Narada Podlaskiego Kuratora Oświaty z dyrektorami szkół i placówek województwa podlaskiego Białystok, marzec-kwiecień 2011 r.
stan na 28 marca 2011 roku
Ewaluacja zewnętrzna dane liczbowe Przeszkolonych wizytatorów ds. ewaluacji 12 Przeszkolonych dyrektorów (szkolenia MEN) - 132
Ewaluacja zewnętrzna dane liczbowe Liczba przeprowadzonych ewaluacji (od 9 października 2009 roku) 44 w tym: - całościowych 12 - problemowych 32: - w obszarze efekty 8 - w obszarze procesy 24
Ewaluacja zewnętrzna dane liczbowe Badania przeprowadzono w: - 11 przedszkolach - 7 szkołach podstawowych - 8 gimnazjach - 8 liceach ogólnokształcących - 8 technikach - 2 zasadniczych szkołach zawodowych
Ewaluacja zewnętrzna poziom spełnienia wymagań obszar efekty (dane z 15 szkół) wymagania: bardzo wysoki wysoki średni podstawowy niski Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe 3 5 6 1 0 Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności 4 7 4 0 0 Uczniowie są aktywni 6 8 0 1 0 Respektowane są normy społeczne 6 8 1 0 0 razem 19 28 11 2 0
Poziom spełnienia wymagań w obszarze efekty 100% 90% 80% 3 4 6 6 70% 60% 5 50% 7 40% 30% 20% 10% 0% 6 8 8 4 0 1 1 1 0 0 0 0 Analizuje się w yniki spraw dzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potw ierdzającego kw alifikacje zaw odow e Uczniow ie nabyw ają w iadomości i umiejętności Uczniow ie są aktyw ni Respektow ane są normy społeczne niski podstaw ow y średni w ysoki bardzo w ysoki
Ewaluacja zewnętrzna poziom spełnienia wymagań procesy (dane z 28 szkół) bardzo wysoki wysoki średni podstawowy niski Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy 11 8 8 1 0 Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej 12 4 10 2 0 Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany 1 11 6 5 5 Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli 4 16 5 3 0 Kształtuje się postawy uczniów 6 13 6 2 1 Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych 3 16 8 1 0 razem 37 68 43 14 6
Poziom spełnienia wymagań w obszarze procesy 100% 1 4 3 90% 6 80% 11 12 11 70% 60% 50% 8 4 6 16 13 16 40% 30% 20% 8 10 5 5 6 8 10% 0% 1 2 0 0 Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej 5 Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany 3 0 Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli 2 1 Kształtuje się postawy uczniów 1 0 Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych bardzo wysoki wysoki średni podstawowy niski
Ewaluacja zewnętrzna poziom spełnienia wymagań środowisko (dane z 7 szkół) bardzo wysoki wysoki średni podstawowy niski Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów 4 3 0 0 0 1 4 2 0 0 Promowana jest wartość edukacji 2 4 1 0 0 Rodzice są partnerami szkoły 1 3 2 1 0 razem 8 14 5 1 0
Poziom spełnienia wymagań w obszarze środowisko 100% 90% 80% 1 2 1 70% 60% 4 4 3 50% 40% 4 30% 20% 10% 0% 3 2 0 0 0 0 Wykorzystyw ane są zasoby środow iska na rzecz w zajemnego rozw oju Wykorzystyw ane są informacje o losach absolw entów 1 Promow ana jest w artość edukacji 2 1 Rodzice są partnerami szkoły niski podstaw ow y średni w ysoki bardzo w ysoki
Ewaluacja zewnętrzna poziom spełnienia wymagań zarządzanie (dane z 7 szkół) bardzo wysoki wysoki średni podstawowy niski Funkcjonuje współpraca w zespołach 4 1 2 0 0 Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny 2 4 1 0 0 Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie 1 5 1 0 0 razem 7 10 4 0 0
Poziom spełnienia wymagań w obszarze zarządzanie 100% 90% 80% 2 1 70% 4 60% 50% 40% 30% 1 4 5 20% 10% 2 1 1 0% 0 0 0 Funkcjonuje współpraca w zespołach Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie niski podstawowy średni wysoki bardzo wysoki
Ewaluacja zewnętrzna poziom spełnienia wymagań Ogółem zostało ocenionych 277 wymagań. Procent wymagań spełnionych na poziomie: niskim 2% podstawowym 6% średnim 23% wysokim 43% bardzo wysokim 26%
Wnioski z ewaluacji zewnętrznych
Ewaluacja zewnętrzna Wnioski dotyczące przedszkoli
Warto zwrócić uwagę, że: Wnioski dotyczące przedszkoli Dzieci mają możliwość rozwoju zainteresowań, talentów i uzdolnień dzięki różnorodnej ofercie zajęć, realizacji autorskich programów, stosowaniu przez nauczycieli ciekawych rozwiązań metodycznych. Dzieci czują się w przedszkolu bezpiecznie dzięki realizacji działań adaptacyjnych, wychowawczych i edukacyjnych wykorzystujących wiedzę i doświadczenie nauczycieli oraz ich zaangażowanie i otwartość. Nauczyciele realizują działania oparte na diagnozie potrzeb i możliwości dzieci, współpracują ze sobą podejmując wiele wspólnych działań, co pozytywnie wpływa na efektywność i doskonalenie procesu wychowania.
