozpoczęcie nauki w danej klasie i po jej zakończeniu, diagnozy samodzielnie przygotowane lub z wydawnictw np. Sesje z plusem, tworzeniu różnych zestawień postępów uczniów, przeprowadzanie ankiet. W obszarze potrzeb rozwojowych analizowane jest zachowanie dziecka, osiąganych ocen, świadczące o motywacji do nauki. Nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne raz w semestrze przeprowadzają ocenę przydatności i skuteczności prowadzonych zajęć. W szkole podejmowane są działania przeciwdziałające szeroko rozumianej dyskryminacji. Taką tematykę podejmują wychowawcy w pracy wychowawczej. Prowadzą wspólne rozmowy na temat tolerancji, organizują zajęcia integracyjne i terapeutyczne. Angażuje się wszystkich uczniów do udziału w projektach, akcjach szkolnych bez względu na wyniki w nauce. Na zajęciach z różnych przedmiotów uczy się szacunku wobec innych religii, kultur, postaw. Organizowane są aukcje na rzecz pomocy innym krajom. Uczniowie przygotowują gazetki tematyczne Prawa człowieka, Tolerancja. Organizuje się imprezy klasowe np. Dzień Kobiet, Dzień Chłopca. Stanowczo i natychmiastowo reaguje się na jakiekolwiek przejawy dyskryminacji wśród uczniów. Omawia się przyczyny pojawiających się niepożądanych zachowań. UCZNIOWIE W ankietach wzięło udział 114 uczniów (53 SP i 61 PG). W pierwszej części ankiety uczniowie określali stopień zainteresowania szkoły uczniem i jego sytuacją w domu. Najczęściej wybieraną odpowiedzią było stwierdzenie: trudno powiedzieć (43%), następnie raczej tak (25%), 23 uczniów zaznaczyło odpowiedź: raczej nie lub nie (20%). Zdecydowana większość uczniów (68%) była zdania, że każdy z nich może rozwijać swoje indywidualne zainteresowania. Tylko 8 uczniów nie zgadzało się z tą opinią. Na pytanie o równym traktowaniu w szkole dziewczyn i chłopców ponad połowa ankietowanych (53%) wybrała odpowiedź: tak lub raczej tak. 41 ankietowanych, co stanowi 36%, nie było przekonanych o równym traktowaniu obu płci. Uczniowie są zdania, że nauczyciele nie biorą pod uwagę tego, skąd kto jest, kim są jego rodzice i ile ma pieniędzy (59%). 21 ankietowanych było przeciwnego zdania zakreślając odpowiedzi: raczej nie lub nie. Blisko połowa uczniów (49%) uważa, że w szkole zwraca się uwagę na ich potrzeby i zainteresowania. 30% uczniów nie ma wyrobionego zdania w tej kwestii. W szkole nauczyciele wspierają ucznia, kiedy tego potrzebuje z tą opinią zgodziła się zdecydowana większość uczniów (68%) udzielając odpowiedzi: tak lub raczej tak.
W drugiej części ankiety uczniowie odpowiadali na trzy pytania. Z uzyskanych danych wynika, że 90% uczniów jest przekonana o potrzebie zajęć dodatkowych w szkole (np. koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze), które mają na celu pogłębić wiedzę uczniów lub pomóc im w razie trudności w nauce. Największą popularnością wśród uczniów cieszą się zajęcia sportowe (46%). Równie często wybierano zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze (43%). 21 uczniów uczestniczy w różnych kołach zainteresowań, a 8 w zajęciach pedagogicznych. Uczniowie podawali również inne zajęcia, w których uczestniczą (zajęcia unijne /6/, z j. angielskiego /3/, artystyczne /3/, matematyka /2, historia /1/. 8 ankietowanych nie uczestniczy w żadnych zajęciach, co stanowi 7% ogółu. 66% ankietowanych chętnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych. Jako uzasadnienie uczestnictwa w zajęciach uczniowie najczęściej podawali możliwość rozwijania swoich zainteresowań, umiejętności, możliwość nadrobienia zaległości i uzyskania pomocy w nauce oraz miłą atmosferę. 31% biorących udział w ankiecie zdecydowanie wyraziło brak potrzeby uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych (była to w większości młodzież gimnazjalna 29 osób) uzasadniając to brakiem chęci, czasu oraz koniecznością zostania dłużej w szkole /9 uczniów stwierdziło, że zajęcia te są często przedłużane/). 