Wnioski dotyczące przedszkoli Warto zwrócić uwagę, że: Rodzice dostrzegają, akceptują i doceniają podejmowane w przedszkolu działania, które wspierają ich w procesie wychowywania, doceniają indywidualne podejście nauczycieli do dzieci i efekty pracy przedszkola. Demokratyczny sposób zarządzania sprawia, że dyrektor jest postrzegany przez pracowników i partnerów przedszkola jako dobry manager inspirujący do podejmowania nowych wyzwań, co przyczynia się do poprawy jakości realizowanych zadań i rozwoju placówki.
Wnioski dotyczące przedszkoli Dzieci i ich rodzice mają możliwość korzystania z oferowanej przez przedszkole różnorodnej pomocy specjalistycznej, co pomaga wyrównywać szanse edukacyjne wychowanków. Dobra współpraca z rodzicami, partnerami i środowiskiem lokalnym sprzyja tworzeniu przyjaznej atmosfery w przedszkolu, co korzystnie wpływa na jego rozwój. Dało się również zaobserwować, że: Nauczyciele nie wykorzystują możliwości wzbogacania oferty edukacyjnej przedszkola, jaką daje opracowanie i realizacja własnych nowatorskich rozwiązań programowych.
Ewaluacja zewnętrzna Wnioski dotyczące szkół podstawowych
Wnioski dotyczące szkół podstawowych Należy podkreślić, że: Uczniowie mają możliwość rozwoju oraz osiągania sukcesów na miarę swoich możliwości dzięki ograniczaniu przez szkołę negatywnych czynników zewnętrznych oraz bogatej ofercie zajęć pozalekcyjnych, udziale w konkursach, imprezach, uroczystościach szkolnych i środowiskowych oraz uczestnictwie w projektach edukacyjnych. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie dzięki spójnym i wielokierunkowym działaniom organizacyjnym, wychowawczym i profilaktycznym szkoły oraz współpracy dyrekcji, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych.
Wnioski dotyczące szkół podstawowych Dyrektor dba o rozwój bazy szkoły, jej wyposażenia, szczególnie w nowoczesne środki i pomoce dydaktyczne. Środowisko lokalne postrzega szkołę jako integralny jego element dzięki aktywnej współpracy na rzecz wzajemnego rozwoju. Społeczność szkolna jest zintegrowana, panuje tu przyjazna atmosfera oparta na wzajemnym szacunku dyrekcji, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz rodziców i uczniów.
Wnioski dotyczące szkół podstawowych Dało się również zaobserwować, że: Uczniowie biorą udział w różnorodnych akcjach, działaniach, przedsięwzięciach pozalekcyjnych, co przyczynia się do kształtowania w nich pożądanych postaw społecznych, ekologicznych patriotycznych i obywatelskich, jednak ich niewielki udział przy planowaniu i realizowaniu procesów wychowawczych i edukacyjnych utrudnia im właściwe kształtowanie poczucia odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Przeprowadzane w szkole analizy wyników edukacyjnych uczniów nie pozwalają w pełni określić, na ile osiągane efekty są skutkiem pracy szkoły.
Ewaluacja zewnętrzna Wnioski dotyczące gimnazjów
Wnioski dotyczące gimnazjów Należy podkreślić, że: Szeroka oferta edukacyjna szkoły (projekty unijne, zajęcia pozalekcyjne), zgodna z potrzebami uczniów, oraz umożliwienie im udziału w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych stwarza szanse na doskonalenie umiejętności, rozwijanie talentów oraz osiągnięcie sukcesu na miarę ich możliwości. Szkoła kształtuje i wzmacnia pożądane postawy uczniów dzięki opracowaniu i wdrożeniu systemu wychowawczego zbudowanego wokół znanych i akceptowanych przez uczniów i rodziców wartości. Spójny system oddziaływań profilaktycznych, realizowanych przy aktywnym współudziale pracowników niepedagogicznych, skutecznie eliminuje zagrożenia związane ze stosowaniem przemocy i używek oraz zapewnia uczniom poczucie bezpieczeństwa.
Wnioski dotyczące gimnazjów Uczniowie osiągają wyższe efekty dydaktyczne dzięki współpracy nauczycieli w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Inicjatywy realizowane na rzecz społeczności lokalnej oraz działania promujące szkołę sprawiają, że jest ona postrzegana jako integralny element środowiska, spajający różne podmioty w celu wspólnego działania. Dokonywanie w szkole różnorodnych analiz wyników egzaminów zewnętrznych i osiągnięć edukacyjnych młodzieży, wykorzystywanie przez nauczycieli wniosków z tych analiz do modyfikowania planów dydaktycznych oraz stosowanych form i metod pracy, przyczynia się do przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów i przekłada na poprawę wyników egzaminu gimnazjalnego.
Niepokój budzi fakt, że: wnioski dotyczące gimnazjów Część nauczycieli doskonali organizację procesu dydaktycznego na lekcji z pomijaniem opinii uczniów, w ograniczonym zakresie wykorzystuje nowoczesne środki audiowizualne, technologię informatyczną i komunikacyjną, sporadycznie stosuje metody aktywizujące, co jest przeszkodą w kształtowaniu pozytywnych postaw do nauki znacznej części uczniów. Uczniowie w niewielkim stopniu uczestniczą w procesach decyzyjnych zachodzących w szkole, co utrudnia im zdobycie umiejętności i doświadczenia w funkcjonowaniu w społeczeństwie obywatelskim oraz ponoszenia odpowiedzialności za skutki podjętych decyzji.
Ewaluacja zewnętrzna Wnioski dotyczące szkół ponadgimnazjalnych
Wnioski dotyczące szkół ponadgimnazjalnych Warto zauważyć, że : Uczniowie rozwijają swoje zainteresowania oraz osiągają sukcesy dzięki bogatej i stale modyfikowanej ofercie edukacyjnej, współpracy z uczelniami wyższymi, wzbogacanej bazie dydaktycznej, różnorodnym zajęciom pozalekcyjnym i projektom edukacyjnym. Podejmowane w szkole działania organizacyjne, wychowawcze i profilaktyczne skutecznie eliminują zagrożenia oraz zapewniają uczniom poczucie bezpieczeństwa. Powszechnie znana koncepcja pracy szkoły uwzględniają potrzeby rynku pracy, wyznaczają kierunki rozwoju ucznia oraz stwarza możliwość planowania dalszej edukacji.
Wnioski dotyczące szkół ponadgimnazjalnych Dynamika i kierunki zmian wprowadzanych w szkole (np. modułowy system kształcenia), zastosowanie nowatorskich rozwiązań programowych (np. e-learning), realizowanie projektów unijnych oraz wyposażanie szkoły w najnowocześniejsze technologie, gwarantują bardzo dobre przygotowanie zawodowe młodzieży do funkcjonowania na rynku pracy. Dyrektorzy podejmują skuteczne inicjatywy w celu pozyskania nowoczesnego sprzętu i pomocy dydaktycznych oraz wzbogacania i modernizacji bazy lokalowej.
Wnioski dotyczące szkół ponadgimnazjalnych Dało się również zaobserwować, że: Wielopłaszczyznowa współpraca nauczycieli sprzyja doskonaleniu procesów edukacyjnych i wychowawczych, choć nie zawsze nauczyciele doceniają współdziałanie zespołów przedmiotowych przy programowaniu pracy dydaktycznej (tzw. korelacja międzyprzedmiotowa). Procesy zachodzące w szkole są planowane, monitorowane i analizowane przy minimalnym udziale uczniów, co utrudnia przejmowanie przez młodzież odpowiedzialności za własny rozwój i ogranicza skuteczność oddziaływań wychowawczych.