4 uczniów nie odpowiedziało na to pytanie. RODZICE 1) Rodzice wskazują, że nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach i potrzebach dziecka: kilka razy do roku (78%) lub przynajmniej raz w roku (21%). Nigdy lub rzadziej niż raz w roku - taką odpowiedź zaznaczyło 5 osób. Wskazuje to ogólnie na dobrą komunikację między nauczycielami a rodzicami. Połowa, z ankietowanych rodziców dostrzega, że dziecko traktowane jest indywidualnie. 65% rodziców uważa, że wszyscy lub większość nauczycieli wierzy w możliwości ich dziecka. 3 osoby dały odpowiedź, że żaden nie wierzy. 74 % uznało, że wszyscy lub większość uczących dba o dobre relacje między dzieckiem a innymi uczniami. 83% uważa, że nauczyciele szanują jego dziecko, ale 65% uznało, że traktują wszystkich uczniów równie dobrze. 90% ankietowanych rodziców stwierdziło, że ich dziecko chętnie chodzi do szkoły, co jest dowodem na to, że czują się tu dobrze. Rodzice dostrzegają, że udział w różnorodnych zajęciach pozalekcyjnych, organizowanych przez szkołę korzystnie wpływa na rozwój ich dzieci: - rozwój zdolności 31% - sukcesy w konkursach, zawodach 18% - poprawa wyników w nauce 33% - poprawa relacji z rówieśnikami 17% - podniesienie samooceny 19% Należy zatem stwierdzić, iż zdecydowana większość rodziców uważa, że nauczyciele mają indywidualne podejście do ich dzieci. Wierzą w ich możliwości, dbają o dobre relacje między uczniami, szanują ich dzieci i traktują wszystkich równo. Rodzice otrzymują wsparcie ze strony nauczycieli odpowiadające ich potrzebom. Brak takiego wsparcia wskazano w sporadycznych przypadkach. Rodzice oceniają skuteczność działań szkoły, wpływających na rozwój uczniów w następujący sposób: 1 2 3 4 5 6 5-6 ( bardzo dobrze, celująco) - 61%, 4 (dobrze) 14 %, 3 (dostatecznie) 9%, 1-2 (bardzo źle, źle) 2%.
Spośród 94 ankietowanych rodziców 7 osób stwierdziło, że dziecko spotkało się z przejawami dyskryminacji w szkole. Były to najczęściej sytuacje związane z udziałem starszych wiekiem uczniów. W jednej z ankiet (SP) wskazano, że jest to poniżanie, wyśmiewanie dziewczynki przez starsze uczennice, powodujące niechęć do uczęszczania do szkoły. 5. Wnioski Mocne strony 1) W szkole rozpoznaje się możliwości psychofizyczne, potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną ucznia i wykorzystuje się wyniki przeprowadzonych diagnoz do planowania pracy z uczniem. 2) Nauczyciele różnicują cele zajęć, metody nauczania i uczenia się, w taki sposób, aby każdy z uczniów mógł osiągać sukcesy na miarę swoich możliwości. 3) W szkole udzielana jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna. 4) Szkoła wspomaga indywidualny rozwój uczniów poprzez zapewnienie im zajęć adekwatnych do rozpoznanych potrzeb. 5) W opinii zdecydowanej większości rodziców i nauczycieli oraz większości uczniów w szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji i nierównego ich traktowania, a realizowane działania zapobiegają jego występowaniu. W opinii uczniów i rodziców otrzymują oni od szkoły odpowiednie wsparcie odpowiadające ich potrzebom. Słabe strony 1) Część uczniów (36%) nie jest przekonana o równym traktowaniu chłopców i dziewcząt. 2) Nie wszyscy uczniowie gimnazjum chętnie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych. 3) Rodzice nie zawsze mają pozytywne odczucia, że szkoła wspomaga indywidualny rozwój dzieci, najczęściej brak im wiedzy na ten temat. 6. Rekomendacje 1) Utrzymać dobry poziom działań służących rozwojowi uczniów. 2) Uświadamiać nauczycielom konieczność jednakowego traktowania wszystkich uczniów. 3) Umożliwić nauczycielom udział w warsztatach dotyczących sposobów komunikacji na linii uczeń nauczyciel. 4) Zobowiązać wychowawców do przeprowadzenia rozmowy z uczniami nt. dyskryminacji i równego traktowania dziewczyn i chłopców w szkole oraz monitorowania zachowań uczniów. 5) Zachęcać młodzież gimnazjalną do uczestnictwa w zajęciach dodatkowych poprzez wskazanie wynikających z tego korzyści. 6) Zadbać o dobrą współpracę z rodzicami. 7) Sprawdzać sytuację rodzinną uczniów, mającą wpływ na funkcjonowanie dzieci w szkole.