Wnioski dotyczące szkół ponadgimnazjalnych Niepokój budzi fakt, że: Niektóre rady pedagogiczne ograniczają analizy procesów edukacyjnych do uzyskiwanych efektów kształcenia, a część nauczycieli rezygnuje z oceny własnego warsztatu pracy (np. stosowanych metod nauczania) oraz szerszego kontekstu funkcjonowania ucznia w szkole, co uniemożliwia określenie rzeczywistych przyczyn niepowodzeń uczniowskich oraz obarcza odpowiedzialnością za uzyskiwane wyniki przede wszystkim uczniów. Nauczyciele nie zawsze doceniają i nie w pełni wykorzystują możliwości, jakie daje przekazywanie uczniom wyczerpującej informacji zwrotnej dotyczącej realizowanych na lekcjach procesów edukacyjnych, co znacznym stopniu utrudnia uczniom planowanie własnej nauki i osłabia ich zaangażowanie w proces edukacji. Uczniowie czują się zmęczeni z powodu dużej liczby zajęć w szkole.
Informacja o kontrolach planowych i doraźnych przeprowadzonych w roku szkolnym 2010/2011
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 Nr 168 poz. 1324) Zarządzenie Nr 03/10 Podlaskiego Kuratora Oświaty z dnia 12 stycznia 2010 r. w sprawie kontroli szkół i placówek nadzorowanych przez Podlaskiego Kuratora Oświaty
Kontrola może być przeprowadzana jako: planowa realizowana zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa w zakresie nadzoru pedagogicznego, ustalonymi przez Ministra Edukacji Narodowej na podstawie art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy, doraźna realizowana w przypadku, gdy zaistnieje potrzeba podjęcia działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego, przeprowadzana w związku z powziętą informacją o zaistniałych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu danej szkoły lub placówki, a także sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych lub sposobu wykorzystania uwag i wniosków z wcześniejszych kontroli.
Nadzór pedagogiczny kuratora oświaty kontrole planowe Tematykę kontroli planowych w szkołach i placówkach zawiera plan nadzoru pedagogicznego kuratora oświaty na dany rok szkolny. Kontrola planowa jest przeprowadzana z wykorzystaniem arkuszy kontroli zatwierdzonych przez Ministra Edukacji Narodowej oraz zgodnie z programami kontroli przedstawionymi przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Wyniki wszystkich kontroli przekazywane są niezwłocznie do Ministerstwa Edukacji Narodowej drogą elektroniczną poprzez wprowadzenie ich na platformę.
Nadzór pedagogiczny kuratora oświaty kontrole doraźne 1. Kontrola doraźna jest zarządzana, gdy zaistnieje potrzeba podjęcia działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego (np. wniosek, stwierdzenie potrzeby w wyniku dotychczasowego nadzoru ) 2. Potrzeba przeprowadzenia kontroli doraźnej może także wynikać z zarzutów dotyczących funkcjonowania szkoły lub placówki zgłoszonych w skardze złożonej do Kuratorium Oświaty na podstawie przepisów K.p.a. 3. W celu wyjaśnienia zasadności zarzutów dotyczących zagadnień wchodzących w zakres nadzoru pedagogicznego, niezbędne jest wówczas przeprowadzenie kontroli doraźnej. 4. W takim przypadku, w celu rozpatrzenia skargi (zgodnie z trybem K.p.a.) stosujemy również procedurę przeprowadzania kontroli doraźnej (od powiadomienia dyrektora szkoły/placówki, do sporządzenia protokołu).
Tematy kontroli planowych na rok szkolny 2010/2011 zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej Zakończone: Kontrola prawidłowości wykonywania przez dyrektorów publicznych szkół i placówek zadań w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego. Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku w publicznym technikum dla młodzieży i publicznej zasadniczej szkole zawodowej dla młodzieży programu nauczania dla zawodu.
Tematy kontroli planowych na rok szkolny2010/2011 zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej W trakcie realizacji: Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku w szkole programów nauczania w publicznych gimnazjach wykonano 5 kontroli Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku programów wychowania przedszkolnego w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych z oddziałami przedszkolnymi i innych formach wychowania przedszkolnego wykonano 55 kontroli Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku w szkole programów nauczania w publicznych szkołach podstawowych wykonano 16 kontroli
Tematy kontroli planowych na rok szkolny 2010/2011 zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej W planie: Kontrola zgodności wydawania orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych z obowiązującymi przepisami prawa. Kontrola przestrzegania przez niepubliczną placówkę doskonalenia nauczycieli przepisów prawa w zakresie planowania pracy i sprawozdawczości oraz zgodności danych zawartych we wpisie do ewidencji ze stanem faktycznym. Kontrola w zakresie zgodności organizacji indywidualnego nauczania na podstawie wydanych orzeczeń z obowiązującymi przepisami prawa. Kontrola prawidłowość organizacji pracy publicznej bursy. Kontrola zgodności dokumentacji przebiegu działalności dydaktycznowychowawczej prowadzonej w domu wczasów dziecięcych.
Ministerstwo Edukacji Narodowej uzupełniło kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2010/2011 o: 1. Monitorowanie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, w zakresie wykorzystania godzin, o których mowa w art. 42 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. 2. Monitorowanie realizacji w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych działań profilaktycznych prowadzonych w ramach programu profilaktyki w zakresie przeciwdziałania narkomanii, w tym używania przez dzieci i młodzieżśrodków zastępczych tzw. dopalaczy.
Ministerstwo Edukacji Narodowej uzupełniło kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2010/2011 cd. 3. Kontrola realizacji praw dziecka pięcioletniego do przygotowania przedszkolnego. 4. Kontrola prawidłowości nadzorowania realizacji przez dzieci sześcioletnie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego. 5. Kontrola przestrzegania w szkołach i placówkach przepisów dotyczących nauczania języka mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego.
Kontrole planowe przeprowadzone w roku szkolnym 2010/2011 w województwie podlaskim Kontrola prawidłowości wykonywania przez dyrektorów publicznych szkół i placówek zadań w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego 206 szkół/placówek tj. 12,9% L.p. Typ szkoły/placówki Liczba % 1. Przedszkole 21 11,6 2. Szkoła podstawowa 64 14,8 3. Gimnazjum 45 20,0 4. Liceum ogólnokształcące 14 11,2 5. Technikum 17 20,7 6. Inne.... 45 -----
Kontrole planowe przeprowadzone w roku szkolnym 2010/2011 w województwie podlaskim Kontrola w zakresie prawidłowości dopuszczania do użytku w publicznym technikum dla młodzieży publicznej zasadniczej szkoły zawodowej dla młodzieży programu nauczania dla zawodu 44 szkół tj. 28,0% L.p. Typ szkoły/placówki Liczba % 1. zasadnicza szkoła zawodowa 29 54,7 2. Technikum 14 17,1 3. Technikum uzupełniające 1 4,5 Razem 44 28,0
Kontrole doraźne Liczba kontroli doraźnych przeprowadzonych: 1. na wniosek, prośbę, w związku z informacją pozyskaną od: Ministerstwa Edukacji Narodowej 1 rodziców 2 nauczycieli 3 innych podmiotów 2 2. na skutek stwierdzenia przez Kuratora Oświaty potrzeby przeprowadzenia kontroli doraźnej RAZEM KONTROLI DORAŹNYCH 19 11
Problematyka kontroli doraźnych Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami 10 zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania 4 przestrzeganie statutu szkoły lub placówki 4 przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz prowadzenia egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego i obowiązku nauki przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia 1 przestrzeganie przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7 ust. 3 ustawy o systemie oświaty inne 7 7 2 0
W 9 szkołach i zespołach szkół wydano 25 zaleceń. Najczęściej zalecenia dotyczyły: realizacji zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej 4 zapewnienia bezpieczeństwa uczniom 4 określenia i realizacji kompetencji stanowiących i opiniujących rady pedagogicznej - 2 prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania 2 realizacji nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły 2 oceniania wewnątrzszkolnego 2 realizacji ramowych planów i podstawy programowej 2 inne 7